Azərbaycanda Peşə Təhsili və Təliminin (ptt) inkişafına Avropa İttifaqının dəstəyi

Bilirəm 
Bilmək istəyirəm 
Öyrəndim 
 
Cədvəl 2.3 
2.3.3. Qiymətləndirmə 
Aşağıdakı qiymətləndirmə meyarına əsasən qiymətləndirəcəksiniz:
“Müqavimətin ölçülməsi qaydasını şərh edir” 

Müqavimətin hansı ölçmə üsullarını deyə bilərsiniz? 

Ommetr vasitəsilə müqavimətin ölçülməsinin üstün cəhəti nədir? 

Ommetrin iş prinsipi nəyə əsaslanır? 

Ommetrin daxili ölçü mexanizmi hansıdır? 

Ampermetr və voltmetr üsulu ilə müqavimətin ölçülməsi hansı qanuna əsaslanır? 

Müqavimətin körpü üsulu ilə ölçülməsinin üstün cəhəti nədir? 

Meqommetr vasitəsilə hansı müqavimətlər ölçülür? 

Meqommetr əsasən neçə hissədən ibarətdir? 
2.4.1. Elektrik dövrəsinin parametrlərin ölçülməsini barədə məlumat verir 

Elektrik dövrəsinin parametrlərin ölçülməsi 
Elektrik dövrələrinin parametrlərinin-müqavimətin, tutumun, induktivliyin, 
qarşılıqlı induktivliyin ölçülməsi müxtəlif cihazlar və üsullar vasitəsilə yerinə 
yetirilə bilər. Bu və ya digər şərtin seçilməsi məsələnin qısa şərtlərindən – 
ölçülən kəmiyyətin gözlənilən qiymətindən, tələb olunan dəqiqlikdən və 
eksperiment aparan şəxsin əlində olan cihaz və avadanlıqlardan və s. asılıdır.
F
ə
rqli 
F
ə
rqli 
Ox
ş
ar 

---

28 
Dəqiq ölçmələr üçün (xətalar 1÷1.5%-dən az olduqda) körpülərdən, potensiometrdən və 
rəqəm ölçü cihazlarından istifadə olunur. Çox dəqiqlik tələb olunmayan halda isə elektromexaniki 
cihazlar tətbiq edilir.
Bu zaman ya ölçülən kəmiyyətin vahidləri ilə dərəcələnmiş cihazlar (ommetrlər, faradmetrlər) 
yaxud da bir neçə cihazdan istifadə edirlər. Bir neçə cihaz istifadə etdikdə onların göstəricilərinə görə 
ölçülən kəmiyyəti hesablamaq olar (bilavasitə ölçmə növü). 
Faradmetr: Faradmetr dəyişən cərəyan loqometridir (elektro-dinamiki). Sxem 2.4 1.-də sabit C 
tutumlu kondensatorla ardıcıl birləşmiş tərpənməz A sarğacı dəyişən cərəyan şəbəkəsinin U 
gərginliyinə qoşulur. 1 və 2 hərəkət edən sarğacların dövrəsinə uyğun olaraq tutumu ölçülən C
x
Sxem 
kondensatoru və sabit C
0
tutumlu kondensator qoşulur. 
2.32 Sabit C tutumlu kondensator 
Şəkil 2.7 Loqometr 
Sarğacların müqaviməti kondensatorların müqavimətinə nisbətən elə kiçik hazırlanır ki, onları 
qorumaq olsun və hesab etmək olsun ki, I
1
=U
𝜔
c; I
2
= U
𝜔
C
0
Loqometrin hərəkət edən hissəsinin meyletməsi hərəkət edən sarğacın dolaqlarındakı 
cərəyanların nisbəti ilə müəyyən olunur, yəni 
𝛼 = 𝐹 (
𝐼
1
𝐼
2
) = 𝐹 (
𝐶
𝑥
𝐶
0
)
Yəni C
x
tutumunun hər qiymətinə cihazın hərəkət edən hissəsinin müəyyən vəziyyəti uyğun 
gəlir ki, nəticədə şkalanı tutumun vahidləri ilə dərəcələmək lazımdır.
Faradmetrin göstərişi qidalanma gərginliyindən asılı deyildir. 
