www.ziyouz.com kutubxonasi
139
Қўрқоқликдан
Мардликкача бир қадам.
Ёнаётган
Болам, кўзингга чўғдир,
Журъатсизлик,
Йигит қатлига ўқдир.
Қўрқоқликдан
Жасурликка бир қадам,
Жасурликка
Сотқинликдан йўл йўқдир.
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
140
«
УЙҒОНИШ АЗОБИ» КИТОБИДАН
1991
* * *
На-да дўзах олови ямлар,
На-да эшик очади беҳишт —
Кукрагингни аросат қамраб,
Қолганида юрагинг беиш.
Тўғри шамолларга эгилмас,
Тескари ҳам айланмайди бош.
Юрагингни бошлаб туғилмас —
Кўзларингга етиб келмас ёш.
Чорбоғларга йиқилар сўлғин
Шамол — бевақт қуриган япроқ.
Нимагадир келмайди ўлгинг,
Яшагинг ҳам келмайди бироқ.
Деразани келиб қучолмас,
Қанотлари синган товушлар.
Шеърларингда энди солланмас,
Турналардек учолмас улар.
Мувозанат — қийноқсиз қийноқ,
Мувозанат — энг бебахт бахтим,
Мувозанат — эй, рангсиз байроқ —
Қачон сенинг қулайди тахтинг?
...
Юрак бўлса, аллақачонлар,
Довдирабми, алаҳлаб — беҳуш,
Номаълум бир эшикни очар,
Ҳали билмас: дўзахми, беҳишт.
* * *
Бу дунёга келмадим, ахир,
Ўз номимни ёзмоқлик учун.
Менинг номим шамолда тўзғиб,
Ёмғирларда оқмоқлик учун.
Саратону қаҳратонларда
Бола каби яшайман ўйнаб —
Пешонамга тушмайди ажин.
Мангуликка қолмоқни ўйлаб.
Қилмагайман вақтга хушомад,
Совураман қўлёзмаларни.
Ёмғир ювиб кетар бешафқат
Қалбимдаги кул ёзмаларни.
Кўкрагимда гуллайди маҳзун
Шу беэга тупроққа шафқат.
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
141
Ўргатаман бўғзим, лабимни
"
Ватан" сўзни айтмоққа фақат.
Мен ўламан — тобутда руҳим
Хавотирдан туради тикка...
Ватан, сенга бу танҳо жоним
Улгурдими қоришмоқликка?
* * *
Бўлиниб боряпман минг бир бўлакка,
Она, оқибатим адашиб кетди.
Болам, қаерларда қолди шафқатим?
Севгилим, лабимни йўқотиб қўйдим.
Бўлиниб боряпман минг бир бўлакка,
Душманим бахтиёр — қаҳрим қаерда?
Нега бунча пастман — қаерда бўйим?
Оёғимдан қачон ажралиб қолдим?
Бўлиниб боряпман минг бир бўлакка,
Хотирам йўқликка қоришиб кетди.
Селдай оқиб кетди кўксимдан юрак,
Фақат хаёл тошдай қотди бошимда.
Чиноринг тагида бўлиниб ётибман —
Шунда бир сўз баргдай лабимга қўнар:
"
Ватан" дейман, такрор айтаман: "Ватан"...
Бирлаша бошлайди юрак, ақл, тан...
* * *
Шу кунлар тўлиқиб — дард бўлиб юрибман.
Кўнглим дарёсига ғарқ бўлиб юрибман.
Гоҳида боғларни тутар баҳорим,
Гоҳ қуруқ навдада барг бўлиб юрибман.
Гоҳ замон йўлида тинч кезар руҳим,
Гоҳида кажрафтор чарх бўлиб юрибман.
Бошимда тоғ каби ғамларим кўпдир,
Дунёга ташламай — мард бўлиб юрибман.
Фаришта очмади кўнглим дафтарин,
Шайтонлар дарсида шарҳ бўлиб юрибман.
Олам, тўрт тарафинг бошимга дўнар,
Барчасин рад этиб — Шарқ бўлиб юрибман.
Гоҳида тошдирман, гоҳида денгиз,
Гоҳ ёлғиз — гоҳида халқ бўлиб юрибман.
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
142
Ўзимдан кулибу сен учун йиғлаб,
Ғуссанинг аршида ҳақ бўлиб юрибман.
* * *
Изтиробдан
Юрак юксалиб борар,
Теранлашиб борар,
Борар кенглашиб,
Гўштликдан
Асабга айланиб борар,
Тобора боради руҳга тенглашиб.
Изтиробнинг мунглиғ туманларида
Тентираб юраркан ўзлик — митти чўғ,
Кечиб вазнсиз тўғонларидан,
Сокин туташади кўнгил билан кўк.
Изтироб — умрнинг хазонлигида
Кунларинг ҳақ сари ташларкан қадам,
Қалб чиқиб бетартиб тўғонлигидан,
Кўради: ўлиму ҳаёт бир қадам.
Сенга ниманидир айтмоқчи бўлар,
Соғинчдан титраниб мангулик лаби —
Сенга
Ҳамма нарса
Осон туюлар:
Ўлим — яшамоқнинг давоми каби...
* * *
Қурбон қушнинг патлари каби
Руҳим — тўзғин, юрагим — тўзғин.
Қонли базм қурмоқда, раббим,
Вужудимда уйғонган қузғун.
Дардларимнинг соҳили йўқдир,
Шамоли йўқ, шакли йўқ — туман.
Юрагимнинг булбули — сурур
Ухламоқда ғофил уйқуда.
Қурбон қушнинг патлари каби
Йўқ бўламан учиб, тўзғиниб...
Қалб туғилар йўқликдан, раббим,
Най қилади қонли бўғзини...
* * *
Кечалари юрак санчади,
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
143
Тутунларга тўлади бошим.
Рутубатли тунни янчгани,
Руҳимда бир порла, қуёшим.
Кундузларим маним — лаҳзалик.
Туним — узун. Узун. Беадад.
Юрак — яна битта ларзалик,
Жоним — яна бир оғриқ фақат.
Кўкрагимдан келиб босади
Тош тунларнинг бефарқ тошлиги.
Бўшлиқларга ўзин осади
Адашибми келган ёшлигим.
Туним — узун. Узун. Масиқиб
Тунни судрар тентак шамоллар.
Деразамга бойқушлар қўнар,
Қўнар жуда ёмон хаёллар.
Ёнар, эрир гуноҳкор бардош
Дўзахларнинг шундоқ ёнида...
Туғилади руҳимда қуёш —
Ҳаёт-мамот жараёнидан.
* * *
Тахтли кўнгил — фақир бўлгин,
Бахтли кўнгил — ҳақир бўлгин,
Баҳордан кеч — таҳир бўлгин —
Ўзинг сўнг бир чечак ўстир.
Тош бўлмагин — оқиб тургин,
Гоҳ-гоҳ ўзни ёқиб тургин,
Кўкка ҳар дам боқиб тургин —
Умиддан бир печак ўстир.
Расмингга боқ, кўпдир ёлғон,
Ярминг — раҳмон, ярминг — шайтон,
Эл коридан толмайдиғон—
Билак ўстир, билак ўстир.
Бўлсин десанг эл қариндош,
Аввал қилгин ўзингни фош,
Берай десанг ёлғонга дош —
Тилак ўстир, тилак ўстир.
Одамгамас, ҳаққа ишон,
Сен ким бўлсанг — шудир замон.
Кўксингни буз, этгин вайрон —
Қайтадан бир юрак ўстир.
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
144
* * *
Дунё қотди бешамоллиқда.
Ҳаёт... баттар тортмасин деб дим,
Бош кутардим окопдан тикка:
—
Ҳаммангизни, душман, кечирдим!
Меҳру шафқат шамоли эсди,
Ғаш ариган менинг кўнглимдан.
Кечирдиму мен баланд ўсдим,
Қуролни ҳам отдим қўлимдан.
Кечиримсиз яшайсиз бунча!
Ўқ отилди. Ҳаво тортди дим.
...
Ўқ бағримни тешиб ўтгунча,
Ҳаммангиздан узоқ яшадим.
* * *
Аввал яшашни ўрган.
Кейин ўлишни.
Кейин
Сочилган суякларингни йиғиб,
Яна жон ато қил ўзингга-ўзинг.
Сўнгра ўлимнинг кўзига тик қара.
Жонингни олса олибди-да!
Жони ширин одам,
Бир марта ўлмай туриб,
Ўзингни қандай қайта қурмоқчисан?
* * *
Юзинг қийшиқ бўлса,
Ойнадан ўпкалама.
Мақол.
Подшоҳ ғазабланди.
Подшоҳ бўкирди:
—
Бу ойна қийшиқдир!
Ойна — фитнакор!..
Ҳамма бир сесканди —
Яшинми урди,
Улгурмади юзин беркитиб девор.
Жаранг...
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
145
Ойна синди.
Уламо — мустар...
—
Бошқа ойна топинг!
Тўп-тўғри ойна!..
Яна бир ойнани келтирар уста,
У ҳам чил-чил бўлиб,
Йиқилар лойга.
Хизматкорлар титрар,
Вазирлар ҳайрон.
Устага маънодор ташлашади кўз...
У қийшиқ бир ойна келтириб, шу он
Салтанат пойида
Тиз чўкар бесўз.
Ҳамма енгил тортар.
Ҳукмдор хурсанд!
Қийшиқ юзларида
Қийшиқ табассум.
Бир пасда ойнанинг атрофи тирбанд:
—
О, ана ҳусну,
О, мана ҳусн!
Тахтида типирлаб
Хахолайди шоҳ:
—
Бунча бўлмасанглар хунук башара!
Ва олий фармойиш беради ногоҳ:
—
Бошқа ойналарни
Синдириб ташланг!
Ҳамма фуқарони
Саройга тўпланг,
Бизнинг ойнамизда ўзларин кўрсин...
Ойнага боқиб халқ
Гувлайди бир дам:
—
Шоҳим,
Сизга чирой муборак бўлсин!
Тахтида типирлаб
Хахолайди шоҳ:
—
Бунча бадбашара бўлмасанг, эй, халқ!
Оломон
(
Энди у халқ эмасдир, оҳ!)
Ғамгин пичирлайди:
Подшоҳим,
Сиз — ҳақ!
Бу юрт энди ўзин кўрмоқчи бўлса,
Боқади шу қийшиқ ойнага чунон...
Боқади:
Тўғри йўл
Чалкашдир роса,
Эгри йўллар эса тўп-тўғри, равон.
Хотира қийшиқдир,
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
146
Ўй-хаёл — қийшиқ.
Юраклар — қийшайган,
Қибла — қийшайган,
Ҳатто қийшиқ қилиб айтилар қўшиқ,
Шиор: "Тўғри юрма!
Чалкаштир!
Айлан!"
Ўйинқароқ бола,
Сен нечун гирён,
Қайдан топиб олдинг ойна бўлагин?
Нега йиғлаяпсан?
Кўрдингми аён?
Тўп-тўғри дунёнинг этсиз сўнгагин?
Подшоҳлар ҳам ҳатто
Хом ишга қодир —
Ойнадан бир парча омон-ку, омон!..
Бола,
Энди сенга яшамоқ оғир.
Энди сен яшовчи дунёга осон...
* * *
Пўлатдан зирҳ кияр Европа,
Қамоқ қурар, танклар қуяди.
Доҳийларни суяди кўплар —
Қатиққўллигини суяди.
У томонда тилларда Гитлер,
Биз томонда — ўртоқ Сталин.
Ва қийшая бошлар Она ер —
Бузилади мувозанати.
Аммо Париж кўчаларида
Кезар экан негадир маълул —
Рильке гадо аёл қўлига
Таъзим билан тутқазади гул.
Чархнинг сезгир мувозанати
Тарозида тенг тортар бир зум.
У томонда — Гитлер, Сталин,
Биз томонда — битта қизил гул.
* * *
Деразамда икки қуш
Суҳбат қурди ўзича:
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
147
—
О, нақадар одобли,
Камтар махлуқ мусича!
Ана, кезар майдонда
Бир жуфти — мўмин, қобил —
Топиб олишса бир дон
Бўлишади тенг, одил.
Уларга ёт жанг-жадал,
Тумшуқ билан уруш йўқ.
Ҳурпайганча қўрқитиб.
Қанот билан суриш йўқ.
Роса ўтди жонимдан
Паррандалик кучлари!
Мусичага тортсайди
Бу дунёнинг қушлари...
—
О, маликам!
Подшоҳга
Бир оғизлик сўзингиз —
Сўнг қушларга боқсангиз
Лол қоласиз ўзингиз.
Булбуллар ҳам, қузғун ҳам
Бир қафасга жойлангай,
Бир кечада бургутлар
Мусичага айлангай...
—
Жим бўл!
Суҳбатимизни
Шоҳ билмасин ҳеч қачон.
Мусичага тўлгуси
Бир зумда еру осмон.
Боғларда турфа-турфа
Сайроқилик сўнгиси,
Мусича соғ қолару
Бошқа қушлар ўлгуси.
Жим бўл! Эси паст каниз!
Тошларга этгин тақлид...
Деразамда икки қуш
Суҳбат қурди шу тақлид.
Боғда эса донларди
Мусичалар бепарво.
Қарғалар қағилларди,
Булбул сайрарди ҳатто...
ҚИСМАТ
Ҳали ёрилмаган
Янги пешонам,
Жим тургин —
Деворлар ураверсин дўқ.
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
148
Қанча пешонамни, ахир, ёрганман,
Аммо
Бирор девор қулагани йўқ.
ХАВОТИР
Менинг ўнг қўлим бор,
Менинг сўл қўлим.
Ўнг томоним — бўм-бўш,
Сўлида — юрак.
Юраксиз томонда
(
Билмайман ўзим!)
Юраксиз бошим ҳам бўлиши керак.
* * *
Қуёш бор, биз — ғолиб — кунлар кулдилар,
Оламнинг ярми биз — тунлар кулдилар.
Тунлар тугасин деб мен ҳам ёнгандим,
Қисматинг — биз дея қуллар кулдилар.
Йўқ, дедим, ўзимни фалакка отдим,
Устимдан занжирлар, ғуллар кулдилар.
Синган қанотимни элга кўрсатиб,
Оламни тўлдириб қуллар кулдилар.
Ҳали ўлмаган бу жонимни йўқлаб
Йиғлай олмадилар — мунглар кулдилар.
Қара, мен сарғайдим, мен хазон бўлдим,
Аммо юрагимда гуллар кулдилар.
* * *
Изиллаб ёвуқ-ёвуқ.
Жонга тирмашди совуқ.
Совуқ... Олам торайди.
Дилимда гул қорайди.
Кўксимда изғиринлар.
Кўксимдаги муз — кимлар?
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
149
Кимлар — бу бемаҳал қиш?
Кимлар — мени беянглиш —
Топиб келган йиртқичлар,
Юракларни йиртгичлар?
Кимлар?.. Жим... Отилди ўқ.
Ёмонликнинг исми йўқ.
* * *
Эллик йил аввал ҳам у чечан эди.
"
Абдулла Қодирий миллатчи" дерди.
Минбардан жон олиб, улашарди жон.
"
Йиғлоқи" — Ойбекка берганди унвон.
Берия сурати осиқ хонага,
Гўё кечиккандай қизиқ кинога —
Шошиб борар эди, чайқар эди бош,
Кимни эслатишса — отар эди тош.
Усмонми? О, душман!... Инглис! Француз!
Яхши билмайману... Ишқилиб, жосус.
Бу одам изида қанча мозор бор,
Чиркин кўкрагида ҳамон бозор бор —
Ҳамон савдо қилар, ҳамон сотади.
Энди тошларини пусиб отади,
Энди ўтган умрни қилиб ҳимоя
"
Тепа"га чиқади: — Фалон беғоя...
Кечаси мўйловдор суратга боқмай,
Эски қоғозларни титар пайдар-пай.
Сурат-чи, буюрар шошилмай, эркин,
—
Қани, тошларингни қайтариб бергин!
—
Йўқ,— дейди у одам, — керак ўзимга!
Сўнг отар тошларни сурат юзига.
ЎТТИЗ САККИЗИНЧИ ЙИЛ. ЛАГЕР
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
150
Бу ерда фақат тун. Фақат тун. Тун. Тун...
Азоби — қабрга боришдан узун.
Қаҳратон муаллим беради таълим —
"
Сталин билмайди, ўртоқ Сталин"...
Куздан баҳоргача тайга зим-зиё.
Музлаб ўлмадингми, Ўрта Осиё?
Қалбинг-ку қамалди, йитди, отилди,
Кимлар иғво ёзди, кимлар сотилди.
—
Тўхтагин, отаман! — ҳайқирар нозир...
"
Сталин билмайди, билсайди ҳозир..."
Кимга кераксан, эй, сабил қолган жон?
Бир бало бўлади! Қайнаяпти қон.
Тикан сим! Нимасан? Кимсан ўзи? Ким?
Баданни тиканинг тилади сим-сим...
Бошимга энгашар ёшгина соқчи...
—
Соқчи, ўлмадимми, кўзимга боқ-чи!...
Тошкентда бир аёл пичирлар ғамгин:
—
Сталин!... Билмайди ўртоқ Сталин...
* * *
Бу ёлғон чаққондир,
Бу ёлғон — чапдаст.
Қочдингми — қувониб
Қувишин қўймас.
Бу ёлғон — фитначи,
очдингми — ёмон —
Ўзини ботир деб
Қилади эълон.
Бу ёлғон — ақлли,
Бу ёлғон — айёр.
Курашчи деб ўзин
Аташга тайёр.
Сен бўлса, уятчан,
Кўнгилчан одам,
Сурбет бу ёлғондан
Қочиб бораяпсан.
Тўхта! Раҳминг келсин
Ўзинг ўзингга.
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
151
Ғижиниб бир қара
Ёлғон кўзига.
Гарчи у фитначи,
Гарчи у чапдаст,
Ҳали ҳақиқатни
Енголган эмас.
БАЛЛАДА
Кўзимдан кўра
Юрагим кўпроқ йиғлади.
Оёғимдан кўра
Югурди кўпроқ.
Қўлларимдан ортиқ
Меҳнат қилди у.
Лабларимдан ортиқ
Лабларни севди.
Ватанни севди у
Жонимдан ортиқ.
Кўзимни мақтадилар —
Оёғини тагини кўради.
Қўлларимни мақтадилар —
Жуда меҳнаткаш.
Лабларимни мақтадилар —
Оғизни очирмайди.
Оёғимни олқадилар —
Беминнат югурдак...
Юрагим ёнидан жимгина ўтдилар.
Қичқирдим:
—
Ҳей, қаранг, юрагим бор, мана!
—
Душман! — дедилар улар.
—
Душман — дедилар
(
ўйлаб ўтирмай).
* * *
Сизга заррача йўқдир ҳасадим,
Фақат турналарга қалбимда ҳавас.
Улар ўтар экан, тирик жасадим
Туб-тубида руҳим қўзғалар бесас.
Юрагим кўксимга қайтиб қўнади,
Бахтли шамолларда ярқирар манглай...
Шундай озод қушлар қандай ўлади,
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
152
Шундай озод қушлар яшайди қандай?
* * *
Отланмоқда ёлғон лашкари
Ёлғон юртни этмоқ учун забт.
Келолмайсан эвди мен сари —
Сени кўрмай ўлгум, ҲАҚИҚАТ.
Қуёш бўлса...
Чиқади қуёш —
Худди сендай алвонранг, шонли.
Эси йўқ бу ёнаётган тош
Аввал уфқда сўяди тонгни.
Заққум босган элнинг тузида
Ҳали шайтон яратган кундуз,
Фақирларнинг нурсиз кўзида
Сўниб борар энг сўнгги юлдуз.
Қасрларда ўзларин ўйлаб
Қуришади шайтонлар мажлис.
Шаънларига ҳамдулар сўйлаб,
Чўксин учун бечоралар тиз.
Куп-кундузи қалбларга кирар
Қип-яланғоч фоҳиша — ёлғон.
Оналарнинг қоқ кўксин силаб
Чақалоқлар бўлади қурбон.
Она тупроқ, не гуноҳ қилдик,
Не тиғ ботди банд-бандларингга?
Нечун ўлим қиласан тортиқ
Кўзи кўр бу фарзандларингга?
Мен тошларга бошимни урдим,
Деворларга урдим бошимни,
Ёлғонлардан тамом юз бурдим,
Ҳақиқат деб тўкдим ёшимни.
Қаердасан, келгин, Ҳақиқат!
Қара, ҳамма юраклар доғли.
Сенинг умринг абадул-абад,
Менинг куним фақат саноқли...
* * *
Қаҳру ғазаб соврилди елга —
Елдан уни қилмайман талаб.
Энди раҳмим келгани келган
Нотўкис бу дунёга қараб.
Дўстларимнинг азиз бошида
Айланади қилич сояси —
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
153
Эримайди кузим ёшига
Мустабидлик — шайтон қояси.
Чарх уйинин ташлайдигандай...
Қатлимга тиғ қайрайди ғаним.
Гуё мангу яшайдигандай,
Олмагандай ўлимдан таълим.
Дўстим, сенинг жонинг беқалқон,
Ғаним, нима умрнинг нархи?..
Бир кун ҳаёт бўлади армон —
Сизга раҳмим келади, раҳмим!
Подшоҳларга раҳмим келади,
Даҳоларга раҳмим келади.
Фуқарога келади раҳмим,
Бечорага раҳмим келади.
Хасларга ҳам раҳмим келади,
Пастларга ҳам раҳмим келади,
Ўқларга ҳам келади раҳмим,
Йўқларга ҳам раҳмим келади.
Мушти тугук, ранги бўзарган
Ғазабкор бу дунёдан толдим.
Эзгуликни гулдай кўтарган
Кўнглим билан юзма-юз қолдим.
Бу очунга қанча гул бердик!
Қай тикандан, кўнгил, ёмонлар?..
Фаришталар гулларни терди,
Гул олмади аммо шайтонлар.
* * *
Одамларга кўча-кўйларда
Вужудингиз кетар қўшилиб.
Гўё эзгу, одил ўйларда
Бораётир оллоҳ қўшини.
Зеро, кўнгил йўлбошчи экан,
Қибла эрур тўрт тараф бори,
Тўрт тараф ҳам бир кун, даъфатан
Олиб чиқар ҲАҚИҚАТ сори.
Аммо Шайтон ажратиб қўйди
Бу дунёнинг инсонларини.
Одамларнинг қалбида қурди
Чегаранинг тиконларини.
—
Мен билан юр!
—
Мен бошқа йўлдан...
—
Сен — душманим!
—
Сен ҳам менга ёв!
Кўнгил йўли элтувчи маскан
Яктолигин англамас биров.
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
154
Ғазаб асир олмишдир сизни,
Бесабрлик — энг улуғ расм.
Асрамайсиз бир-бирингизни...
Энди сизни худо асрасин!
ОНАМГА ТАСАЛЛИ
Ҳамма мендан миннатдор,
Ҳамма очади қучоқ.
Аммо қайдан қадалган
Елкамга бунча пичоқ?
Пичоқ камайса бўлди —
Қайтариб бермайман мен..
Она, хавотир олманг,
Елкам — осмон каби кенг.
* * *
Хайр-хўш йўқ — жўнайман бехос
Соғинчнинг ҳур сўзига кўниб.
Бойсун менга чиқади пешвоз
Оқдовонда бойчечак бўлиб.
Адирларнинг чўнг елкалари
Алвонлашиб бораётган пайт,
Мен беуқув соғинчим билан
Бойчечакка тўқийман бир байт.
Тоғдан келар шамол — ҳор исли,
Баҳор бўйи уфурар даштдан.
Қишнинг улкан ҳасратин митти
Чечак сўзлаб берар бир бошдан.
Шаҳарга юр, десам — кўнмайди,
Бош чайқайди, илдизнинг қули...
Узилсанг ҳам сира ўйламайсан,
Ҳеч сўлмайсан... Тўғрими, гулим?
* * *
Бу тош ғариб эди тоғлар пойида
Қоялар қошида жуда хор эди.
Тенг эди пастларнинг чангу лойига,
Ҳиммату мададга балки зор эди.
Мени келдим. Тош бўлиб йиғлар эди тош —
Соғиниб юксакнинг ҳаволарини.
Усмон Азим. Сайланма
www.ziyouz.com kutubxonasi
155
—
Тошжон!— дедим,— Тошжон! Қўй ўзингни бос!
Англадим дардингнинг даволарини.
Мен тошни кўтариб тоққа жўнадим,
Ўрларга ўрладим қаддимни букиб.
Сирқираб майишди ҳар бир сўнгагим,
Пешона теримни жаладай тўкиб.
Фалакка сапчиди борган сари йўл,
Қутуриб қўзғалди ўрнидан жарлар.
Менинг оёғимда энди титроқ мўл,
Менинг товонимда беҳисоб хорлар.
Тош бўлса, тош бўлиб ётар елкамда...
Тобора танимни тарк этмоқда куч.
—
Тошжон!— дедим,— Тошжон! мен бир елканман
Мендан мадад ол-да,
Энди ўзинг уч.
Залворидан бошқа бир саси йўқдир —
Тош бўлса, тош бўлиб ётар елкамда.
Суягим ғижирлаб йиқилдим охир —
Мен — қотган тўлқинлар енгган елканман!
—
Тошжон! — дедим.— Тошжон! Мен адо бўлдим,
Сен бундай ётмагин! Ўрнингдан тур! Бас!
Мендан мадад кутма — жо бажо бўлдим,
Ўзингдан кўмак топ — тоғларга тирмаш!
Тош бўлса, тош бўлиб йиғлади бетин,
Беун лаънатлади, беун қарғади:
—
Мен юксалтирмай йиқилди нечун?
Бу одам алдади, Мени алдади...
* * *
Занжирларни уздим,
Ғулларни буздим.
Охир зиндонни ҳам айладим вайрон.
Эркин ҳаво билан ҳур базм туздим —
Ўйнадим беармон,
Кулдим беармон.
Мендан кулма, бола!
Ҳей, мендан кулма...
Сезяпман, курашли тақдирларингни.
Бузмоқ — энди сендан,
Усмон Азим. Сайланма
Dostları ilə paylaş: |