Atalar deyir



Yüklə 13,34 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə69/106
tarix25.03.2017
ölçüsü13,34 Mb.
#12340
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   106

638. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

g

əzmişə



m onca olan ölk

ə

l



ə

ri görm


əmişəm, nazlı tə

briz kimi olsun, duza 

kan urma t

ə

kin. 



gic ana olmasaydı, öz dilini (anadilin) atmazdı

gic qoduq atanasına cocuq yapmaq öğrə



d

ə

r. 



gic olursa el günün, d

əğə


rl

ə

nm



ə

z igitl


ə

r. 


gic, n

ə

 doydum bil



ə

r, n


ə

 yoruldum. 

gicl

ə

r min k



ə

r

ə



 

yanılar, bir kə

r

ə

 seçm



ə

z. 


(yol yolağ

arac t

ə

dbir). 



gicoğlu gic, gic ol

ar. 


gid yaşır qay qadanın içində, ağrıqmaz baş sində

 yatar dincin

ə

. (


qay: b

ə

la). 



gid

ə

c



ək qapını, sevdiyin adını, canevində

 gizl


ə

n

ə



n yerivi bil. 

gid


ə

c

ək qapını, sevdiyin adını, canevində



 gizl

ə

n



ə

n yerivi bil. 

gid

ən yetmiş, ə



k

ə

n d



ərmiş

gidi acun, var donatar, yox soyatar



. (acun: dünya). (yoxsul 

ə

l



ə

 baxan yox, dolu 

ə

li süz


ə

n çox). 


(varlı bə

z

ə



k, yoxsul t

ə

z



ə

k). 


gil

ə

m gil



ə

m ged


ə

r qalmaz, axar sular ged

ə

r qalmaz, bilginl



ər coşar də

niz, 


ondada od uçar qalmaz. 

gir meydana, qarqın şeytana

. (

qarqın

: l


ə

'n

ə



t oxu

). 


gird

əc azsa çıxacın qıs

(g

ə



lirin azsa, ged

ərin sıx)

. (gir

ə

n baca dar is



ə, çıxan 

baca gendurmaz). 



639. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

gird


ə

c

ə



 gör

ə

 



çıxdacın olsun

(g



ə

liriv


ə

 gör


ə

 ged


ə

rin olsun). (ged



ə

rin: x

ə

rcin). 



gird

əçilik bol olsun, çıxdaçılıq şol olsa, ortalığın boş qalar

(gird



ə

çilik

qazandığın)

. (

çıxdaçılıq

: tük


ə

tdigin. x

ə

rcl


ə

digin). 


gird

əçilik bol olsun, çıxdaçılıq şol olsa, ortalığın boş qalar

(gird



ə

çilik

qazandığın)

. (

çıxdaçılıq

: tük


ə

tdigin. x

ə

rcl


ə

digin). 


gird

əçin çıqdaçıva uymur, çıqdaçın girdə

çiv

ə

 uysun. (



gird

ə

çi: g

ə

lir). 



(

çıqdaçı

: gedir. x

ə

rc). 


gir

ə

li qalma, ir



ə

li!. 


(gir

ə

li: girifdar). 



gir

əsi yox, çıxarı çox

(gir



ə

: qazanc). 

girişmə

 

ənlik kirşana, kişi ol kə



ndivi sana. 

(b

ə



z

ə

yind



ə

 ç

ə



ki çükü (h

ə

ddi 



ə

ndaz


ə

si) var, iç

əği (içivi)

, keç


əğə

 (geyc


əğə

. örtüy


ə

) verm


ə

). 


girm

ə

d



ən çıxış, başlamadan

 

bitişin düşün



girm


ə

zd

ən ön, çıxmanı sağlan



(

sağlan

: t

ə

'min ed). (girm



ə

zd

ən ön, çıxmanı 



oylan). 

girmiş isə

 

nisgil dadı varlığa, yoxluq dadı qalan dadlar üstə



l

ə

r. 



gizim çox, açan yox, ölüm sondur qaçan yox

. (gizim

sırrım)



(qarrılar 



deyimi). 

gizin verm

ə

 dosduva, dostun öt



ə

 dosdu var. 

(gizin verm

ə

 dosduva, 



dosduvunda dosdu var). (gizin: sirrin). 

gizin yoksa



 

mutlusun!. 

(gizin: gizlinin. 

sırrın)




640. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

gizin yoksa



 

mutlusun, ölüml

ə

 göz göz


ə

 durusun


. (ölüml

ə

 göz göz



ə

 durusun: 

qorxun yok. gözü kölg

əli yaşamazsın)

gizl


ə

dir öz k


ə

ndini k


ə

ndind


ən, bu nasıl yılıq, yaluğ adlanmış

(



yılıq

: heyvan). 

(

yaluğ

: insan). 

gizli yükl

ə

n



ən aşgara doğar

gizli yükl



ə

n

ən, aşgara doğar



. (

gizl


əyu basılar, açqıra doğar)

gizlic



ə

 sev


ə

n dinm


əz ağrırar

Gizlide gebe kalan, aşıkare doğurur



. Hiç bir olay, hiç bir durum gizli, 

saklı 


kalmaz. 

Gün gelir açığa çıkar

(Bayram Özdemir). 



gizlid

ə

n yazma göz



ə

 

dizgi qoşu, buz kimi düşsə



 gün

əş tez ə


riri. 

gizlik olsa, 

ər yorqamaz, içlik olsa at yağrımaz

 

(atın beli sürtülüb 



yaralanmaz). (

yağrımaz

yaralanmaz). {gizlik: geyizlik. 

çarıq


yarıq


. bir tik

ə

 



yarılmış (kəsilmiş) göndən yapılan ayaqqabı}



(yorqamaz: 



yolqırmaz

yolda qalmaz). 

(işdə


 uzaq gör

ə

nlik 



g

ə

r



ə

k). 


gopbaçılar dosçulmuş, doğru yolda dosçulluğuz gə

r

ə



km

ə

z. 



gor toprağı yaşam üçün bağırmaz

gor vurdu gov



duş sındı

(ölüm, yoxluq, ıraqlıq üzü soyuq olur)



gora inancsız getmə, bazara parasız

gög


ə

rs

ə



 könüld

ə

 



seviş butağı, sevgi quşu qonar uzansa dalı



641. 



 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

gögl


ə

md

ə



 

çıxan göy, çox olar

. (

gögl


ə

m: yaz. bahar). 

göğə

 

sağursa, üzünə



 

düşür


. (

göy


ə

 tüpür


ə

n, üzünd


ə

 

yığır)



göğə


 

sağursa, üzünə

 

düşür


: göy

ə

 tüpür



ə

n, üzünd


ə

 

yığır



göğüş daralar, ürək sıxılar

göl balığı yekə



lm

ə

z. 



göl qurusa uçar qaz, könül ç

ə

k



ə

n olursa, bir gül il

ə

 olar yaz. 



göl

ə

m dey



ə

 köpürürs

ə

n, içind


ə

 

bir balıx yox



Gölgesinde oturulacak ağacın dalı keslmez

Bindiğin (üstünde olduğun) 



dal kesilmez. 

Faydalandığın kişiyi ve nesneyi korumak 

gerekir. 

(Bayram Özdemir). 

gön çarığı qurutma, ayaz günü unutma

gön çarığın qurutmuş, ayaz günün unutmuş



(olduğun yeri durumu unutma)

gönd


əçisi, elçişi alçalan el batar, y

üks


ə

l

ə



m

ə

z



!. (gönd

ə

çi: x

ə

b



ə

rçi. qazet

ə

çi. 


jurnalist). 

gön


ə

n edirs


ə

 çoban, sütün alar t

ə

k

ə



d

ə

n. 



(gön

ə

n edirs

ə

: könüld


ə

n ist


ə

yirs


ə

). 


(gön

ən edmişsə

 

çoban, sütün almlş tə



k

ə

d



ə

n). 


gönü yağınan yaşla, günü yenidən başla

(h



ər günün öz işi var, keçəl başın 

yağı var


). 

642. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

Gönül ferman dinlemez. Birbirini seven insanlar, yüksek bir yerden emir 

gelse de, 

şiddetli baskıda görse sevdiğinden vazgeçmez

(Bayram Özdemir). 



Gönül kimi severse güzel odur. 

Güzellik ve güzellik anlayışı kişiden kişiye 

değişir



Birinin güzel gördüğünü diğeri çirkin görür



. Bir 

kişi için güzel gönlünün sevdiğidir

. Önemli olan da odur. 

(Bayram Özdemir). 

gönülsüz köpek sürüye gitmez. 

(bir kişiye gönlü olmadan iş yaptırılmaz

yaparsa da öyle yapar). (Bayram Özdemir). 



gör eşit iylə, dişlə

 dad toxun, on k

ə

r

ə



 

tuşla, birdin at oxun

gördügün işlə



r ver

ə

r öz pöhr



ə

sin, gül 

əkirsin gül bitimiş, arpa ə

ks

ə



n arpa 

vermiş toprağın

gördügünd



ən aşın, olduğundan daşın



ə

kli (m


əhdud) görüşlə

rind


ə

n öt


ə

 

aş, 



aldışdığın (adət etdiyin) sınırları qır}

gördügün



ə

 göz güv


ə

n

ə



r. (

qulaq gözü d

əğişmə

z). 


gördüki yoxdu cibişdanda pulun, belivə

 atda çulun tutda yolun. 

gördüki yoxdu cibişdanda pulun, belivə

 atda çulun tutda yolun. 



643. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

gördükl


ə

rind


ən danış, bilmə

y

ə



n bilsin, ön

ə

 



çıxan ey kötü baş uyar düşsün

(ey kötü: iyi kötünü). (



baş uyar düşsün

kişi aqah olsun) 



göz 

gör


ə

ni dil des

ə, baş açar

gördüm



 dedin tutuldun, 

görm


ə

dim


 dedin qurtuldun. 

''gördüm'' dedin tutuldun, ''görm

ə

dim'' dedin qurtuldun. 



gördüm dem

ə

k çox söz, görm



ə

dim dem


ə

k bir söz. 

("gördüm" dem

ə

k çox 



sözdür, "görm

ə

dim" dem



ə

k is


ə

 bir sözdür (gör

ə

ni çox 


soruştururlar

. görm


ə

dim dey


ən, soruşturmalardan qurtulmuş 

olur). 


Gördün deli savul geri: 

Aklı dengesi bozuk kişilerden uzak durmak gerekir

(Bayram Özdemir). 



gördün d

əğə


r anutma, verdin d

əğər unutqıl

. (

anutma: yada salma

). 


gördün d

ə

li, ç



ə

kil geri. 

gördün öt, qörm

ə

din keç, k



ə

ndiv


ə

 güv


ə

n. 


gördün sev, atdın sav

. (


sav: ötür. unut

). (


yaşamı çə

tin tutma). 

gördün yarın yar deyil, boşlamağı ar deyil

(



gördün yarın yar deyir, tə

rkin 


qılmaq ar deyil

). 


gördün yarın yar deyil, tərkin qılmağın ar 

deyil. 


644. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

gördünki –d

ə

ri 


ət, qaş göz, burun dodaq

baş saç, daha nə



l

ərin sallanır, 

düşür, əğrilir

bilki, qocalıq gə



lib, ir

ə

lir. 



inanmıyan aynıya 

baxsın


gördüyü iş ər kişinin tanacı

. (

tanacı

: göst


ə

rg

ə



si. karaktiriz

ə

 ed



ə

ni

). 



gördüyüm kimi qalseydin, dediyin kimi olseydin, n

ə

yimi s



ə

nd

ə



ə

sirg



ə

rdim. 


(n

ə

yimi g



ə

l

ə



rdim 

ə

sir s



ə

nd

ə



n). 

gördüyüm qoşulub içimdə

 

yatır!


(

qoşulub

şeirə


 dönüb). 

gördüyün danan, kimliyin satan, yadları anmış, nə

 gün

ə

 



qalmış

(



yadları 

anmış

: bij). 


gördüyün kimi inanma, inandığın kimi gör



rdüyün qoyub, sandığın tutma

gördüyün öğrəş, duyduğun sına, bildiyin yerində



 

danış


gördüyün yatsır, görmədiyin yaxır

(

yatsır



: unudur). (

yaxır

: suçlur. ittiham 

edir). 

gördüyüvü dem



ə

, gözd


ən düşə

rsin. 


gör

ə

 gör



ə

 

göz pişər, qıla qıla qol pişə



r. (

qol

ə

l). 



gör

ə

n gördüyünd



ə

n dey


ər, görgüsüz ağzına gə

l

ə



ni. 

gör


ə

n gör


ər, könül yorar, baş qurar

(gör



ə

n: göz). 

gör


ən göz haqlıdır

. (


gör

ən gözün haqqı var

). (

gör


ə

n göz


ə

 söz yoxdur). 



645. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

gör


ə

n göz


ə

 yasaq olmaz. 

gör

ə

n gözl



ər, duyan qulaq qınanmaz

gör



ə

n gözünd


ən asılı, görmə

y

ən ağzından asılı



gör


ə

n gözünd


ən asılı, görmə

y

ən ağzından



(gör


ə

n gördüyünd

ə

n dey


ə

r, 


görgüsüz ağzına gə

l

ə



ni). 

gör


ən olsa, bir başa bir göz yetir (

yetir: b

ə

s edir). (bil



ən başa bir göz 

yet


ə

r). 


gör

ə

n söz satmalar haçan bit



ə

c

ək, kişi kimi dediklə



rin ed

ə

c



ə

k. (


dedik

qovl


). 

gör


ən, sayıt dəğişir, görülən qayıt, dəğişmə

z

. (



sayıt

sayalı



. qolay). (

qayıt

qatıq



. ç

ə

tin). 



(gördüyün, qıldığın işi düzə

ltm


ə

kd

ə



ns

ə

, k



ə

ndivi 


düz

ə

lt). 



gör

ə

n, yey



ən yalı (

q

ə



d

ə

r



) dadanmaz. 

gör


ə

nd

ə



 uçdu 

ə

ld



ə

n h


ə

r n


ə

 

var barım, us başımda, qan 



damarda, t

ə

nd



ə

 

can durmaz. (



uçdu: m

ə

hv oldu). 



gör

ə

nd



ə

ki iki can d

əğir cana, coşar qanım, qopar umayım

. (


umayım

baxtım



iqbalım


). 

gör


əni eşidən salıqlır 

(

salıqlır



x

ə

b



ə

r ver


ə

r). 


646. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

gör


ə

v bit


ər çalışsan, iş yeğlərşər yarışsan

. (


çalışsan

: qayr


ə

t görs


ə

ts

ə



n

). 


(

ye

ğlərşə

r

yaxşılaşar

). (

yarışsan

r

ə

qab



ə

t eds


ə

n). 


gör

ə

v bit



ər çalışsan, iş yeğlərşər yarışsan

. (


çalışsan

: qayr


ə

t görs


ə

ts

ə



n

). 


(

yeğlərşə

r

yaxşılaşar

). (

yarışsan

r

ə

qab



ə

t eds


ə

n). 


gör

ə

vli, görm



ə

li. 


(gör

ə

vlidir, görm



ə

lidir. m


ə

'mur, m


ə

'zur). 


görkülüy

ə

 (



göz

ə

l



ə

) söz g


əlir, ağac başın yel əğir

görkün üz



ə

 

qonağdur, qocaldıqca köçə



r o. 

görmemişin oğlu olup, basıp boynunu, boğup

görm


ədiyin yükün, altına girmə

görm



əmiş, gözün qurusun

görm



əmişik isdisin, çox çəkmişik tüstüsün

görm



əmişin yetmə

yi yaman. 

görm

ə

s



ə

 dalqa üz

ə

n, ol olamaz dalquc 



ə

ri. 


görm

əz olur, başı gora titrə

y

ə

n, sönm



əz ışıq, dönmə

z ilqar ist

ə

y

ə



n. 

(bu 


söz, 

əroğlunu, kəndi durumun oranlamağa çağrır

(

oranlamağa



ölçüb biçm

ə

y



ə

). 


görm

əz yarın, baş işlə

m

əz ac qarın



. (

başı işlə

m

əz ac qarının, yarını açmaz)



görm


ə

z, d


ə

v

ə



ni bel

ə

 görm



ə

z. 


647. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

görmüşüdüm gül kimi, tikən kimi batındı, sanmışıdım dos kimi, yılan kimi 

soxuldu, kor m

ə

nidim baxa baxa görm



ədim, yaşım keçdi 

g

ə



ncliyim savuldu. 

görüldüys

ə

 

danılmaz, görülmə



s

ə

 inanmaz. 



görülm

ə

dik yerd



ə, duyulmadıq gə

p olur. 


görüm birs

ə

, yetinm



əz min eşitmə

. (görüm: görm

ə



görüş)



. (yetinm

ə


Yüklə 13,34 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   106




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin