O‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi Volume 4

O‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi 
Volume 4 | Conference Proceedings 1 | 2023
O‘zbek tili, adabiyoti va folklori instituti 
Alisher Navoiy adabiy va ilmiy merosini 
o‘rganish masalalari 
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-1-19-30 
 
 
 
 
 
29
 
8-fevral 
https://tai.uz/ Xalqaro konferensiya 
kompozitsiyasigacha ana shu tarixiy voqea asos qilib olingan. Alisher Navoiy dostoni 
bu jihatdan buyuk salaflari Nizomiy va Dehlaviy asarlaridan farq qiladi.
Dostonning beshinchi bobida “Xamsa” besh vaqt namozga qiyoslanadi [4.31]. 
Uni to„liq ado etmoqni burchi deb biladi. Ma‟lum bo„ladiki, “Xamsa” turkiy xalqlar 
badiiy-estetik tafakkurining yuksak namunasi bo„lishi barobarida islom ma‟rifati aks 
etgan benazir axloqiy-ta‟limiy manba hamdir.
Xulosa qilib aytish mumkinki, ulug„ mutafakkir Alisher Navoiy ijodining 
irfoniy-falsafiy va adabiy-estetik asoslari Qur‟oni karim va hadisi sharifga tayanadi. 
Buyuk shoir poetik mazmun va shaklda ham, poetik obraz va uslubda ham, badiiy 
san‟atlarni qo„llash va vazn tanlashda ham ana shu ikki mo„tabar manbaga 
asoslangan. Eng ahamiyatli jihati, hazrat Alisher Navoiy islom ma‟rifati asoslarini 
adabiy-estetik mezon bilib, asarlarida yuksak badiiy talqin etish barobarida, 
muqaddas dinimiz arkonlariga bir umr mukammal darajada amal qilib yashagan. 
Buyuk shoir hayoti va ijodi, ana shu fazilatlariga ko„ra ham, abadiyatga daxldor va 
barcha zamonlar uchun ibrat bo„la oladi.
 
REFERENCES 
1.
Alisher Navoiy. Vaqfiya. /To„la asarlar to„plami. O„n jildlik. To„qqizinchi jild. – 
Toshkent: G„afur G„ulom nomidagi NMIU, 2013. 
2.
Alisher Navoiy. Layli va Majnun. /To„la asarlar to„plami. O„n jildlik. Yettinchi 
jild. – Toshkent: G„afur G„ulom nomidagi NMIU, 2013. 
3.
Alisher Navoiy. Mezon ul-avzon. /To„la asarlar to„plami. O„n jildlik. O„ninchi jild. 
– Toshkent: G„afur G„ulom nomidagi NMIU, 2013. 
4.
Alisher Navoiy. Saddi Iskandariy. /To„la asarlar to„plami. O„n jildlik. Sakkizinchi 
jild. – Toshkent: G„afur G„ulom nomidagi NMIU, 2013. 
5.
Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va hukamo. /To„la asarlar to„plami. O„n jildlik. 
Sakkizinchi jild. – Toshkent: G„afur G„ulom nomidagi NMIU, 2013. 
6.
Alisher Navoiy. Tarixi muluki Ajam. /To„la asarlar to„plami. O„n jildlik. 
Sakkizinchi jild. – Toshkent: G„afur G„ulom nomidagi NMIU, 2013. 
7.
Alisher Navoiy. G„aroyib us-sig„ar. /To„la asarlar to„plami. O„n jildlik. 
Sakkizinchi jild. – Toshkent: G„afur G„ulom nomidagi NMIU, 2013. 
8.
Alisher Navoiy. Hayrat ul-abror. /To„la asarlar to„plami. O„n jildlik. Oltinchi jild. – 
Toshkent: G„afur G„ulom nomidagi NMIU, 2013. 
9.
Жабборов Н. Маоний аҳлининг соҳибқирони. – Тошкент: Адабиѐт, 2021. 
10.
Саййид Сажжодий. Фарҳанги истилоҳоти ва таъбироти 
ирфоний. Теҳрон, 1992. 

---