Azərbaycanın geologİyası I mühazİrə


Azərbaycan ərazİsİnİn tektonİk rayonlaşdırılması



Yüklə 412,58 Kb.
səhifə5/82
tarix02.01.2022
ölçüsü412,58 Kb.
#34969
növüTədris planı
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   82
C fakepathMühazir - 1-10- Az rb. geol. 2020

Azərbaycan ərazİsİnİn tektonİk rayonlaşdırılması
Azərbaycan ərazisi kifayət qədər mürəkkəb tektonik quruluşa malik olub, bir sıra birinci, ikinci və üçüncü dərəcəli geostruktur elementlərə ayrılır:





Azərbaycan ərazisində ayrılan əsas tektonik vahidlər

I Dərəcəli strukturlar

II Dərəcəli strukturlar

III Dərəcəli strukturlar

1

Böyük Qafqaz meqantiklinoriumu

Cənubi şərq və şimal yamacı

Tfan antiklinoriumu, Şahdağ-Xızı antikli­no­­riu­mu, Təngi-Beş­barmaq antiklinoriumu, Qu­sar-Dəvəçi törəmə muldası

Cənub yamacı


Zaqatala-Qovdağ sinklinoriumu, Dibrar-Yaş­­­­ma sink­linoriumu, Altıağac-Kürkə­çi­dağ antik­linoriu­mu, Vandam antiklinoriu­mu, Şamaxı-Qo­bustan sinklinoriumu, Lən­gə­biz-Ələt qırı­şıq­lığı.

2

Kiçik Qafqaz meqantiklinoriumu

Şimali şərq hissəsi

Qarabağ antiklinoriumu, Göyçə-Həkəri sink­lino­riumu, Misxan-Zəngəzur anriklinoriumu.

3

Ota Kür-Araz meqaçökəkliyi

Alazan-Əyriçay törəmə çökəkliyi, Daşyuz-Əmirvan antik­li­noriu­mu, Acınohur çökəkliyi, Çatma-Göyçay antiklino­riu­­mu, Ceyran­çöl sinklinoriumu, Yevlax-Ağcabədi sinklinoriu­mu,

4

Naxçıvan qırışıqlıq sistemi

Ordubad sinklinoriumu, Şərur-Culfa antiklinoriumu, Nax­çıvan törə­mə çökəkliyi.

5

Talış (Lənkəran) qırışıqlıq sistemi

Astara antiklinoriumu, Lerik-Yardımlı sinklimoriumu, Talış antik­lino­riumu, Cəlilabad sinklinoriumu.

6

Cənubi Xəzər meqaçökəkliyi

Abşeron arxipelaqı qırışıqlıq zonası

Şimali Abşeron arxipelaqı: Şimali Abşeron çökək­liyi, Şimali Abşeron qalxımlar zonası.

Mərkəzi Abşeron arxipelaqı: Pirallahı-Gəl­gör çö­kəkliyi, Abşeron-Çələkən qalxımlar zonası.

Cənubi Abşeron arxipelaqı: Abşeron-Qızıl­qum çö­kəkliyi, Ələt-Aydak (Ogurçınsk) qal­xım­lar zonası.


Azərbaycanın ərazisidə yerləşən əsas struktur vahidləri Böyük Qafqaz meqantiklinoriumu, Kür dağlarası çökəkliyi və Kiçik Qafqaz meqantiklinoriumdur.

Böyük Qafqaz meqantiklinoriumu mürəkkəb quruluşlu struktur olub, daxilində qədim strukturlarla yanaşı, cavan törəmə strukturlar da yerləşir. Böyük Qafqaz antiklinoriumunun bü­tün strukturları Girdiman ça­yında kəskin bataraq, şərqdə Xəzər sahillərində periklinal şəklin­də qapanır. Şamaxı-Qobustan sinklinoriumu sahəsində Vəndam antiklinoriumunun gömülmüş da­va­mı Yavandağ-Sanqaçal ağırlıq qüvvəsi maksimumu hesab edilir. Burada, Girdiman və Ağsu çayları arasında Maykop çöküntüləri üzərində qalın (1500 m) Dübrar fasiyalı Tabaşir çöküntü­lə­ri örtüyü (horizontal yerdəyişmə amplitudu 10 km) yerləşir ki, bu da Basqal örtüyü adlanır. Qərbdə Mazım və Girdiman çayları arasında Vəndam antik­li­noriumunun cənubunun xeyli hissəsi çaqıl daşları ilə örtülmüşdür.


Yüklə 412,58 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   82




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin