Tadqiqot mavzusining dolzarbligi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 6
noyabrdagi “O‘zbekistonning yangi taraqqiyot davrida
ta’lim-tarbiya va ilm-fan sohalarini rivojlantirish
chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi P�-6108-son �armoni
va mazkur �armon ijrosini ta’minlash maqsadida
2020 yil 6 noyabrda qabul qilingan “Ta’lim-tarbiya
tizimini yanada takomillashtirishga oid qo‘shimcha
chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-4884-son qarorda
mamlakatimiz ta’lim-tarbiya va ilm-fan sohalarini
takomillashtirish, jamiyatimizda o‘qituvchi va pedagog
xodimlar, ilmiy va ijodkor ziyolilarga bo‘lgan hurmat-
e’tiborni yanada oshirish, o‘qituvchilarning kasbiy
mahoratini rivojlantirish, tizimda xususiy sektor
ishtirokini kengaytirish maqsadida O‘zbekistonning
yangi taraqqiyot davrida ta’lim-tarbiya va ilm-fan
sohalarini yanada rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari
belgilab berildi. Bilimga asoslangan iqtisodiyot
ta’lim va kasbiy tayyorgarlikning yangi modellarini
talab qiladi. Bunda davriy malaka oshirishdan farqli
ravishda ijtimoiy va iqtisodiy muvofiqlik imkoniyatiga
ega bo‘lgan «hayot davomida o‘qish» tamoyili asosida
uzluksiz malaka oshirish tizimini takomillashtirib
borish maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining malakasini
oshirish
tizimida
metodik
tayyorgarligini
takomillashtirish, uzluksiz kasbiy rivojlantirishning ko‘p
jihatdan nazariy yoritilishiga qaramay, jamiyat, fan va
ta’limning yangi yo‘nalishlari o‘qituvchini innovatsion
metodik tayyorgarligini takomillashtirish, uzluksiz
kasbiy rivojlantirish zaruriyatini kuchaytiradi.
Shundan kelib chiqib, boshlang‘ich sinf
o‘qituvchilarining
metodik
tayyorgarligini
takomillashtirish, uzluksiz kasbiy rivojlantirish
muammosini ilmiy jihatdan tahlil qilish natijasida
quyidagi qarama-qarshiliklar mavjudligi aniqlandi:
● zamonaviy ta’limni innovatsion jarayonlarga
yo‘naltirish va boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining
innovatsion o‘quv jarayonini amalga oshirishga doir
nazariy va uslubiy tayyorgarligi o‘rtasida;
● boshlang‘ich sinf o‘qituvchisini uzluksiz
kasbiy rivojlantirish zarurati va mavjud holatda bu
jarayonga ilmiy-metodik yondashuvlar yetarli darajada
rivojlanmaganligi o‘rtasida;
● o‘qitishning an’anaviy bilimga asoslangan
yondashuvi va boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining
metodik tayyorgarligini takomillashtirish, uzluksiz
kasbiy rivojlantirishda kompetentlikka asoslangan,
faol va shaxsga yo‘naltirilgan yondashuvlarni
talab qiladigan ta’limdagi zamonaviy innovatsion
tendensiyalar o‘rtasida;
● o‘qituvchilarning innovatsion metodik
tayyorgarligi sifatini oshirish zaruriyati va boshlang‘ich
sinf o‘qituvchilarini uzluksiz kasbiy rivojlantirish uchun
rivojlantiruvchi texnologiyalar va mexanizmni resursli
qo‘llab-quvvatlashning yetishmasligi o‘rtasida.
Yuqorida qayd etilgan obyektiv va subyektiv
ziddiyatlar pedagogik hodisaning mohiyatini
– boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarini uzluksiz
kasbiy rivojlantirish uchun pedagogik shart-
sharoitlarni aniqlashdan iborat bo‘lgan tadqiqot
muammosini faollashtiradi. Mavzuga doir ilmiy
adabiyotlar va mavjud holat tahlilidan ko‘rinadiki,
quyidagilar o‘qituvchining metodik tayyorgarligini
takomillashtirish, o‘zini o‘zi tahlil qilish va baholash,
o‘zini o‘zi rivojlantirish, uzluksiz malaka oshirish
zaruratini keltirib chiqaradi:
● ta’lim sohasida xalqaro tajribalar va qiyosiy
tahlil natijalari;
● zamonaviy texnologiyalarning takomillashuvi;
● jamiyat ehtiyoji hamda ta’limga bo‘lgan
talabning o‘sishi;
● jamiyat ehtiyoji va talablari asosida o‘qituvchi
rolining o‘zgarishi;
● DTS va o‘quv dasturlarining optimallashtirilishi.