Atalar deyir

kişiliksizin

: karaktersiz. 

şə

xsiyy

ə

tsizlik. 

vurdumduymazlıq

. 

qabalıq

). 

kişin saç tökür, qadın saçı ağardır

. 

kişini (

insanı

) dili b

ə

l

ə

r, sürünü qotur. 

kişini dəm yaşatır, qəm qağşatır

. (

qağşatır

: qurudur). 

kişini dəm yaşğatır, qəm qağşatır

. (

yaşğatır

: 

yaşatır)

. (

qağşatır

: 

qarıtır

. 

qocadır)

. 

kişini də

m yerid

ə

r, q

ə

m çürüd

ə

r. 

kişini də

m yürüdür, q

ə

m çürüdür. 

(yürüd

ə

r. 

yaşadar

. 

kişini

 

varlı deyib, vardan etdi, igit deyib, gücdə

n etdi. 

kişini yaratan işdir, ulatan dilə

k. 

kişini yaş saxlar

: 

yaxşı arvad, yaxşı at

. (

yaş

: cavan

). 

866. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişinin ağı qarası içindədir, heyvanınki üzündə

. 

kişinin başı qaladır

. 

kişinin başmalı, ağıllı başıdır

. (

baş malı

: 

anamalı

). 

kişinin bir özü, birdə

 sözü. 

kişinin dili başqa, özü başqa

. 

kişinin düşmanı, pis dil ilə

, pis arvad. 

kişinin hovanlığı ölümlə

 

bitir, oy uyumları sonuna yetir

. (

hovanlığı

: 

axmaqlığı

). 

kişinin kə

l

ə

cin

ə

 (

sözün

ə

) baxıb, başına (

ağlına

) qiym

ə

t ver. 

kişinin kə

l

ə

cin

ə

 

baxıb, ağlına qiymə

t ver. 

(

k

ə

l

ə

cin

ə

: sözün

ə

). 

kişinin sözü işdi, sözdəyir işi

. 

kişinin tüm varlığını üstə

l

ə

y

ə

n kimliyidir. 

kişinin üzünə

 evd

ə

 söz g

ə

l

ə

r. 

kişinin üzünə

 yox, izin

ə

 bax. 

kişinin yaşamağa üç tapışı olur, biri dünə

n, 

(yaxcısı pisi) keçmiş ola

, ikincisi 

indi (şimdi)

, d

ə

n

ənmiş ola (keşgə

 

yaşıyaq)

, 

üçüncüsü yarındır, 

yaraqlan ki yaşanmış ola

. (

tapış

: 

şans

. imkan. qism

ə

t) ). 

kişinin yaşamı, başla könül savşı

. 

kişioğlu çoxun seçir 'kəndi kəndin aldatsın'

. (çoxun: 

ə

ks

ə

r

ə

n). 

867. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kişioğlu ç

öld

ə

 

tapıb evdə

 y

ə

r, dövl

ə

k olan çöld

ə

 

tapdı çöldə

 y

ə

r. 

(y

ə

r: 

yey

ə

r). (dövl

ə

k. döv

ə

l

ə

k (< 

döğmə

k. dövm

ə

k: ayaq çalmaq). 

h

ə

rcayi. h

ər yanı döğə

n, g

ə

z

ə

n. ara q

ə

hb

ə

si. alaq

ə

hb

ə

). 

kişioğlu kə

ndi k

ə

ndini ovutur, evr

ə

nd

ə

 heçn

ə

 yerin heçn

ə

 

almaşmır

. 

(ovutur: oyutur. 

uğraşdırır

. 

oyalır

. 

aldasıtır)

. (

almaşmır

: 

d

əğişmir)

. 

kişioğlu köçmə

yin

ə

 bilkin

ə

r, n

ə

r

ə

 

düşə

 b

ə

ll

ə

nm

ə

z. 

(bilkin

ə

r: y

ə

qin ed

ə

r). 

kişioğlu qavramınca yaşır

. 

(

qavramınca

: 

qanacağıca

. d

ə

rkic

ə

). 

kişioğlu yetmişindən sava keçmişlə

rind

ən danışa bilə

r. 

kişiyə

 (

insana

) unudulmaz olan (

şey

), yuxudu. (

yaddan çıxmıyan şey yuxudu

). 

kişiyə

 biç

ə

n d

ə

y

ə

r söz olur, edirs

ə

 tutar, çönü min olur. 

(edirs

ə

 tutar: 

sözünü d

ə

y

ə

r

ə

 mindir

ə

 bils

ə

). 

(qıldığın ayta bir

, 

aytdığın min 

qıl)

. 

(dediyin min qıl, qıldığın bir de)

. (ayta: de). (

aytdığın

: 

dediyin). 

(yapdığın bir kə

r

ə

 des

ə

n, dediyin min k

ə

r

ə

 

yaxcı qıl)

. 

kişiyə

 

börk, qılınca qın dəğə

r verm

ə

z. 

kişiyə

 hörm

ət, artırar minnə

t. 

kişiyə, qundağa qonduqda girən xuy, salacada çıxar

. 

(

salacada: tabutda

). 

-

 

kişi qundakta aldığı qoy 

(

xuy

), 

ölm

ə

d

ə

n d

əyişmə

y

ə

c

ə

k

. 

kit q

əmuz qayğuz bizikkimdə

n sayuz. (bizi öz d

ə

rdiz

ə

 ortaq bilin). 

(kit: 

quss

ə

). 

868. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kitaba q

ə

nim k

ə

sil

ən, saçından asılar!

. 

(q

ə

nim: 

düşman)

. 

kitaba t

ərs baxanın, qaçsada dodaq gülmə

z üzü. 

kitabsız baş daşı neylir!

. 

kitap oxuyanındı, dil danışanın

. 

kitir quss

ə

 

yaxcı bilə

r üzm

əyi, ha doldursan çaxır içdə

 

boğulmaz, içgi içrə

 

çaşırmaz

. 

(kitir: k

ə

d

ə

r). 

kitli duyqular ıraq, qutlu oykular çıraq

. (kitli: kötü. pis)

. 

kitos olan dos sandığın, pambıq içrə, od sandığın

. 

(kitoz: iki üzlü). (dos 

sandığın

: 

dosd hesabladığın)

. (

od sandığın

: 

od ambarın)

. 

kitos yavqa yalınar, igit elgə

 

sarınar

. (

nam

ət düşmana yalvarar

). 

kitos, 

əğri yalançıdan dosd olmaz, sınağ düşsə, sınar doslar yar qalmaz

. 

(kitos: ikiüzlü). 

kitoz doslar, yolara boşlar

. -

əl üz yuğuran, ayağ qaydıran sabın kimi 

doslar. 

(kitoz: iküzlü). 

kitozlarda and yasa b

ə

ll

ə

nm

ə

z. 

(kitozlarda: alçaqlarda. nam

ə

tl

ə

rd

ə

). (and 

yasa: söz sana). 

Kız evi naz evi

, 

Kız evi nazlı olur

. 

Kız istemeye gelenlerin mihnet etmesini 

isterler, kendilerini ağıra satarlar

. 

(Bayram Özdemir). 

869. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

koldan kötük olmaz, haydan yetim. 

(onları ər arvadlığı bəlli olmaz)

. (haydan: 

erməni

. 

kəsən oğlu)

. 

kop çapan, bir sürc

ə

r. 

(çox g

ə

z

ə

n, yürüy

ə

n, bir k

ə

r

ə

d

ə

 olsun azar). 

kor at, gec

ə

d

ə

 otlar. 

kor at, gec

ə

d

ə

 otlar. 

(

kor atlar, gec

ə

d

ə

 otlar

). 

kor 

atı minib, şahlıq iddiası var

. 

kor atın kor alıcısı olar

. 

kor balta sümük qırar

. 

kor bilik yolda qoyar ged

ə

ni. (kor: naqis). 

kor boyadan anlamaz, anlamaza açıtma söz anlamaz

. (

açıtma

: 

çalışma 

açıqlamağa)

. 

kor bulaxdan su g

ə

lm

ə

z. 

kor burada ya bağdadda

. 

kor ç

ə

liyin bir yol itir

ə

r. (

kor d

əğə

n

ə

yin bir d

ə

f

ə

 itir

ə

r

). 

kor ç

ə

liyin bir yol itir

ə

r. 

(

kor d

ə

y

ə

n

ə

yin bir d

ə

f

ə

 itir

ə

r

). 

kor çoban qoyun güdm

ə

z. 

kor çobanda qoy qalmaz, söğüş gedsə

 ut qalmaz. 

(ut: uy: haya). 

kor çobanda qoyun durmaz. 

kor dedi ki öz gözüml

ə

 

görmüşə

m. 

870. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kor dedi, görür

əm, kar dedi eşidirə

m, çolaq dedi, durun qaçaq. 

kor deyir ki öz gözüml

ə

 

görmüşə

m. 

kor doğulan, ışığa inanmaz

. 

kor duyanın, kar görə

nin söyl

əmiş

. 

kor elin, kor başı

. (kor: 

qıt başlı, qafalı, görüşlü

). 

kor eşşə

y

ə

 

saman vermax ahaddı

. 

kor gör

ə

m

əz, kağal bilə

m

ə

z. (

kağal

: 

kahıl

: cahil

). 

kor göz düşündüyün danışır, dilsiz baş, necə

 

danışır

. 

kor gözd

ə

 

ışıq olmaz

. 

kor gözd

ən, kor bulaxdan su çıxmaz

. 

kor göz

ə

 gün

əş neylə

r!. (

qapalı könülə, öğüd işlə

m

ə

z

). 

kor göz

ə, ışıq gə

r

ə

km

ə

z. 

kor gözlünün n

ə

yi var, iki 

ə

ld

ə

 gözü var. 

kor gözünd

ə

n qorxar, keç

əl başından

. 

kor gözün

ə

, var sürm

ə

 ç

ə

k

ə

nl

ə

r!. 

kor gurlayar, gör

ə

n ülk

ə

r. 

kor xocaya kitab verdil

ər, basırdı tapanmadı

. 

(

basırdı

: gizl

ə

tdi). {

kitabı, 

yazını yiyə

sin

ə

, bil

ə

sin

ə

 

çatdırın

. (

bil

ə

sin

ə

: d

ə

r

ə

k (q

ə

dir) 

bil

ə

n

ə

, ver

ə

n

ə

. q

ə

dirbil

ə

n

ə

. q

ədirşünasına)}

. 

871. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kor ilan heç n

ə

d

ə

n qorxmaz. 

kor ist

ə

diyi bir göz, iki olsa n

ə

 söz. 

kor kor il

ə

 

daşlaşmaz

. 

kor kora kor dem

ə

s

ə, bağrı çatlar

. 

kor korluğu görməmiş, korluğ nə

dir bil

ə

nm

ə

z. 

kor korlunu gör

ə

nm

ə

z. (

kor: qanmaz

) (

korlunu: b

ə

db

ə

xdi

). 

kor koru axdarar, su çuxuru. 

kor koru görs

ə

 

qıdığlanar 

(

öğünə

r, kef el

ə

r). 

kor koru tapar, osduraq qabın

. 

kor koru tapar, su çoxuru. 

kor koru tapar, su çuxurun. 

kor koru tapır,

 

kar karı qanır, şil şili tanır

. 

kor koru, görm

ə

z. 

kor 

korunan danışsa, karar ara söz çıxar

. 

kor köngülün gözü kor, qanmaz başın yeri gor

. 

kor quşun yuvası, yemsiz olmaz

. 

kor olası yağun sə

nin görm

əsin, sınıq başın börkündə, sınıq qolun 

kürkünd

ə

. 

kor olmasan duduna, ısınmasan oduna

. (

duduna: düdün

ə

). 

872. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kor olsa 

yoldaşın, gözün qıypıq yür

. 

kor olsun bizi kor bil

ə

nl

ə

r, kor gör

ə

nl

ər, analıq dilin dönər sanıb, xor 

bil

ə

nl

ə

r. 

(analıq dilin dönər sanıb

: k

ə

ndi dilini çön

ə

 bil

ə

n 

düşünüb)

. 

kor olursa göz, gözüm olsun, kor olmasın bulaq gözün

. 

kor öl

ə

r, badam gözlü olar. (Kordus). 

kor ölür badam gözlü olur, k

əl ölür sırma saçlı

. 

kor öz toyuğunu oğurladı yedi

. 

kor piçaq" (

küt piçaq. kesgin olmayan piçaq

) 

ə

l

ə

 küt verir (

kötü g

ə

lir. 

ə

l

ə

 z

ə

r

ə

r 

verir

), 

kötü qadın (

əş

) dil

ə

 kötü g

ə

lir, z

ə

r

ə

r verir 

(çox 

qonuşmaya nə

d

ə

n olur). 

kor s

atıcı, kor alıcı

. 

kor sev

ə

n, bir göz. 

kor toyuqda, d

ən tapır

. 

kor tudduğn kəsər

. 

kor tutduğun bıraxmaz, gə

l

ə

r g

ə

lm

ə

z, gör

ə

r görm

ə

z yer

ə

 dürt

ə

l

ə

r. 

kor tutduğun bırxmaz, kağ utduğun qaytarmaz

. 

(

kağ

: kal. qax). 

kor yol b

ə

ll

ə

d

ər, bilgi öğrə

d

ə

r. 

(kor: qanmaz. axmaq). (ipin ucun keçiy

ə

 

(götv

ə

r

ə

n

ə

) vers

ə

n, ç

ə

k

ə

r uçuruma). 

873. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

kor, çolağın ə

lind

ə

n tutsa, h

ə

r ikisi ir

ə

lil

ə

r. 

kor, d

əğə

ngi b

ə

ll

ər kimi, kor tutduğun buraxmaz

. {(

korun gücü, t

ək umarı 

(ümüdü) d

əğə

gidir (d

əğə

n

ə

yind

ə

dir). 

kor beyinli kişinin yalnız 

gücü, b

ə

ll

ədiyi (öğrəşdiyi) öğrə

til

ər, inanclarıdır

. bildiyin kim

ə

 

verm

ə

z, veril

ə

n bilgini almaz)}. 

kor, 

ə

lin

ə

 

düşə

ni sik

ə

r. 

kora iğnə

, g

ə

r

ə

k n

ə

yin

ə

. 

kora v

ə

sm

ə

 g

ə

r

ə

km

ə

z. 

kora, yer üzü qaranlıq gə

lir. 

korağun kə

ndi, gün

əş görmə

z!. (

korağun kə

ndi: 

korların kə

ndi

). 

kor

dan çoban çıxmaz

. 

kordan sağçı, laldan carçı olmaz

. 

(

sağçı

: 

baxıcı)

. 

kordan sakçı, laldan carçı

. (

sakçı

: qaravul

). 

kordan tanıq (

şahid

) olmaz. 

kor-gözlünün n

ə

yi var, iki 

ə

ld

ə

 gözü var. 

korxmuş kişiye koyun başı qoş görünür

. 

Kork Allah'tan korkmayandan, Allah korkusu olmayandan her türlü kötülük 

gelebilir. 

(Bayram Özdemir). 

874. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

Korkulu düş (

rüya

) görmektense, uyanık (

sak

) yatmak daha hayırlıdır

. 

Karlı 

ama riski de yüksek bir işe girişmektense

, ondan 

vazgeçip rahat işiyle meşgül olmak daha iyidir

. 

(Bayram 

Özdemir). 

korqa maldan olsun, 

başdan yok

. (

korqa: z

ə

r

ə

r

). 

korquyu suya çatsa, sulağ yeri sudan eylə

r. (

korquyu: h

ə

r g

ə

l

ə

 vurulan 

quyu). 

korla gör

ə

n bir göz il

ə

 seçil

ə

r. 

korla yatan şaşı qalxar, itlə

 yatan bitl

ə

. 

(

şaşı

: 

şeş

. çeri). 

korla yatan, çeri qalxar

. (çeri: 

çaşa

. 

şaşa)

 

( yaşanan çevrə

 

kişini etgilə

r). 

korlar hara kor ora, kor dey

ərmiş kor, kora

. 

korlar içind

ə

 

bir gözlü başçı sayılar

. 

korlar içind

ə

 

bir gözlü başçı sayılar

. 

korlar içr

ə

 bir gözlü kor xan olar. 

korlar şə

hrind

ə

, gözlül

ə

rin n

ə

yi var. 

korların bə

yi t

ə

p

ə

 göz. 

korluq görm

ə

z yer olmaz. (h

ə

r n

ə

yin bir ç

ə

tinliyi var). 

korun gözü görm

ə

z, könlü duyar. 

korun gözü yoxsada, sözü çoxdu. 

875. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

korun gözünd

ən qıl çə

km

ə

zl

ə

r. 

korun ist

ədiği bir göz, iki olursa nə

 söz. 

koruna atan bir vursa, izl

ə

y

ə

n vursa min vurar. 

kosa geddi saqqal g

ə

tirm

ə

y

ə, buğunda qoydu gə

ldi. 

kosanın qocaldığı bilinmə

z. 

kosanın qocaldığı bilinmə

z. (

kosada, qocalıq gə

nclik bilinm

ə

z). 

kotan ata mindi atasın dandı, atdan düşdü atın

. 

kotbeyinl

ə

 birg

ə

 ayaq götürm

ə

, çoraq yerd

ə

 

ə

kin 

ə

kib itirm

ə

. 

kova daşa

 

toxunsa, vay kovanın halına, daş kovaya toxnsada vay kovanın 

halına

. 

kovanları inandırmaq güc olur

. 

(