AZƏrbaycan döVLƏt məDƏNĠYYƏt və ĠNCƏSƏNƏt unġversġtetġ azərbaycan mġLLĠ KĠtabxanasi

Nərminə Dəmir qızı Abdullayeva  
AMEA M.Füzuli ad. Əlyazmalar İnstitutu, doktorant 
AMEA N.Tusi ad. Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası, Kitabxana müdiri 
ADMİU, müəllim 
[e-mail]
 
 
 
ĠNFORMASĠYALAġDIRILMIġ CƏMĠYYƏTDƏ KĠTABXANAÇILIQ 
FƏALĠYYƏTĠNDƏ VƏ TƏHSĠLĠNDƏ ĠNNOVATĠV DƏYĠġĠKLĠKLƏR 
 
Açar  sözlər:  kitabxana  işi,  kitabxanaçılıq-informasiya  elmləri  üzrə  təhsil,  xarici 
təcrübə, innovasiyalar, yeniliklər. 
 
Kitabxana-informasiya elmləri üzrə təhsil proqramları üzün və möhtəşəm tarixə malik-
dir.  Keçmişdə  bu  sahə  üzrə  tədris  proqramları  kitabxana  fondunun  onun  yerləşdiyi  binada 
kitab və digər maddi daşıyıcılarda olan çap nəşrləri ilə komplektləşdirilməsinin inkişafına dair 
bilikləri, ədəbiyyatın seçilməsi, əldə edilməsi, təşkili, qaytarılmasının, ümumilikdə sənəd kül-
liyatının  dövriyyəsinin  qanunauyğunluqlarını  mənimsəmiş  işçi  heyətlə  təminata  istiqamətlə-
nirdi. Bu gün kitabxana-informasiya təhsili maddi kolleksiyalar və bina çərçivəsindən kənara 
çıxır və virtual dünyaya ehtiva edir. Bizim dövrümüzdə müxtəlif kateqoriyadan olan (ictimai, 
şəxsi, sosial, qeyri-kommersiya; kitabxana binasına daxil olmaq imkanı olmayan və ya buna 
ehtiyacı olmayan istifadəçilər və s.) istifadəçilərin informasiya təminatına diqqəti cəmləmək 
əsas  məsələlərdəndir.  Arxivlər,  muzeylər,  kargüzarlıq  idarələrindən  olan  həmkarlarla  əmək-
daşlıq bu məsələlərin öyrənilməsində vacib hesab olunur. 
90-cı  illərin  ortalarından  başlayaraq  inkişaf  etmiş  ölkələrdə  ali  kitabxana-informasiya 
təhsilinin  beynəlmiləlləşdirilməsinin  sürətli  inkişaf  dövrü  müşahidə  edilmişdir.  Avropa  və 
Şimali  Amerikanın  bir  çox  kitabxana-informasiya  təhsili  müəssisələri  tələbələrə  beynəlxalq 
miqyasda səmərəli, işi asanlaşdıran bilik və bacarıqlar aşılamağın vacibliyini təsdiq etmişlər. 
İFLA-nın (Beynəlxalq Kitabxana Assosiasiyaları  və İnstitutları Federasiyası) Təhsil bölməsi 
illərdir  bütün  dünya  üzrə  kitabxana-informasiya  elmləri  məktəblərinin  əməkdaşlıq  mərkəzi 
kimi fəaliyyət  göstərir. Bu sahədə fəaliyyət  göstərən daha bir təşkilat Avropa Kitabxanaçılıq 
Təhsili və Tədqiqatları Assosiasiyasıdır (EUCLİD). Onun əsas layihəsi Avropada Kitabxana-
çılıq-informasiya təhsili, bu sahədə ümumi məqsədlərin, siyasətin və ümumavropa standartla-
rının işlənib hazırlanmasına yönəlmişdir. 
Kitabxana-informasiya  peşəsinin  problemlərinə  İFLA  (Kitabxana  Assosiasiyaları  və 
İnstitutlarının Beynəlxalq Federasiyası) böyük diqqət yetirir. Bu sahədə iş əsas olaraq 2 bölmə 
üzrə mərkəzləşdirilib həyata keçirilir: 

 
Təhsil və kadr hazırlığı bölməsi; 

 
Fasiləsiz peşə təhsili və iş yerində tədris bölməsi [6, s.26] 
İFLA-nın  bütün  əsas  proqramlarında  bu  məsələlərə  aid  olan  təlimatlar  öz  əksini 
tapmışdır.  1985-cı  ildən  başlayaraq  İFLA  müntəzəm  olaraq  kitabxana-informasiya  elmləri 
üzrə  mütəxəssislərin  fasiləsiz  peşə  hazırlığının  nəzəri  və  təcrübi  məsələlərinin  müzakirəsi 

Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti 
Azərbaycan Milli Kitabxanası 
 
 
- 65 – 
 
üçün  Ümumdünya  konfransları  təşkil  edir.  ―İFLA  publications‖  seriyası  ilə  kitabxana-
informasiya  peşəsinə  dair  müxtəlif  konfransların  materialları  çap  olunur.  Məs.,  2005-ci  ildə 
bu  nəşrlərin  115-ci  nömrəsi  çap  olunmuşdur  və  bu  nömrə  kitabxana  menecmenti  və 
marketinqinin  elektron  tədrisi  üzrə  keçirilən  Cenevrə  iclasına  həsr  olunmuşdur.  2007-ci  ildə 
İFLA  kitabxana,  arxiv  və  informasiya  elmləri  sahəsində  təhsil  üzrə  Ümumdünya  məlumat 
kitabının III nəşrini çap etdirmişdir. O, 900 universitet və digər müəssisələri əhatə edirdi və 
özündə  Tədris  proqramları,  təhsilin  davamlılığı  və  səviyyəsi,  təhsilin  maddi  dəyəri  və  s. 
haqqında məlumatı əhatə edirdi.[7, s. 36] 
İFLA  Kitabxana-informasiya  təhsili  sahəsində  mütəxəssis  hazırlığı  üçün  müəyyən 
əsaslara  dayanaraq  2012-ci  il  avqust  ayında  özünün  rəhbər  prinsiplərini  elan  etmişdir.  Bu 
prinsiplər 2000-ci ildə nəşr olunmuş sonuncu icmala yenidən baxılaraq hazırlanmışdır və XXI 
əsrdə  kitabxanaların  və  informasiya  mərkəzlərinin  kadr  təminatının  inkişafına  əsaslanan 
kitabxanaçılıq  məktəblərinin  tədris  planı  materiallarını  özündə  əks  etdirir.  Burada  müəyyən 
məqsədlərə nail olmaq üçün vacib olan kitabxana-informasiya elmləri üzrə tədris proqramları 
sahəsində çərçivəni müəyyən edir: tədris proqramlarına daxil edilməsi vacib olan əsas təcrübi 
məsələlər,  professor-müəllim  heyətinin  tərkibinə  olan  tələblər,  əməkdaşlar  və  tələbələrə 
proqramın  mənimsənilməsi  üçün  qoyulan  tələblər,  həmçinin  keyfiyyətli  informasiya  dəstəyi 
və  resurs  təminatının  vacibliyi  əsaslandırılır.  Bundan  başqa,  burada  göstərilir  ki,  kitabxana 
işinin öyrənilməsini nəzərdə tutan tədris materialları və bilik bazalarının əksəriyyəti həm də 
digər qohum  peşələrin,  məs.,  arxiv  və  muzey tədqiqatları,  o cümlədən kargüzarlıq  (yazıların 
idarəedilməsi) bacarıqlarının sərhədlərini də əhatə etməlidir. [12] 
İFLA-nın  ―Kitabxana-informasiya  təhsili  sahəsində  mütəxəssis  hazırlığı  üçün  rəhbər 
prinsipləri‖  hər  şeydən  əvvəl  bakalavr  və  magistrantlara  ünvanlanmışdır.  Belə  ki,  tədris 
proqramının  hər  iki  səviyyədə  mənimsənilməsi  peşəkar  ixtisaslaşmanın  əldə  edilməsinə 
gətirib  çıxarır.  Bu  sənədin  əsas  məqsədi  dünya  üzrə  mövcud  kitabxana-informasiya  təhsili 
üzrə elmi məktəblərin qabaqcıl təcrübəsinin qəbul edilmiş əsas prinsiplər ilə təmin etməkdir. 
Bu  prinsipləri  tədris  proqramının  işlənib  hazırlanması  və  təsdiq  edilməsi  prosesində  istifadə 
etmək  və  istiqamətlənmək  mümkündür.  Bu  sənəddə  göstərilir  ki,  Kitabxanaçılq-informasiya 
elmləri üzrə tədris planının əsas elementləri aşağıdakılardır: 
1. Rəqəmsal mühitə gedən yolda qazanılmış təcrübənin nəzərə alınması; 
2. Tədris planına yerli əhali və onların həyat tərzi haqqında bilikləri daxil etmək 
Kitabxanaçılıq-informasiya təhsili üzrə tədris planına aşağıdakı elementlər daxil edilmə-
lidir: 
1.
 
İnformasiya mühiti, informasiya cəmiyyətinin təsirləri, informasiya siyasəti və etika-
sı, tarixi aspekt; 
2.
 
İnformasiyanın nəsilləri, Kommunikasiyalar və kommunikasiya fəaliyyəti; 
3.
 
İnformasiya tələbatının qiymətləndirilməsi və lazımi xidmətlərin işlənib hazırlanma-
sı; 
4.
 
İnformasiyanın ötürülməsi prosesi; 
5.
 
İnformasiyanın təşkili, işlənməsi, axtarışı, onun müxtəlif formalarda saxlanılması və 
bərpasını özündə əks etdirən informasiya resurslarının menecmenti; 
6.
 
İnformasiyanın tədqiqi, təhlili və təqdim olunması; 

“Kitabxana-İnformasiya Elmləri: tədris və təcrübədə yeni çağırışlar”  
Beynəlxalq elmi konfransının materialları 
 
 
- 66 - 
7.
 
Kitabxana-informasiya  məhsulları  və  xidmətlərinin  bütün  sahələrinə  informasiya 
kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi; 
8.
 
Biliklərin idarə olunması; 
9.
 
İnformasiya xidmətinin idarə olunması; 
10.
 
Kitabxana-informasiya  xidmətinin  nəticələrinin  kəmiyyət  və  keyfiyyətcə  qiymət-
ləndirilməsi; 
11.
 
Regionun mentalitet və mədəniyyətinin əsas xüsusiyyətləri 
2017-ci ildə ―Kitabxana-informasiya təhsili sahəsində mütəxəssis hazırlığı üçün rəhbər 
prinsipləri‖nə və tədris proqramlarına İFLA tərəfindən yenidən baxılması nəzərdə tutlmuşdur. 
[8, s. 7-10] 
Kitabxana işinə yeni informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının ciddi surətdə daxil 
olması  bu  sahədəki  ali  və  orta  ixtisas  təhsilində  də  əsaslı  dəyişikliklərə  gətirib  çıxarır: 
kitabxanaçının  funksiya  və  vəzifələri  artır,  informasiya  vasitəçisindən  təhsil  və  tədqiqatlara 
dəstək  olan  ―biliklər  üzrə  navigator‖a  çevrilir,  kitabxana-informasiya  xidmətlərinin  yeni 
forma və metodları tətbiq olunur, kitabxanaçıların hazırlanmasına olan tələblər artır.  
Kitabxanaçılar  öz  iş  fəaliyyətlərini  dəyişərək  və  modernləşdirərək,  daha  çox  informa-
siya mütəxəssisinə çevrilirlər. Buna uyğun olaraq da xarici elmi ədəbiyyatda ―bilik meneceri‖, 
―kontent  menecer‖,  ―elektron  resurslar  üzrə  koordinator‖,  ―interfeys  mütəxəssisi‖  və  s. 
terminlər  ―kitabxanaçı‖  termininin  ekvivalenti  kimi  göstərilir.  Hətta  kitabxana  sözü  də  daha 
dinamik və müasir terminlər olan ―mediateka‖ və ya ―infoteka‖ ilə əvəz olunur. Bu tendensiya 
təbii  ki,  hamı  tərəfindən,  xüsusilə  sənətini  sevən  ixtisasçılar  tərəfindən  müsbət  qarşılanmır. 
Belə  ki,  Honkonqlu  mütəxəssis  S.Stori  kitabxanaçıları  özlərinin  zamanın  sınağından  keçmiş 
ənənvi  terminləri ilə vidalaşaraq digər peşələrdən daxil olan  yeni  terminləri həddindən artıq 
tez qəbul etməkdə günahlandırır. O qeyd edir ki, elə bir peşə yoxdur ki, öz terminologiyasını 
belə tez dəyişsin. Məs.,  həkimlər niyə  ―bədən sisteminin meneceri‖ olmayıblar!? Peşələrinin 
adından imtina etməkə kitabxanaçılar öz ixtisaslarına qəsd etmiş olurlar.‖ [11, s. 39] 
Kitabxanaçılar öz təcrübələrini və xidmətə  yanaşma tərzlərini modernləşdirə bildikləri 
halda  onlara  hər  zaman  tələbat  olacaq.  Əgər  kitrabxanaçılar  öz  peşələrinin  ―yox  olmasını‖ 
istəmirlərsə,  onlar  aktiv  olmalı,  yenilikləri  qabaqlamalı,  kitabxana  işinə  tətbiq  edilən  yeni 
texnologiyalardan  istifadə  bacarığına  malik  olmalı  və  son  istifadəçinin  tələbatının  yüksək 
səviyyədə ödənilməsinə istiqamətlənməlidirlər. 
İtalıyalı kitabxana mütəxəssisi M.Melxionda deyir ki, ―Biz öz peşəmizin zəngin ənənə-
lərinə dəyər versək, kitabxanaçı olmağımızla fəxr etsək və öz xidmətlərimizin səviyyəsinin al-
çaldılmasına yol verməsək, XXI əsrin axırlarında bizlər mədəniyyəti və cəmiyyətin intellektu-
al inkişafını dəstəkləyən çox hörmətli insanlar hesab olunacağıq. [12, s.128] 
Müasir dövrdə kitabxana və informasiya mütəxəssislərinin özlərini yenidən kəşf etmə-
ləri lazımdır. Bunun üçün B. Britaniyalı mütəxəssis D.Xeynin fikrincə kitabxanaçılar fasiləsiz 
oxuyub təhsil almalı, aktiv şəkildə  təcrübə toplamalı,  dəyişikliklərə  müsbət  yanaşmalı,  yeni-
likləri  mənimsəməli,  elektron  mühitə  uyğunlaşmalı,  onun  tələblərinə  uyğun  olaraq  inkişaf 
etməli, bir sözlə, özlərini hərtərəfli təkmilləşdirməlidirlər.[3, s. 95] 
İNTERNET lazımi, relevant informasiyanın sürətli və sadə əldə edilməsi üçün geniş im-
kanlar yaradır. Online sistemlər istifadəçiyə informasiyanın vasitəsiz olar əldə etməsini təmin 

Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti 
Azərbaycan Milli Kitabxanası 
 
 
- 67 – 
 
edir. Ənənvi resurslardan fərqli olaraq, İnternet  resursları həcminə görə böyük və mürəkkəb 
olması ilə yanaşı, eyni zamanda etibarlı və stabil hesab olunmur. ABŞ mütəxəssis M. Stouver 
qeyd edir ki, İnternetdə axtarış böyük bir zibillikdə qızıl qırıntısının axtarmağa bənzəyir. Buna 
görə  də  istifadəçilər  kitabxanaçıların  köməyi  olmadan  keçinə  bilməzlər.  Bəzi  alimlər  hesab 
edir ki, kitabxanaçılar istifadəçi ilə informasiya resursu arasında hər zaman vasitəçi kimi möv-
cud  olacaqdır.  Kitabxanaçıların  vəzifəsi  ―informasiya  axınının  mərkəzində  olaraq‖  informa-
siya  istifadəçisinə  ona  lazım  olan  informasiyanı  axtarmaqda,  qiymətləndirməkdə  və  əldə 
etməkdə kömək etməkdir. [1, s. 89] 
Müasir dövrdə kitabxanalara hansı mütəxəssislər lazımdır? Kitabxana proseslərində kö-
məkçi  işçilərin  yerinə  yetirdiyi  əl  əməyi  getdikcə  ixtisara düşür,  İKT sahəsi,  lisenziya idarə-
edilməsi, müəlliflik hüququnun qorunması sahəsində biliklərə tələb artır. Aydındır ki, kitab və 
kitabxana  işinə  dair  ənənəvi  biliklərdən  başqa,  kitabxanaçılar  həm  də  yeni  müasir  tələblərə 
cavab verəcək bilik və qabiliyyətlərə malik olmalıdırlar. 
Böyük  Britaniyalı  alimlər  S.Korall  və  A.Bryuerton  1999-cu  ildə  kitabxanaçının 
səlahiyyətləri modelini aşağıdakı şəkildə vermişdir: 
1.
 
Kommunikasiyalar və problem həllində ümumi şəxsi bacarıqlar; 
2.
 
Fondların inkişafı, menecmenti və biliklərin təşkili və s. sahədə peşəkar bacarıqlar; 
3.
 
İnformasiya texnologiyaları sahəsində bacarıqlar; 
4.
 
biznes və menecment sahəsində bacarıqlar(maliyyə, xərclər, marketinq); 
5.
 
Təşkilati və sahəvi biliklər; 
6.
 
Şəxsi əmək davranışı- nailiyyətlərə istiqamətlənmək, liderlik, təşəbbüskarlıq, strateji 
perspektivi görəbilmə. [3, s. 96] 
―Elektron  informasiya  əsrində  kitabxana-informasiya  mütəxəssislərinin  təhsilinə  yeni 
yanaşmalar aktiv şəkildə araşdırılır. Hər bir kitabxananın qarşılaşdığı mürəkkəb problemlər-
dən biri mütəmadi baş verən dəyişikliklərin fonunda peşəkar bacarıqların qorunub saxlanılma-
sının  və  yeni  bacarıqların  inkişafının  vacibliyidir.‖–Danimarka  alimi  E.Torxauqe  demişdir. 
[10, s. 43] 
 Qərbli  alimlər  kitabxana-informasiya  elmləri  sahəsində  təhsilin  zamanın  tələblərindən 
geri qalmasını, onun kifayət qədər əhatəli və innovativ olmamasını xüsusi vurğulayırlar. Ki-
tabxanaçılıq-informasiya təhsilində olan dəyişikliklər onun həm məzmununa, həm də forması-
na öz təsirini göstərmişdir. XXI əsrin əvvəllərindən bir çox ölkələrin tədris proqramının əsas 
elementi İnformasiya menecmenti oldu. Eyni zamanda kompüter və kommunikasiya texnolo-
giyalarının öyrədilməsinə geniş yer verilir. Elektron mühitdə kitabxanaçı informasiya texnolo-
giyaları sahəsində biliklərə malik olmalı, müxtəlif elektron resurslardan, axtarış protokolların-
dan, müəlliflik hüququnun qorunması üsullarından baş çıxarmağı bacarmalı, etibarlı informa-
siyanı virtual resurslardan ayırd edə bilməlidir. 
Böyük Britaniya alimləri Kitabxanaçılıq fakültəsinin tədris proqramına ―Peşəkar baca-
rıqların inkişafı‖ adlı fənnin daxil edilməsini vacib hesab edirlər. Bu fənn kitabxana-informa-
siya mütəxəssislərinə ―İnternet menecer, web master və kontent meneceri bacarıqlarını öyrə-
dəcək. Kanada mütəxəssisləri marketinq layihə menecmenti və liderliklə bağlı fənlərin tədris 
olunmasının vacibliyini vurğulayırlar. [3, s. 95] 

“Kitabxana-İnformasiya Elmləri: tədris və təcrübədə yeni çağırışlar”  
Beynəlxalq elmi konfransının materialları 
 
 
- 68 - 
Web-konfrans, web-məsləhət və dərslərin istifadəsilə tədrisin elektron forması da dünya 
təcrübəsində geniş yayılmaqdadır. Onun üstünlüyü təhsil alanların rahatlığının təmin olunma-
sında, onların geniş şəkildə əhatə olunmasında, təhsilin optimal formasının azad seçimində və 
iqtisadi  cəhətdən  səmərəliliyindədir.  Əsas  maneə  maliyyə  çatışmazlığı,  əməkdaşların  vaxt 
məhdudiyyəti,  elektron  təhsilin  praktiki  təcrübəsinin  yoxluğu,  və  s.-dir.  ABŞ  mütəxəssisləri 
M.Meyson və Van Noordanın fikirlərinə görə hazır elektron tədris modulları almaq onları iş-
ləyib hazırlamaqdan daha sərfəlidir. Danimarka kitabxanaçıları kadrların ixtisasının mütəmadi 
olaraq  artırılmasının  inkişafın  əsas  vasitəsi  hesab  edirlər:  Bütün  yeni  əməkdaşlar  3  ildə  1 
dəfədən  az  olmayaraq  fəaliyyətlərinin  xarakterini  və  məzmununu  dəyişməlidirlər.  İşlədikləri 
müddətdə kadrlar bütün şöbələrdə və bütün istiqamətlər üzrə işləməlidirlər. [1, s. 92] 
Bir  çox  ölkələrdə  əsas  ali  ixtisas  təhsilindən  sonra  gələn  fasiləsiz  təhsil  konsepsiyası 
nəzəri cəhətdən əsaslandırılmışdır və həyata keçirilir. Bir qayda olaraq təşkilatın təşəbbüsü ilə 
keçirilən işçi heyətin ixtisasının artırılmasından fərqli olaraq, fasiləsiz təhsil adətən kitabxana-
çının  özünün  şəxsi  təşəbbüsü  ilə  həyata  keçirilir.  Fasiləsiz  təhsil  proqramlarının  bir  neçə 
forması vardır: rəsmi ixtisasartırma və təkmilləşmə kurslarından, müstəqil məşğələlərə qədər. 
Bu təhsil növünün ən çox yayılmış forması seminar praktikumlardır. 
Ən  mürəkkəb  məsələ  tədris  proqramlarına  yenidən  baxılması  və  təkmilləşdirilməsidir; 
beynəlxalq tədris proqramı kitabxanaşünaslıq terminologiyasının konseptual quruluşunu, elmi 
dəyərləri,  əsas  tədqiqat  metodlarını;  UNESCO  və  digər  beynəlxalq  və  hökümətlərarası  və 
qeyri-hökümət təşkilatları haqqında informasiyanı əhatə etməlidir. 
Tədris  kursuna  eyni  zamanda  xarici  dillərin  mükəmməl  öyrənilməsi  də  daxil  edilməli-
dir. Bir və ya bir neçə dil bilmək müasir dövrdə yüksək qiymətləndirilir. Kitabxana-informasi-
ya mütəxəssisləri üçün xarici dilin xüsusi kursunun işlənib hazırlanması arzuolunandır. Kitab-
xanaçı kadr hazırlayan hər bir kitabxanaçılıq məktəbi tələbə və müəllim mübadiləsini həyata 
keçirməlidir və bu zaman xarici həmkarlara yerli kitabxanaçılıq qurumlarının peşəkar inkişa-
fına yeni imkanlar açan ―dünyaya bir pəncərə‖ kimi baxılmalıdır. ―Əgər biz təhsilə baxışları-
mızı yeniləyərək, dəyişərək və gələcək informasiya peşəkarlarını yenidən hazırlayaraq qlobal-
laşmanın çağırışlarına cavab verməyə çalışmasaq biz bu dünyanın vətəndaşı kimi öz vəzifələ-
rimizi  yerinə  yetirə  bilməyəcəyik...‖  deyə  ―Avropa  və  Şimali  Amerikada  Kitabxanaçılıq-İn-
formasiya təhsilinin beynəlmiləlləşdirilməsi‖ məqaləsinin müəllifləri qeyd edirlər. 
Yaxın  Rusiya  Federasiyasının  bu  sahədəki  təcrübəsinə  nəzər  saldıqda  məlum  olur  ki, 
2000-ci  ildə  burada  Kitabxanaçılıq  təhsili  ilə  bağlı  ilk  dövlət  standartı  qüvvəyə  minmişdir. 
Bundan  sonra  digər  bir  fəaliyyəti‖  adlandırıldı  və  aşağıdakı  ali  təhsil  ixtisaslaşmaları  daxil 
edildi:  kitabxanaçı-biblioqraf,  müəllim,  avtomatlaşdırılmış  informasiya  resursları  texnoloqu; 
informasiya resursları analitik-referenti; informasiya resursları meneceri. Bütün bunlar ali ki-
tabxanaçılıq  təhsilini daha tələb olunan və  kitabxana-informasiya sahəsinin inkişaf tendensi-
yalarına cavab verən səviyyəyə qaldırdı. Dövlət standartına uyğun olaraq kitabxanaçılıq orta-
ixtisas təhsili ―kitabxanaçı‖ ixtisası üzrə kadr hazırlığını təmin edir. [5, s. 298] 
Müasir dövrdə kitabxanaçı informasiya naviqatorudur, sənəd kommunikasiyaları siste-
mində, o cümlədən elektron mühitdə analitik və vasitəçidir, informasiya savadlılığı üzrə təli-
matçıdır; kitabxana informasiya sahəsinin menecer və marketoloqudur, informasiya resursları, 
kitab nəşri və kitab ticarəti bazarının bilicisidir. Bundan əlavə o, sənəd irsinin qoruyucusudur, 

Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti 
Azərbaycan Milli Kitabxanası 
 
 
- 69 – 
 
mədəniyyət  fenomeni  olan  kitabın  xidmətçisidir,  mütaliə  prosesinin  dəstəkləyicisi  və  inkişaf 
etdirilməsi  üzrə  mütəxəssisdir,  müxtəlif  mədəni-kütləvi  tədbirlərin  təşkilatçısıdır.  Beləliklə 
də,  yeni  formalaşan kitabxanaçı  təkcə  informasiya mənbəyi  deyil, həm  də sosio-mədəni  tex-
noloji bacarıqlara yiyələnmiş çox profilli mütəxəssisdir. [3.s.57] 
Hazırda cəmiyyətdə təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, hər bir ölkənin təhsil sistemi-
nin yenidən qurulmasında həll edilməsi vacib olan problemlərdəndir. Azərbaycan təhsil siste-
mində  Kitabxanaçılq-informasiya  mütəxəssislərinin  hazırlığının  müasir  dövrün  tələblərinə 
uyğunlaşdırılması istiqamətində müəyyən irəliləyişlər olsa da, bəzi cəhətlərdən ciddi dəyişik-
liklərə ehtiyac duyulur ki, bu da başqa bir tədqiqat işinin mövzusudur. 
 
 
ƏDƏBĠYYAT 
 
1.
 
Варганова  Г.В.  Лидерство  как  направление  библиотековедческих  исследова-
ний в США // Науч. и техн. б-ки. – 2008, № 8. – С.87-95.  
2.
 
Калегина О.А. Библиотечно-информационное образование в контексте миро-
вых  тенденций:  теоретико-методологический  аспект.  Автореферат  дисс.  на 
соиск. уч. степ. д-ра пед. наук. – СПб., 2007. – 48 с.  
3.
 
Лиховид Т.Ф. Высшее  библиотечно-информационное образование в Велико-
британии // Библиотековедение. – 2007, № 3. – С.94-98.  
4.
 
Лиховид  Т.Ф.,  Царева  А.В.  Библиотечно-информационное  образование  во 
Франции // Библиотековедение. – 2006, № 3. – С.122-128.  
5.
 
Пушкова  С.В.  Современные  тенденции  в  непрерывном  профессиональном 
образовании  библиотекарей  за  рубежом  //  Открытый  доступ.  Библиотеки  за 
рубежом 2006 / Сост. С.В.Пушкова. – М.: «Рудомино», 2006. – С.291-309.  
6.
 
Создание глобального партнѐрства: межконтинентальные инициативы по со-
трудничеству  между  программами  LIS  /  Совместное  заседание  отдела  VIII. 
Региональная деятельность и Секции по образованию и обучению // Новости 
Междунар.  федерации  библиотечных  ассоциаций  и  учреждений.  –  2008,  № 
4(73). – С.24-28. 
7.
 
Стивенс  Д.  Введение  дисциплины  «Развитие  профессиональных  навыков»  в 
программу  обучения  по  специальности  «Библиотечная  и  информационная 
наука» в Великобритании // Новости Междунар. федерации библиотечных ас-
социаций и учреждений. – 2007, № 2(65). – С.35-37.  
8.
 
Стратегический план ИФЛА на 2006-2009 годы // Новости Междунар. феде-
рации библиотечных ассоциаций и учреждений. – 2007, № 3(66). – С.7-10.  
9.
 
Тихонова Е.В. Система библиотечного образования в Италии // Библиотеко-
ведение. – 2006, № 6. – С.116-119.  
10.
 
Торхауге Е. Новые требования – старые навыки. Стратегия преодоления раз-
рыва:  развитие  новых  умений  в  контексте  повседневной  работы  //  Новости 
Рос. комитета ИФЛА. – 2006, № 3(60). – С.39-44.  

“Kitabxana-İnformasiya Elmləri: tədris və təcrübədə yeni çağırışlar”  
Beynəlxalq elmi konfransının materialları 
 
 
- 70 - 
11.
 
Нгуен  Тхи  Донг.  Модернизация  библиотечно-информационного  дела 
Вьетнама  и  проблема  подготовки  профессиональных  кадров  //  Науч.  и  техн. 
б-ки. – 2007, № 6. – С.37-45.  
12.
 
Melchionda  M.  Librarians  in  the  age  of  the  Internet:  their  attitudes  and  roles.  A 
literary review // New library world. – 2007. – Vol.108, № 3/4. – Р.123-140. 
13.
 
http://www.ifla.org/publications/guidelines-for-professional-libraryinformation-
educational-programs-2012  
 
 
Narmina Abdullayeva 
 
INNOVATIVE CHANGES IN LIBRARY-INFORMATION ACTIVITY AND  
EDUCATION IN INFORMATIZATIONED SOCIETY