Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki döVLƏt universiteti A.Ş.İbrahiMov, Z. A. abdulova, L. N. mehdiyeva mikologiya (dərslik)

Şəkil 10. Miksomisetlərin həyat tsiklinin sxemi: 

1 – sporofor, 2 – sporlar, 3 – miksoamyob, 4 – mikrosista, 

5 – zoospor, 6 – dikarion, 7 – ziqota, 8 – çoxnüvəli plaz-

modi, 9 – sklerotsi. 

 

 

 

Nadir hallarda zoosporlar birləşib ziqotanı əmələ gətirir. 

Belə ziqota inkişaf edib çoxnüvəli plazmodi əmələ  gətirir. 

Plazmodi də öz növbəsində inkiçaf edib sklerotsi və yaxud 

makrosistis  əmələ  gətirir. Normal şəraitdə sklerotsi plazmodi 

stadiasına keçə bilir. Plazmodi də inkişaf edib sporu olan sporo-

foru əmələ gətirir. 

Bu  şöbənin göbələklər aləmindəki yeri bu günə  qədər 

mübahisəli qalır. Bir qrup alimlər selikli göbələklərə göbələklər 

aləmi kimi baxırlar. Bu sinif bir neçə sıralara bölünür. 

Sıra: Echinosteliales 

Sıranın nümayəndələrində sporangi ayaqcıq üzərindədir. 

Plazmodi protoplazma tiplidir. Əksər sporangilərdə turbalar 

vardır. Kapillislər sapvarıdirlər. Sıranın ən geniş yayılmış cinsi 

Clastodermadır. Sporangi kürrəvidir. Spor əmələ  gələrkən 

peridi yox olur. Sıranın 4 növü vardır. 

 

 

 

Sıra: Liceales 

Sporoforlar sporangi tiplidir, psevdoetalilər isə etali ti-

plidir. Sap və turbalar yoxdur. Ən geniş yayılmış cinsi litseadır. 

Sporoforu etali formasındadır.  Əsasən göbələklər və bitkilərin 

gövdəsi üzərində saprofit yaşayırlar.  

 

 

 

Sıra: Trichiales 

Sporofor sporangi tiplidir. Turbalardan məhrumdurlar. 

Kapillislər sap formalıdır. Geniş yayılmış cinsi Arcyriadır. Spo-

rangisi tünd rənglidir və sporoforu qədəh formalıdır.  Əsasən 

bitki və heyvan qalıqları üzərində yaşayırlar. Nadir hallarda 

bitkilərin gövdəsi üzərində təsadüf edilir. 

  

Sıra: Stemonitales 

Sporlar sporangi formalıdırlar, bəziləri etaliyə bənzəyir. 

Kapillisləri turbalardan xaric olunur. Sporangiləri silindrik for-

malı olub, ayaqcıqlıdırlar. Sporangi əmələ  gələn kimi peridi 

yox olur. Sporlar qara rəngli və çoxsaylıdırlar.  Ən geniş yay-

ılmış cinslərdən biri Diacheadır. Bu cinsin nümayəndələri yar-

paq, saplaq üzərində parazitlik edərək qara rəngli sporokarp 

yığını əmələ gətirir.  

---

 

 

  Sıra: Physarales 

Bu sırada selikli göbələklərin bütün formaları vardır ki, 

bunlarda sporoforların məlum olan bütün tipləri vardır. Bütün 

nümayəndələrdə sporangilər vardır.  Ən geniş yayılmış 

cinslərdən Didymium və Physarium göstərmək olar. Bunlara 

bitki qalıqları üzərində rast gəlmək olar.  

  

Sinif: Protosteliomycetes 

Vegetativ bədənləri təknüvəli, amöbvarı  və çoxnüvəli 

plazmodi formalıdır. Qamçılı mərhələ əsasən yoxdur. Sporofor 

təksporlu, nadir hallarda çoxsporlu olur.  

  

Sinif: Acrasiomycetes 

Vegetativ bədən təknüvəli amöb formalıdır. Amöblər 

psevdoplazmodilər  əmələ  gətirirlər. Psevdoplazmodidən spo-

rokarplar əmələ gəlir. Onlar da uzun ayaqcıqlar üzərində əmələ 

gəlir. Qamçılı mərhələ yoxdur.