AZƏrbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ XƏZƏr universiteti



Yüklə 1,16 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/6
tarix31.01.2017
ölçüsü1,16 Mb.
#6850
1   2   3   4   5   6

 

IV 

FƏSİL. 

PSİXOAKTİV 

MADDƏLƏRDƏN 

İSTİFADƏ 

EDƏN 

İNSANLARIN 

ŞƏXSİYYƏTİNDƏ 

BAŞ 

VERƏN 

PATOLOJİ 

DƏYİŞİKLİKLƏRİN 

(PSİXOPATİZASİYANIN) 

EKSPERİMENTAL 

TƏDQİQİ 

 

4.1. Tədqiqatda istifadə olunan material və metodlar        



 

4.1.1.Tədqiqat iştirakçıları 

 

Tədqiqat iki  mərhələdə keçirilmişdir. Tədqiqatda ilkin mərhələdə 100 nəfər asılı 



pasient iştirak etmişdir (tədqiqatda yalnız kişi cinsinə aid pasientlər iştirak edirdilər). 

Tədqiqatın 2-ci mərhələsində 45 nəfər iştirak etmişdir- əsas qrup. Tədqiqatın ikinci 

mərhəlisində  12  addım  proqrammında  psixoterapiya  keçirildiyinə  görə  hər  pasient 

iştirak  edə  bilməmişdir.  5  pasient  müəyyən  səbəblərə  görə  tədqiqatdan 

uzaqlaşdırılmışdırlar. Əsas qrup təmsilçiləri eyni zamanda  individual konsultasiya 

ala  bilərdilər.  Tədqiqata  cəlb  olunanlar  “Bərpa”  Psixiatrik  xəstəxanaya  müraciət 

edən  xəstələrdən  ibarətdir.  Araşdırmaya  cəlb  olunanlar  18-50  yaş  arası  insanlar 

təşkil edir.  Psixoaktiv  maddələrdən istifadə stajı  1ildən 30 ilədək  təşkil  edirdi. Hər 

bir pasientə tədqiqatın məqsədi haqqında informasiya verilmiş və onların tədqiqatın 

istənilən  mərhələsində  iştirak  etməkdən  imtina  etmək  imkanının  da  olduğu  izah 

edilmişdir. Eyni zamanda hər bir məlumatın yalnız tədqiqat üçün istifadə olunduğu 

və  anonim  qalmağı  barədə  infirmasiya  verilmişdir.  Beləliklə,  tədqiqatda  iştirak 

edənlər məlumatlı razılıq vermişdilər. Xəstələrin seçilməsi prosesi zamanı aşağıdakı 

meyarlar əsas götürülmüşdür:    

1.Pasientlər ən azı 1 il müddətində PAM-dən istifadə etməlidirlər;                                              

2.Pasientlər  sualları adekvat cavablandıra bilməlidirlər;                                            

3.Yaş həddi 18-50 təşkil etməlidir;                                                                                                                  

4.Bu xəstələr əvvəllər başqa psixi pozuntudan əziyyət çəkməyiblər (eyni zamanda 

şəxsiyyət pozuntusundan əziyyət çəkməyiblər).  

 

 



45 

 

 



 

 

4.1.2.İstifadə olunmuş metodikalar  



 

Tədqiqatın həyata keçirilməsi üçün ilk öncə PAM-dan asılı xəstələri üçün xüsusi 

anket-  suallar  hazırlanmışdır.  Xüsusi  işlənib  hazırlanmış  anket  vasitəsilə 

psixoterapiya zamanı sosio-demoqrafik və klinik göstəricilərin dəyişiklikləri qeydə 

alınmışdır.  Klinik-  psixopatoloji  müsahibə  əvvəlcədən  müəyyən  edilmiş    intervü 

formasında  keçirilirdi    (mövzuya  uyğun  sualların  əlavə  olunması  ilə).  Pasientlərin 

seçilməsi zamanı yuxarıda saydığımız meyarlar nəzərə alınmaqla tədqiqatda iştirak 

edən  bütün  xəstələr  bu  anketə  əsasən  qeydiyyatdan  keçmişdilər.  Nəticələr  hər  bir 

pasientə  uyğun  olan  xüsusi  xəritəyə  keçirilirdiki,  orada  ona  aid  bütün  məlumatlar 

yerləşdirilir.

 

Xəstələrdə  rast  gəlinən  psixi  pozuntuların  mövcudluğu    Psixi  və 



Davranış  Pozuntularının  Beynəlxalq  Təsnifatının  (XBT-10)  kriteriyaları  əsasında 

qeyd olunmuşdur. “Ocean” –5 faktorlu şəxsiyyəti müəyyət edən metodika başqa cür 

Böyük beşlik (Big five) adlanır. Bu metodika R. MakKraye və P.Kosta tərəfindən 

1983-1985  illərdə  hazırlanmışdır.  Daha  sonra  bu  metodika  üzərində  yeni  işləmlər 

aparılmışdır  və  o  Neo-şəxsiyyət  kitabçası  və  ya  NEO-Pİ-R  adlandırıldı. 

(ingiliscədən  neyrotizm,  ekstraversiya,  təcrübəyə  açıqlıq  –  sual  kitabçası). 

Kitabçanın  avtorları  R.  MakKraye  və  P.Kosta  əmindilər  ki,  5  müstəqil  amillər 

insanın şəxsiyyətini təsvir etmək üçün kifayətdir.      

Beş-faktorlu  test-sual  kitabçası  75  cüt  bir  birinin  əks  mənasını  verən  sualdan 

ibarətdir.  Suallar  əsasən  anlayışdardan  ibarətdir  ki,  onlar  insan  davranışı  təsvir 

edirlər.  Stimul  materialı  beş  ballıq  qiymətləndirmə  şkalası  ilə  ölçülür  ki,  (-2;-

1;0;1;2) hər beş faktorun hansı daha çox ifadə olunduğunu müəyyən etmək üçün: 

1.

 

ekstraversiya- introversiya. Özü eyni zamanda passivlik-aktivliyi, tabelik hissi 



–  dominantlığı,  qapanılıq-  ünsiyyətçilliyi,  təsüratlardan  qaçış  –  təsurat  axtarışını, 

diqqətdən qaçış – diqqəti cəlb etmək amillərini ehtiva edir.  

2.

 

bağlılıq  –  ayrılma.  Özü  eyni  zamanda  biganəlik  –  istilik  hissini,  rəqabət  - 



əməkdaşlıq,  şübhə  hissi  –  inamı,  anlamamaq  –  anlamağı,  özünə  hörmət  – 

başqalarına hörməti ehtiva edir.  



46 

 

 



 

3.

 



özünə  nəzarət  –  impulsivlik.  Özü  eyni  zamanda  qeyri-  təmizkarlığı,  təqidin 

olmaması – təqidliyi, məsuliyyətsizlik – məsuliyyəti, impulsivlik – davranışın idarə 

edilməsini, laqeydlik – tədbirliliyi ehtiva edir. 

4.

 



emosional davamsızlıq – emosional davamlı. Özü eyni zamanda diqqətsizlik – 

təşvişi, rahatlıq - gərginliyi, emosional komfort- depressivliyi, özünü təmini -  özünü 

tənqidi, emosional stabillik – emosional labilliyi ehtiva edir. 

5.

 



ekspressivlik  –  praktiklik.  Özü  eyni  zamanda  konservatizm  –  marağı, 

realistiklik  –  maraqdairəsini,  artistikliyin  olmaması  –  artistikliyi,  hissiyatsızlıq  – 

sensitivliyi, rigidlik – plastiliyi ehtiva edir.    

Əvvəlcədən qeyd etməliyəm ki, suallar mən tərəfindən verilir və cavablar qeydə 

alınırdı  - bəzi pasientlərin  vəziyyətini qeydə  alaraq.  5PFQ  (şəxsiyyəti  və  xarakteri 

müəyyən  edən  beş  faktorlu  test)  metodika  aşağıdaki  formada  qurulub  (təlimat)  : 

cütlü  anlayışları  oxuyub,  alternativ  variantlardan  hansının  daha  çox  sizə  uyğun 

olduğunu müəyyən edin. Əgər sizə daha çox soldaki ifadələr uyğun gəlirsə, “-2” və 

ya  “-1”  qiymətlərindən  istifadə  edə  bilərsiz.  Əgər  sizə  daha  çox  sağdaki  ifadələr 

uyğun  gəlirsə,  “2”  və  ya  “1”  qiymətlərindən  istifadə  edə  bilərsiz.  “2”  və  “-2” 

nəticələr yalnız o vaxtı qeydə alınır ki, əgər anlayış insanda çox güxlü fadə olunub. 

Əgər “-1” və ya “1” variantları seçilirsə demək təqdim olunan anlayış insanda özünü 

zəif  ifadə  edir.  Əgər  verilən  dörd  alternativ  variantlardan  heş  biri  insana  uyğun 

gəlmirsə,  o  zaman  ortaq  variant,  yəni  “0”  variantı  seçilə  bilər.  Nəticələrin 

interpretasiyası həm ilkin, həmdə ikinci dərəcəli amilləri üzərində qurulur.Hər faktor 

üçün minimal yığılan bal sayı 15, maksimal 75. Yüksək göstəricilər 51-75 bal arası 

sayılır,  orta  41-50,  və  aşağı  göstəricilər  15-40.  Müşahidə  metodundan  daha  çox 

psixoterapiya  zamanı  istifadə  edildi.  İnsanın  qrupa  adaptasiyası  və  onun  qrupda 

göstərdiyi  dəyişikliyin  dinamikası.  Bütün  dəyişikliklər  xəritəyə  köçürülüb  və 

keyfiyyət analizindən keçirilib.  

Bizim  tədqiqatımız  şəxsiyyətin  patologiyasının  öyrənilməsi  OCEAN  testindəki 

amillər ilə sıx bağlıdır.( Bax.cədvəllər.4.1-4.8) 

1.

 

Paranoid şəxsiyyət pozuntusunda rast gəlinən amillər (XBT-10 uyğun): 



                                                                                                       

47 

 

 



 

                                                                                                                Cədvəl 4.1 

Ekstraversiya 

amili 


Təcrid 

etmə 


amili 

Özünü  idarəetmə 

amili 

Emosional 



davamsızlıq 

amili 


Ekspressivlik 

amili 


dominant 

biganəlik 

təgid etmək 

qayğısızlıq 

maraq 

biruzə vermək 



şübhələnmək 

tədbirlilik 

sərbəstlik 

bilmək həvəsi 



 

rəqiblik 

təmizkarlıq 

 

sensitivlik 



 

2.

 



Şizoid şəxsiyyət pozuntusunda rast gəlinən amillər (XBT-10 uyğun): 

 

                                                                                                                      Cədvəl 4.2 

Intraversiya 

amili 

Təcrid 


etmə 

amili 


 İmpulsivlik 

amili 


Emosional 

davamlılıq 

Praktiklik 

passivlik 

biganəlik 

təqidliyin 

olmaması 

gərginlilik 

konservatizm 

özünəqapanıqlıq 

anlamamaq 

qayğısızlıq 

özünü tənqid 

realistiklik 

təsuratdan qaçış 

özünə hörmət 

 

 

həssazlıq 



günahkarlıq 

hissindən qaçış 

 

 

 



rigidlik 

 

3.



 

Dissosial  şəxsiyyət pozuntusunda rast gəlinən amillər (XBT-10 uyğun): 



                                                                                                               Cədvəl 4.3 

Ekstraversiya amili 

Təcrid etmə 

amili 


Impulsivlik amili 

Emosional 

davamsızlıq 

amili 


Ekspressivlik 

amili 


aktivlik 

özünə 


hörmət 

məsuliyyətsilik 

qayğısızlıq 

maraq 


dominantlıq 

biganəlik 

impulsivlik 

emosional 

rahatlıq 

artistlik 

təsurat axtarışı 

 

 



sərbəstlik 

sensitivlik 

biruzə vermək 

 

 



 

plastiklik 

 


48 

 

 



 

4.  Emosional  davamsız  şəxsiyyət  pozuntusunda  rast  gəlinən  amillər  (XBT-10 

uyğun): 

                                                                                                                  Cədvəl 4.4 

Ekstraversiya 

amili 

Bağlılıq amili 



Impulsivlik amili  Emosional 

davamsızlıq 

amili 

Praktiklik amili 



aktivlik 

isti münasibət 

impulsivlik 

həyəcanlılıq 

həssazlılıq 

dominantlıq  

əməkdaşlıq 

qayğısızlıq 

emosional 

rahatlıq 

rigidlik 

biruzə vermək 

 

 

sərbəstlik 



konservatizm 

təsurat axtarışı 

 

 

 



 

 

 



5.İsterik şəxsiyyət pozuntusunda rast gəlinən amillər (XBT-10 uyğun): 

                                                                                                                 Cədvəl 4.5 

Ekstraversiya 

amili 


Bağlılıq amili 

Impulsivlik amili  Emosional 

davamlılıq amili 

Ekspressivlik  

aktivlik 

isti münasibət 

qayğısızlıq 

həyəcanlılıq 

maraq 

ünsiyyətçilik 



inanmaq 

impulsivlik 

gərginlik 

artistlik 

təsurat axtarışı 

başqalarına 

hörmət 

məsuliyyətsizlik 



depressiya 

senzitivlik 

biruzə vermək 

 

 



emosional 

qeyri/stabillik 

plastiklik 

 

6.



 

Anankast şəxsiyyət pozuntusunda rast gəlinən amillər (XBT-10 uyğun): 



                                                                                                               Cədvəl 4.6 

Ekstraversiya  

Təcrid etmə 

Özünü 


idarə 

etmə 


Emosional 

davamlılıq 

Praktiklik  

dominant 

rəqiblik 

təmizkarlıq 

həyəcanlılıq 

konservatizm 

biruzə vermək 

şübhələnmək 

təqid eymək 

gərginlik 

realistiklik 

 

özünə hörmət 

məsuliyyətlilik 

özünü tənqid 

artistliyin 

yoxluğu 


 

 

davranışın  idarə  emosional 



həssaslıq 

49 

 

 



 

edilməsi 

qeyri/stabillik 

 

 

tədbirlilik 



 

rigidlik 

 

7.

 



Şəxsiyyətin həyəcanlı pozuntusunda rast gəlinən amillər (XBT-10 uyğun):  

                                                                                                                Cədvəl 4.7 

Ekstraversiya 

amili 

Bağlılıq  



amili 

Özünü 


idarə 

etmə amili 

Emosional 

davamlılıq amili 

Ekspressivlik  

amili 


passivlik 

isti münasibət 

təmizkarlıq 

həyəcanlılıq 

bilmək həvəsi 

tabe olan 

inanmaq 

tədbirlilik 

gərginlik 

maraq 


təsuratdan qaçış 

başqalarına 

hörmət 

məsuliyyətsizlik 



depressiya 

sensitivlik 

günahkarlıq 

hissindən qaçış 

anlamaq 

davranışın 

idarəsi 

özünü tənqid 

 

emosional 



qeyri/stabillik 

 

 



8.

 

Asılı şəxsiyyət pozuntusunda rast gəlinən amillər (XBT-10 uyğun): 



                                                                                                             Cədvəl 4.8 

Intraversiya 

amili 

Bağlılıq amili 



Impulsivlik amili  Emosional 

davamlılıq amili 

Ekspressivlik 

amili 


passivlik  

inanmaq 


təqidliyin 

olmaması 

həyəcanlılıq 

sensitivlik 

tabe olan 

anlamaq 


impulsivlik 

gərginlik 

maraq 

özünə qapalı 



başqalarına 

hörmət 


 

özünü tənqid 

plastiklik 

günahkarlıq 

hissindən qaçış 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

50 

 

 



 

4.1.3.Tədqiqatın strukturu  

 

Tədqiqat  5  mərhələdən  ibarətdir:  Birinci  mərhələdə  əvvəlcə  tədqiqatın  dizaynını 



qurduq  və  korellasion  eksperimental  tədqiqat  apardıq.  Daha  sonra  tədqiqatın 

metodları  müəyyənləşdirilib,  azərbaycan  dilinə  standartlaşdırılmışdır.  Pasientləri 

qeyd  etmək  və  tədqiq  etmək  üçün  xüsusi  xəritələr  istifadə  edilmiş  və  onların 

seçilməsinə  başlanılmışdır.  Yarana  biləcək  problemləri  müəyyən  etmək  və  sual 

doğura  biləcək  məsələləri  aydınlaşdırmaq  məqsədilə  pilot  tədqiqat  keçirilmişdir, 

yani  əvvəldən  xüsusi  PAM-dan  asılı  olanlar  üçün  müəyyən  edilən  suallar  normal 

insanlara  təqdim  olunmuşdur. Eyni  zamanda    OCEAN  testi  –  5  faktorlu  şəxsiyyəti 

müəyyən edən metodika əvvəlcədən PAM-dan asılı olmayan insanlarda keçirildi və 

sual  və  sorğu  kitabçasındaki  anlayışlarda  heç  bir  problem  yaranmadığına  görə 

tədqiqatın  davamına  keçmişdik.    Ikinci  mərhələ  tədqiqatın  ilkin  mərhələsi  həyata 

keçirilmişdir. Məlumatlar toplanmış, kompyuterə salınmışdır. Tədqiqatın bütün etik 

qaydaları  Azərbaycan  Psixiatriya  Assosiasiyası  tərəfindən  təsdiq  olunmuşdur.  Hər 

bir pasientə tədqiqatın məqsədi haqqında informasiya verilmiş və onların tədqiqatın 

istənilən  mərhələsində  iştirak  etməkdən  imtina  etmək  imkanının  da  olduğu  izah 

edilmişdir. Nəticədə, bütün tədqiqatda iştirak edənlər məlumatlı razılıq vermişdilər. 

Pasientlərin  seçilməsində  bəzi  meyarlar  nəzərə  alınmaqla  tədqiqatda  iştirak 

edənlərin anketdə qeyd edilən demoqrafik və klinik göstəriciləri qeyd edilmiş (bəzi 

pasinetlərin  xahişi  ilə  adları  anonim  qalmışdır),  daha  sonra  tədqiqat  aşağıdakı 

metodikaların  ardıcıllığı  ilə  aparılmışdır:  1.klinik-  psixopatoloji  müsahibə  xüsusi 

müəyyən  edilmiş  intervü  formasında  keçirilirdi  (mövzuya  uyğun  sualların  əlavə 

olunması  ilə);  2.“Ocean”  –şəxsiyyət  müəyyət  edən  metodika;  3.xüsusi  işlənib 

hazırlanmış  anket  vasitəsilə  psixoterapiya  zamanı  sosio-demoqrafik  və  klinik 

göstəricilərin  dəyişiklikləri  qeydə  alındı;  4.nəticələr  hər  bir  pasientə  uyğun  olan 

xüsusi xəritəyə köçürüldü, və orada ona aid bütün məlumatlar yerləşdirildi.  

Üçüncü  mərhələ  4  ay  ərzində  longetidual  müşahidə  formasında  keçirildi. 

Sonradan yenidən 12 addım qrupunda iştirak edən və etməyən pasientlərin nəticələri 

yenidən  yoxlanıldı.  Dördüncü  mərhələdə    əldə  edilmiş  məlumatlar  ilə 


51 

 

 



 

sistemləşdirmə,  analiz  və  statistik  işlənmə  aparılmışdır.  Beşinci  mərhələdə  əldə 

edilmiş  bu  işləmələr  dissertasiya  formasına  salınmışdır.  Toplanan    məlumatlar 

əsasında  Psixologiya  və  Konsultasiya  Mərkəzinin  köməyi  ilə  Narınc  Uşaq 

Psixologiya Mərkəzində “Asılılığa stop” adlı prezentasiyalar keçirilmişdir.   

 

4.1.4. Statistik analiz   



Nəticələrin  işlənməsi  SPSS  proqramının  16.0  versiyasının  vasitəsi  ilə  həyata 

keçirilmişdir.  Əhəmiyyətliliyin    səviyyəsi  (p<0,05)  olmalıdır.  Dürüstlük  p  əmsalı 

vasitəsi  ilə  yoxlanılmışdır.  Klinik  göstəricilər  arasında  korrelyasiyanı  müəyyən 

etmək məqsədi ilə bivariate korrelate , Pearson əmsalından istifadə olunmuşdur.   

 

4.2.Tədqiqat  mərhələlərində keçirilən OCEAN metodikasının təhlili 



 

4.2.1.Tədqiqatın ilkin mərhələsində keçirilən OCEAN metodikasının nəticələrinin 

təhlili.  12  addım  proqramının  istifadəsindən  əvvəl  şəxsiyyətdə  baş  vermiş 

dəyişikliklərin emalı 

 

Tədqiqat  2  mərhələdə  keçirilmişdir.  Tədqiqata  daxil  olan  xəstələr  2  qrupa 



bölünmüşdür.  İlkin  mərhələdə  tədqiqatda  100  nəfər  XBT-10  ilə    müxtəlif  formalı 

PAM-in asılılığından əziyyət çəkən pasientlər iştirak etmişdir. İlkin mərhələdə hələ 

qruplar  ayırılmadığına  görə  biz  ümümi  qrup  şəklində  tədqiqatı  keçirdik.  Şəxsiyyət 

profilinin göstəriciləri cədvəldə verilib. (Bax .Cədvəl.4.9) 



                                                                                                                 Cədvəl 4.9 

Tədqiqatın kəmiyyət faizlərinin 

göstəricilərinin müəyyən edilməsi: 

Göstəricilər (Ümümi qrup): (%) 

1. Ekstaversiya - intraversiya   

61%  (E) 

1.1. Aktivlik - passivlik  

37%  (A) 

1.2. Dominant  - tabe olan  

81%  (D) 

1.3.Ünsiyyətçilik – özünəqapalı  

64%  (Ü) 

1.4. Təsurat axtarışı – təsuratdan qaçış  

69%  (Ta) 



52 

 

 



 

1.5. Biruzə vermək – günahkarlıq hissindən 

qaçış  

21%  (Bv) 



2. Bağlılıq – təcrid etmə 

31%  (B) 

2.1. İsti münasibət – biganəlik  

18%  (İm) 

2.2. Əməkdaşlıq – rəqiblik 

23%  (Ə) 

2.3. İnanmaq- şübhələnmək 

25%  (İ) 

2.4. Anlamaq - anlamamaq  

17%  (Anlamaq)  

2.5. Başqalarına hörmət – özünə hörmət  

24%  (Bh) 

3. Özünü idarə - impulsivlik  

26%  (Öi) 

3.1. Təmizkarlıq – natəmizlik 

25%  (T) 

3.2. Təqid etmək – təqidliyin olmaması 

73%  (Te) 

3.3. Məsuliyyətlilik – məsuliyyətsizlik 

21%  (M) 

3.4. Davranışın idarəsi - impulsivlik (idarə 

etməyin mümkünsüzlüyü) 

19%  (Di) 

3.5. Tədbirlilik - qayğısızlıq 

31%  (T) 

4. Emosional davamlılıq - emosional 

davamsızlıq 

29%  (Ed) 

4.1. Həyəcanlılıq - qayğısızlıq 

94%  (H) 

4.2. Gərginlik - rahatlılıq  

54%  (G) 

4.3. Depressiya - emosional rahatlıq 

56%  (D) 

4.4. Özünütənqid – sərbəstlik 

29%  (Ö) 

4.5 Emosional qeyri-stabillik - emosional 

sabitlik 

77%  (Eq/s) 

5. Ekspressiya (təsirlilik) - praktiklik 

59%  (E) 

5.1. Maraq - konservatizm 

27%  (M) 

5.2. Bilmək həvəsi - realistlik 

32% (Bh) 

5.3. Artistlik - artistliyin yoxluğu 

67%  (A)  

5.4. Sensitivlik - həssasızlıq 

84%  (S) 

5.5. Plastiklik – rigidlik 

68%  (P) 

 

Tədqiqatın  ilkin  mərhələsində  rast  gəlinən  bəzi  amillərin  bal  göstəriciləri 



həddindən  artıq  çox  yüksək  idi.  Yüksək  göstəricilər  əgər  50  baldan  yuxarı  idisə, 8 

amilin göstəriciləri 60 və daha yüksək idi. Bu amilləri biz psixopatizasiyaya uğramış 



53 

 

 



 

sayırıq.  Bu  amillərin  biruzə  verilməsi  cədvəldə  faizlə  təsvir  edilib. 



(Bax.Cədvəl.4.10) 

                                                                                                             

Cədvəl.4.10 

Psixopatizasiyaya uğramış amillər 

(ilkin tədqiqat zamanı) 

Əsas qrup. 

12 addım proqramında iştirak etməyənlərin 

ortalama göstəricələri (%) 

1.Dominantlıq  

81 


2.Təəsurat axtarışı 

69 


3.Təqid etmək 

73 


4.Həyəcan 

94 


5.Emosional rahatlıq 

77 


6.Biganəlik 

67 


7.Sensitivlik  

84 


8.Plastiklik  

68  


 

100 


nəfər 

iştirakçı  arasında  şəxsiyyət  pozuntuların  bölgüsü  cədvəldə  



(Bax.Cədvəl.4.11) 

və diaqramda verilib (Bax: Diaqram 4.1). 

 

                                                                                                      



Cədvəl.4.11 

Şəxsiyyət pozuntusu: (XBT 10 uyğun) 

Pasinetlərin sayı: 

paranoid 

16 

şizoid 


dissosial 

19 

emosional davamsız 



14 

isterik  

anankast  



10 

həyəcan 


asılı 


digər 


dəqiqləşməmiş 

                     



Diaqramda şkalalar vasitəsi ilə şəxsiyyətlər pozuntusunun bölüntüsü təsvir edilib.                                                                                          

 


54 

 

 



 

                                                                                        Diaqram 4.1                                                       

                                                           

                                                                             

       

              



Cədvəl  və  diaqramdam  görünür  ki,  ən  çox  rast  gəlinən  şəxsiyyət  pozuntusu 

dissosial  (F60.2),  paranoid  (F60.0)  və  emosional  davamsız  pozuntularıdır  (F60.3). 

Ən  az  rast  gəlinən  dəqiqləşdirilməmiş  (F60.9),  digər  (F60.8)  və  asılı  şəxsiyyət 

pozuntularıdır (F60.7). 



Yüklə 1,16 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin