Atalar deyir
Yüklə 13,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
qaşa qaşa : qaşıya qaşıya) . (yasa yasa: yastılata yastılata) . (daban: ayağın altı, ayası) . qaşıq bilər isti soyuqdursa aş . ( ağız yandıran aşı qaşıq tanar) . qaşıq ilə aş verib, sapı ilə göz oyur. qaşıq qaşıq yığarsa aşı, iğnə il ə
qazdırar daşı, bel kü lükl
ə
dağıdar başı, oddur yandırar qurunu yaşı, ağarmaz qaşı bilinməz yaşı, yalan dünya, yalan dünya. qaşıq yapan çox olar, qılpın verə n az olar. qaşıq yapdın, qılpın qoy, iş gördün dibin qoy ( bitir
). qaşıqla verə n m ənidim, gözüvü deşən sapıydı . qaşıqla verir, sapıynan göz çıxarır . qaşıqla yedirib, sapıyla gözün oymaq, çıxarmaq . (yapdığı bir iyiliyə
qarşıt,
qat qat artığna kötülük edmə k).
933. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 qaşıqla yığılar, çanaqla yıxılar ( tökül ə
). ( qaşıqla yığılar, çanaqla yıxılar ). qaşınmadan yaraşmaz . ( yonulmadan yaraşma z). qat qata yolda ver ər boşda verə r . (dövl ə t dövl
ə tl ə ötüşə
r). (qat: hakimiyy ə t. dövl ə t). qata umut qata umuq yaratır . (qata: k ə t ə . yek
ə . böyük). qatarda d ə v ə ə qalmaz, ə kind
ə
əlin olsa, xırmanda çuval boş qalmaz . qatarda ə r olsa, yük yerd ə qalmaz. (qatarda: qurupda). qatarından ayrılan qaz, bir topa qarğaya yem olar . qatdan baxan d ə rin görür. (qatdan: damdan. ucadan). (qat: dam). qatı dal, iti baltasar . (
ə r ). qatı yay çə k ə n uz atar. qatı yüngül, altı yoğun çox durar . (qat: dam). qatığ yumşansa diş kə s ər, yumşaq qatqulansa iş kə s ə r. qatıq, köhnə beyinl
ə r. –
qız bala ə rd ə yaxşı, ər yoxsa gorda yaxşı! . qatılığa qatlandıqca qatılar . ( qabalığa, kötülüyə
qarşı dözdükcə kötül əşir
). qatılığa qatlandıqca qatılar . ( qabalığa, kötülüyə qarşı dözdükcə kötül əşir
). qatın qatınğa, söğüt sulunqa . (
: qatın
. ğan ağacı) . (ğan ağacı qat yeri sev ər, söğüt ağacı sulu yeri) .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 qatır, ə
li il ə
ayağdan, insan, dililə
başdan bəlaya düşə r. qatırı anası ilə, atı atası ilə . qatqısız sevi tökdüm ayağı na, s ə nin gözün çuval götünd əymiş . (
qatqısız . çılxa) . qatnaşanlar yol qırağında qalmış, çalışqanlar yol uzağını almış, çatar bir gün yorulmadan gedils ə, verər ürün, açıq topraq bolluca su öğün çağda ə kils
ə . ( qatnaşanlar : döz
ə g ə nl ə r). (ürün: hasıl) . (
açıq t opraq: sürülmüş yer) . (
: tuxum). qatranı qaynatsan, olurmu şə k ər, cinsi batası, cinsinə ç ə k ə r.
qatta ağac sə
rt yell ə ri sev ərmiş, incə güll
ə r bir
ə siyl
ə gül
ərmiş . qavın pişsə , sapında durmaz . qavını ye, qarnıva bax, qarpuzu ye, bə nziv ə bax, üzümü ye, qolsuva bax. (qolsuv: budar. bazu. qolşaq
. qoltaq ).
qavışan şaşdı, qapıda qaldı . (
haq qapısı ).
qavqaçı qurd sə mirm
əz, savlaşlı iş sə kirm
ə z. (
savlaşlı : m
əşvə r ə tli). (s ə kirm ə z: büdr ə m ə z.
çaşmaz) . qavun qavundan alalır, kişi kişidən utanır . ( alalır : al al ır : r əng alır) . (qaykişidə n ut güdm ə . ( qaykişidə n: nam ə rdd ə n). (ut: utanmaq).
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 qavurqa ver dişliyə, ağız əngi işliyə . qaya başında gə z ə n, gününd ə qayar.
(gününd ə : bir gün). qaya kimi yerin olsa, ə r ə n kimi
ə rin olsun. qaya üstün ə , ağac üstünə yuva qurulur, a cı üzünə balta vurulur. qayar özd ə n ə r bolmaz, sevm ə z canda d ə rd olmaz. (qayar özd
zatı
pozuqdan. kökü x ə rabdan). qayası daşı dağ yaraşıqı, igid oğullar el yarşığı . qayğı əğə r, q ə m bükr ə r.
(bükr ə r: bükür ə r).
qayğı əri, od yağı ə rid
ə r. (
qayğı : fikir xiyal). qayğı insanı qocaldar, güvənc anı ucaldar . qayğı kişini qurudar, qurd ağacı . qayğı qalxsa kişi batırar, su qalxsa qayığ . qayğı yemə bit ər ömür, yaşlıq çağın tezin gömür . (gömür: quylanır . batır ). qayğunub dalğunma . dem ə
''Olmasaydı Nə Olurdu'', den ə n ''Yoxdur N ə
Olur''. qayğurların yarınların qoruğmur, ə lind
əki sevincivi oğurlur . (
qayğurların : iztirabların) . qayıq su üsdə , qaymaq süt üsd ə . qayından qardaş, gə lind
ən bacı olmaz . (olmaz: çıxmaz) .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 qayıranmasan, qaydırma . (
: b ə rkitm ə k. b
ə rq ə rar edm ə k). qayıtmış keçə n günl
ər, yad qalıb gülə n üzl
ə r.
(keç ə n gün ə gün çatmaz). qayk əsin işi pula yarsada, pulu işə yarmadı
(qayk ə sin: nak ə sin). qayk əsin pulu yarmaz işə
(
ə sin: nak ə sin). qaykiml ə rin ə lind
ə s ə d ərmanın dayan də rd ə
ə rmana
əğilmə . (qaykiml ə rin: nam ə tl ə rin).
qaykişidə n borclanma, boclansanda, harcanma. ( qaykişidə n: nakişidə
n ).
qaykişidə n ç
ə km ə y ən, doğrusunu tanımaz . (
: d əğə
rl ə ndir ə m ə z. qiym
ə tl ə y ə m ə z).
qaykişidə n dil
ə rs ə n dil ə k, dil əyin çatmaz, kişini kə msid
ən kişilik qanmaz, bulanıq ə sgi oda at yanmaz. (
n: nakişidə
n). (
: mundar). qaykişidən sırdaş yox, yamanlardan yoldaş yox . (
ə td ə n ). qaykişinin yoldaşu üzdən suyun itirmiş, çağında durmuş işə, qalmaz işi bitirmiş
. (
: alçaq. nam ə t). ( durmuş : mütşə
bbis olmuş)
. qayqanağı pişirmək üçün yumurtanı sındırmaq gə r ə
qayqısızam nə qavqam var, m ə n m
ə nd ə tapdım imanı . qaymaz işlə y ən, qaytsız iş yoxdur . (qaymaz: s ə hv edm
ə z.
kırıxmaz) . (
qaytsız : qayrımsız . s ə hv olunmaz. kırıxılmaz) .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 qaynana ana, qaynata ata olmaz. qaynana bir çiç ə k, h ə r sözü bir gerç ə k.
qaynana il ən baldız, əş ( bir
) doğublar
. qaynanadan dadlı söz, ağız yaxar göz oyar . ( g
lin üçün ).
qaynanadan dadlı söz, könül açan olasılıq gözlə m ə . qaynanalar g əlinimiş çağında, küyüb yanmış qaynananın yağında . q aynanaynan baldız əş ( bir
) doğublar . qaynar çaylar, keçiksiz olmaz. qaynar d ə r ə keçitsiz olmaz. qaynar qazan içi dışı bir olmaz, görüb duyan, eşit görüş də ng olmaz. qaynar üzür keçiksiz olmaz. (
qaynatadan ata olmaz, qaynanadan ana çıxmaz . qayra uyan, qaya qalar. qaytalan söz aldağan olur . (
tikrar olunan söz, yalansılaşır) . (bir söz çox deyilirs ə, təkərlənirsə, tikrar olunursa yalan olmaq olasılığı çoxalır) . qaytaş bilim anası . (
: t ə
ə rl ə m ə . tikrar. t ə mrin).
qaytı qalsa qaytalanar . (tikrar olar). ( əğri düzə lm ə lidir). ( qaytı : suç).
938. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 qaytıb yerini bulmuş, azaşqandan man uçmuş . (
: ayb gedmiş . bağışlanmış) . (azan kims ə nin k əsir suçuna göz yumulmuş, k ə ndini yenid ən toparlamışsa ).
qaytılarız doğrulsun, açmazlarız yoğrulsun . (
qaytı : suç).
q aytısız kişi olmaz, keçitsiz çay . (
: suç). qayudan g ə lib, qayuya yolum. (haradan g ə lib, haraya yolum). (n ə r ə d ə n g ə lib,
n ə r ə y ə yolum). qaz düş, yax piş . qaz qopsa, örd ə k göl
ə
yiğə l ə nür (yiğə l ə nür: iy ə l ə nir.
ə k ə l ə nir. malik olur). (qopsa: öls ə . köçs ə . uçsa). (yiy ə siz göld
ə, qubağa xanlıq ed ə r). . qaz qopsa, örd ə k göl
ə
yiğə l ə nür (yiğə l ə nür: iy ə l ə nir.
ə k ə l ə nir. malik olur). (qopsa: öls ə . köçs ə . uçsa). (yiy ə siz göld
ə, qubağa xanlıq ed ə r). . qazan başda ə lin, topluluğda dilin saxla . (
: köpçülükd ə . c
ə miyy
ə t içind ə ).
qazan başında yağu, çalış qazan dosdu sə n.
qazan boşsa qaynamaz . (
yoxsulda yox qayğı varın itirsin) . qazan boşu qaynamaz . 939. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 qazan dedi qızıldı dibim, çömçə
dedi, burğanıbda görmüşə m. (
. buramaq. bulamaq. bulğamaq) . qazan düşdü, yaxan pişdi . qazan düşmüş, yaxan pişmiş . qazan qaynar dursa, ağıl durmadan gə l ə r. qazan qaynar, ağıl oynar . qazan vardır çömçə yox, çömç ə
vardır qazan yox . qazan yuvarlanıb, qapağın bulmuş . (govduş yuvarlanıb, duvağın tapıb : iki arxadaş, iki qarı birbirinə uyğ
un). qazan, od üsd ə qoyarlar. ( n ə d ənsiz iş olarmı?) . qazana baxıb aşın dəğirlə m ə . ( d əğirlə m ə : qiym
ə t biçm
ə ).
qazana bardın qarası, yamana bardın qadası var . (
qadası : b
əlası ).
qazana d əğərsin, qarası dəğə r, yamana d əğə
rsin, b əlası
. qazana gör ə
. ( yarqınmaz : d
əğə r biçilm
ə z).
qazana yaxın qarası yoğar . (
yoğar : bulaşar ). qazana yanaşma qarası yoğar, yamana yanaşma qadası . qazanc el ə
itgi yarından qayıt . qazancının ərki var, qaydan qulağ çıxarsa . (qazançı qazanın qulağını (qulpunu) iştədiği yerə taxar). (qaydan: hardan). 940. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 qazançının ə rki ( ixtiyarı
) var, qayda qulaq taxırsa . (
qazançı qazanın qulpunu, ist
ədiği yerə taxar). qazanda olmasa, kömç ə d ə n küsm
ə . qazanda olsa, çomuçda çıxar . ( çomuçda: kömç ə d ə . susaqda ). {içind
ə olsa
işində göz
ə kir (göz ə kir: t ə c əssüm tapır)} . qazanda olsa, çomuçqa çıxar . (çomuçqa: çömç ə g ə . ç ə mç ə g ə ). (h
ə r n
ə
salsan aşıva, oda çıxar qaşığan) . qazanda pişirib, qapağında yemə k. ( yoxsulca yaşayıb, qanıqmaq ). qazandığı qazanında . ( qazandığın yeyə n). qazandığın sevmə y ə
ə rin qazanmaz. qazandığından yarat, ə l ə çatmaz sevişlə r. qazanı başqa qayğusu başqa . qazanı başqanın, qayğısı başqadır . qazanı görən, boşqaba qanmaz . ( çoxa öğrəşə n, aza dayanmaz ).
qazanmanın bir kefi, çıxartmağın iyi yolla min kefi . (tük ə tm ə yin mini var). (
q: x ə rcl ə m ə k). qazaş itiş bir oyun, hamı ona bir qoyun, çalış ona yol qoyun, yol seçə nin düzlügü, yol sonunda b ə lgürür.
qazaş üçün bilim gücü, yaşam üçün, sözün gücü .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 qazi balası, bilirə m dey ə
əy balası, alaram deyə r.
qazı balası, bilirə m dey
ə r, b
ə y bal
ası, alıram deyə r.
qazığa düşən yazığın ( bitisin ) aramaz.
qazıqlar istə r ist
ə m ə z, s ə nd ə n ötürdür. qazma alıb kə ndi yolun qazgil ən, yoxdu yazı, qə l əm alıb kəndi yazın yazgil ə n. qazma düşə rs ən, yaxma pişə rs ə n. qazmanı başlasan qızıldanda, gedib gə v ən dibi eşə r. ( başlamaq : (qazma, k ə rki) saplamaq). (qızıl saplı olsada, qazma işi eşmə di). qeyr
ə tlinin ür ə gi qaynar, qeyr ə tsizin ür ə gi oynar. qeyr ə tlinin ür ə gi qaynar, qeyr ə tsizin ürr ə gi oynar. qeyr ə
ə iman arama. qeyr ə
qeyr ə tsizin dilin al, dilin verdi gözün al. q əbri qazan bir olur basdıra min . q
d ə r olmasa, qadir olmaz. q ə drimi, ölüm bil ə s ə n, gedim bil ə s ə n!.
q ə f ə sd ə qalan quşun kefin, uçan quşdan sor .
|