Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
168 
dan, 30-50 dəfə armud, ərik və üzümdəkindən çoxdur. 100q 
qarağat meyvəsinin tərkibində 300-400 mq C vitamini aşkar 
edilmişdir. 100 q qarağat meyvəsi yaşlı adamın C vitamininə 
olan tələbatını 5-6 gün təmin edə bilər.  
Meyvəsinin  (yabanısında)  tərkibində  4000  mq%  C 
vitamini,  P,  B,  B
6
,  D,  E,  K  vitaminləri,  karotin,  10-13%-ə 
qədər  şəkər,  17,3%  quru  maddə,  4-5%-ə  qədər  alma,  limon 
və  çaxır  turşuları,  1,43%  aşı  maddəsi,  kofein,  pirokatexin, 
xinin,  kempferol,  kversetin,  kversetirin,  kempferol-3-qli-
kozid,  izokversetin  mirisetin-3-qlikozid,  kempferol-3-riv-
tinozid  flavonoidləri  tapılmışdır.  Çiçəklərinin  tərkibində 
2,36-3,56% qlükoza, 2,72-4,75% fruktoza, 0,24-1,06% saxa-
roza, pentozan maddələri aşkar edilmişdir. Yetişmiş meyyə-
lərinin  tərkibindən  3,85-5,9%  3-monoqlükozid  sianidin,  3-
rutinozid  sianidin,  3-monoqlükozid  delfınidin,  3-rutinozid 
delfidin,  3-rutinozid  pelarqonidin,  3-soforozid  delfınidin, 
bundan  əlavə  meyvəsindən  pektin,  alma,  limon,  çaxır  üzvi 
turşuları katexin, 0,01% efir yağı da tapılmışdır. 
Alimlər  qarağatın  meyvəsinin  qiymətli  olmasını  onun 
tərkibindəki sinaidin 3-rutinorid, delfıdin 3-rutinoid, delfidin 
3-qlükozid,  sinaidin  3-raninoid,  sinaidin  3,5-diqlükozid,  si-
naidin 3-qlükozid, peonidin ilə müəyyən etmişlər (Chandler, 
Harper, 1958; Reichel 1960; Harborne Hall, 1964; Kolesnik-
Medvedova 1971). Kntosian  maddələrindən başqa, qara  qa-
rağatın giləmeyvəsinin tərkibindən tapılan flavonoid maddə-
ləri:  kversetin,  miriserin  və  kempferol  və  s.  ilə  onun  əhə-
miyyətini  izah  edirlər  (5,  6)  (Samordova-Bianki,  Fatalieva, 
1964).  Qarağatın  tərkibindən  həmçinin  fenolkarbon  turşusu 
da tapılmışdır (Skorikova, 1973). Altayın dağlıq zonalarında 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---