"İqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir". "Biz neft kapitalını insan kapitalına çevirməliyik"
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Assoc.prof. Rasim Abutalibov rabutalibov@beu.edu.az İlqar Babaşov Vüqar
- Açar sözlər
- Keyword
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 258
- Kollektivdə sosial-psixoloji mühit dedikdə aşağıdakılar nəzərdə tutulur
- Cədvəl İş şəraitinin yaxşılaşdırılması
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 259
- Nəsib CƏFƏROV Szent István Universiteti jafarov.nasib@phd.uni-szie.hu Xülasə
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 260
- Key words
- 2.İnnovasiya və texnoloji transferin nəzəri çərçivəsinin təhlili
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 261
- 3. Azərbaycanda texnologiya transferi modelinin işlənilməsi üçün təkliflər
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 262
|
ƏDƏBIYYAT 1.
Ağayev R. Aptek biznesi: Kiçik sahbkarlar üçün bələdçi. Bakı, “AZSEA” MMC, 2014, 60 s. 2.
Biznesin əsaslan. Bakı, Nurlan, 2005, 656 s. 3.
Biznesin təşkili və idarə edilməsi. Bakı: İqtisad Universiteti nəşriyyatı, 2011, 464 s. 4.
Faydalı biznes investisiya mühitinə dair vəsait. ATƏT, 2006, 158 s. 5.
İmanov R. Çörəkbişirmə biznesi Kiçik sahibkarlar üçün bələdçi. Bakı, 2017, 43 s. 6.
Azərpoçt: Strategiya sənədi-www.azerpost.az 7.
BPM - Biznes proseslərin idarə edilməsi - Keyfiyyət Assosiasiyası.-www.aqa.az
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 257 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan İŞ MÜHİTİNİN İŞÇİ PERFORMANSINA TƏSİRİ Assoc.prof. Rasim Abutalibov rabutalibov@beu.edu.az İlqar Babaşov Vüqar Bakı Mühəndislik Univesiteti, ilgar.babashov@gmail.com Nuranə Osmanlı Nəbi Osmanlinur00@gmail.com XÜLASƏ Müasir dövrdə iş mühitinin işçi performasına təsiri çox önəmli bir faktor kimi nəzərə alınır . Bu önəmli faktoru bütün uğur qazanan biznes şirkətləri nəzərə alırlar. Şirkətin hər bir işçisinin şirkətə həm müsbət, həm də mənfi tərəfdən təsiri var. İş mühitinin yaxşılaşdırması işçi performansına mütləq öz təsirini göstərəcək. Açar sözlər: İş mühiti, biznes, performans, sosial-psixoloji mühit IMPACT OF WORKING ENVIROMENT TO WORKER PERFORMANCE ABTRACT In modern times,infulences of working enviroment to worker performance is regarded as very important factor. All the successful business companies consider this important factor. Every worker of the company has positive and negative influence an the company. The improvement of working enviorment will definitely have an effect on worker performance.
,organization, group ,SMP. Giriş Dünyanı yaxşılığa doğru dəyişməyə kömək etdiyini dərk etməkdən daha güclü motivator yoxdur. İnsanların əksəriyyəti sahib olduqları işi sadəcə olaraq bir mütləqlik, həyatlarına xoşbəxtlik əlavə etməyən karyera yarışı kimi qəbul edirlər. Dünyanın ən istedadlı insanları onları kiminsə ilhamlandırmasına və yüksək nailiyyətlər qazandırmasına təkan vermələrinə ehtiyac duyarlar.
İş mühiti hər bir işdə önəmlidir. Əgər bir iş adamı öz biznesinin uğurlu olmasını istəyirsə, ilk öncə öz şirkətində əlverişli iş mühitini yaratmalıdır. Əks halda heç bir uğurlu biznesdən söz belə gedə bilməz . Ola bilsin ki, bir şirkət müasir cihazlar ilə təhciz olunub və müasir texnologiyalardan istifadə olunur, işçilər yüksək maaş ilə təmin olunur , amma bu şirkətin rəhbəri işçilər ilə qeyri-etik davranır. Təbii ki, bu, həmin şirkətdə çalışan işçilərin iç performasının aşağı düşməsinə səbəb olur . Baxmayaraq ki işçilər həmin şirkətdə yüksək maaş alır, müasir texnoloji avadanlıqlar ilə çalışırlar, amma bu, o demək deyil ki, iş keyfiyyəti yüksək olacaq, əksinə işçi öz işlədiyi şirkətdə və ya hansısa ofisdə istədiyi performası göstərməyəcək və ya göstərmək istəməyəcək, çünki həmin şirkətin rəhbərinin onlara qarşı olan qeyri-etik davranışı bu şirkətin işçilərinin şirkətə qarşı olan münasibətini və yanaşmasını tamamilə mənfiyə doğru dəyişir . Bu şirkətin işçiləri həmin şirkətdə işləsələr belə, bu, onların gündəlik təlabatlarını qarşılamaq zəruriyyətindən irəli gəlir. Alternativ bir şans yaranması tədqirində həmin işçilər bele bir şirkət başçısı ilə işləməkdən imtina edər və şirkəti əlverişli şərait yaranan kimi məmnuniyyətlə tərk etmiş olarlar, çünki belə bir mühitdə işləməyi heç bir işçi istəməz. Əgər biz düşünsək ki bir şirkətdə çalışırıq və bu şirkətin rəhbəri şirkətə sərxoş vəziyyətdə gəlir və öz işçilərini təhqir etməyə başlayır, onlara nalayiq ifadələr ilə təhqir edir və bu hallar mütəmadi olaraq təkrarlanır . Bu halın şirkətin işçisinə necə mənfi təsir göstərəcəyini təsvir etmək heç də çətin olmaz və işçilərin şirkətin rəhbərinə olan münasibətində bu, öz əksini tapacaq, işçilər bu rəhbərə hörmət etməyəcəklər. Hər dəfə bu şəxs ilə qarşılaşanda onların əhval ruhiyyəsi mənfiyə doğru dəyişəcək . Bu da ona səbəb olacaq ki, işçilərin iş performansı aşağı düşəcək və şirkətin məsuldarlığı azalmış olacaq, çünki hər bir işçi şirkətin bir parçasıdır . Əgər işçilər ilə düzgün davranılmazsa, şirkət parçalanaraq məhv olmağa məhkum olacaq. THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 258 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan Yeni işçinin qəbul olunması: Hər hansısa bir şirkətə yeni bir işçi qəbul olunanda mütləq yeni problemlər və anlaşılmazlıqlar meydana çıxır, bu da öz növbəsində işçi mühiti arasında sözsüz yeni gələn işçinin iş performansına öz mənfi təsirini görstərir . Şirkətin əvvəlki işçilərinin yeni işçiyə qarşı olan soyuq və laqeyd rəftarı şirkətə yeni gələn işçidə şirkətə qarşı və şirkətin iş mühitinə qarşı mənfi fikirlərin formalaşmasına səbəb olur . Yeni işçinin öz yeni iş yoldaşları ilə münasibətləri qaydaya salması zaman alır . Bu itirilmiş zaman isə şirkətdə olan mənfi iş mühitinin müsbət iş mühitinə çevirilməsinə xərclənən zamandır ki bu da öz növbəsində şirkətin biznesinə mənfi təsir edir , və dolayısıyla şirkətin itkilər ilə üzləşməsinə səbəb olur. Bu cür hallarin önünün alınması üçün şirkətlərdə seminarlar keçirilməli və bu cür mənfi halların baş verməməsi üçün başda şirkətlərin rəhbəri, sonra isə şirkətin menecerləri şirkətin işçiləri arasında maarifləndirici tədbirlər görməlidirlər ki bu cür mənfi iş mühitinin yaranmasının qarşısı alınsın. Əgər şirkətlər bu cür maariflədirici tədbirlər həyata keçirtsə, öz bizneslərində pozitiv iş mühitinin yaranmasına və işçi performansının yüksəlməsinə səbəb olacaqlar. Bu öncədən görülmüş tədbirlər mənfi iş mühitinin səbəb olacağı zərərdən qorumuş olacaq. Əgər düzgün maariflədirmə tədbirləri həyata keçirilsə, bu mütləq öz müsbət nəticəsini verəcək və şirkətlərdə yaranmış pozitiv əhval ruhiyyə, bundan əlavə onların bir birilərinə göstərdiyi xoş və isti münasibət işçilərin işləmək həvəsini artırmış olacaq . Şirkətin müsbət iş mühiti öz müsbət təsirini şirkətin uğurlarında və qazandığı gəlirlərdə öz müsbət təsirini göstərəcək. Kollektivdə sosial-psixoloji mühit dedikdə aşağıdakılar nəzərdə tutulur: - müəssisənin( qrupun ) xarakteristikasının sosial-psixoloji məcmusu; - kollektivin üstünlük təşkil edən və möhkəm (dayanıqlı) psixoloji hazırlığı; - kollektivdə qarşılılqlı münasibətlərin xarakteri; - kollektivin bütöv xarasteristik vəziyyəti; Sosial-psixoloji mühit müəssisədə stimullaşdırıcı faktordur, fəaliyyətin uğuru ondan asılıdır. SPM qrup üzvlərinin birgə fəaliyyətdə bir-birinə qarşı ( şaquli və üfüqi ) həmçinin özünə qarşı münasibətdə biruzə verir. SPM öz-özünü qiymətləndirməyə təsir edir, mövcud kollektivdə özünü bir fərd olaraq hiss etməyi təmin edir. SPM şəkildəki kimidir. SPM ikili təbiətə malikdir. Bir tərəfdən SPM özündə subyektiv qəbuletmə və qiymətləndirməni göstərir, o vəziyyətdə ki, hansı ki, qrupda baş verir. Əgər mövcud qrupda müxtəlif üzvlər arasında SPM-in qiymətləndirilməsini müqayisə etsək həddindən artıq dağılma aşkarlaya bilərik. Kimsə mühiti yaxşı qiymətləndirir və özünü kollektivdə rahat hiss, arxayın, təhlükəsiz hiss edir. Kiməsə görə isə tərsi mövcuddur, kollektivdə vəziyyət narahatdır, onun şəxsi və professional inkişafına, öz potensialını reallaşdırmağa maneə əngəl törədirlər.
Şirkətlər öz işçilərinin iş şəraitinin yaxşılaşdırmaq üçün bütün lazımi tədbirləri görməlidirlər. Bu, çox vacib amildir. Hər bir şirkət rəhbəri öz işçisinə sanki onun bir işçisi varmış kimi münasibət göstərməlidir və onun iş şəraitinin ən yüksək səviyyəyə çatması üçün bütün lazımi addımları atmalıdır . Bu halda şirkətin işçiləri öz rəhbərlərinə və öz işlərinə bacardıqları qədər hörmət və ehtiram göstərəcəklər. Hər hansısa bir şirkət müsbət iş mühiti ilə yanaşı müasir avadanlıqlar ilə də təhciz olunmuşsa, bu, görülən işlərin tez və səmərəli başa çatmasına səbəb olur. Şirkətin daha çox gəlir qazanması daha çox işçilərə maaş verilməsinə, bu da öz növbəsində işçi məsuliyyətinin artmasına və işçinin öz işindən və iş yerindən məmnun qalmasına səbəb olur . İşçi məmnunluğu şirkətin bu günkü
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 259 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan və gələcək uğuru deməkdir . Biz təsəvür etsək ki, biz bir işçiyik və sosial ehtiyacalarımıza yetəcəyin- dən artıq maaş alırıq bundan əlavə olaraq bizim işlədiyimiz iş yerimizdə çox müsbət iş mühiti var, rəhbərimiz bizimlə etik qaydalara uyğun münasibət qurur, şirkətin problemlərini çox məsuliyyətlə həll edir və bizim daha rahat və işimizi səmərəli görməyimiz üçün şirkəti müasir texnoloji cihazlar ilə təhciz edib. Əlavə olaraq, işçilərin öz asudə vaxtlarını səmərəli və daha maraqlı keçməsi üçün bütün lazımi şərait ilə təmin edib. Biz əlbəttə ki, belə bir şirkətdə məmnuniyyətlə işləmək istərdik. Bütün görülən müsbət yönlü tədbirlər şirkətlərdə iş mühitinin yaxşılaşmasına və işçi performasının yüksəlməsinə səbəb olar . Bu da öz növbəsində şirkətin böyüməsi və inkişaf etməsi ilə nəticələnəcək. Hər hansısa bir şirkətdə müasir texnoloji cihazlar və lazımi ofis məkanları yoxdursa, bu, orada çalışan işçilərin öz işlərini yerinə yetirmələri üçün böyük maniyələrə səbəb olacaq . Biz təsəvvür etsək ki, bir biznes binasıdır və bu binanın nə istilik sistemi, nə soyducu sistemi, nə də lazımi müasir texniki avadanlıqları var. İşçilər ilin soyuq fəslində istilik sisteminin olmamasından, ilin isti fəslində isə isti havadan əziyyət çəkirlər, əlavə olaraq onlar köhnə və nasaz texniki avadanlıqlar ilə və az miqdarda əməkhaqqı ilə işləyirlər . Şirkət rəhbəri də bütün problemləri həll etməyə imkanı olduğu halda heç bir sərmayə yatırmaq istəmir. Şirkət rəhbərinin məqsədi ancaq az miqdarda olsa, gəlir əldə etmək, işçilərinin iş mühitinin yaxşılaşdırması yönündə heç bir addım atmamaqdır. Belə bir şirkətin gələcəyindən heç bir söhbət gedə bilməz. Orada çalışan işçilər az bir zamanda həmin şirkəti tərk etmiş olacaqlar və bu da sonda şirkətin dağılması ilə nəticələnəcək . Çünki belə bir şirkətdə işləmək heç bir işçinin maraqlarına uğun gəlmir. Bu cür işçisinin iş mühitini nəzərə almayan bütün şirkətlər məhv olmağa məhkumdur.
Google, Apple və Microsoft kimi şirkətlərin uğurunun əsasında işçi məmnunuiyyəti dayanır. Bu cür şirkətlər öz işçilərinin iş mühitini yaxşılaşdırmaq üçün bütün lazımi tədbirləri görüblər və bu gün də görməkdədirlər . Bütün dünya bu məşhur şirkətləri tanıyır və bu şirkətlərin gəlirləri rekord rəqəmlər ilə göstərilir. Hər kəsin bildiyi məşhur Google şəhərciyi məhz işçi məmnuniyyətini qazanmağa hesablanıb. Google işçiləri öz asudə zamanlarını çox səmərəli və maraqlı keçirdirlər. Uğurlu biznesin əsasında işçi məmnuniyyəti və işçi performansı durur.
1.
http://avcanselkabaoglukural.com/isci-performans-degerlendirme-sisteminde 2.
https://banker.az/ideal-is-n%C9%99dir-v%C9%99-n%C9%99y%C9%99-gor%C9%99-google- %C9%99m%C9%99kdaslari-bel%C9%99-xosb%C9%99xtdir/ 3. R.R.Abutalıbov “İdarəetmənin əsasları” Qafqaz Universiteti, 2014. Səh.224 TEXNOLOJİ TRANSFER ÜZRƏ BEYNƏLXALQ TƏCRÜBƏNİN AZƏRBAYCANDA TƏTBİQ İMKANLARI Dos.Odiljon ABDURAZZAKOV Westminster Beynəlxalq Universiteti oabdurazzakov@wiut.uz Nəsib CƏFƏROV Szent István Universiteti jafarov.nasib@phd.uni-szie.hu Xülasə Bu məqalədə innovasiya prosesinin stimullaşdırması nöqtəyi nəzərindən texnoloji transfer mexanizmləri- nin əhəmiyyətini təhlil edilir. Bu məqsədlə texnoloji transfer sahəsində mövcud nəzəri çərçivə və beynəlxalq təc- rübə müzakirə edilmişdir. Texnoloji transfer infrastrukturunun formalaşmasında dövlət, biznes sektoru və uni- versitetlərin rolu təhlil edilmişdir. Məqalədə həmçinin biznes inkubasiya mərkəzləri, texnoparklar, texnoloji transfer ofisləri və bənzər mexanizmlər daxil olmaqla texnoloji transfer sisteminin əhəmiyyəti müzakirə edilmişdir. Mə- qalə beynəlxalq təcrübənin təhlilinə əsaslanaraq Azərbaycanda texnoloji transfer sisteminin inkişaf etdirilməsi haqqında tövsiyələr ilə yekunlaşır. Açar sözlər: İnnavosiya sistemi, texnoloji transfer, üçqat heliks THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 260 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan APPLYING INTERNATIONAL EXPERIENCE ON TECHNOLOGY TRANSFER IN AZERBAIJAN ABSTRACT This article discusses the importnace of technology transfer mechanisms in stimulating innovation. It analyzes theoretical framework and international experience in the field of technology transfer. The role of technology transfer infrastrucuture is analyzed with a specific focus on business sector, government and universities. The importance of technology transfer catalysts including business incubators, technology parks, tecnology transfer offices and so forth are discussed. Based on the analysis of international experience the article concludes with recommendations on how to develop technology transfer system in Azerbaijan.
Son on il ərzində tədqiqatçılar arasında texnoloji transferin ölkənin innovativ imkanlarına təsiri və iqtisadi inkişafında roluna xüsusi önəm verilməkdədir. İqtisadi İnkişaf və Əməkdaşlıq Təşkilatı (OECD) innovasiyanı, yeni və ya əsaslı şəkildə təkmilləşdirilmiş məhsul və ya proses, yeni marketinq metodu və ya biznes təcrübəsində və ya bir şirkətin xarici əlaqələrində yeni təşkilati metod kimi səciyyələndirir [5]. İnnovasiyanın əsas xüsusiyyətlərini bu şəkildə sıralamaq mümkündür: 1) innovasiya fəaliyyətinin nəticəsi qeyri-müəyyəndir; 2) innovasiya investisiya tələb edir; 3) innovasiya kənara yayılır (spill-over); 4) innovasiya yeni biliyin və ya mövcud biliyin yeni kombinasiyasını istifadə edir; 5) müəssisə innovasiya nəticəsində rəqabət üstünlüyü əldə edərək istehsal etdiyi məhsula olan tələbi artırmaqla göstəricilərini daha da yüksəldir [8]. Əksər ölkələrdə innovativ fəaliyyətlərin stimullaşdırılması üçün milli innovasiya sistemi (MİS) qurulmuşdur. Frimana [2] görə, milli innovasiya sistemi yeni texnologiyaların ixtirası, idxalı, modifikasiyası və diffuziyası ilə məşğul olan dövlət və özəl institutsional şəbəkədən ibarətdir. Milli innovasiya sistemində elm, sənaye və dövlət sektorları xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Milli innovasiya sisteminin effektivliyi bu sektorların əməkdaşlıq dərəcəsinə görə dəyişir. Effektiv təşkil edilmiş milli innovasiya sistemi yüksək innovativ fəaliyyətlərlə nəticələnir. Məqalənin ikinci hissəsi innovasiya və texnoloji transferin nəzəri çərçivəsi fonunda rəqabətqabiliyyətlilik üçün innovasiyanın əhəmiyyəti və texnoloji transfer infrastrukturunu təhlil edir. Üçüncü hissə ali təhsil ocaqları və tədqiqat mərkəzlərinin texnologiya transferi prosesindəki rolundan bəhs edir. Sonuncu dördüncü hissə isə Azərbaycanda texnologiya transferi sahəsində mövcud vəziyyəti təhlil edir və effektiv texnologiya transfer mexanizminin yaradılması ilə əlaqədar tövsiyələr ilə yekunlaşır. 2.İnnovasiya və texnoloji transferin nəzəri çərçivəsinin təhlili Milli innovasiya ilə əlaqədar ilkin elmi ədəbiyyatlarda üç fərqli nəzəriyyə qeyd olunur: Romerin [6] “İdeya-əsaslı endogen böyümə” nəzəriyyəsi, Porterin [4] klaster-əsaslı milli sənayenin rəqabət üstünlüyü nəzəriyyəsi və Nelsonun [7] milli innovasiya sistemi nəzəriyyəsi. Milli innovasiya imkanları ölkənin müəyyən zaman dilimində innovativ texnologiya istehsal etməsi və kommersiyalaşdırma potensialının göstəricisidir. Belə ki, milli innovasiya imkanları ölkədə uzun müddətli dövrdə innovativ təşəbbüslərin uğurunu təyin edən fundamental investisiyanın, siyasətin və resursların qarşılıqlı əlaqəsindən asılıdır. Bu imkanlar iqtisadiyyatda qismən texnoloji təkmilləşmədən və əmək qüvvəsindən asılı olsa da, ölkənin mövcud investisiya qoyuluşu habelə elmi-tədqiqat və işləmələr (R&D) üzrə fəaliyyətinin səmərəliliyinə təsir edən və bu fəaliyyətə təşviq edən dövlət və özəl sektorun siyasətini də özündə əks etdirir. Elmi-tədqiqat və işləmə xərcləri ölkənin innovasiya göstəricilərinin müəyyən edilməsində ən geniş istifadə olunan statistikalardan biridir. Elmi-tədqiqat və işləmələr üzrə intensivlik (elmi-tədqiqat və işləmələr üzrə xərclərin ÜDM- də xüsusi çəkisi) iqtisadiyyatın yeni bilik yaradan nisbi investisiya dərəcəsinin göstəricisi kimi istifadə olunur [5].Şəkil 1-də innovasiya sahəsində son illərdə ciddi rəqabət aparan dörd ölkənin 1996 və 2013 cü illər arasında elmi-tədqiqat və işləmələr üzrə intensivlik göstəriciləri yer alır. İllər üzrə təhlil edilmiş göstəricilərə görə, Yaponiya, əsas rəqibləri olan Almaniya və ABŞ-ı üstələyərək 2008 ci ilə qədər ilk pillələrdə qərarlaşmışdır. Lakin, Yaponiyanın tədqiqat və inkişaf üzrə investisiya xərclərinin 2008 ci ildən etibarən azalması nəticəsində digər Asiya təmsilçisi olan Koreya Respublikası liderliyi ələ almışdır. Almaniya və ABŞ isə, bu illər ərzində inkişaf tempinə görə həm Yaponiya, həm də Koreyadan geri qalmışlar. THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 261 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan Milli innovativ imkanların determinantları 3 əsas elementə bölünür: (1) innovativ infrastruktur- yəni, innovasiyanı dəstəkləyici qurumlar, resurslar, və innovasiya siyasəti; (2) sənayə klaster qruplarının innovasiyaya verdiyi önəm; (3) ilk ikisi arasındakı əlaqənin dərəcəsi [9].
"Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış" dövlət proqramında qeyd olunduğu kimi, innovativ sahibkarlığın inkişafı ölkədə prioritet məsələ hesab olunur [1]. Hökumət inkişaf etmiş ekosistemin təcrübəsindən istifadə edərək, yeni texnologiya şirkətləri üçün əlverişli mühitin formalaşdırmasını təmin edərsə, belə tədbirlərin yaxın gələcəkdə müsbət nəticə verəcəyi gözlənilə bilər. Bu da öz növbəsində milli innovasiya sisteminin və səmərəli texnoloji transfer modelinin yaradılmasını tələb edir. Texnologiya transferi sahəsində nəzəri çərçivənin və beynəlxalq təcrübənin təhlili “Üçqat Heliks (Triple Helix)” çərçivəsində hökumət, biznes və universitetlər kimi üç əsas amilin əhəmiyyətini önə çıxarır (Şəkil 5). İnnovativ fəaliyyəti stimullaşdırıcı bir sistemin qurulması üçün “Üçqat Heliks”-in bu üç komponenti vacibdir [3]. Şəkil 5. “Üçqat Heliks (Triple Helix)”
Qeyd etmək lazımdır ki, bu üç komponentin arasındakı əlaqələr çox əhəmiyyətlidir. Məsələn, biznes sektorunun problemlərini və ehtiyaclarını nəzərə alaraq aparılan universitet tədqiqatları daha çox əhəmiyyət daşıyır. Bu proses ali təhsil və biznes sektoru arasında sıx əməkdaşlıq və koordinasiyanı tələb edir. Universitetlər öz tədqiqatlarını biznes sektorunun ehtiyaclarına əsasən formalaşdırdığı təqdirdə, universitetlərin yaratdığı bilik və texnologiyanın biznes sektoruna transferi daha da asanlaşır. Hökumət isə biznes sektorunda innovasiyanı dəstəkləyici siyasəti ilə bu prosesə öz töhfəsini verir. Hökumət, həmçinin ali təhsil və biznes sektoru arasındakı tərəfdaşlığın möhkömləndi- Koreya ABŞ
Yaponiya Almaniya
Dövlət Sənaye
Universitet THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 262 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan rilməsində mühim rol oynayır. Bu baxımdan xüsusilə, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi habelə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası və Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi biznes sektoru və universitetlər arasında daha sıx əlaqələri stimullaşdırmaq üçün milli siyasət yaradıl- masında təşəbbüs göstərə bilərlər. Statistik göstəricilərə nəzər saldıqda, cədvəl 1 də qeyd oldunduğu kimi, ölkədə elmi-tədqiqat və işləmə xərcləri 2008 və 2014-cü illər arasında artmış, lakin biznes sektoru tərəfindən maliyyələşdirilən bu xərclərin çəkisi 2014 cü il istisna olmaqla 2008 və 2013 cü illər arasında azalmışdır. Bundan başqa elmi-tədqiqat və işləmə fəaliyyətlərinə investisiya qoyuluşu ilə yanaşı, eyni zaman kəsiyi üçün elmi- tədqiqat və işləmə fəaliyyəti həyata keçirən müəssisələrin sayında artım müşahidə edilmir. Azərbaycan hökuməti elmi-tədqiqat və işləmə fəaliyyəti ilə məşğul olan biznes sektoruna qismən də olsa subsidiyalar təmin edərək bu sahəyə dəstək verə bilər. Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|