Atalar deyir



Yüklə 13,34 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə61/106
tarix25.03.2017
ölçüsü13,34 Mb.
#12340
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   106

ə

kid

öğrə


t. bec

ə

rt). (



ə

kir

ə

k). (ur: oraqla



). 

ə

kil



ə

n topraq t

ə

pilsin. (



t

ə

pilsin: sürülsün. soxulsun). 

ə

kil



ə

n, biçilir. 



(dünl

ə

 



bu gün olduğun, yarın odur doğduğun)

ə



kili, 

ə

kid



ə

n susar, 

ə

kisiz, susdurdum sanar. 



(

ə

kili: 

ə

kitli

ə

d



ə

bli. t


ə

rbiy


ə

tli). 


ə

kili, 


ə

kid


ə

n susar, 

ə

kisiz, susdurdum sanar. 



(

ə

kili: 

ə

kitli

ə

d



ə

bli. t


ə

rbiy


ə

tli. 


{utlu, utundan susar, utsuz, susdurdum sanar. (utuy. h

ə

ya)}. 



ə

kilm


əmiş biçilməz, oxumamış çözülmə

z. 


ə

kilm


ə

s

ə



 urulmaz, edinm

ə

s



ə

 görünm


ə

z. (


urulmaz: biçilm

ə

z



). 

(edinm



ə

k

ə

ld



ə

 

edm



ə

k)



ə

kilmis


ə

n, itm


ə

, bit. (


ə

kilm


ə

k: 


toprağda tuxum kimi gizlə

nm

ə



k). 

ə

kils



ə

 tarla, biçils

ə

 tarla, d



ərmanda dartsa, unu çıxar

ə



kim d

ə

rin, 



ə

kin d


ə

r

ə



k. 

əkin çağı ə

km

ə

y



ən, biçin günü yolda qalır (

ağlar qalır

). 

ə

kin 



ə

ks

ə



n, yer

ə

 bax, elin sevs



ə

n, el


ə

 bax. 


572. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ə

kin ird



əşi, biçin urdaşın qaldırır

( hesaba yetişmə, hesabı aydınlatmaq, 



bitind

əki savaşı (odaşmanı, ixtilafı) qaldırar)

. (ird

ə

l

ə

m

ə

k. 

ardalamaq. 1. inc

ə

l



ə

m

ə



k. 1. 

hesab kitaba yetişmə

k). 

ə

kin olsa, 



ə

km

ə



k olar. 

əkin tikin şuxumda olmaz izi, biçin, döğüm, yığımda atmaz bizi

ə

kin üst



ə

 

ə



kilir, x

ə

rm



ən başı tikilir

(söz konusu, 



ə

ng

ə



lliyi

, otanlığı, ə

rk

ə

lliyi 



(

ərköğüllügü) kötülə

m

ə

kdir). 



(bu söz kişini ə

ng

ə



llikd

ə

n, 



otanlıqdan (müfdə

xorluqdan), 

ə

rk

ə



llikd

ə

n (



ərköğüllükdə

n) 


ırqamağa, çə

kinm


ə

y

ə



 

çağırır)


. {otan: (< otlayan < otlamaq

boşuna keçinmə

k). müfd

ə

xor}. 



əkinçi ol qarda din, yoluğçu ol yağışda, çoban oldun gorunda

ə



kinçi yerd

ə

n umar. 



balığçı göldə

n. 


ə

kinçi yerd

ə

n umar. 


balıqçı göldə

n umar. 


ə

kinçi yolu d

əğirmana, dəğirmançı yolu ə

kinçiy


ə

 

düşə



r. 

ə

kinçid



ə

ə



km

ə

yi, biçinçid



ə

n biçm


ə

yi. 


ə

kinçini, 

ə

kinind


ən tanırlar

ə



kind

ə

 



izi qalanın, xırman

da üzü olar. 

ə

kind


ə

 

izi olanın, süfrə



d

ə

 üzü olar. 



ə

kind


ə

 yox, biçind

ə

 

yox, döğümdə



 

yox, yığında pay güdmə

yin unutmaz. . 

ə

kind



ə

 yox, tikind

ə

 

yox, xırmanda durmuş xoca



(

durmuş

: hazir). 

573. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ə

kin



ə

 su, 


kişiyə

 

ə



kdi g

ə

r



ə

k. 


(

ə

kini su yetir



ər, kişini ə

kdi). (


ə

kdi: t

ə

rbiy



ə

t). 


əkinən əkitən olur

(öğrətilən öğrətən olur)



(əkitən əkindən olur) (öğrə

t

ə



öğrə

ncid


ə

n olur). (

ə

kit


ə

ə



kitl

ə

 olur). 



(öğrə

t

ən öğrə



tm

ə

kl



ə

 olur). 


əkinən əkitən olur

(öğrətilən öğrətən olur)



(əkitən əkindən olur) 

(

öğrə


t

ə



öğrə

ncid


ə

n olur). (

ə

kit


ə

ə



kitl

ə

 olur). 



(öğrə

t

ən öğrə



tm

ə

kl



ə

 olur). 


əkinən əkitən olur

(öğrətilən öğrətən olur)



(əkitən əkindən olur) 

(

öğrə


t

ə



öğrə

ncid


ə

n olur). (

ə

kit


ə

ə



kitl

ə

 olur). 



(öğrə

t

ən öğrə



tm

ə

kl



ə

 olur). 


ə

kinin biç

ə

yi, 


ə

m

ə



yin çiç

əyi, yaltanın dincə

yi süycü. 

(

ə



km

ə

yin biçm



ə

si, 


z

ə

hm



ətin barı, tə

mb

əlin yuxusu şirin)



. (

yaltanın

: g


əvşə

yin. 


t

ə

mb



ə

lin). (dinc



ə

yi. istirah

ə

ti). (süycü



dadlı)

ə



kinin biç

ə

yi, 



ə

m

ə



yin çiç

əyi, yaltanın dinə

yi süycü. 

(

ə



km

ə

yin biçm



ə

si, 


z

ə

hm



ətin barı, tə

mb

əlin yuxusu şirin)



. (

yaltanın

: g


əvşə

yin. 


t

ə

mb



ə

lin) (din



ə

yi: din

əği


. dinc

ə

lm



ə

si. dinc


ə

lm

ə



 yeri. 

yatağı


yatması)


. (süycü

dadlı)


ə

kir



ə

n urar, b

ə

kliy


ə

n gör


ə

r. (


ə

kir

ə

n urar

ə

k



ə

n biç


ə

r

). 



ə

kirs


ən buğdanı özü öndürür samanı, iyiliklə

 

sınama yamanı



əkişdə


 izi yox, d

ərişə


 t

ə

l



ə

sir. 


əkişdə

 yoxalan, d

ərişdə

 toxlanmaz. 



ə

kit bitsin, suvat össün. 

(

ə

kit: bec

ə

t). (bitsin: dirç



ə

lsin). (össün: böyüsün). 



574. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ə

kit



ə

ə



kitl

ə

 olur. 



(öğrə

t

ən öğrə



tm

ə

kl



ə

 olur). 


(əkinən əkitən olur)

(öğrətilən 



öğrətən olur)

(əkitən əkindən olur) 



(

öğrə


t

ən öğrə


ncid

ə

n olur). 



ə

kit


ə

ə



kitl

ə

 olur. 



(öğrə

t

ən öğrə



tm

ə

kl



ə

 olur). 


(əkinən əkitən olur)

(öğrətilən 



öğrətən olur)

(əkitən əkindən olur) (öğrə



t

ən öğrə


ncid

ə

n olur). 



ə

kl

ə



n

ə

n b



ə

kl

ə



nir, özl

ə

n



ə

n gözl


ə

nir, s


ə

ril


ə

n d


ə

rilir. 


ə

kl

ə



n

ə

n qara, yerg



ə

 çalar!. (



ə

kl

ə

n

ə

n

yapışdırılan)

. (yerg

ə

: yer


ə

). 


(çalışmalıyıq, qara lə

k

ə



 

yaxışlara, paylaşlara tuş düşmüyə

k. 

yalan yüklü, qalıcı olmasada, oldağa, doğruya axsaqlıq 



g

ə

tir



ə

r). (yüklü

payalı

. müst


ə

n

ə



d). (

oldağa

: vaqeiyy

ə

t

ə



). 

(

doğruya

: h

ə

qiq



ə

t

ə



). 

ə

kl



ə

nin d


ə

r

ə



kin, 

ə

kl



ə

nir bil


əsin, sağlığın də

r

əkin, işlə



nir bil

ə

sin!. 



(

ə

kl

ə

nin

ə

kl



ə

nin: 


ə

d

ə



bin) (d

ə

r



ə

kin: 


tutarın

. qiym


ə

tin). 


ə

km

ə



ə

ld



ə

n, su göld

ə

n. 


ə

km

ə



k su dibind

ə

 qalmaz, suluq odun yanmaz



. (suluq

şeh


. n

ə

mli). . -{iyiliyi 



su dibind

ə

 k



əmiş, başında dilə

. (dibind



ə

ayağında, altında)





(k

əmişmə

k: 

əkişmə


k. g

əmişmə


k. 

gömüşmə


k. quylamaq)}. 

(

ə



km

ə

yi suyun tübün



ə

 (dibin


ə

) at, betind

ə

 (üzünd


ə

) topla). 

(

ə

km



ə

yi su tübünq

ə

 (dibin


ə) daşla, su betində

 (üzünd


ə

) gözl


ə

 

(izl



ə

). (el


ə

 iygilik isd

ə

). 


575. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ə

km



ək yoxu yamandır, qar qurunu gə

mdirir. 


qadın yoxu yamandır, qart qə

b



ə

ni köçtürür. 



(

q

ə

hb

ə

oruspu

). 

ə

km



ək yoxu yamandır, qart qurunu gəmdirir, qadın yoxu yamandır, qart 

q

ə



hb

ə

ni köçtürür. 



(yoxu

olmamazlığı

). 

(köçtürm



ə

k

oynatmaq). 

ə

km

ə



kçil

ə



ə

k

ə



r tuxum 

ə

rinm



əz, yalançılar yalan söylə

r ç


ə

kinm


ə

z. . 


ə

km

əmiş bitmə



z, d

ə

lm



əmiş keçmə

z. 


ə

km

ə



s

ə



ə

kin d


ə

rilm


ə

z k


ə

sin. 


ə

km

ə



s

ə

n tuxum, tökm



ə

s

ən suyun yapmasan işin nə



 b

ə

r



ə

 güdün. 


(b

ə

r

ə

asın


. fahda). (n

ə

 b

ə

r

ə

 güdün: n

ə

 



hasıl güdürsün)

ə



km

ə

y



ə

n biçm


ə

z. 


ə

km

ə



yi su tübünq

ə

 (dibin



ə

daşla



su betind

ə

 (üzünd


ə

gözl



ə

 (izl


ə

). {


ə

km

ə



yi 

suyun tübün

ə

 (dibin


ə

) at, betind

ə

 (üzünd


ə

) topla}. {iyiliyi su 

dibind

ə

 k



əmiş, başında dilə

. (dibind



ə

ayağında, altında)





(k

əmişmə

k: 

əkişmə


k. g

əmişmə


k. 

gömüşmə


k. quylamaq)}. 

(

ə



km

ə

yi suyun tübün



ə

 (dibin


ə

) at, betind

ə

 (üzünd


ə

) topla). (el

ə

 

iygilik isd



ə

). - 


ə

km

ə

k su dibind

ə

 qalmaz, suluq odun yanmaz. 

(suluq

şeh

. n


ə

mli)


ə

km



ə

yin 


əkdiki, urmağı qalsın

(



urmağı

: biçm


ə

yi). (n


ə

 

əkmiş, nə



 biçsin). 

ə

ks



ə

n bit


ər, sorsan çıxar



576. 



 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ə

ks



ə

n urarsan. (



urarsan: oraqlarsan. biç

ə

rs



ə

n. d


ə

y

ə



rs

ə

n



). 

əksik satdın, artıq aldın, kimin qaldı, kimə

 

qaldı


ə

ksikl



ə

rl

ə



 otursan yüks

ə

kligin güdülm



ə

z. 


ə

ksikl


ə

rl

ə



 otursan yüks

əkliyin artınmaz

ə

ksilm



ə

sin dil


ə

dik, 


ə

ksildil


ər olanlar, olanı sə

n d


ə

rkil


ə

, qalanlarda 

ə

ksil


ə

r



(d

ə

rkil

ə

düşün



. f

ə

rq ed). (d



ə

rkil

ə

m

ə

k

ayırıd edmə

k. f

ə

rqin



ə

 

varmaq). 



əl alanı, göz danar

əl aşlı, göz yaşlı



ə

l az olsa 



iş qalışar, baş çox olsa iş azışar

ə



l b

əğə


n

ə

r, göz dir



ə

n

ə



r. (

dir

ə

n

ə

r: b

əğə


n

ə

kd



ə

n ç


ə

kin


ə

r). 


əl bir olaq qol qola, arzuları çə

k yola. 


əl bolluğu göz önü

göz darlığı görünmə



z. 

əl çatmayan aş, ya qarın ağrıdar, ya baş

əl çatmayan buğdadan, ə



lind

ə

ki arpa ye



ğ

(iyi). 



əl çatmayan buğdadan, ə

lind


ə

ki saman yey. 

əl çox olsa iş qarışar, baş çox olsa iş azışar

ə



ə

l il



ə

, d


ə

girman yel il

ə



ə



ə

ld



ə

n ötgündü. 



577. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ə



ə

l

ə



 

su qoyuşar, ə

ll

ə

 



üz yuvuşar

ə



ə

l



ə

 

su qoyuşar, ə



ll

ə

 



üz yuvuşar

. (qoymaq: tökm

ə

k). 


ə

əli tutsun, ayağ



 

ayağı yox

ə



əli yuğar

. {


kişi kişə

 

yoluğar



(

kişə





kişiyə

)}. (


yoluğar

: d


ə

rdin


ə

 d

ə



g

ə

r). 



ə

əli yuğar



. {

kişi kişə

 

yoluğar


(

kişə





kişiyə

)}. (


yoluğar

: d


ə

rdin


ə

 d

ə



g

ə

r). 



ə

əli yumadı, əl üzü yumadı, qolu əlsiz qaldı, əli qolsuz qaldı, suyu üzsüz 



qaldı, üzü susuz qaldı, yaşı külsüz qaldı, külü odsuz 

qaldı


ə



ə

lin örtüyüdü. 

ə

l gedirs


ə

 cib


ə

, kitab g

əlir göz açır, yumuq qalırsa ovuc, olar başa 

toxmağuc


ə

l görs



ə

d

ə



r, göz görm

ə

z. (



ə

l görs


ə

tir, göz dözm

ə

yir


). 

ə

l götürm



ə

 götür


ə

llikd


ən, ağızlar dadıdır, kişiyə

 birc


ə

 qalan, 


yaxşılığın soy 

adıdır


ə

l h



ə

n dey


ə

r, göz yox. 

ə

l il


ə

 

gözün yarışı



: - biri alar, biri salar, biri qalar, biri dalar. 

əl iş görə

r, göz qorxar. 

əl işə


 

bas dişə


(gözl


ə

y

ə



n göz

ə

 



ağ düşmüş

, s


ə

ril


ə

n tora av). (



ağ düşmüş

: kor 


olmuş)



578. 



 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

əl işlər, ağız dişlə

r, q

arın çevirər, dığır çevrə



n

ə

r. 



(

dığır

: d


ə

girman. f

ə

l

ə



k). 

əl işlə


y

ə

r üz gül



ə

r. 


əl işləyib, baş çalışar, ülkə

r, ül


ək daşıyar

(



Yüklə 13,34 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   106




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin