Asqarova shohsanamning analitik kimyo fanidan

III.2. SPETSIFIK XOSSAGA EGA BO’LGAN ORGANIK BIRIKMALARNI HOSIL BO’LISHI
Kimyoviy tahlilning qator holatlarida organik reagent ishtirokida shunday reaktsiyalar ishlatiladiki, natijada spetsifik o’ziga hos hid, alanga rangini bo’yash kabi xossaga ega bo’lgan moddalar hosil bo’ladi.
Masalan, murakkab efir hosil bo’lish reaktsiyasi atsetat ioni CH₃COO^-, borat ionlarini BO₃^3-, B₄O₇^2- ochishda ishlatiladi.
Atsetat ionlari kislotali sharoitda ochiladi. Bunda atsetat ioni vodorod ionini biriktirib olib kuchsiz sirka kislotani hosil qiladi. Sirka kislota etanol bilan o’ziga xos xidga ega bo’lgan sirka etil efirini hosil qiladi:
CH₃COO^-+H₃O⁺ = CH₃COOH + H₂O
CH₃COOH +HOC₂H₅=CH₃COOC₂H₅ + H₂O
Borat kislotani uchuvchan murakkab efirlari alangani yashil rangga bo’yaydi. Etanol va sulьfat kislota ishtirokida borat ion uchuvchan murakkab efir hosil qiladi:
B₄O₇^2-+2N⁺+5H₂O4H₃BO₃
H₃BO₃+3C₂H₅OHB(OC₂H₅)₃ +3H₂O
Reaktsiya olib borilgan chinni kosacha yoki tigelь yoniga gugurt alangasi yaqinlashtirilsa, bor etilati yonib, yonish mahsuloti alangani yashil rangga bo’yaydi. Yuqoridagi reaktsiyalar farmakopeyada qo’llaniladi.


III.3. TITRAMETRIK ANALIZDA ISHLATILADIGAN ORGANIK ANALITIK REAGENTLAR