Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti

Şəkil 3.6. Metal klapanlı plastır. 1 - tağşəkilli gövdə; 
2 –sərtlik tilləri; 3 – dayaq üçün yuva; 4 – durdurucu yay; 
5 -tıxac; 6 – parusin klapan; 7 - halqalar.
Metal klapanlı plastır sərtlik tilləri (2) ilə gücləndirilmiş dibi olan tağlı
gövdədən (1) ibarətdir. Plastırın mərkəzində açılan metal dayağın altını bərkitmək
üçün durdurucu yay (4) ilə yuva (3) vardır. Sualtı dəliyə qoyulduqdan sonra plastır
parusin klapanla (6) özü-özünü kipləşdirir, hansı ki, vintli metal plankalarla
gövdəyə bərkidilir.
Parusin klapanın 60–80 mm enliyində olan kənarı plastırın
gövdəsinin həm daxilinə, həm də xaricinə çıxır (şəkil 3.7).
Bu plastır, yumşaq
kənarlı taxta plastırlardan fərqli olaraq, dəliyə daha kip bərkidilməni təmin edir.
Bortarxası suyun parusin klapanına hidrostatik təzyiqi hesabına onun qoyulmasına
az qüvvə tələb olunur. Gəmi gövdəsinin xaricindən plastırı qoyarkən, kilaltı iplərin
plastıra bərkidilməsi üçün plastırın üzərinə halqalar (7) qaynaqlanıb (şəkil 3.6),
tıxacların (5) altında isə qarmaqlı boltların qoyulması üçün boru qolları vardır. 
119

---

Şəkil 3.7. Parusin plastırın işləmə sxemi. а –xaricdən qoyulan zaman; 
b –daxildən qoyulan zaman; 1 - şkot; 2 - dayaq;
Metal klapanlı plastırın qəzalı bölmənin içərisindən qoyulması, eyni
ölçülü yumşaq kənarlı taxta plastırın qoyulmasından az güc tələb edir. 
3.4.
Taxta plastırların hazırlanması və dəliklərin tutulması.
Yumşaq kənarlı taxta plastırlar
üzlüyün
 
yastı və ya kiçik əyriliyi olan
hissələrində kiçik və orta ölçülü dəlikləri tutmaq üçün təyin olunmuşdur. Plastır
şam taxtalarının eninə düzülmüş iki təbəqəsindən hazırlanır, hansı ki, ona
möhkəmlik və sərtlik verir. Taxta təbəqələri öz aralarında mismarlarla
bərkidilmişdir (şəkil 3.8).