Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adina əDƏBİyyat institutu

Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 
 
 
15 
ma) nailiyyət əldə etməsi kommunikativ imkanların janrla-
rın inkişafı və ya onun yeni janra dəyişməsi vasitəsi ilə hə-
yata keçirilir. Bu kontekstdə janrlar kommunikativ tələbat-
ların  formasından  asılı  dinamik  və  tezdəyişən  kimi  çıxış 
edirlər. Bu  janrın  kommunikativ  anlamıdır ki, K. Berken-
kotter və T. Xukin kimi tərəfdarları olmuşdur. 
Postmodernizmin  yayılması  fonunda  janrlara  dair 
kommunikativ  konsepsiyaların  yayılması  baş  verir.  Kom-
munikativ  konsepsiyalar  postmodernizm  ruhuna  yaxınlığı 
ilə diqqəti cəlb edir. XX əsrin 90-cı illərindən başlayaraq, 
xüsusilə də qərb nəzəriyyəsində, kommunikativ janr nəzə-
riyyəsi geniş yayılmağa başlayır. K. Bxatya janrı kommu-
nikativ hadisə kimi təqdim edir. T. Erikson janrı kommu-
nikativ pattern (şablon) kimi müəyyən edir. 
Qeyd etmək lazımdır ki, janrın kommunikativ anlayışı 
M.M. Baxtin mövqeyi ilə uyğundur, hansı ki, janrı mətnin 
dayanıqlı növü kimi qəbul edir, vahid kommunikativ funk-
siyalarda birləşir və oxşar kompozisiya və üslub əlamətlə-
rinə malikdir. Kommunikativ funksiya kompozisiya və bə-
dii üslub vasitəsi ilə həyata keçirilir. Bu kontekstdə üslubu 
«bədii metod, obrazın quruluşu, tərzindən kənarda göstəri-
lən:  hansı  ki,  məzmun  obrazın  dilində  həyata  keçirilərək, 
həmişə yeni səslənmə qazanan, kompozisiyanın aydın gö-
rünən  elementləri,  əsasən  də  əhval-ruhiyyədə»  başa  düş-
mək məqsədəuyğundur 
8
. Kommunikativ funksiya janrının 
əsas funksiyalarından biri kimi seçilir. L.V. Çerneç, janrın 
xüsusiyyətlərini  fərqləndirərkən,  onun  sırasına  həmçinin 
                                                 
8
 Палиевский П.В. Постановка проблемы стиля // Теория литера-
туры:  Основные  проблемы  в  историческом  освещении:  Стиль. 
Произведение. Литературное развитие. М.,1965. С. 7-8; 

---