Az eBook Archive

Aydınlanma  yolunda  kişilər  və  qadınlar  qarşısındakı  ma- 
neələr eynidir? 
 
Bəli,  amma  müxtəlif  aspektlərdə.  Ümumiyyətlə  gö- 
türdükdə,  qadına  öz  bədənini  hiss  etmək  və  onda  olmaq 
daha  asandır,  təbii  olaraq  belədə  o,  Varlığa  və  aydın- 
lanmaya  potensial  olaraq  kişidən  daha  yaxındır.  Elə  ona 
görə  də,  bir  çox  qədim  mədəniyyətlər  formasız  və  üstün 
reallıqların təsviri üçün instinktiv olaraq qadın fiqurları 

---

217 
 
və onların analoqlarını seçiblər. Çox zaman o hər cür ya- 
radılışın  doğulmasına  başlanğıc  verən,  formalar  dünya- 
sında  onun  həyatını  dəstəkləyərək  qidalandıran  "qucaq" 
kimi  təsvir  olunur.  Ən  qədim  və  müdrik  kitablardan  olan 
Tao  Te  Tzində  Varlıq  kimi  tərcümə  edə  biləcəyimiz  Tao 
sözü  “kainatın  əbədi  var  olan  anası”  kimi  ifadə  olunur. 
Təbii  ki,  qadınlar  buna  kişidən  daha  yaxındırlar,  çünki 
onlar  virtual  olaraq  Aşkar  olmayanı  “təcəssüm  etdirir- 
lər”.  Bundan  başqa,  bütün  yaradılanlar  və  bütün  şeylər 
nəticə  etibarilə  Mənbəyə  qayıdacaqlar.  “Hər  şey  Taoda 
əriyib  yox  olur.  Təkcə  Tao  varlığını  sürdürür”.  Mənbə 
qadın  başlanğıcı  kimi  təqdim  olunduğundan,  psixologi- 
yada  və  mifologiyada  bu  qadın  arxetipinin  işıqlı  və  qa- 
ranlıq  tərəfi  kimi  təsvir  olunur.  İlahə  və  ya  İlahə  ananın 
iki yönü var: həyatı o verir, o da alır. 
İdrak üstün gələrək insanları ələ aldıqda onlar öz İla- 
hi  mahiyyətlərinin  reallığı  ilə  rabitəni  itirərək,  kişi  sima- 
sında  olan  Tanrı  haqqında  düşünməyə  başladılar  və  cə- 
miyyət  kişinin  dominantlığı  altına  düşdü,  qadına  isə  aşa- 
ğı gözlə baxılmağa başlandı. 
Mən  qadın  başlanğıcı  şəklində  olan  erkən  təsəvvür- 
lərə qayıtmaq istəmirəm. İndi bəzi insanlar Tanrı əvəzinə 
İlahə  terminindən  istifadə  edir.  Onlar  sadəcə  qadınla  kişi 
arasında çoxdan itirilmiş balansı bərpa edirlər və bu yax- 
şıdır.  Ancaq  bu  yenə  də,  müəyyən  müddətə  yararlı  olan 
təsəvvür və konsepsiyadan o yana getmir, əgər sən kon- 

---

218 
 
sepsiya  və  təsəvvürlərin  arxasındakı  reallığı  dərk  etməyə 
hazırsansa, bu kömək etməkdən çox, əngəl törədən xəritə 
və ya bələdçiyə çevrilir. Lakin bir şey həqiqət olaraq qalır 
ki,  zehnin  enerji  titrəyişi  əsasən  kişi  kimi  görünür.  Zehin 
müqavimət  göstərir,  nəzarət  etmək  uğrunda  mübarizə 
aparır,  sui-istifadə  edir,  hücuma  keçir,  tutmağa,  sahib  ol- 
mağa  çalışır  və  s.  Ona  görə  də,  ənənəvi  Tanrı  patriarxal, 
nəzarət edən avtoritet, Əhdi-Ətiqdə göstərildiyi kimi, çox 
zaman qəzəbli kişi obrazında olan bir tipdir. Bu Tanrı in- 
san idrakının proyeksiyasıdır. 
İdrakdan  kənara  çıxmaq  və  Varlığın  daha  dərin  real- 
lığına  qovuşmaq  üçün  sənə  başqa  keyfiyyətlər  lazımdır: 
güzəşt,  mühakimə  etməmək,  həyata  müqavimət  göstər- 
mək  əvəzinə  ona  var  olmağa  imkan  verən  səmimilik,  hər 
şeyi öz anlayışının sevən qucağında saxlamaq qabiliyyəti. 
Bütün  bu  keyfiyyətlər  qadınların  prinsiplərinə  daha 
yaxındır. İdrakın enerjisi sərt və qatı olduğu halda, Varlı- 
ğın  enerjisi  yumşaq  və  yolayovuqdur  və  bundan  başqa, 
idrakdan  qat-qat  güclüdür.  Bizim  sivilizasiyanı  idrak  ida- 
rə  edir,  ancaq  planetimizdəki  və  onun  hüdudlarından  kə- 
nardakı  həyat  Varlığın  himayəsi  altındadır.  Varlıq  elə 
İntellektdir,  kainat  onun  görünən  təzahürüdür.  Qadınlar 
potensial  olaraq  ona  yaxın  olsalar  da,  kişilər  də  öz  daxil- 
lərində ona çıxış yolu tapmağa qadirdirlər. 
Bu gün kişilərin böyük əksəriyyəti, həmçinin bir çox 
qadınlar idrakın məngənəsindədirlər; onlar öz “düşüncə- 

---

219 
 
ləri” və ağrıları ilə eyniləşiblər. Bu əlbəttəki aydınlanma- 
ya  və  sevginin  çiçəklənməsinə  mane  olur.  Ümumiyyətlə, 
bir  qayda  olaraq  kişilər  üçün  başlıca  maneə  hər  şeydən 
öncə  düşünən  idrakdır,  qadınlar  üçün  isə  ağrı.  Ancaq 
müəyyən  hallarda  əksinə  də  ola  bilər.  Bəzi  hallarda  isə  
hər iki faktor bərabər təsir göstərə bilər. 
 
Qadınlarda Kollektiv Ağrının 
Aradan Qalxması