Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 29
rək, povesti on iki müxtəlif variasiyalarda oxuya bilər
18
.
Hipertekstuallaşma «mətnlərin iyerarxiya»sının yaradılma-
sı ilə bağlı, müxtəlif statuslu mətnlərin yazıçıların meta-
mətni romanların quruluşunda irəlicədən geniş istifadəsinə
mətnin qurulması kimi başa düşülür
19
. Dar mənada söhbət
metamətndən gedir, halbuki ayrı-ayrı fənlər üzrə meta-
mətnlərin geniş şərhi var ki, bu anlayış altında bir yazıçı
və ya bir qrup yazıçı tərəfindən yazılmış mətnlərin ümumi
bütövlüyü başa düşülür
20
.
Müasir mərhələdə hipertekstual tendensiyanın güclən-
məsi, ümumiyyətlə digital janrların və digital ədəbiyyatı-
nın təsiri ilə bağlıdır ki, bu da elektron-rəqəmsal multime-
dia imkanları ilə həyata keçirilir. Müasir Azərbaycan ədə-
biyyatında hipertekstual əsərlərə rast gəlmək mümkündür.
Nicat Məmmədovun «Прогулка» («Gəzinti») əsəri DVD
disk şəklində buraxılıb, əlifba sırası ilə düzülüb və öz növ-
bəsində hər yarımbaşlıqdakı mətndən başqa mətnlərə ke-
çidləri olan 108 ayrı-ayrı yarımbaşlıqlardan ibarətdir.
Əsərdə şərq və qərb fəlsəfəsi ilə bağlı mövzuları («Bud-
dizm», «Yoqa», «Quran»), müəllifin gündəliklərindən par-
çaları mütaliə edə bilirlər. «Я» («Mən») yarımbaşlığının
boş səhifə kimi verilməsi və yaddaşda qalmayan, pozulub
18
Кальвино И. Незримые города. Замок скрещенных судеб. Киiв,
1997. – С. 381.
19
Гулиус Н.С. Художественная мистификация как прием тексто-
порождения в русской прозе 1980-1990-х гг. (А. Битов, М. Хари-
тонов, Ю. Буйда): Автореф. дис. … канд. филол. наук. – Томск,
2006. – С. 6;
20
Баринова Е.Е. Метатекст в постмодернистском литературном
нарративе: А. Битов, С. Довлатов, Е. Попов, Н. Байтов: Дис. …
канд. филол. наук. – Тверь, 2008. – С. 4.
