Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adina əDƏBİyyat institutu

Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 
 
 
81 
Yazar tərəfindən təsvir olunan hadisələrdə fəal iştirak-
çıya  çevrilə  bilən  və  əsərin  süjet  xətti  ilə  sıx  bağlı  olan 
əsas obraz təsvir olunan hadisələrin mərkəzində durur. Xü-
susilə də, yazarın ideyasını təbliğ edən əsasən bədii əsərin 
baş  (əsas)  qəhrəmanıdır.  Baş  (əsas)  qəhrəman  əsərdə  əks 
olunan  mübarizənin  təşkil  və  gedişində  mühüm  rol  oyna-
ması ilə fərqlənir. Baş (əsas) qəhrəman təsvir olunan hadi-
sələrdə, əsərin süjet xətti ilə əlaqəli olan, təsvir edilən ha-
disələrin inkişafında, münaqişənin həll edilməsində, xarak-
terlərin açılmasında də fəal iştirak edir. 
Postmodern romanlarda əsas qəhrəman onu əhatə edən 
müasir  varlığı  rədd  edir.  Qəhrəman  öyrəşmiş  olduğu  və 
əvvəllər onu əhatə edən mühit son dərəcə abad olmuşdur, 
bu  günü  isə,  –  insana  münasibətdə  sivilizasiya  və  mədə-
niyyət pərdəsi altında gizlənən dəhşət, düşmənçilik, tama-
milə  qeyri-insani  münasibətlərdən  ibarətdir.  Postmoder-
nizm  əsas  qəhrəmanı  dəyər  və  hədəflərin  anlamsızlığını 
dərk edən, bu doğru seçimdən heç bir mütləq dəyər və hə-
dəf tapılmadığı kimi səhv bir nəticəyə gələn bir obraz kimi 
yaradır.  Əsas  qəhrəmanlar  dəyər  və  inancların  insanlara 
görə dəyişməsi kimi yanlış, «relyatif» fikirlər irəli sürürlər. 
Əli  Əkbər  «Amneziya» 
47
  əsərində  totalitar  cəmiyyət 
qurur  ki,  baş  qəhrəman  Murad  burada  yaşamağa  məcbur-
dur. Ə. Əkbərin «Amneziya» əsərində  baş qəhrəman  Mu-
radla  yanaşı  cəmiyyət  tərəfindən  öz  keçmişi  və  ümumbə-
şəri dəyərlər haqqında yaddaş itkisi olan amneziyanın ob-
raz  kimi  çıxış  etməsi  diqqəti  cəlb  edir.  Müəllif  ideal  cə-
miyyət və ideal dövlət yaradılması cəhdlərini tənqidə mə-
                                                 
47
 Əkbər Ə. Amneziya. Bakı. Qanun, 2010.  448 s. 

---