boğuc
: girdab). (sovuca: sova.
qurtara).
g
ə
mi quru yerd
ə
yerim
ə
z.
g
ə
mi quruda yerim
ə
z.
g
əmidir çaydur axır, bizdə
qonağ bir gə
miy
ə
.
g
ə
mik g
ə
miyi, d
ə
mir d
ə
miri, çivi çiviyi sök
ə
r.
g
əmikli it, qapağan olur
.
(ağzında sümüklü it, heç nə
yi bil
ə
sin
ə
yanaşmağa
qoymaz).
g
əmisin batıran, başmaq axtarmaz
.
g
ənc dulun göz yaşı tez qurur
.
g
ə
nc erk
ək dişi birbirin anlamış sanar, geyin sandığın anlar
.
(geyin: sonra.
sondan).
g
ənc qızdan ocağ çıxmaz
. (
ocağ
:
ovsunçu).
631.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
g
ə
nc qulaq, sevm
əm deyu inanmaz, ayrıq nədir söğüş nə
dir qananmaz.
(
g
ə
nc:
yoldan yetmiş
. yeni yetm
ə
.
pişməmiş)
. (
ayrıq
: hicran).
(s
öğüş
: nifr
ə
t).
g
ənc olanın könlü ə
lind
ə
g
ə
z
ə
r. (g
ə
ncl
ə
r ür
ə
k verm
ə
y
ə
, sevm
ə
y
ə
t
ə
l
ə
s
ə
r,
sevilm
ə
yi gözl
ə
m
ə
y
ə
n t
ə
l
ə
y
ə
düşə
r).
g
ə
nc öl
ə
nl
ər acı az görür
.
g
ənc ömrün bağışlar, qarı ömrün qarışlar
.
g
əncdir qırıb yoğuz qılavı, indi adın özgə
d
ə
n sorar!.
g
ə
nck
ən iş
l
ə
t bil
ək, yığna bilik, gənclik keşni tapılmaz başda huş, ə
l qolda
güc.
(
keşni
: keçni) ( keçni:
keçmiş
. keç
ə
nd
ə
n sonra.
sonrası
.
keç
ə
nd
ə
n gerin).
(yığna
: topla).
g
ə
ncl
ə
r ür
ə
k verm
ə
y
ə
, sevm
ə
y
ə
t
ə
l
ə
s
ə
r, sevilm
ə
yi gözl
ə
m
ə
y
ə
n t
ə
l
ə
y
ə
düşə
r. (
g
ənc olanın könlü ə
lind
ə
g
ə
z
ə
r).
g
ə
ncl
ərin tapatın doyurmaqla yatırmaq gə
r
ək, susuz qalıb, susamışı, su ilə
qanırmaq gə
r
ə
k
.
(tapatın
: d
ə
liliyin).
g
ənclik olamazları, qocalıqda oluşur
.
g
ənclik ötür, aşırılmaz aşırım kimi, qocalıq gəlir, qazılmamış qə
bir kimi.
g
ənclik, genğlik
. (
g
ənclik yaşamın bolluğu demə
kdir).
g
ə
nclikd
ə
dişlər ağ olur, qocalıqda, saçlar
.
632.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
g
ə
nclikd
ə
ölüm, qocalıqda yoxsulluq yamandır
.
g
ə
nclikd
ən qarır yaman olsa ər qadın
.
g
ə
nclikd
ən uğurlan, yavuzluqdan oğurlan
.
(
uğurlanmaq
. faydalanmaq).
(
oğurlan
: qaçaq dur).
g
ə
nclikd
ən yarğanan, qə
mi atar kam alar.
(
yarğanan
: faydalanan). (q
ə
mi
atar kam alar: kirim
əni, qısılmanı bıraxar, bolluğu, açıqlığı
tutar).
g
ə
ncliy
ə
doyulmaz, doğru gedə
n yorulmaz.
g
ə
ncliyi sel
ə
verm
ə, mal davarı yelə
verm
ə
. (g
ə
ncliyi tutma b
ə
rk, dünya ma
lın
tutsan). (g
ənclik, qanad çapıp, ayaq çapma çağı
.
sıxışdırmada!, qudurmada!
.
ə
l
ə
g
ə
l
ə
n,
ə
ld
ə
olan parada
ə
kilib,
tikilm
ə
s
ə
qalargı deyil)
.
g
ə
ncliyi tutma b
ərk, dünya malın tutsan ə
k
. (g
ə
ncliyi sel
ə
verm
ə, mal davarı
yel
ə
verm
ə
). (g
ənclik, qanad çapıp, ayaq çapma çağı
.
sıxışdırmada!, qudurmada!
.
ə
l
ə
g
ə
l
ə
n,
ə
ld
ə
olan parada
ə
kilib,
tikilm
ə
s
ə
qalargı deyil)
.
g
ə
ncliyin ötm
ə
d
ə
n, sevgi odu sönm
ə
d
ən, amacların göz önündə
n itm
ə
d
ə
n,
ayıq dur
.
g
ə
n
əş girsə, çanğış qaçar
. ( g
ə
n
əş
: g
ə
ng
əş
). (
çalğış
:
salğış
.
saldış
. çe
ğniş
.
savaş
).
633.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
g
ə
n
əş olsa, çanğış olmaz
. (g
ə
n
əş
: g
ə
ng
əş
). (
çalğış
:
salğış
.
saldış
.
çeğniş
.
savaş
).
g
ə
ng
əş bilik yoğratır
,
birlik bilik toplatır
. (
yoğratır
:
sıyalır, seyqə
l verir).
g
ə
ng
əşli
(
m
əşvə
r
ə
tli
)
bilik artamaz
(
dalı qalmaz
).
g
ə
ng
əşli bilik utraşur, gə
ng
əşsiz bilik opraşur
(
öpr
əşür
.
əprişür
).
g
ə
ng
əşli bilik, uzlaşır, gə
ng
əşsizin öprəşür
.
g
əp qılınma, oylanmaz
. (
oylanmaz:
düşüncə
siz.
düşünmə
zd
ə
n
).
g
ə
p süyci, samanca yok güyci. (
süyci:
dadlı
).
g
ə
p süyci, samanca yok güyci. (
süyci:
dadlı
).
g
ə
pin az söyl
ə
i
şin çox gözlə
. (söz söyl
ə
s
ə
n az söyl
ə, iş görürsə
n çox gözl
ə
).
g
ə
pirm
ə
d
ən düşün, yalaçıdan üşün
.
(
üşün
:
yığın
. ç
ə
kin).
g
ə
pirm
ə
zd
ə
n uslu hovan b
ə
ll
ə
nm
ə
z.
(uslu hovan:
ağıllı sə
feh).
g
ə
pl
ə
m
ə
d
ən oturğan, ağıldan kə
m g
ə
tirm
ə
z.
g
ə
pl
ə
m
ə
k qolay yapmadan.
g
ə
pl
ə
m
ə
k
lik gümüşsə
, g
ə
pl
ə
m
ə
zlik süm altun.
(süm:
şümş)
. (söyl
ə
m
ə
k
gümüşsə
, susmaq süm altun).
g
ə
pl
ə
m
əklik gümüşsə
, g
ə
pl
ə
m
ə
zlik süm altun.
( süm:
şümş)
.
g
ə
pl
ə
m
ə
zlik süm altun.
(süm: tüm. teyxa.
şüms)
.
g
ə
pm
ə
, dinm
ə, sormasan, uyğan yarın tapılmaz
.
634.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
g
ə
pni k
ə
m söyl
ə
, i
şni çox gözlə
. (
g
ə
pni: sözü
).
g
əprişin bilmə
s
ə
oğlan, nə
bil
ər susmağını
.
g
ər inanırsan onun birliyinə, yaxcılıq ed iblisin korlüğünə
.
g
ə
rç
ə
k
ə
zil
ə
r (
büzül
ə
r
), üzülm
ə
z.
g
ə
rç
ə
k
ə
zil
ə
r, üzülm
ə
z.
g
ə
rç
ə
yi dey
ə
n ya güclüdür, ya ki axmaq.
g
ə
rçi sözün
ə
qulax tutdum, n
ə
yazığ kim, eşiddimdə
unutdum. (
g
ə
rçi
sözün
ə
qulax tuddum, n
ə
fayda ki, eşiddimdə
unutdum).
g
ə
r
ək dediyimiz, aldanmağın bir başqa biçimidi
(
formasıdı
).
g
ə
r
ək yoxdur inanmağa düşünmə
k, k
ə
ll
ə
varsa düşünə
c
ə
si könüllü.
g
ə
r
ə
k yok söz
ə, bir baxış yetə
r, öyl
ə
g
əlmiş böylə
d
ə
keç
ə
r.
g
ə
r
ə
kl
əri yapırsın, adam kimi yaşırsan
.
g
ə
r
ə
kl
ə
rin tümü ist
ə
y
ə
bağlı deyil, onları sağlamaq ə
ld
ə
deyil. (
sağlamaq
:
t
ə
'min edm
ə
k).
g
ə
r
əkli daş ağır salmaz
.
(lizumlu daş ağır sayılmaz)
.
g
ə
r
əkli daş, ağır olmaz
.
g
ə
r
əkli daşın, yox ağramı
.
635.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
g
ə
r
əkli işi yarına qoyma qala
. -yoxdu göz görm
ə
y
ə
g
əlmişdi ölüm dal
qapıdan, gə
ziri balta gir
ə
, bird
ə
gör
ə
n can alacaq.
(balta:
fürs
ə
t).
g
ə
r
ə
kli n
ə
yi, g
ə
r
ə
ksiz günü al.
g
ə
r
əkli yük ağırqıtmaz
. (
ağırqıtmaz
:
ağırlıq edmə
z
).
g
ə
r
əkli yük ağrıtmaz
.
g
ə
r
ə
klik yasa yapar, k
ə
ndi ona yasanmaz.
g
ə
r
ə
kliy
ə
, g
ə
r
ə
c (
v
ə
sayil
) g
ə
r
ək, işlə
m
ə
y
ə
çör
ə
k g
ə
r
ə
k.
(aca yem
ə
k, x
ə
stiy
ə
yataq sorulmaz). (görün
ə
n k
ə
nd
ə
b
ə
l
ə
d
ə
çi n
ə
g
ə
r
ə
k).
g
ə
r
ə
km
ə
zs
ə
danışma
.
g
ə
r
ə
y
ə
gör
ə
yol açar, boyuna gör
ə
don biç
ə
r.
g
ə
r
əyin varsa ayır çağ ona k
i, itirinc
ə
döz
ə
m
ə
zsin g
ə
zis
ən ardıncan
.
g
ə
tir
ə
nd
ə
el g
ə
tirir, yel g
ə
tirir, sel g
ə
tirir.
aparanda el aparır, sel aparır, yel
aparır
.
g
ə
tir
ə
nd
ə
el g
ə
tirir, yel g
ə
tirir, sel g
ə
tirir.
aparanda el aparır, sel aparır, yel
aparır
.
g
ə
tirm
ədi yaşam işimdə
m
ə
nim, b
asdığımda sağa, solum büyrə
di.
g
ə
v
ə
z
ə
d
ə
söz
ə
yl
ə
nm
ə
z (dayanmaz), günb
ə
z d
ə
qoz.
g
ə
v
ə
z
ənin işi qalar, astanın işi qalmaz
.
636.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
g
əvşə
k yerind
ə
dön
ə
n
ə
d
ə
r
ək, ay dönüşün bitirə
r. (
g
əvşə
k: t
ə
mb
ə
l). (d
ə
r
ə
k:
q
ə
d
ə
r
).
g
əvşə
kl
ə
rd
ə
n ad qalmaz
,
igidlikl
ə
r ed
ə
nl
ə
r, d
ə
liqanl
ı adlanar
.
g
ə
z
ə
çağ qoy, yemə
k çox yox.
(g
ə
z
ə
:
dolanmağa
: . g
əşdə
).
(çox oturan kişiyə
deyilir).
g
ə
z
ə
g
ə
n dura bilm
ə
z, g
ə
zm
ə
s
ə
, döz
ə
bilm
ə
z.
(aşıt danılır, sonucu qalır)
.
(aşıt
: ad
ə
t).
(aşıtların, adə
tl
ərin, qaçınılmaz, iyili
-kötülü
sonucları bə
kl
ə
nm
ə
lidi).
(aşıtların tanımaq, yaşamın tanımaq
dem
ə
kdir).
g
ə
z
ə
g
ə
n it g
ə
mik tapar.
g
ə
z
ək düşə
r tutanmaz, b
ə
ll
ə
yek
ə
utanmaz
. (
uğursuzluq
:
baxsısızlıq
.
şanssızlıq)
.
(uğursuzluqda deyilir)
.
g
ə
z
ə
k keçib karvan köçüb.
G
ə
z
ən ayağa daş də
y
ə
r. (Araz Gunduz).
g
ə
z
ə
n kimdi, tapan o.
g
ə
z
ən tülkü aparır, yatan aslan batırır
.
g
ə
z
ən tülkü, yatan barsdan yeğ basır
.
g
ə
z
ə
ni tutan, g
ə
z
ə
ni tutar.
(g
ə
z
ə
n: k
ə
s
ə
n.
yarıcı arac)
.
(qoraq yaraq tuşlayan,
öz novb
ə
tind
ə
oz yarağına tuşlanır, tuş gə
lir). (yaraq qoraq
637.
Işlə
y
ə
n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016
ç
ə
kib öldür
ə
n, g
ə
z
ə
yind
ə
(gününd
ə
. öz novb
ə
tind
ə
) yaraqla
vurulma olasığı çoxdur)
. (yaraq qoraq: silah.
ə
sl
ə
h
ə
).
g
ə
z
ə
s
ən ardıca kim dan atacaq, güllə
n
ə
n göylü çim
ə
n gün çatacaq.
(kişi
arğanın bulur)
.
(arğanın
:
aradığın)
.
g
ə
z
ə
y
ə
n ayaq t
ə
z
ə
y
ə
batar.
g
ə
z
ə
y
ən qızdan gə
lin olmaz.
g
ə
z
ə
y
ə
n, köç
ə
bilm
ə
z, g
ə
zm
ə
s
ə
döz
ə
bilm
ə
z.
g
ə
zib dolan öz uyqarun tapgil
ə
n. (
uyqarun:
tayın
.
babın
. munasibin
).
g
ə
ziki
(
nob
ə
)
g
ə
lm
ə
d
ə
n verilm
ə
z, g
əziki olmadan alınmaz
(
olum
,
ölüm
).
g
ə
ziki g
ə
lm
ə
d
ə
n verilm
ə
z, g
əziki olmadan alınmaz
.
(g
ə
ziki: novb
ə
). (olum,
ölüm).
g
ə
zirs
ə
göyd
ə
başın, üzmə
yerd
ən ayağın
.
g
ə
zm
ə
k ömürd
ə
ndi, yatmaq ölümd
ə
n.
g
ə
zm
ə
s
ə
börü, ac qalır qarın
.
(qurd yemi ayağdan)
.
g
ə
zm
ə
y
ə
q
ə
rib ölk
ə, olmağa və
t
ən yaxşı
. (
olmağa
:
yaşamağa
.
durmağa
).
g
ə
zm
ə
y
ə
q
ə
rib ölk
ə
, ölm
ə
y
ə
, v
ə
t
ən yaxşı
.
{-ölm
ə
k- yerin
ə
ola ki bunlar
doğrudur
. g
ə
zm
ə
y
ə
q
ə
rib ölk
ə, (olmağa, və
t
ən yaxşı)
. (+
durmağa, və
t
ən yaxşı) (+ qalmağa, və
t
ən yaxşı
:
duralı,
d
əvamlı qalmağa, yurd salmağa kəndi yurdun yeğdir}
.
Dostları ilə paylaş: |