Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Qarnizon və qarovul xidmətləri nizamnaməsinin təsdiq edilməsi haqqında

Saatdar

 

167. Saatdar toxunulmaz şəxsdir. Saatdarın toxunulmazlığı aşağıdakılardan ibarətdir:

hüququnu və şəxsi ləyaqətinin qanunla xüsusi qorunmasından;

ancaq müəyyən şəxslərə — qarovul rəisinə, qarovul rəisinin köməkçisinə və öz dəyişdiricisinə tabe olmasından;

vəzifəsi ilə müəyyən edilmiş tələblərin bütün şəxslər tərəfindən sözsüz yerinə yetirilməsindən;

bu Nizamnamədə göstərilən hallarda və qaydada ona silah işlətmək hüququ verilməsindən.

168. Ancaq qarovul rəisinin, qarovul rəisi köməkçisinin və tabe olduğu dəyişdiricinin saatdarı dəyişməyə və postdan çıxarmağa hüququ vardır.

Qarovul rəisi, onun köməkçisi və dəyişdirici həlak(öldükdə) olduqda və ya onların öz vəzifələrini yerinə yetirməyə fiziki cəhətdən imkanları olmadıqda, saatdarlar qarovullar (hərbi hissə) növbətçisi tərəfindən öz bölük (batareya) və yaxud tabor (divizion) komandirinin iştirakı ilə postdan çıxarılır, yaxud dəyişdirilir. ^[9]

169. Qarovul nəfəri postu qəbul edərkən dəyişdiricinin (qarovul rəisinin və ya onun köməkçisinin) və dəyişilən saatdarın iştirakı ilə şəxsən postlar tabelinə uyğun mühafizə üçün bütün qəbul olunanları nəzərdən keçirib onların mövcudluğunu və sazlığını yoxlamalıdır; həbs edilənləri mühafizə üçün postu qəbul edərkən siyirmələrin, metal barmaqlıqların sazlığını və kamerada saxlanan həbs edilənlərin sayını yoxlamalıdır.

170. Saatdarın vəzifəsidir:

öz postunu sayıq mühafizə və mətanətlə müdafiə etmək;

ayıq xidmət etmək, fikrini yayındırmamaq, silahını əlindən buraxmamaq və onu tabe olduğu şəxslər də daxil olmaqla, heç kimə verməmək;

təyin olunmuş marşrutla hərəkət edərək, postun yaxınlığındakı girəcəkləri və hasarları nəzərdən keçirmək, həmçinin siqnalizasiya vasitələrinin sazlığını yoxlamaq;

həyatı təhlükədə olsa belə, dəyişilməyincə və postdan çıxarılmayınca onu tərk etməmək; (özbaşına postu tərk etmək qarovul xidmətinin nizamnamə qaydalarını pozduğuna görə hərbi cinayəti ağırlaşdıran haldır);

postda tapşırığı yerinə yetirərkən 107-ci maddədə göstərilən qayda üzrə dolu və həmişə atışa hazır silahı olmaq;

postlar tabelində göstərilən və yer sahəsində işarə qoyulmuş yerdən posta yaxın məsafəyə qarovul rəisindən, qarovul rəisinin köməkçisindən, özünün dəyişdiricisindən və onların müşayiət etdikləri şəxslərdən, həmçinin 168-ci maddədə göstərilən hallarda qarovullar (hərbi hissə) növbətçisindən başqa heç kəsi buraxmamaq;

qarovulun nəqliyyat vasitələrinin marşrutunu, hərəkət qrafikini, həmçinin onların fərqlənmə nişanlarını və siqnallarını bildirmək;

postdakı yanğınsöndürmə vasitələrindən istifadə etməyi bacarmaq;

180-ci maddədə göstərildiyi kimi əsgəri salam vermək;

obyektin hasarında (postda) hər hansı bir nasazlığı və öz postu, yaxud qonşu postun yaxınlığında hər hansı qayda-qanun pozuntusunu gördükdə, qarovul rəisini çağırmaq;

qarovul itinin hürməsini eşitdikdə, dərhal müəyyən edilmiş siqnalla qarovul otağına xəbər vermək.

171. Saatdar postda süngüsü taxılmış silahla (süngü-bıçaqsız qundağı qatlanmış avtomatla, bel qayışından qında olan süngü-bıçaqla) olmalıdır; gecə vaxtı ayaqüstə atış üçün hazırlıq vəziyyətində, gündüz vaxtı «qayışda» vəziyyətində və ya ayaqüstə atış üçün hazırlıq vəziyyətində (15 saylı əlavə); daxili postlarda və Döyüş Bayrağının yanındakı postda taxta qundaqlı avtomat «qayışda», qatlanan qundaqlı avtomat «döşdə», karabin isə «ayaqda» vəziyyətində; dolu maqazinlər (daraqlar) olan çanta bağlı olmalıdır.

Saatdara yanğın söndürdüyü və ya təbii fəlakətlə mübarizə apardığı vaxtlar silahı «arxada» vəziyyətində saxlamağa icazə verilir.

172. Saatdara yatmaq, oturmaq, nəyə isə söykənmək, yazmaq, kitab oxumaq, mahnı oxumaq, danışmaq, yemək, içmək, papiros çəkmək, təbii ehtiyaclarını yerinə yetirmək, kimdənsə şey almaq və kiməsə şey vermək, zərurət olmadıqda patronu yuvasına yeritmək qadağandır.

Saatdar ancaq qarovul rəisinin, onun köməkçisinin, öz dəyişdiricisinin və yoxlamağa gəlmiş şəxslərin suallarına cavab verməlidir.

173. Saatdar özünə və ya mühafizə etdiyi obyektə aşkar basqın olduğu hallarda xəbərdarlıq etmədən silah işlətməlidir.

174. Saatdar qarovul rəisindən, qarovul rəisinin köməkçisindən, öz dəyişdiricisindən və onların müşayiət etdikləri şəxslərdən başqa postlara, yaxud göstəricilərlə işarə qoyulan qadağan edilmiş sərhədə yaxınlaşan bütün şəxsləri ucadan «Dayan, geriyə» və ya «Dayan, sağdan (soldan) keç» deyib saxlayır.

Posta və ya qadağan olunmuş sərhədə yaxınlaşan şəxs bu tələbi yerinə yetirmədikdə, saatdar onu ucadan «Dayan, atacağam» deyib xəbərdar edir və dərhal qarovul rəisini, yaxud dəyişdiricini çağırır.

Qaydanı pozan şəxs bu tələbi yerinə yetirmədikdə, saatdar patronu yuvaya yeridir və havaya xəbərdarlıq atəşi açır. Qaydanı pozan şəxs bu tələbi də yerinə yetirmədikdə və posta (qadağan edilmiş sərhədi) keçməyə cəhd göstərdikdə, yaxud belə cəhddən sonra qaçmağa üz qoyduqda, saatdar ona qarşı silah işlədir.

175. Pis görmə şəraitində postlar tabelində göstərilən məsafədən posta və ya qadağan olunmuş sərhədə yaxınlaşanları görmək mümkün deyilsə, saatdar onu ucadan «Dayan, kim gəlir» deyib saxlayır. Cavab almadıqda, saatdar «Dayan atacağam» — deyə xəbərdar edir və qaydanı pozanı yerə uzanmağa məcbur edərək tutub saxlayır. Saatdar qaydanı pozduğuna görə tutulan barəsində müəyyən edilmiş siqnalla qarovul otağına xəbər verir və diqqətini zəiflətməyərək ona tapşırılmış obyekti mühafizə etməkdə davam edir, qaydanı pozanın davranışına diqqət yetirir.

Qaydanı pozan dayanmadıqda və mühafizə edilən obyektə (posta) soxulmağa cəhd göstərdikdə və ya belə cəhddən sonra qaçmağa üz qoyduqda, saatdar havaya xəbərdarlıq atəşi açır. Qaydanı pozan bu tələbi də yerinə yetirmədikdə, saatdar ona qarşı silah işlədir.

Saatdarın səsinə «Qarovul rəisi (qarovul rəisinin köməkçisi, dəyişdirici) gəlir» cavabı verildikdə, saatdar əmr edir:

«Qarovul rəisi (qarovul rəisinin köməkçisi, dəyişdirici) yanıma, qalanları yerində»; zərurət olduqda isə saatdar yaxınlaşan şəxsin öz üzünü işıqlandırmasını tələb edir. Adı çəkilən şəxsin doğrudan da qarovul rəisi (qarovul rəisinin köməkçisi, dəyişdirici) olduğuna əmin olandan sonra saatdar bütün gələn şəxsləri yanına buraxır.

Özünü qarovul rəisi (qarovul rəisinin köməkçisi, dəyişdirici) adlandıran naməlum şəxs olduqda və ya onunla olan şəxslər saatdarın öz yerində qalmaq tələbini yerinə yetirmədikdə, saatdar qaydanı pozanlara ucadan «Dayan, atacağam» deyib xəbərdarlıq etməlidir.

Qaydanı pozan şəxslər bu tələbi də yerinə yetirmədikdə, saatdar onlara qarşı silah işlədir.

176. Zərurət olduqda saatdar özünü və ya mühafizə etdiyi obyekti müdafiə etməkdən ötrü əlbəyaxa döyüşə girərək süngü, yaxud qundaqla cəsarətlə vuruşmalıdır.

177. Postda yanğın baş verdikdə, saatdar bu barədə müəyyən edilmiş siqnalla qarovul otağına dərhal xəbər verməli və mühafizə etdiyi obyektdən müşahidəsini yayındırmadan yanğının söndürülməsindən ötrü tədbir görməlidir. Mühafizə etdiyi obyektin texniki ərazisində, yaxud daxili və xarici hasarları olan obyektdə, həmçinin postun yaxınlığında yanğın baş verdikdə, postda öz xidmətini davam etdirərək, bu barədə qarovul otağına xəbər verməlidir.

178. Saatdar qəflətən xəstələndikdə , xəsarət (yaralanma, travma, kontuziya) aldıqda postda xidmətini davam etdirərək müəyyən edilmiş siqnalla dəyişdiricini və ya qarovul rəisini çağırmalıdır.

179. Müstəsna, təxirəsalınmaz hallarda, yaxud rabitə və siqnalizasiya vasitələri nasaz olduqda, saatdar havaya atəş açmaqla, qarovul rəisini və ya dəyişdiricini posta çağırmalıdır. ^[10]

180. Saatdar özünün tabe olduğu rəislərinə və onların müşayiəti ilə posta gəlmiş rəislərə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Sıra nizamnaməsində göstərilmiş qayda ilə əsgəri salam verməlidir. Bu zaman əvvəl avtomat ayaqüstə atışa hazırlıq vəziyyətindən «qayışa», karabin isə «ayağa» alınır.

181. Saatdar Döyüş Bayrağının yanındakı postda öz vəzifəsini ayaqüstə «azad» vəziyyətində yerinə yetirir. Hərbi qulluqçular Döyüş Bayrağına əsgəri salam verdikdə, saatdar «farağat» vəziyyəti almalıdır.

Döyüş Bayrağını mühafizəyə qəbul edəndə saatdar onun çexolunun (şkafın) və ondakı möhürün izinin sazlığını yoxlamalıdır. O, Döyüş Bayrağını ancaq qarovul rəisinin şəxsi əmri ilə və onun iştirakı ilə postdan verə bilər.

Döyüş Bayrağının yanındakı posta təhlükə qorxusu (yanğın, daşqın, yaxud başqa təbii fəlakət) yarandıqda, saatdar Döyüş Bayrağını təhlükəsiz yerə çıxarmalı və qarovul rəisini dərhal çağırmalıdır.

182. Saatdar açılmış saxlancda (anbarda, parkda), yaxud maşınların (təyyarələrin, topların və ya digər döyüş texnikasının) dayandığı yerdə iş görüldüyü hallarda öz vəzifəsini postlar tabelində göstərilənlərə uyğun yerinə yetirir.

Bunlardan əlavə alışma təhlükəsi olan saxlancları (anbarları) mühafizə edən saatdarın vəzifəsidir:

mühafizə edilən obyektlərin yanında heç kəsin papiros çəkməsinə, od qalamasına, atəş açmasına, həmçinin postlar tabelində göstərilən məsafədən yaxında nəzərdə tutulmayan işıqlandırıcı cihazlardan istifadə etməsinə yol verməmək;

heç kəsi saxlanca (anbara) postlar tabelində nəzərdə tutulmayan ayaqqabı və fənərlə, həmçinin soyuq və odlu silahla buraxmamaq.

183. Həbs edilənləri hauptvaxtda mühafizə edən saatdarın vəzifəsidir:

mühafizə etdiyi həbs edilənlərin sayını bilmək;

kameraların xaricində qapıların qabağında olmaq və nəzarət pəncərəsindən həbs edilənlərin müəyyən edilmiş qaydaları pozmamalarına, onların hərəkətlərinə və davranışlarına diqqət yetirmək, həbs edilənlərin pəncərə çərçivələrini, metal barmaqlıqları, döşəməni və divarları xarab etmələrinə yol verməmək;

həbs edilənlərin kameralarında gecə vaxtı işıq olmasına diqqət yetirmək;

qarovul rəisinin, qarovul rəisi köməkçisinin və öz dəyişdiricisinin şəxsi sərəncamı olmadan həbs edilənləri kameralardan bayıra və onların yanına heç kimi buraxmamaq;

həbs edilənlərlə danışmamaq, onlara heç nə verməmək və onlardan heç nə almamaq;

həbs edilənlərin yoldan keçənlərdən bir şey almalarına, onların pəncərədən küçəyə kağız və başqa şey tullamalarına və kənar adamlarla danışmalarına yol verməmək;

həbsdə olan şəxs çıxarıcını çağırmağı xahiş etdikdə, bu barədə dəyişdiriciyə, qarovul rəisinə və ya onun köməkçisinə məlumat vermək;

həbs edilənlər onun tələblərini yerinə yetirmədikdə, dərhal qarovul rəisini, onun köməkçisini və ya dəyişdiricini çağırmaq;

qaçan həbs edilənə (həbs edilənlərə) ucadan «Dayan, atacağam» deyib xəbərdarlıq etmək, bu tələb yerinə yetirilmədikdə, ona (onlara) qarşı silah işlətmək.

Həbs edilənləri bir məntəqədən başqasına apardıqda, həmçinin hauptvaxtdan kənarda hərəkət etdikdə, həbs edilənləri mühafizə edən saatdarın vəzifəsini konvoy nəfəri yerinə yetirir.

184. Qarovul otağının girəcəyində saatdar qarovul otağını mühafizə etməli və oraya özünün üzdən tanıdığı və qarovulun tabe olduğu, yaxud onların müşayiət etdikləri şəxslərdən başqa heç kimi buraxmamalıdır. Bu şəxslərin yaxınlaşmasını saatdar müəyyən olunmuş siqnalla qarovul rəisinə bildirir və onları maneəsiz qarovul otağına buraxır. Bütün başqa yaxınlaşan şəxsləri saatdar postlar tabelində göstərilən məsafədə saxlamalı və qarovul rəisini, yaxud onun köməkçisini çağırmalıdır.

Pis görmə şəraitində postlar tabelində göstərilən məsafədən qarovul otağına yaxınlaşanları görmək mümkün deyilsə, saatdar onları ucadan «Dayan» deyib yerində saxlamalı və qarovul rəisini, yaxud onun köməkçisini çağırmalıdır.

Qarovul otağının yaxınlığında baş verən bütün hadisələr və qarovulun öz vəzifələrini yerinə yetirməsinə mane ola bilən bütün nəzərə çarpan şeylər, həmçinin postlarda eşitdiyi siqnallar haqqında saatdar qarovul rəisinə, yaxud onun köməkçisinə məlumat verməlidir.

185. Saatdarın xüsusi vəzifəsi hər bir obyektin mühafizə və müdafiə şəraitinə uyğun olaraq postlar tabelində göstərilir.

 

Avtonəqliyyat vasitələrinin sürücüsü

 

186. Avtonəqliyyat vasitəsinin sürücüsü qarovul heyətinin daşınmasından ötrü dərhal istifadə olunması üçün avtonəqliyyat vasitəsinin daim hazır olmasına cavabdehdir. O, qarovul rəisinə və onun köməkçisinə tabedir.

Avtonəqliyyat vasitəsi sürücüsünün vəzifəsidir:

avtonəqliyyat vasitəsini işə daim hazır vəziyyətdə saxlamaq;

qarovul rəisinin və ya onun köməkçisinin sərəncamı ilə postların yerləşmə sxemində göstərilən marşrutla növbələri və saatdarların xidmətini yoxlayan şəxsləri postlara aparmaq və postlardan gətirmək;

postlara gedərkən və postlardan qayıdarkən dəyişdiricinin komandalarını yerinə yetirmək.

Sürücüyə avtonəqliyyat vasitəsinin idarə olunmasını özünün tabe olduğu şəxslər də daxil olmaqla, başqa şəxsə verməsi qadağan edilir.

 

Çıxarıcı

 

187. Çıxarıcı həbs edilənləri hauptvaxt hüdudlarında müşayiət edərkən onların mühafizəsinə cavabdehdir. O, qarovul rəisinə və onun köməkçisinə tabedir.

Çıxarıcının vəzifəsidir:

qarovul rəisinin və ya onun köməkçisinin sərəncamı ilə həbs edilənlər təbii ehtiyaclarını yerinə yetirməkdən ötrü, səhər və axşam tualetinə, gəzintiyə, həmçinin hauptvaxtın kameralarını və otaqlarını yığışdırmaq üçün çıxarıldıqda, onları müşayiət edib qorumaq;

həbs edilənləri müşayiət edərkən, silahı «qayışda» vəziyyətində saxlamaq;

müşayiət olunan həbs edilənlərin papiros çəkməməsinə və kənar şəxslərlə ünsiyyətdə olmamasına diqqət yetirmək;

qaçan həbs edilənə (həbs edilənlərə) ucadan «Dayan, atacağam» deyib xəbərdarlıq etmək, bu tələb yerinə yetirilmədikdə, ona (onlara) qarşı silah işlətmək.

188. Çıxarıcıya həbs edilənləri müşayiət edərkən onlarla danışığa girmək, onlardan hər hansı bir şey qəbul etmək, yaxud onlara bir şey vermək, həmçinin yemək, içmək, papiros çəkmək, mahnı oxumaq, oturmaq, təbii ehtiyacını yerinə yetirmək və başqa vasitələrlə öz vəzifə borcunu yerinə yetirməkdən yayınmaq qadağan edilir.

Çıxarıcı həbs edilənləri müşayiət etməkdən ötrü onları bir-bir kolona düzür və həbs edilənlərdən (həbs ediləndən) iki-üç addım sağda (solda) geridə hərəkət edir. Bütün komandaları çıxarıcı verir.

Həbs edilənlərin konvoy ilə müşayiətetmə qaydaları və konvoy nəfərlərinin xüsusi vəzifələri 4 saylı əlavədə verilib.

 

X fəsil.

Qarovulların dəyişməsi və dəyişilməsi

 

Qarovulların dəyişməsi

 

189. Qarovulların dəyişməsi, qarovulun xidməti yerinə yetirməyə hazır olmasını yoxlamaqdan, onların 98-ci maddədə göstərilən şəxslərin tabeliyinə keçməsindən və qarovullara köhnə qarovulları dəyişmək hüququnun verilməsindən ibarətdir. Qarovulların dəyişməsi 40 dəqiqədən artıq davam etməməlidir.

190. Qarnizon qarovullarının dəyişmə yerini və vaxtını qarnizon rəisi, daxili qarovullarınkını isə hərbi hissə komandiri müəyyən edir. Qarovulların dəyişmə yerinə və dəyişmə yerindən qarovul otağına getməsinə saat yarımdan artıq vaxt sərf olunmamalıdır.

Böyük qarnizonlarda qarovulların dəyişməsi qarnizon rəisinin sərəncamı ilə ayrı-ayrı yerlərdə aparıla bilər.

191. Dəyişmə yerinə və ya dəyişmə yerindən qarovul otağına piyada getmək üçün 30 dəqiqədən çox vaxt tələb olunarsa, qarnizon rəisinin (hərbi hissə komandirinin) sərəncamı ilə qarovula nəqliyyat vasitəsi verilməlidir.

192. Dəyişməyə qarovulların bütün şəxsi heyəti və orkestr çıxarılır. Onlar dəyişmə yerinə onun başlanmasına 10 dəqiqə qalmışdan gec olmayaraq gəlməlidirlər.

Qarnizonlarda və hərbi hissələrdə orkestr olmadıqda, həmçinin havanın temperaturu -15o S və ondan aşağı olduqda, qarovulların dəyişməsinə iki-üç təbilçi çıxarılır.

193. Qarnizon (düşərgə) qarovullarının dəyişməsi qarovullar növbətçisi (bölmə qarovullar növbətçisi, düşərgə toplanışı növbətçisi) tərəfindən aparılır.

Daxili (gəmi) qarovullarının dəyişməsi hərbi hissə (gəmi) növbətçisi tərəfindən aparılır.

Müvəqqəti qarovulların dəyişməsi daimi qarovullarla birlikdə aparılır. Müvəqqəti qarovullar daimi qarovulların dəyişməsindən sonra təyin olunduqda, onların dəyişməsi ayrıca aparılır.

194. Hər bir qarovul rəisi dəyişmə yerinə gəlib yeni qarovul növbətçisinin köməkçisinə məlumat verir, məsələn: «Yoldaş leytenant. Bir nömrəli qarovul bütün şəxsi heyəti ilə dəyişməyə gəlib. Qarovul rəisi leytenant Səmədov».

195. Yeni qarovul növbətçisinin köməkçisi qarovulları onların nömrələrinin ardıcıllığına görə: avtomatlarla silahlanmışları avtomat «qayışda», karabinlərlə silahlanmışları isə karabin «ayaqda» vəziyyətinə düzür.

Hər qarovulun sağ cinahında qarovul rəisi, sol cinahında isə onun köməkçisi dayanır; dəyişdiricilər öz qarovul nəfərlərindən sağdan birinci cərgədə dayanırlar. Qarovul nəfərləri post nömrələrinin ardıcıllığına görə sağdan sola, növbə ardıcıllığına görə isə bir-birinin ardınca, çıxarıcılar isə onlardan solda dayanırlar. Qarovulların nəqliyyat vasitələri öz sürücüləri ilə onlar üçün ayrılmış yerdə yerləşirlər.

Daxili qarovulların dəyişməsi zamanı qarovullardan solda yerdə qalan sutkalıq naryad Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Daxili xidmət nizamnaməsində göstərilən qaydada düzülür.

Orkestr (təbilçilər) qarovulların sağ cinahında qarovullar növbətçisi köməkçisindən üç addım sağda dayanır.

 

Qarovulu dəyişmə üçün düzülüşü

 

196. Qarovullar növbətçisini qarşılamaq üçün onun köməkçisi növbətçinin sıraya çatmasına 40-50 addım qalmış komanda verir: «Qarovullar — «DÜZLƏN», «FARAĞAT», «DİQQƏT, SAĞA (SOLA, MƏRKƏZƏ)». Qarovullar (QAROVUL) karabinlə silahlanıblarsa, «QAROVULLAR — «DÜZLƏN», FARAĞAT», «sağdan (soldan, qarşıdan) qarşılamaq üçün, qarovula — AL». Hərbi dirijor «DÜZLƏN» komandası üzrə sıra addımları ilə orkestrin sırasının ortasına çıxır və birinci cərgənin iki-üç addımlığında üzü sıraya tərəf dayanır. Tapançalarla silahlanmış qarovul rəisləri birinci komandadan sonra əllərini baş geyimlərinə yapışdırırlar; hamı başını qarovullar növbətçisi tərəfə çevirərək, onu nəzərləri ilə müşayiət etməklə arxasınca başlarını döndərirlər.

İkinci komandada bundan başqa, karabinlər «qarovul» vəziyyətinə alınır. Orkestr «qarşılanma marşı» çalır (təbilçilər «Səfər marşı» çalırlar). Qarovullar növbətçisinin köməkçisi əlini baş geyiminə yapışdıraraq sıra addımları ilə qarovullar növbətçisinə yaxınlaşır, onun iki-üç addımlığında dayanıb raport verir; məsələn: «Yoldaş mayor. Qarovullar dəyişmə üçün düzülüb. Qarovullar növbətçisinin köməkçisi leytenant Xəlilov». Qarovullar növbətçisinin köməkçisi raportu qurtardıqdan sonra əlini baş geyimindən aşağı salmayıb sol (sağ) ayağı ilə yana addım ataraq eyni vaxtda sola (sağa) dönür və qarovullar növbətçisini qabağa buraxaraq, ondan bir-iki addım məsafədə və sıranın xarici tərəfində onun ardınca gedir.

Qarovullar növbətçisinin köməkçisi raport verməkdən ötrü dayandıqda orkestr (təbilçi) çalmağı kəsir.

197. Qarovullar növbətçisi raportu qəbul etdikdən sonra sıranın qarşısında ortada duraraq qarovulun şəxsi heyəti ilə salamlaşır: «Salam, yoldaşlar»; salama cavab aldıqdan sonra komanda verir: «AZAD»və sağ əlini baş geyimindən aşağı salır. Qarovullar növbətçisi köməkçisi «AZAD» komandası verir və əlini baş geyimindən aşağı salır. Qarovul rəisləri əllərini baş geyimlərindən aşağı salırlar.

Qarovullar (qarovul) karabinlə silahlandıqda, qarovullar növbətçisinin köməkçisi «Ayağa — AL» sonra isə «AZAD» komandası verir.

198. Qarovullar növbətçisi köməkçisi təyin olunmadıqda, 195-197-ci maddələrdə göstərilmiş dəyişmədə onun vəzifələrini hərbi rütbəcə böyük olan qarovul rəisi, qarovul rəisləri eyni hərbi rütbədə olduqda isə bir nömrəli qarovulun rəisi yerinə yetirir. «AZAD» komandası verildikdən sonra isə o öz yerində durur.

199. Qarovullar növbətçisi qarovulları yoxlamaq üçün, lazım gələrsə, cərgələri bir-birindən bir addım aralayır və öz köməkçisi ilə birlikdə qarovulun tərkibini, şəxsi heyətin zahiri görkəmini, onların öz vəzifələrini bilmələrini, həmçinin silahlarının sazlığını yoxlayır, aşkar olunmuş çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün göstərişlər verir.

Qarovullar növbətçisi qarovula yaxınlaşdıqda, qarovul rəisi sıradan çıxaraq özünü ona təqdim edir, öz qarovulunun şəxsi heyəti yoxlanarkən, qarovullar nöbətçisini müşayiət edir və sonra icazə alıb öz yerində durur.

Hər hansı bir qarovul xidmət etmək üçün hazır deyilsə, qarovullar növbətçisi onun əlavə hazırlanması və ya başqası ilə dəyişdirilməsi üçün təyin olunduğu hərbi hissəyə qaytarır və bu barədə qarnizon rəisinə və hərbi komendanta dərhal məlumat verir. Bu qarovul üçün dəyişmə qarovullar növbətçisi və ya onun köməkçisi tərəfindən ayrıca aparılır.

200. Qarovullar növbətçisi yoxlama qurtardıqdan sonra sıranın ortasına çıxır və qarovulların qarşısında üzü onlara tərəf durur; növbətçinin köməkçisi qarovullar növbətçisinin arxasında ondan sol tərəfdə, bir addımlıqda durur. Qarovullar növbətçisi komanda verir: «Qarovullar, DÜZLƏN», «FARAĞAT», «Orkestr, toplanış ÇAL» («Təbilçilər, toplanış çalın»). «Farağat» komandası ilə qarovullar növbətçisi, onun köməkçisi və tapança ilə silahlanmış hər bir qarovul rəisi sağ əlini baş geyiminə yapışdırır.

201. «Toplanış» çalınıb qurtardıqdan sonra qarovullar növbətçisi, onun köməkçisi və qarovullar rəisləri əllərini baş geyimlərindən aşağı salırlar. Qarovullar növbətçisi «Qarovul rəisləri, yanıma gəl»komandası verir. Qarovul rəisləri sıra addımları ilə qarovullar növbətçisinə yaxınlaşır və ondan iki-üç addımlıqda bir cərgədə (bir addım ara saxlamaqla) durub, qarovulların sıra nömrələrinin ardıcıllığı ilə özlərini təqdim edirlər, məsələn: «Bir nömrəli qarovul rəisi leytenant Xəlilov».

Qarovullar növbətçisi hər bir qarovul rəisinə onun xidmətinin xüsusiyyətini xatırladır və parollar olan kağızları onlara verir.

202. Parollar olan kağızları verib, parolların düzgün başa düşülməsinə əmin olduqdan sonra «Qarovul rəisləri, sıraya dur» komandası verir. Qarovulun rəisləri bu komanda ilə sırada öz yerlərini tuturlar; orkestr (təbilçilər) 10-15 addım qabağa çıxır və üzü qarovullara tərəf dayanırlar. Qarovullar növbətçisi komanda verir: «Orkestr, dəyişmə çal». Orkestr çaldığı vaxt qarovullar növbətçisi, onun köməkçisi və tapança ilə silahlanmış hər bir qarovul rəisi sağ əlini baş geyiminə yapışdırır.

Orkestr çalıb qurtardıqdan sonra qarovullar növbətçisi komanda verir: «Qarovullar, sağa — DÖN», «Addımla — MARŞ». Qarovullar (qarovul) karabinlə silahlanıblarsa, «Qarovullar, sağa — DÖN»komandasından sonra «Qayışa — AL» komandaları verilir.

«Marş» komandasında qarovullar sıra addımları ilə qarovullar növbətçisinin yanından keçərək öz mühafizə edəcəkləri obyektlərə gedirlər; qarovul rəisləri öz qarovullarından iki addım qabaqda, dəyişdiricilər öz postlarının qarovul nəfərlərindən bir addım qabaqda, qarovul rəisinin köməkçiləri öz qarovullarının arxasınca gedirlər. Orkestr (təbilçilər) öz yerində qalaraq marş çalır(lar).

Orkestr (təbilçilər) qarovullar növbətçisinin sərəncamı (siqnalı) ilə çalmağı dayandırır(lar).

203. Qarovulların dəyişməsi zamanı qarnizon rəisi qarnizon hərbi komendantı (daxili qarovullarda hərbi hissə komandiri) və ya onların birbaşa rəisləri, həmçinin qarnizon hərbi hissələrinə (hərbi hissəyə) təftiş və yoxlanış aparılmasına rəhbərlik edən şəxs gəldikdə, onları qarşılamaqdan ötrü qarovul (hərbi hissə) növbətçisi «Qarovullar — DÜZLƏN», «FARAĞAT», «Diqqət — SAĞA (SOLA, MƏRKƏZƏ)»komandaları verir. Qarovullar (qarovul) karabinlə silahlandıqda isə «Qarovullar — DÜZLƏN», «FARAĞAT», «Sağdan (soldan, qarşıdan) qarşılamaq üçün, Qarovula — AL» komandaları verir. Orkestr«Qarşılama marşı» (təbilçilər «Səfər marşı») çalır(lar), qarovullar (hərbi hissə) növbətçisi sağ əlini baş geyiminə yapışdıraraq sıra addımları ilə rəisə yaxınlaşır, ondan iki-üç addımlıqda dayanıb raport verir, məsələn: «Yoldaş polkovnik. Qarovulların (sutkalıq naryadın) dəyişməsi keçirilir. Qarovullar (hərbi hissə) növbətçisi mayor Zamanov». Qarovullar (hərbi hissə) növbətçisi raport vermək üçün dayandıqda orkestr (təbilçilər) çalmağı kəsirlər. Qarovullar (hərbi hissə) növbətçisi rəisin icazəsini aldıqdan sonra: «AZAD», yaxud «Ayağa — AL» və sonra «AZAD» komandaları verir və öz vəzifəsini yerinə yetirməkdə davam edir.

Böyük rəisi qarşılamaqdan ötrü dəyişmədə iştirak edən, lakin onun tərkibinə daxil olmayan şəxslər orkestrin sağında bir və ya iki cərgədə düzülürlər.