Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - ”Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
Yüklə 13,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xarici ədəbiyyat 6 Aprel - Aleksandr İvanoviç Gertsenin anadan olmasının 205 illiyi, (1812-1870)
- İnternetdə: www.az.wikipedia.orq
- 22 Aprel - Henri Fildinqin anadan olmasının 310 illiyi, (1707-1754)
- İncəsənət 14 Aprel- Xalq artisti Fatma Qədrinin anadan olmasının 110 illiyi, ( 1907-1968)
- 15 Aprel - İtalyan rəssamı Leonardo Da Vinçinin anadan olmasının 565 illiyi, (1452-1519)
- Operalar
- 24 Aprel - Xalq artisti İsmayıl Osmanlının anadan olmasının 115 illiyi, (1902-1978)
- 100 illiyi, (1917-2003)
|
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - ”Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı, 2011.
142
6 Aprel - Aleksandr İvanoviç Gertsenin anadan olmasının 205 illiyi, (1812-1870)
Rus yazıçısı, publisisti, pedaqoqu və filosofu Aleksandr İvanoviç Gertsen Moskvada, varlı mülkədar ailəsində anadan olmuşdur. Atası İvan Alekseyeviç Yakovlev və anası milliyyətcə alman olan kiçik məmur qızının nikahı rəsmən bağlanmadığı üçün atası ona Gertsen (almanca Herz) – ―ürəyin oğlu‖ soyadını vermişdir. Uşaq və yeniyetmə yaşlarında evdə təhsil almışdır. Xarici dilləri öyrənən gənc Gertsen bir çox Avropa müəlliflərinin əsərlərini mütaliə etmişdir. Bomarşenin, Hötenin, Şillerin və başqalarının əsərləri gənc Gertseni sentimental- romantik əhvali-ruhiyyəyə kökləmişdir. Dekabristlər üsyanı ona çox güclü təsir göstərmişdir. Artıq 1829-1930-cu illərdə o, Şillerin ―Vallenşteyn‖ əsəri haqqında özünün fəlsəfi məqaləsini yazmışdır. Gertsen Moskva Universitetinin fizika-riyaziyyat şöbəsində təhsil almışdır. O,1834-cü ildə dərnək üzvü kimi həbs olunmuş və Perm şəhərinə sürgün olunmuşdur. 1840-cı ildə Gertsenə Moskvaya qayıtmaq icazəsi verilir. 1847-ci ildə atasının ölümündən sonra yazıçı həmişəlik Rusiyanı tərk etmişdir. A.İ.Gertsen 9(21) yanvar 1870-ci ildə Parisdə vəfat etmişdir. Görkəmli yazıçı çoxlu sayda fəlsəfi, publisistik, o cümlədən bədii əsər yazmışdır. İskəndər təxəllüsü ilə yazan A.İ.Gertsen ―Kimdir müqəssir?‖, ―Doktor Krupov‖, ―Olub keçənlər və düşüncələr‖, ―Muravyovun portreti‖ və s. əsərlərin müəllifidir.
143
XVIII əsr ingilis yazıçısı və dramaturqu, realist romanın banilərindən biri Henri Fildinq Somersetşir qraflığında anadan olmuşdur. Ədəbi yaradıcılığa siyasi satiralarla başlayan Fildinq satirik məqalələri ilə də müntəzəm olaraq mətbuatda çıxış edirdi. Henri Fildinq 1741-ci ildə roman yazmağa başlayır və onun ilk romanı ―Şamela‖ olur. O, ―Cozef Endryus‖, ―Tom Consun, tapılmış uşağın əhvalatı‖, ―Ameliya‖ romanları, ―Müxtəlif maskalarda məhəbbət‖, ―Don Kixot İngiltərədə‖, ―Sağlam düşüncənin həyatı və ölümü‖ və s. komediyalarının müəllifidir. Henri Fildinq həm də hüquqşünas olmuş, Londonun Baş hakimi işləmişdir. Böyük humanist yazıçı 1754-cü ildə Lissabonda vəfat etmişdir.
www.az.wikipedia.orq
144
14 Aprel- Xalq artisti Fatma Qədrinin anadan olmasının 110 illiyi, ( 1907-1968)
Milli səhnəmizin ilk peşakar aktrisalarından olan yüksək səhnə mədəniyyəti örnək sayılan, zəngin dünyagörüşlü, ciddi xarakterli misilsiz ifaçısı Fatma xanım Qədir qızı Odessa şəhərində doğulmuşdur. Rus dilində təhsil almış və yeniyetmə yaşlarından ailəsi Bakıya köçən Fatma xanım Azərbaycan Teatr Texnikumunun ilk buraxılışında aktyor diplomu almışdır. Fatma Qədir qızı Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirmişdir (1926). Səhnə fəaliyyətinə 1927-ci ildə Bakı Türk İşçi Teatrında başlamış, burada Nübar ("Cancur Səməd", M.Əfəndiyev; J.B.Molyerin "Zorən xəstə" əsərinin təbdili), Sürucuin ("Hind qızı", Ə.Hamid), Oa-Şen ("Çin tanrısı", F.Pavlovun "Tunc büt" əsəri üzrə), Gülüş və Sevil ("Sevil", C.Cabbarlı), Xumar ("Şeyx Sənan", H.Cavid), Esmeralda ("Paris Notrdam kilsəsi", V.Hüqonun eyniadlı əsəri üzrə), Gülbahar ("Anamın kitabı", C.Məmmədquluzadə) kimi səhnə obrazları yaratmışdır. 1932-1935-ci illərdə Bakı Rus Dram Teatrında çalışmış, 1935-ci ildən Azərbaycan Milli Dram Teatrında işləmişdir. Əsas rolları: Maşa ("Dubrovski", A.S.Puşkin), Xuraman ("Vaqif", S.Vurğun), Cülyetta, Emiliya ("Romeo və Cülyetta", "Otello", U.Şekspir), Luiza ("Məkr və məhəbbət", F.Şiller), Larisa, Katerina ("Cehizsiz qız", "Tufan", A.Ostrovski), Polina ("Ögey ana", O.Balzak), Gültəkin ("Aydın", C.Cabbarlı), Məhəbbət ("Məhəbbət", M.İbrahimov).
1933-cü ildən pedaqoji fəaliyyət göstərmişdir. 1943-cü ildə ―Azərbaycanın Xalq artisti ― fəxri adına layiq görülmüşdür. Fatma Qədri 29 fevral1968-ci ildə vəfat etmişdir .
İnternetdə: www.az.wikipedia.orq
145
(1452-1519)
Avropa intibah dövründə yaşamış ensiklopedik alim, riyaziyyatçı, mühəndis, ixtiraçı, rəssam, heykəltaraş, memar, musiqiçi və yazıçı Leonardo di ser Pyero da Vinçi Florensiya Respublikasının ərazisində, Arno çayı vadisindəki Vinçi şəhəri yaxınlığında, Ankiano kəndində dünyaya göz açmışdır. O, təkcə humanitar biliklərə yiyələnməmiş, həmçinin rəsmxət, kimya, metallurgiya, metalla, gipslə və dəri ilə işləmə, mexanika və dülgərlik kimi bəzi texniki bacarıqlar əldə etmiş, rəsm və heykəltəraşlıqla məşğul olmuşdur. Leonardonun məlum olan ən erkən işi Arno vadisinin qələm və mürəkkəblə yaradılmış təsviridir. İş 5 avqust 1473-cü ilə aiddir. Leonardo da Vinçinin rəsm əsərlərindən ən məşhurları təkrarolunmaz ―Mona Lizanın portreti‖ və ―Sonuncu şam yeməyi” əsərləridir. Onun yaratdığı ―Vitruvian İnsan‖ əsəri də bu kateqoriyalı rəsm əsərlərinə daxil edilir. Təəsüf ki, müasir günümüzə qədər dahi rəssamın yalnız 15 rəsm əsəri gəlib çıxmışdır. Lakin bu azsaylı rəsm əsərləri, onun elmi diaqramlar, cizgilər və rəssamlığın nəzəri əsaslarına aid fikrilərinin əks olunduğu şəxsi əlyazmaları sonrakı nəsillər üçün misilsiz elmi mənbə rolunu oynamışdır. Mühəndis kimi isə o dövr insanlarının qavraya bilməyəcəyi, yalnız bir neçə əsr sonra bəşəriyyətin tam yiyələnəcəyi, olduqca mürəkkəb ixtiralar etmişdir. Onun vertolyot, tank, konsentrə edilmiş günəş enerjisi, kalkulyator, ikikorpuslu gəmi və s. mürrəkkəb texnologiyaları hələ XVI əsrdə konsepyalaşdırması və plitələrin tektonikası haqqında irəli sürdüyü ibtidai fikirlər bu böyük insanın sonsuz dühasından xəbər verir.
Leonardo da
Vinçi anatomiya, mühəndislik, optika və hidrodinamika elmlərini də mükəmməl səviyyədə bilmiş və bu sahələrin inkişafına da böyük töhfələr vermişdir. O, İtaliya intibahının rəmzi sayılan "Universal İnsan" (ing. Homo Universale) tipinin ən parlaq nümayəndəsidir və İkinci minilliyin adamı seçilmişdir.
Leonardo da Vinçi 2 may 1519-cu ildə Fransanın Turen şəhərində vəfat etmişdir. İxtiraları: Paraşüt, velosiped, tank, ordu üçün tez qurulan körpü, projektor, katapult, robot, ikilinzalı teleskop. İnternetdə: www.az.wikipedia.orq
146
olmasının 120 illiyi, (1897-1981)
Şövkət Həsən qızı Məmmədova Tiflis şəhərində, kasıb pinəçi ailəsində anadan olmuşdur. Atası Şövkətin musiqiyə olan həvəsini hiss etmiş, milyonçu H.Z.Tağıyevin köməkliyi ilə 1910-cu ildə onu Bakıya göndərmişdir. 1911-ci ildə Zeynalabdin Tağıyev və həyat yodaşı Sona xanımın köməyi ilə İtaliyanın Milan şəhərində musiqi məktəbinə daxil olmuşdur. Lakin 1912-ci ildə ona olan kömək kəsilmiş və Şövkət Məmmədova Rusiyaya qayıtmışdır. O, təhsilini Tiflis Musiqi Məktəbində davam etdirir. 1915-ci ildə Ş. Məmmədova Kiyev Konservatoriyasına (indiki Kiyev Musiqi Akademiyası) daxil olmuşdur. Tiflis Musiqi Məktəbini bitirdikdən (1910) sonra təhsilini davam etdirmək üçün 1911-ci ildə Milana getmiş, orada məşhur müğənni D.Ambroziodan dərs almışdır (ikinci dəfə Milanda 1927-29 illərdə olmuşdur). 1917-1921-ci illərdə Kiyev Konservatoriyasında oxumuş, burada R. Qlierlə birgə verdikləri konsertlərdə Azərbaycan musiqisini təbliğ etmişdir. Azərbaycan Opera və Balet Teatrının səhnəsində ilk dəfə 1921-ci ildə Violetta ("Traviata", C.Verdi) partiyasında çıxış etmiş, 1948-ci ilədək teatrın solisti olmuşdur. Azərbaycan opera səhnəsində rus və dünya vokal sənətinin ən yaxşı ənənələrini milli musiqi xüsusiyyətləri ilə əlaqələndirmişdir. 1923-cü ildə Ş.Məmmədovanın təşəbbüsü ilə Bakı Teatr Texnikumu açılmış və o, 1923-1925-ci illərdə onun direktoru, həm də not nəşriyyatının müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Şövkət Məmmədova SSRİ Xalq artisti (1938) adına layiq görülmüş, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilmiş, 2 dəfə Lenin ordeni, 2 Qırmızı Əmək Bayrağı və "Şərəf nişanı" ordenləri ilə təltif edilmişdir. Şövkət Məmmədova 1981-ci il iyunun 8-də vəfat etmişdir. Əsas partiyaları: Rozina ("Sevilya bərbəri", C.Rossini), Lakme ("Lakme", L.Delib), Cilda ("Riqoletto", C.Verdi), Olimpiya ("Hofmanın nağılları", J.Offenbax), Marqarita Valua ("Hugenotlar", C.Meyerber), Qar qız ("Qar qız", N.Rimski-Korsakov), Antonida ("İvan Susanin", M.Qlinka), və s. Yaradıcılığında Şahsənəm ("Şahsənəm", R.Qlier), Nərgiz, Gülzar ("Nərgiz", "Şah İsmayıl", M.Maqomayev), Gülçöhrə ("Arşın mal alan", Ü.Hacıbəyli) partiyaları xüsusi yer tutmuşdur. Repertuarına Azərbaycan xalq mahnıları, rus və Qərb bəstəkarlarının kamera-vokal əsərləri daxil idi.
www.az.wikipedia.orq
147
110 illiyi, (1907-1976) Azərbaycan klassik bəstəkarı, dirijor, librettoçu Əfrasiyab Bədəlbəy oğlu Bədəlbəyli Bakı şəhərində, xalq maarifçisi Bədəlbəy Bədəlbəyovun və məşhur Şah Qacar nəslinin təmsilçisi Rəhimə xanımm ailəsində anadan olub. Ali Pedaqoji İnstitutun nəzdindəki məktəbdə, Bakı Teatr Texnikumunda, Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində, Leninqrad Konservatoriyasının nəzdindəki musiqi məktəbində təhsil alıb. 20 yaşında Cəfər Cabbarlının "Od gəlini" pyesinə yazdığı musiqi sənətsevərlər tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Xeyli müddət Moskva və Leninqrad Opera və Balet Teatrında dirijor assistenti kimi fəaliyyət göstərib. 1938-ci ildən ömrünün sоnunadək Azərbaycan Dövlət Оpera və Balet Teatrında dirijоr işləyib. Ə. Bədəlbəyli Azərbaycanda ilk baletin müəllifidir. O, 33 yaşında ikən "Qız qalası" baleti ilə musiqi tariximizdə ilk Azərbaycan baletinin əsasını qoyub. Sonrakı illərdə "Nizami", "Söyüdlər ağlamaz" operalarını yazaraq, adını mədəniyyət tariximizə qızıl hərflərlə əks etdirib. Bir çох dram tamaşasına musiqi bəstələyib. Azərbaycan radiоsu və televiziyasında milli musiqi sənətimizi geniş təbliğ edib. Əməkdar incəsənət xadimi (1940), Xalq artisti (1960) Əfrasiyab Bədəlbəyli 1976-cı il yanvarın 6-da dünyasını dəyişib. Operalar: "Xalq qəzəbi" (1941), "Nizami" (1948), "Söyüdlər ağlamır" (1971) Baletlər:"Qız qalası" (1940), "Tərlan (balet)" (1941) - uşaqlar üçün, Nəsiminin əsərləri əsasında "Xoreoqrafik freskalar" (1973) Orkestr üçün bəstələri: Simfonik orkestr üçün «28 aprel» marşı (1929), Simfonik orkestr üçün təntənəli marş (1930), Simfonik poema "Sovet hakimiyyəti uğrunda" (1930), Simfonik freska, Miniatürlər (1938), Xalq çalğı alətləri ansamblı üçün simfonietta (1950) Tamaşalar üçün musiqi: “Od gəlini‖ (pyes) (1927), “Sevil‖ (pyes) (1927), “Almas‖ (pyes) (1928), “1905-ci ildə‖ (pyes) (1931), “Yaşar‖ (pyes) (1932), “Siyavuş‖ (pyes) (1932), “Hacı Qara‖ (pyes) (1933), “Fərhad və Şirin‖ (pyes) (1941) Elmi irsi: Əfrasiyab Bədəlbəylinin "İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti". İnternetdə: www.az.wikipedia.orq 148
(1942-1994)
Həsən Abbasqulu oğlu Əbluc Təbrizdə anadan olub. Uşaq yaşlarında ailəsi ilə birlikdə Bakıya köçüb. Əvvəlcə Politexnik İnstitutuna qəbul olunub. Birinci kursdan sonra sənədlərini aktyorluq fakültəsinə verib. Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun aktyоrluq və rejissоrluq fakültəsini bitirib. Elə həmin il Dram Teatrında rumın yazıçı Sebastyanın "Adsız ulduz" tamaşasına quruluş verib. Sоnralar Gənc Tamaşaçılar Teatrında fəaliyyətini davam etdirib. Kinostudiyada film dublyajlarında iştirak edib. Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində səhnə danışığından dərs deyib. Bədii qiraət ustası kimi klassik və çağdaş şairlərimizin poeziya nümunələrini minlərlə tamaşaçıya və dinləyiciyə çatdırıb. Həsən Əbluc rejissorluq kursunu da bitirib. Müxtəlif dövrlərdə bir neçə teatr və televiziya tamaşasının quruluşçu rejissoru olub. Həsən Əbluc 13 mart 1994-cü ildə vəfat edib. Ənvər Əbluc оnun haqqında "Həsən Əbluc" filmini lentə alıb.
küləklər əsir‖ (film, 1974), ―Bircəciyim‖ (film, 1986), ―Birisigün, gecəyarısı...‖ (film, 1981), ―Bizim küçənin oğlanları‖ (film, 1973), ―Dantenin yubileyi‖ (film, 1978), ―Dəli Kür‖ (film, 1969), ―Dənizə çıxmaq qorxuludur‖ (film, 1973), ―Doğma sahillər‖ (film, 1989), ―Ən vacib müsahibə‖ (film, 1971), Ənvər Həsənov. ―Yeddi oğuldan biri‖ (film, 2007), ―Həsən Əbluc‖ (film, 1999), ―İstintaq‖ (film, 1979), ―İstintaq davam edir‖ (film, 1966), ―İyirmialtılar‖ (film, 1966), ―Qanlı zəmi‖ (film, 1985), ―Qara gölün cəngavərləri‖ (film, 1984), ―Qaraca qız‖ (film, 1966), ―Qatarda‖ (film, 1981), ―Mikayıl Müşfiq‖ (film, 1978), ―Od içində‖ (film, 1978), ―Ölsəm... bağışla‖ (film, 1989), ―Ömrün İlk Saatı‖ (1973), ―Özgə ömür‖ (film, 1987), ―Pəncərə‖ (film, 1991), ―Sən niyə susursan?‖ (film, 1966), ―Şeytan göz qabağında‖ (film, 1987), ―Tənha narın nağılı‖ (film, 1984), Torpaq, dəniz, od, səma‖ (film, 1967), ―Uşaqlığın son gecəsi‖ (film, 1968), ―Ümid‖ (film, 1992), ―Ürək yaman şeydir...‖ (?), ―Ürək... Ürək...‖ (film, 1976), ―Yaramaz‖ (film, 1988), ―Yaşamaq gözəldir, qardaşım!‖ (film, 1966), ―Yenilməz batalyon‖ (film, 1965).
149
(1902-1978)
İsmayıl Osman oğlu Osmanlı Nuxada (Şəki), kasıb ailədə doğulub. Mükəmməl təhsil görməyib. On bir yaşından yetim qalan İsmayıl Şəki İpək Fabrikində, dabbaqxanada işləyib. 1920-ci ildə rayondakı Fəhlə-kəndli klubunun dram dərnəyinə üzv yazılıb. 1922-ci ildə Gəncəyə köçüb və 6 il buradakı həvəskarlar teatrında çalışıb. 1928-ci ildə Tiflis Azərbaycan Dram Teatrına dəvət alıb. 1929-cu ildə Bakıya gələrək Milli Dram Teatrının truppasına qəbul olunub və həyatının sonuna qədər burada işləyib.
İsmayıl Osmanlı dram və faciə janrında xarakterik obrazların, dramatik pyeslərdə yumorlu surətlərin, həm də komediyalarda məsxərəli və satirik rolların ifaçısı olub. Əsas rolları bunlardır: Keçəl Aslan, Fon Hols, Şaliko ("Xanlar", "İnsan" və "Vaqif", Səməd Vurğun), Əmrah ("Pəri cadu", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Şeyx Hadi, Vali, Şakro ("Şeyx Sənan", "Səyavuş" və "Knyaz", Hüseyn Cavid), Munis, Kərim Rəhimli ("Nizami" və "Alov", Mehdi Hüseyn), Əliş ("Qatır Məmməd", Zeynal Xəlil), Nikita Pavloviç ("Qızıl çeşmə", Qurban Musayev), Məşədi Cəfər ("Dağılan tifaq", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Mirzə Qərənfil, Zakir, Əhməd bəy, Xəlil, Qasım ("Xoşbəxtlər", "Aydınlıq", "Küləklər", "Əliqulu evlənir" və "Nişanlı qız", Sabit Rəhman), Mirzə Heydərqulu, Şəkinski, ("Həyat" və "Kəndçi qızı", Mirzə İbrahimov), Koxa Məmməd ("Qaçaq Nəbi", Süleyman Rüstəm), Məşədi Oruc, Hacı Naib ("Ölülər" və "Dəli yığıncağı", Cəlil Məmmədquluzadə), Xaspolad, Mirzə Cavad ("Oqtay Eloğlu" və "Aydın", Cəfər Cabbarlı), Kefli Bəşir ("Bahar suları", İlyas Əfəndiyev), Cəbi ("Hacı Qəmbər, Nəcəf bəy Vəzirov), Səfər bəy ("Hacı Qara", Mirzə Fətəli Axundzadə), Əşrəf ("Türkiyədə", Nazim Hikmət), İsidor Cakeli ("Darıxma, ana!", Nodar Dumbadze), Aleksandrov ("Canlı meyit", Lev Tolstoy), General Berqoyn ("Şəxsi iş", Aleksandr Şteyn), Baş senator, Feste, Gilderstern ("Otello", "On ikinci gecə" və "Hamlet", Vilyam Şekspir), Krutitski, Tixon və karandışev ("Müdriklər", "Tufan" və "Cehizsiz qız", Aleksandr Ostrovski). İsmayıl Osmanlı "Azərbaycanfilm"in istehsal etdiyi "Kəndlilər" (Daxili işlər naziri), "Bir məhəlləli iki oğlan" (Mahmud), "O olmasın, bu olsun" (Rza bəy), "Əsl dost" (Usta Şirəli), "Yenilməz batalyon" (Yusif), "Mən ki gözəl deyildim" (Poçt müdiri), "26-lar" (Şahbazov), "Ulduzlar sonmür" (Hacı Zeynalabdin Tağıyev), "Nəsimi" (Nəimi), "Yeddi oğul istərəm" (Kələntər) və sair filmlərdə çəkilib.
İsmayıl Osmanlı 4 may 1940-cı ildə Azərbaycan SSR-in Əməkdar artisti, 21 iyul 1949-cu ildə Xalq artisti, 1 avqust 1974-cü ildə SSRİ Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb. İsmayıl Osmanlı 22 iyun 1978-ci ildə vəfat edib. Məzarı Fəxri Xiyabandadır.
150
100 illiyi, (1917-2003) Məhluqə Ələsgər qızı Sadıqova Şuşa şəhərində doğulub. Beş il buradakı 1 saylı qız məktəbində oxuyub. 1930-cu ildə ailəsi Bakıya köçüb və Məhluqə xanım 6 saylı sovet məktəbində yeddinci sinfi bitirib. O, 1936-cı ildə Bakı Tibb Texnikumunun diş texniki fakültəsini qurtarıb. Tibb təhsili alanda rəqs və dram dərnəklərində məşğul olub. Məhluqə Sadıqova 1936-cı il sentyabr ayının 27-də Akademik Milli Dram Teatrının truppasına götürülüb. Aktrisa 54 il bu teatrda çalışıb. 1992-ci ildə yenicə yaradılan Bakı Bələdiyyə Teatrında aktrisalıq edib. Qırx ildən çox radionun "Bulaq" folklor-etnoqrafik verilişinin əvəzsiz ifaçılarından biri olub. Öz oyununda xarakterik ifadə vasitələrinə üstünlük verən Məhluqə Sadıqova AMDT-də Nadya, Pəri, Yaxşı, Gülüş, Turac, Sona ("Oqtay Eloğlu", "Solğun çiçəklər", "Almaz", "Sevil", "Dönüş" və "1905-ci ildə", Cəfər Cabbarlı), Süd ("Göy quş", Moris Meterlink), Qiasinta ("Skapenin kələkləri", Jan Batist Molyer), Sayad, Səlimə, Şamama cadu və Zərnigar ("Pəri cadu", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Hərəmxana qarısı, Fitnə, Mehriban ("Vaqif", "Fərhad və Şirin" və "Xanlar", Səməd Vurğun), Qalçixa və Anuşka ("Günahsız müqəssirlər", Aleksandr Ostrovski), Zəhra ("Şeyx Sənan", Hüseyn Cavid), Paulina ("Qış nağılı", Vilyam Şekspir), Sofiya ("Vanya dayı", Anton Çexov), Missis Daycen ("Şeytanın şagirdi", Bernard Şou), Nata xanım ("Nazirin xanımı", Branislav Nuşiç), Pəri xanım ("Lənkəran xanının vəziri", Mirzə Fətəli Axundzadə), Dolores ("Qadın faciəsi", Federiko Qarsiya Lorka), Güllü xala ("Yalan", Sabit Rəhman), Zabitə ("Atayevlər ailəsi", İlyas Əfəndiyev), Ana ("Şöhrət və ya unudulan adam", Nazim Hikmət), Sofiya ("Daş qartal", Pavel Malyarevski), Klavdiya Vasilyevna ("Şadlıq sorağında", Viktor Rozov) rollarını ifa edib. Üslub və forma, məzmun və mahiyyət, estetik dəyər və psixoloji tutum baxımından bütün janrlarda hazırlanmış tamaşalarda iştirak edib. Lakin əsas uğurlarını daha çox xarakterik səhnə surətlərinin ifasında qazanıb. Aydın və səlist diksiyası, ifadəli səhnə danışığı aktrisanın oynadığı rollara dolğunluq və bütövlük gətirib. Məhluqə Sadıqova 21 iyul 1949-cu ildə Azərbaycan SSR-in Əməkdar artisti və 10 yanvar 1978-ci ildə Azərbaycan SSR-in Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb. Aktrisa 2000-ci il avqust ayının 15-də Bakıda vəfat edib.
Yüklə 13,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|