Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adina əDƏBİyyat institutu

Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 
 
 
83 
mulyakr  xarakter  daşıyan  bir  aləmdə  yaşayır.  Leş  Əlidən 
başqa  əsərin  digər  qəhrəmanı  içkiyə  qurşanmış  «alkaş» 
universitetin  tarix  fakültəsini  bitirmiş,  ölkədə  baş  vermiş 
bütün  tarixi  və  siyasi  hadisələrin  iştirakçısı  olmuş,  özünü 
«tarixi arxasınca çəkib aparan nadir siyasətçilərdən biri he-
sab edən», lakin «tarixin yiyəsiz kimi arxasına salıb sülən-
dirdiyi  minlərlə  sıravi  siyasət  tüfeylilərindən  biri»  olan, 
«tarixin  keçib  getdiyi  yola  səpələnən  yiyəsi  ölmüş  orden, 
medallar»ı  satması  ilə  məşğul  olan  və  içkiyə  qurşanmış 
Əlinin absurd həyatdan bezməsi öz dili ilə verilir: «Uşaq-
lar bir az böyüsün, özümü öldürəcəyəm». 
Əsas  qəhrəman  tərəfindən  həyatın  və  varlığın  absurd 
kimi qəbul etməsi Pərviz Cəbrayılın «Yad dildə» 
49
 roma-
nın  polkovnik  obrazına  da  aid  etmək  olar.  Köməkçinin 
«Cənab  Polkovnik,  işığı  yandırımmı?»  sualına  «Yox!!!» 
deyərək qışqırması və sarayın damına qonmuş göyərçinlə-
rin  hürküşüb  şaqqıltıyla  uçmasının  təsviri  maraq  doğurur. 
Qaranlıqda oturmaq, işığı yandırmamaq rəmzi məna daşı-
yır. Əsərdə  polkovnikin «ağ  parçaya  bükülü bir şeyin su-
yun  üzündə  gəlib  bizim  ayaqyolunu  axıtdığımız  o  kanala 
düşdüyünü  gördük.  Daşqın  qəbiristanlığı  yuyub  ən  son 
ölünü - qırx gün bundan qabaq basdırılmış atamı qəbirdən 
çıxarmışdı, üstümüzə qaytarırdı» fikri də absurddur. 
Əsas  qəhrəmanın  simulyakr  xarakter  daşıyan  aləmdə 
yaşaması onun daxili hissləri ilə əlaqəli olması ilə yanaşı, 
əsas qəhrəmanın xəyali sosial-siyasi reallıqda yaşaması ilə 
də əlaqəli ola bilər. Şəbnəm Karslının «2087-ci il» əsərinin 
baş qəhrəmanı Mirasın sevgilisi Amerika Demokratik im-
periyasından Çin Xalq İmperiyasının Gəncə şəhərinə araş-
                                                 
49
 Cəbrayıl P. Yad dildə. Bakı, Qanun, 2009. 424 s. 

---