Atalar deyir

uzluğu

: ist

ə

y

ə

 

uyqunluğu

. 

tibqi murad olduğu)

. 

kişi kə

ndil

ə

 

barışmasa, kə

ndir

ə

 keç

ə

r. (

k

ə

ndir

ə

 keç

ə

r: ip

ə

 

ilişə

r. 

pırtlaşıq 

düşə

r

). 

kişi kə

ndin unudanda, özg

ə

y

ə

 

sığınır

. 

kişi kə

ndin yenil

ə

m

ə

li, yenid

ən doğulmalı!

. 

{

kişi kə

ndi uçun h

ə

v

ə

sl

ə

rin 

k

əndirin tutmalı (qılavutmalı, cilovutmalı, ovsatmalı)

, yeni 

evrekl

ər qurmalıdır}

. 

kişi kə

ndin

ə

 g

ə

r

ə

k

ə

n d

əğə

ri biçm

ə

s

ə

, h

ə

r gün

ə

 

qalmalıdır! (

g

ə

r

ə

k

ə

n: 

lazımlı)

. 

kişi kəndini doğru bilsə

, n

ə

yi yoxdu. 

kişi kəndini doğru sanırsa, nə

yi alanmaz, n

ə

y

ə

 çatanmaz. 

(k

ə

ndiv

ə

 güv

ə

n). 

kişi ki gözlədi dirilik yatın, gə

r

ək ki oxşaya yad obanın itin

. 

(

yatın

: 

yolun

). 

kişi kim yavızlıqdan qaça, gə

r

ək kim iyi fala ağzın aça

. 

kişi kimliyi dil

. (

dil: söz). 

kişi kişidən qurtulmuş, işində

n yox. 

kişi kiş

iy

ə

 

baxar utanar, üzüm üzüme baxıb qızarar

. 

857. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişi kişiyə

 uyar. 

kişi qalırsa dossuz, də

rdin dem

ə

z g

ə

b

ərir, kişioğlu çə

k

ə

nm

əz, bölüşmə

li 

d

ə

rd olsa. 

kişi qanı yerdə

 

yatmaz, yuğulub gedə

r. 

kişi qatlanması yaşdan değil, başdandır

. (

qatlanması

: 

kotanlaşması

. 

kobu

tlaşması)

. 

kişi qazanın otda durnca, otdan düşüncə

 gör. 

kişi qılğı zor düşər, açmasa söz ağızdan

. 

(

düşə

r: 

düşünülə

r. 

açılar

). 

(

qılğı

: 

qılığı

: 

ə

m

ə

li). 

kişi qılığı ölünə

 sür

ər, gülüşlü dodağ könülə

. 

(ölün

ə

: öl

ə

n

ə

 d

ə

k). 

kişi qızıqda sınanar, altın otda, də

mir kür

ə

d

ə

. (

qızıqda

: hirslilikd

ə, sınırlıqda

). 

kişi qızıqda sınanar

. (

qızıqda

: hirslilikd

ə, sınırlıqda

). 

kişi qolasa, tarı bolasar

!. (

qolasa: 

ə

ll

əşsə

. 

çalışsa!)

. (bolasar: b

ə

r

ə

k

ə

t ver

ə

r). 

kişi qolasun, tarı bolasun

. (

qolasun: 

ə

ll

əşsin

. 

çalışsın)

. (bolasun: b

ə

r

ə

k

ə

t 

versin). 

kişi qudur artıq dəğə

r biç

ərsin, uşaq çürür, artığına sevə

rsin, çiç

ə

k qurur, 

artqısına suvarsın

. 

(qudur: qudurur. 

azır)

. 

kişi qursuz qalmaqdansa kor qalası

. 

(

qursuz: 

yoldaşsız

). 

kişi oğluna qımız candır, süt qan

. 

858. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişi oxşarı, işlə

y

ə

n sözdür. 

kişi ol ki kişilikdə

n yad olur 

ə

r-

dişilik

. (

kişilik ə

rk

ək dişi tanımaz

). (

ə

r-

dişilik

: 

ə

rk

ək dişi)

. 

kişi olan erkək dişi tanımaz, evrə

n sür

ər, keçmişləri sanımaz

. 

(

sanımaz

: 

fikrind

ə

 el

ə

m

ə

z. müt

ə

s

ə

vvird

ə

 olmaz. eynin

ə

 almaz). 

kişi olan sözlə

 özü birg

əşə

r. 

kişi olana

 

h

əpimiz bir qoldayız, birikir yollar, bir yoldayız

. 

kişi olar, ayıq oyaq, ərin arın

. (

ə

rin: azad

ə

. alçaq könül. 

sınaq görmüş

) (

ə

rin 

arın

: 

ərinmiş arınmış)

. (

ayıq oyaq

: 

gözü, beyni açıq

. bidar 

huşyar)

. 

kişi olduğun yaşır, istəgin yazır, başarsa qazır

. 

kişi oldun işsiz yok, saçaq oldu dişsiz yok

. (

saçaq: süfr

ə

). 

kişi oldun, fə

t (f

ə

nd) g

ə

r

ə

k, qurd oldun, güc g

ə

r

ə

k. 

kişi oldur ki canın fə

da eyliy

ə

 

cananına, yox oki canın qıya cananına

. 

kişi oldurki arvadı inandıra, özü inanmıya

. 

kişi olub dar ağacın yıxmağa, gə

r

ə

km

əzki dar ağacın çıxmağa

. 

kişi olub dar ağacın yıxmağa, kişi olmur dar ağacın qurmağa

. 

kişi olub kəndi başına buyruq, yalan gerçək yoxdu yeri yaşamda

. 

859. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişi olub kişi də

rkin bilm

ə

y

ən, ondan artıq otlab yürən mal yaxşı

. (

d

ə

rkin: 

q

ə

drin

). 

kişi öğrəşiyin ə

siri

. (

öğrəşiyin

: 

öğrəşdiyin

. 

aldışının

. at

ə

l

ə

rinin). 

(öğrəşirsə

 biri 

qapalı qalsın, qandalı qırıq tusdağı yarıq, acılar çə

kdir

ə

r ona 

ayrılıq)

. 

kişi ölər işi qalar, tini ölə

r t

ə

ni qalar. 

kişi ölümlə

 h

ə

r n

ə

yin itirir, ölüm duraq deyir, yoxluqur. 

k

işi ölür bütü qalır

. (

büt: gövd

ə

. b

ə

d

ə

n. don). 

kişi ölür, izək qalır

. 

(iz

ə

k. 

ə

s

ə

r). 

kişi öz gücünə

, biliyin

ə

, bil

ə

yin

ə

 

inanmalıdı

. 

kişi özündə

n gör

ə

r, ç

əkiz yoldaşından

. (ç

ə

kiz

: nam

ə

rd

). 

kişi özündə

n gör

ər, kişisiz yoldaşından

. (

kişisiz

: nam

ə

rd. alçaq). 

ki

şi sağırı üz

. (

adamın ə

n etgil

ə

n

ə

n d

ə

risi üzünd

ə

dir). 

kişi seldir, arvad göl

. 

kişi sevdiyin güdər, dişi sevildiyin

. 

kişi sevdiyinə

, sevildiyind

ə

n daha çox güv

ə

nlidir. 

kişi sevişlə

 

yaşır, sevişlə

 

aşır, sevmə

d

ə

n ölür. 

kişi sılar aş verər, tarı sılar baş verə

r. (

kişi

: adam). (

sılar

: saylar. sil

ə

r). (

baş

: 

us. 

ağıl)

. 

860. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişi sılar aş verir, tanrı sılar baş verir

. 

kişi sorğaşıb tanar, ısğaşıb qalar

. 

(

ısğaşmaq

: 

ıssılıq duymaq

. 

alışmaq)

. 

kişi sözlə, quş uçuşla, nə

 

olduğun bə

ll

ə

d

ə

r. (

kişi söz açsa, quş uçsa, nə

 

olduğu 

b

ə

ll

ə

n

ə

r). 

kişi sözlə

m

ə

s

ə, quş uçmasa tutulmaz

. 

kişi sözündən tanınar, üzündə

n yox. (

üzünd

ə

n: b

ə

z

ə

gind

ə

n

). 

kişi şam ağacı, qadın ona sarmaşıq

. 

kişi toxlu deyil

 

varlığına yox deyə

. (

toxlu: 

haqlı)

. 

kişi tutsağ oluru gördüyünə

, bildiyin

ə, qılınıb qılmağımızdır qıracaq 

tustağımız

. (bil

ə

y

ə

n: itild

ə

n). 

{işdir bilə

y

ə

n bildiyivi, arçalayan 

gördüyüvü). (arçalayan: 

aydınladan

. t

ə

miz

ə

 

çıxaran)}

. 

kişi tükdə

n inc

ə

 

daşdan qatıq

. 

kişi ucalır başdan, dağ ucalır daşdan

. 

kişi uşaq doğulur, uşaq yaşlanır, uşaqda ölür

. 

(kişioğlu uşaq gəlir uşaqda 

gedir). 

kişi uşaq doğur körpə

d

ə

 

ölür, pişməyi güdür, pişməmiş ölür

. 

(adam ha d

ə

k 

yaşlansın belə

 

çiğ qalır)

. 

kişi üçün öndən cızılan yol yox, öndən yonulmuş qol

, 

baş gə

l

ə

nin ç

ə

kir, 

baş görə

n

ə

 ç

ə

kilir. 

861. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişi üçün yer üzündə

, 

ə

n d

əğə

rlisi: bilikli inanca güv

ə

nc!. 

kişi üzünə

 evd

ə

 söz g

ə

l

ə

r. 

kişi var boyun çə

kir dara, 

kişi var söz çə

kir sapa. 

kişi var can verə

s

ə

n min k

ə

r

ə

mi az g

ə

lir. 

kişi var can vermək üçün yaranıb (

doğub ölmək üçün, boşuna

), 

kişi var 

canverm

ə

k

 

üçün yaranıb

 

(calandırmaq üçün

), 

kişi var can 

almaq üçün, kişidə

 var cana d

əğmək üçün yaranıb

. 

(

kişi

: 

adam

). 

kişi var doğan yerin, kişi var doyan yerin özləmiş

. 

kişi var doydurar, kişidə

 var doldurar. 

kişi var dururkə

n, ür

ə

yi ölür, ür

ə

k var vururk

ən, kişisi ölür

. 

kişi var qalada doğur,

 d

ə

r

ə

d

ə

 

ölür, kişi də

 var d

ə

r

ə

d

ə

 

doğur, qalada ölür!

. 

kişi var qulaqda səmrirr, kişi var qarından

. 

kişi var ''quranı'' yorur, kişidə

 

var ''qurqanın''

. (

qurqanın

: k

ə

ndi uydurusun). 

kişi var söziylə

 

böyür, kişi var sözü böyüdür, kişi var söz böyüdür

. 

(kişi v

ar 

danışdığı söz, anlam araclı (yararlı, ilə

) d

əğə

r bulur, söz 

yaraldıb, yaşatmaqla özündə

 

yaşadır, kişi var sözün dəğə

rin 

açıqlır, sözü yaşadır, kişi var boş sözə

 ön

əm qazandırmaqla 

özün yaşadır)

. 

862. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişi var süngük üçün itlik edə

r. (

süngük: sümük). 

kişi var

 

yaşam sürür, kişidə

 

var sürür yaşam

. 

kişi var yaşlandıqca aşılanır, kişidə

 

var aşlandıqca yaşlanır

. 

kişi vardır aşla başı barışmır

. 

kişi vardır dar ağacın yıxarmış, kişi vardır dar başına çıxarmış

. 

kişi vardır kişiliyə

 ad qoyar. 

(kişiliyə

 

yeni yön, açı gəliştirə

r). 

kişi vardır ölüb gedmiş ad qoymuş, kişi vardır ölüb gedmiş dad qoymuş

. 

kişi vardır ömür qoyur, var yığa, kişidə

 

var, varın qoyur yığmağına bir ürə

k. 

kişi vardır ömür qoyur, var yığa, kişidə

 

var, varın qoyur yığmağına bir ürə

k. 

kişi varkə

n donluq 

ə

siri, yoxk

ə

n, yoxluq 

ə

siri. 

kişi varlığı elinə

n, eld

ən ayrı çürüyə

r. 

kişi yanıla yanıla (

aldana aldana

), 

ya yanar, ya pişə

r. 

kişi yapdığından tutulur, də

li sözünd

ən, axmaq duyduğundan

. 

(kişi işində

n 

tutulur, d

ə

li sözünd

ən, axmaq duyğusundan)

. 

kişi yaratmadıqca kə

ndin unudar. 

kişi yarsız, quş qanatsız olmasın

. 

kişi yaşdan, od odundan doymamış

. (

bu söz, kişini, yaş sürə

sin

ə

, günv

ə

nl

ə

 

yanaşmasına çağırır)

. 

kişi yeddi kə

r

ə

 

yıxılar, sə

gggiz k

ə

r

ə

 qalxar. 

863. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişi yoxsa, ağac börklə

 g

ə

ng

əş bir

. 

(börkü tax dayağa, onla danış heç 

olmasa). (g

ə

n

əşmə

d

ən, danışmadan, mə

sl

ə

h

ə

t edm

ə

d

ə

m ulu 

ön

əmli bir iş görmə

. (-örn

əyin, boydaşma, evlə

nm

ə

). 

kişi yoldaşından azar

. 

(adam tanışından zə

r

ə

r gör

ə

r). . 

kişi yürür, yaşam sürür

. 

kişi, kəşür değil, bitdiyi yerdə

 dura. (

bu söz, kişini,

 g

əzib dolanmağı 

unutmasından qorçalır (qorunmasın istir)

. 

kişi, qarqa deyil bir kə

s

ək minin qoğa

. (

birin yox minin as bel

ə

, qoxutmaqla 

kişi istə

yind

ə

n dönm

ə

z). 

kişi, '

var'

 g

ə

tirir, '

var'

 

kişilik yox

. 

kişi, yaşamaqla dəğişir, baş, çə

k

ə

 ç

ə

k

ə

 

ərişir

. {

yaşamaq, durmuş, öz etgisin, 

ist

ə

r ist

ə

m

əz kişi üzə

rin

ə

 

bıraxır, baş gördükləri, taşrıvalar, 

t

ə

crüb

ə

l

ə

r il

ə

 

yetişir

. 

(durmuş

: h

əyat) (baş

: 

ağıl) (ərişir

: 

yetiml

əşir

. 

pişir)}

. 

kişiçilik bir alan, ə

rk

ək dişi seçilmə

z. (

kişiçilik

: 

şə

xsiyy

ə

tçilik. 

qayratçılıq

). 

kişi

d

ə

 b

ə

z

ə

k düz buyruq, atda b

ə

z

ə

k yal quyruq. 

kişidə

 

değişik kə

ndlikl

ər yatışır

. (

k

ə

ndlikl

ə

r: m

ə

nlikl

ə

r

). 

kişidən kişyə

 

uğur 

(

xeyir

) 

ulaşır

. 

kişigə

 g

ə

r

ə

k is könüld

ə

, 

us başda

. 

(is: 

duyarlıq

. yiy

ə

 

çıxmaqlıq gücü

. üns. 

ülf

ə

t). (us: 

huş

. 

ağıl)

. 

864. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişigə, kişicə

 b

axmanı bilsənğ, çoxalar dosdun, yox olar düşman, mə

n 

m

ə

nligin yoluna girs

ənğ, yalnız qalıb edə

r s

əni ökşan

. 

(

ökşan

. 

öküşə

n. 

peşman)

. 

kişilər arasında bir dişi yox, dişilər olduğu yerdə

 

kişi yox

. 

kişilə

r bir birin

ə

 

bağlanıb, tanrıda qalır

. 

kişilər iş öndün yaraxlanır

. 

(

öndün: önc

ə

d

ə

n. 

işi başlamadan öncə

). (

kişilər işi 

başlamadan öncə, yaraklanır

). 

kişilər ortasıda ölçülürü bir aralıq, gə

r

ə

yind

ə

 n

ə

 ç

əkin durmuş olurlarda 

yaxın

. (

aralıq

: 

uzaqlıq

. m

ə

saf

ə

). (n

ə

 ç

ə

kin: n

ə

 d

ə

r

ə

k. n

ə

 

q

ə

d

ə

r). 

kişilər ölür iş sözü qalır, varlısı ölür mal davar qalır, eşşəyin ölür palanı 

qalır

. 

kişilə

rd

ən çoğunu izləyici, qalanı oyuncaq, lap azı oyunçu

. 

kişilə

rin dincözlügün pozan n

ə

d

ə

nl

ə

rd

ə

n k

ə

ndil

ərin başqaları ilə

 

tutuşdurmasıdır

. aymazki h

ə

r 

kişi kəndi donda qılıqda, 

yolda yönd

ə

 y

ollanıb yönə

lir (

yön

ə

nirl

ə

r

). 

(dincözlügün: 

arxayınlığın

. 

aramişin)

. (aymazki: qafilki). 

kişilə

rin ilk dedikl

ə

rin

ə

 yox, son etdikl

ə

rin

ə

 bax. (

kişilə

rin: 

adamların

). 

kişiligim mə

nim kimligimd

ən, davranışım sizin kimligizdən asılı

. 

865. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişilik dəlik daşdan, dişi

lik q

ə

l

əm qaşdan tanılmaz

. 

(d

əlik daş

: d

əğərli daş

. 

z

ə

nginlik simg

ə

si). (q

ə

l

əm qaş

: göz

ə

llik simg

ə

si). 

kişilik geyimə

 

deyil, eşşə

klik palana. 

(kişilik paltara deyil, eşşə

klik palana). 

kişilik yaşa, kişilə

r t

ə

ki öl. 

kişilik yonqarı cicik deyir

. 

kişilikdə

n n

əyi azı var, 

-

ə

t

ə

k altda tüt

ə

yi, belind

ə

 var tüf

ə

yi. 

kişiliksizin qalma, böyük mandır

. ölül

ə

rl

ə

 dirilik yapma, diril

ə

rl

ə

 ölülük. 

(