Азярбайъан милли елмляр академийасы м. Фцзули адына ялйазмалар институту
Yüklə 3,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Filologiya məsələləri – №7, 2013
- Hashimhudjayeva Mohirukh Muzaffarovna
- Sənubər Zeynalova
- Мехти Рагимов Самира Касумова
- Dilarə Həmidova
- Eldar Ağayev
|
SEVİL İSMAYILOVA Azərbaycan Müəllimlər İnstitunun Sumqayit filiali
Böyük ingilis yazıçısı Conatan Svift "Qulliverin səyahəti" satirik romamı ilə bütün dünyada şöhrət qazanmışdır. Yazıçı o zamankı İngiltərənin dövlət quruluşunu, ictimai qaydalarını və adətlə- rini amansız bir surətdə lağa qoyur və qamçılayır. O hakim siniflərin parazitliyini və varlıların riyakarlığını, amansızlığını, öz mənfəətlərini güdəlırini, eqoizmini ifşa edirdi və bu Sviftin xəyal və icad qüdrətinin, doğrudan da, tükənməz olduğunu göstərirdi. Onun Qulliverinin başına nələr gəlmir. Qulliverin səyahətinin az qala hər səhifəsində müəllifin zamanındakı ictimai münasibət və hadisə lər ə aid e yh a m və işarələr vardır. Sviftin kitabının başlıca məna və əhəmiyyəti və hər rütbədən olan bütun parazitlərə və müftəxorlara qarşı nifrət, öz əllərilə dünyanın bu- tun maddi nemətlərini yaradan namuslu zəhmətkeşlərə hörmət və məhəbbətdən ibarətdir. S atirik fəlsəfı, - son dərəcə dərin mənalı ciddi roman olan bu əsər, eyni za- manda ən şən, sevimli və geniş yayılmış bir uşaq kitabı olmuşdur. Conatan Svift əziyyətlər, həyəcanlar, məyusluq və əzablarla dolu uzun və ağır bir həyat keçirmişdir. Sviftin uşaqlığı ağır keçmişdi. Uzun illər boyu ehtiyac içində yaşamış, varlı qohumlarının verdikleri cüzi yardım ilə dolanmışdır. Svift on dörd yaşında məktəbi qurtarıb, Dublin universitetinə daxil olmuşdu ki, həmin universitetdə hələ orta əsr qaydaları hökm sürürdü. Universitet yooldaşlaları sonradan xatırlayıb göstərirlər ki, hələ o illərdə Svift öz hazırcavablığı, tutarlı söz deməsi müstəqil və qəti bir səciyyəyə malik olması ilə hamıdan seçilirdi. Universitetdə keçilən Bütün fənlərdən ən çox şeir və tarixlə maraqlanır, əsas fənn olan din dərs- lərindən isə "səliqəsiz" qiymətlər alırdı. 1688-ci ildə Svift universiteti qurtarmağa imkanı olmadığından, İngiltərəyə gedir. Məhrumiyyetlərlə və yaşamaq uğrunda mübarizə ilə dolu müstəqil həyata baş- layır. Svift xeyli əlləşdikdən sonra axırda nüfuzlu bir əyan olan ser Vlyam Templin yanında katiblik vəzifəsinə qəbul olunur. Boş vaxtlarında O, yazıçılıqla məşğul olur və öz ədəbi əsərlərini çap etditirdi. Qürurlu və sözgötürməz bir gənc olan Sviftə katib ilə nökər arasında qalan bu vəziyyətiə öyrəşmək çətin idi və bu qulluqdan xoşu gəlmirdi. O, öz "havadarını" atıb, daha az həqarətli olan bir qulluq tapmaq ümidilə yenidən İrlandiyaya gedir. Bu təşəb- büs də boşa çıxdıqda, Svift yenidən öz əvvəlki ağasının yanına qayıtmalı olur. Sonralar Templ onun qabiliyyətini qiymətləndirib, ona daha diqqətli münasibət göstərməyə başlayır, Sviftlə uzun-uzadı söhbətlər edir və zəngin kitabxanasından ona kitablar tövsiyə edir, onu öz dostları ilə tanış edir və ona məsul tapşırıqlar etibar edir.
Filologiya məsələləri – №7, 2013
429 1692-ci ildə Svift magistr elmi dərəcəsinə dissertasiya müdafiə edir və bu, ona ki- lsədə vəzifə sähibi olmaq hüququ verir. Ancaq o Mur-Parkda qalmağı üstün tutub, 1699- cu ildə Templ ölənə qədər, anacaq fasilələrlə burada yaşayır, sonra isə ehtiyac onu yoxsul bir İrlanidiya kəndi olan Larakörda ruhäni vəzifəsində işləməyə vadar edir. Taleyin Svifti yenidən aparıb çıxartdığı İrlandiya o zamanlar geri qalmış, yoxsul və tamamilə İngiltərədən asılı olan bir ölkə idi. İngilislər orada zahirən mux- tariyyət olduğunu göstərməyə çalışırdılar, lakin əslində İrlandiya qanunlarının təsirini heçə endirmişdilər. İrlandiyada yaşadığı müddət Svift üçün səmərəsiz keçmədi. O, ölkəni başdan- başa gəzib, ehtiyacları və arzuları ilə tanış oldu, məzlum İrlandiya xalqına rəğbət his- si duymağa başladı İngilterədə sənaye və ticarət çiçəklənməkdə idi. Tacirlər və sahibkarlar xalq kütlələrini talamaq və müstəmləkələrdə aparılan qırğınlar sayəsində, misli görünməmiş dərəcədə varlamrşdılar. İti gedən ingilis gəmiləri Yer kürəsinin dənizlərini seyr etməkdə idi. Tacirlər və fırıldaqçılar az məlum olan torpaqlara soxulub yerliləri qırır, əsarət altına alır, uzaq ölkələrin təbii sərvətlərini "mənim- səyirdilər" və bu yerlər İngilis müstəmləkələrinə çevrilirdi. 1704-cü ildə Svift imzasız olaraq "İnsan cinsinin ümumi təkmilləşməsi üçün yazılmış çəllək nağılı" adlı çox gözəl kitabını nəşr etdirdi. "Çəllək nağılı" - ingilis xalq ifadəsi olub, mənası boş-boşuna danışmaq, çərən- çilik etmək deməkdir. Amma "Çəllək nağılı"nın başlıca mövzusu İngiltərədə ən çox yayılmış olan hər üç dini cərəyanın: anqlikan, katolik və protestant kilsələrinin kəskin satira atəşinə tutulmasından ibarətdir. Svift bu üç kilsənin rəqabətini üç qardaş: Mar- tin (anqlikan kilsəsi), Pyotr (katolisizm) və Cek (protestantizm) surətində təsvir edir. Conatan Svift son dərəcə möhkəm sirr saxlayan bir adam idi. Öz daxili aləmi- nin və yaradıcılığının sirlərini ən yaxşı dostlarına da açmazdı. Onun tərcümeyi-halın- da indiyə qədər bir çox sirli və aydın olmayan cəhətlər qalmışdır. Üzərində altı ildən artıq işlədiyi və həyatının ən başlıca məhsulu olan "Bir neçə gəminin əvvəlcə cərrahı, sonra kapitanı olmuş Lemyuel Qulliverin bəzi uzaq ölkələrə səyahəti" romanının yaranmasını xüsusilə gizlin saxlamışdı. Sviftin bütün başqa əsərləri kimi, bu kitab da imzasız nəşr edilmişdi. Hətta 1726-cı ildə romanın əlyazmasını "naməlum şəxsdən" almış olan naşir özü də bunun müəllifinin kim oldu- ğunu bilmirdi. "Qulliver" oxucuları hər şeydən əvvəl öz qeyri-adi süjetilə, qəhrəmanın liliputlar və nəhənglər, laputalılar və quiqnqnmlar arasında olduğu zaman aldığı tə- əssüratın heyrətverici dərəcədə dürüst düşünülmüş təsvirlərilə cəlb etmişdir. Bir çox- ları "Qulliveri" əyləncəli, gülməli bir nağıl kimi başa düşüb, bu fantastik əhvalatda dərin bir məna olduğunu, İngiltərənin qayda-qanunlarının adət və siyasətinin amansız satira atəşinə tutulduğunu dərk etməmişlər. Sviftin yaşının keçmiş olduğu bir vaxtda yaratdığı "Qulliverin səyahəti" yazıçı- nın həyat haqda uzun illər boyu düşüncələrinin məhsuludur. Çox qəribə fantastika hələ romanın birinci səhifələrindən, Qulliverin gəmi batdıqdan sonra, altı düymə boyda xırdaca adamlara əsir düşməsi ilə başlanır. Həqiqətə əsla bənzəri olmayan şeylər barədə Svift elə soyuqqanlı, sakit, elə doğruçu bir əda ilə danışır ki, guya söhbət həyatda hər bir addımda rast gələn ən adi hadisəbr barədə gedir. Bu zaman Qulliverin rəvayətləri o qədər əsaslandırılmış və
Filologiya məsələləri – №7, 2013
430 inandırıcı görünür ki, biz qeyri-ixtiyari olaraq bu xırdaca adamcığazlan və onlan əhatə edən şeyləri Qulliverin özü kimi gözümüzün önündə görməyə başlayırıq. Həqiqətə uyğunluq duyğusu tənasüb və ölçülərə ən dəqiq surətdə riayət edilməsi, ən diqqətli hesablama və faktik məlumatın bolluğu sayəsində əldə edilir. Belə ki, məsələn, Svift Liliputstanı təsvir etdikdə, belə bir təsəvvürə əsaslanır ki, liliputların boyu Qulliverin boyundan on iki dəfə kiçikdir, buna görə də, onların bə- dənlərinin səthi təxminən 150 dəfə (12X12), həcmi isə təxminən 1700 dəfə (12X12X12) bizim bədənimizdən kiçikdir. Buradan da bir çox qəribə epizod və anlaşılmazlıqlar əmələ gəlir. Müəllif liliput dərzilərinə Qulliver üçün yeni kost- yum hazırlamağın nə dərəcədə böyük bir zəhmətlə başa gəldiyini, buna nə qədər parça sərf edildiyini, Qulliverin saxlanılmasının baha oturduğunu onun üçün əlverişli bir ev tapılmasının və s. nə qədər çətin olduğunu ətraflı surətdə nəql edir. Eyni zamanda "Qulliverin səyahəti"ndə hər bir cizgi və ştrixdə bir çox eyham və işarələr vardır ki, bunlar əfsanəvi Liliputstan ilə Sviftin zamanındakı İngiltərə arasın- da bir çox müştərək cəhətlərin olduğunu görməyə məcbur edir. Həqiqətdə insanlara mü- hüm və hətta əzəmətli görünən ictimai hadisələr və qarşılıqlı insan münasibəti gözlənmə- dən mikroskopik dərəcədə kiçilir, onun sayəsində xırdaca və gülünc görünür. Qulliver görür ki, liliputların arasında da, demək olar ki, onun öz vətənində olan eyni adət və ənənələr mövcuddur. Belə məlum olur ki, bu xırdaca cırtdanlar da böyüklük, şöhrətpərəstlik, xudbinlik iddiasına düşür, sərvəti, mənsəbi hər şeydən ar- tıq qiymətləndirir, öz xırdaca krallarını dünyanın ən qadir hökmdarı sayır, bir-birilə mübahisə edir, dedi-qodu yayır, intriqa aparır və daxili müharibələrə girişirlər. Bən- zəyiş daha irəli gedir, bir-birilə düşmənlik edən liliput siyasi partiyaları – hün- dürdaban tərəfdarları və alçaqdaban tərəfdarları, ingilislərin tori və viqlər partiyalarına bənzəyir; yumurtanın iti ucu və küt ucu tərəfdarları məzhəbləri isə, yumurtanın hansı başından sındırmaq barədə qəti bir qərara gələ bilmirlər ki, bu da o zamanın dini mü- bahisələrinin satirik bir təsviridir. Liliputstandan dar bir körfəzlə ayrılan düşmən Blefüsku dövləti, əlbəttə, İngiltərə ilə uzun müharibə aparan Fransadır. Dartılmış ipin üzərində başqa saray adamlarından daha məharətlə oynamağı yə padşahın tutduğu ağacın üstündən yaxşı hoppanmağı bacaran liliput maliyyə naziri bir çox cəhətdən İngiltərənin baş naziri Uolpola liliputların xəsis, hamıdan şübhələnən və qorxaq pad- şahları isə, şübhəsiz ki, kral I Georqa bənzəyir. Bu misallardan aydındır ki, "Qulliverin səyahəti"ndəki hər bir epizodda Svift za- manındakı ictimai və siyasi həyata işarələr vardır. Romanın ikinci hissəsində, Qulliverin nəhənglər ölkəsindəki macəraları təsvir edildikdə, Svift Ingiltərənin siyasi və ictimai həyatının daha ayrı-ayrı nöqsanlarını və hökmdarlarının deyil, bütünlüklə idarə sistemini və dövlət quruluşunu tənqid edir. Qulliver özü indi raiskin bir liliputa dönüb, bu nəhənglər aləmində bir çox əzab və əziy- yətlər çəkir. "Səyahətin" ikinci hissəsində mərkəzi yeri, Qulliverin nəhənglər kralı ilə söh- bəti tutur ki, burada Qulliver İngiltərənin qanun və adətlərindən ətraflı danışır. Liliput- ların həyatı Qulliverə nə qədər miskin görünürdüsə, nəhənglər kralına da insanların hə- yatı o qədər miskin görünür. Bu ağıllı, məlumatlı padşahın dililə Svift dövlət və siyasi xadimlərin satqınlığını, mənfəətpərəstliyini ifşa edir; seçicilərin rəyini satın almaq və hər cür sui-istifadələr üçün geniş imkan verən ingilis seçki qanunlarını pisləyir; onun fıkrin-
Filologiya məsələləri – №7, 2013
431 cə, nöqsanlı olan İngiltərənin parlament quruluşunu tənqid edir ki, burada palata üzvləri azad seçki yolu ilə deyil, irsiyyət qaydasılə təyin edilirlər; məhkəmə süründürüçülüyü və hoqqabazlıqlarınını, ölkə üçün ağır yük olan qanlı müharibələri, gənclərdə eqoist meyllər və pis adətlərin inkişafına geniş imkan verən tərbiyə, təlim üsullarını və sairəni qamçılayır. Romanın üçüncü hissəsində Qulliverin cürbəcür uydurma ölkələrə - Laputaya, Balnibarbiyə, Laqqneqqə, Qlabbdobdribə, eləcə də Yaponiyaya səyahətini təsvir edən fəsillərdə də biz həmin fikirlərə daha kəskin bir şəkildə rast gəlirik. Qulliver Balnibarbidə olduğu zaman, yerli füosoflarla görüşür. Qulliver söyləyir. "Bəd- bəxtlər elə üsullar axtarırlar ki, onların vasitəsilə padşahları inandırsınlar, onlar da öz nədimlərini ağıllı, qabiliyyətli və xeyirxah adamların içərisindən seçsinlər, nazir- ləri ümumi rifahın qayğısına qalmağa öyrətsinlər, yalnız cəmiyyətə görkəmli xid- mətlər göstərən adamları mükafatlandırsınlar; padşahları inandırsınlar ki, onların həqiqi mənfəətləri yaqətli adamlara tapşırılmalıdır". Svift bu xəyalpərəstlərin baş tuta bilməyəcək planlarını kinayəli bir surətdə saya- saya, sətirlərarası özünün insan həyatının və dövlətin qurulması barədə müsbət görüşlərini söyləyir. O istəyir ki, vətəndaşlar cəmiyyət qarşısında borclarını qorxu və zorla deyil, yüksək şüurluluq və öz yaxın adamlarına qarşı duyduqları məsuliyyət hissilə yerinə yetirsinlər. O, arzu edir ki, insanın ləyaqəti onun sərvəti və rütbəsilə deyil, ağlı və mənə- vi keyfıyyətlərilə, öz fəaliyyəti sayəsində insanlara verdiyi həqiqi fayda ilə ölçülsün. Svift bütün kitab boyu mütləqiyyət və zorakılığın cürbəcür təzahürlərini ifşa edə-edə xəyalları növbə ilə Qulliverin qarşısından gəlib-keçən, Roma respublikası qəhrəmanları haqqında heyranlıqla danışır. "Mən hər şeydən artıq zalım və cəllad hökmdarları tələf etmiş, azadlığı və məzlum xalqların tapdanmış hüququnu bərpa et- miş adamların simalarına baxmaqdan ləzzət alırdım". Sviftin rəyinə görə, zəhmətkeş xalq - netmətlər yaradan adamlar ən dərin hörmətə layiqdirlər: "Eyni tarlada bir sün- bül və ya bir ot əvəzinə ikisini bitirməyi bacaran hər kəs insanlığa və öz vətəninə bü- tün siyasətçilərin bir yerdə etdiklərindən daha artıq xidmət etmiş olur". Öz müasirlərindən yüksəkdə durmasına və onlardan uzağı görməsinə baxma- yaraq, Svift dünyada hökm sürən şəri necə aradan qaldırmaq və ictimai adətləri necə yaxşılaşdırmaq sualına tam aydın bir cavab tapa bilməmişdir. Xalqın iztirab və bədbəxtliklərində o öz mənfəətlərini güdən hökmdarları, saray adamlarını və acgöz varlıları taqsırlandırır. "Hər varlının müqabilində mindən artıq yoxsul var, Açıq-aşkar söyləmək olar ki, bizim xalqın çox böyük əksəriyyəti mis- kin həyat keçirir". Svift Qulliverin dililə məsləhət görür ki: "padşahların və nazirlərin köməyi olmadan da keçinmək mümkün ikən, onlara etibar edilməməlidir". Svift istehzalı bir tövrlə Laqadodakı Böyük akademiyanın alimlərini, mənasız layihələrin hazırlanması ilə məşğul olan boş xəyalbazlan ustalıqla təsvir edir. Onlar hörümçək torundan qumaş hazırlamaq, buzu yandırıb barıt qayırmaq, xi- yardan günəş enerjisi almaq, evi özüldən deyil, damından başlayaraq inşa etmək və s. ilə məşğul olurlar. O zamanlar elmi işlər arasında, doğrudan da, orta əsr sxolastik qalıqlarının xeyli tör-töküntülərinə rast gəlmək olurdu. Öz zəmanəsinin ən elmi adamlarından biri olan Svift, əlbəttə, ümumiyyətlə elmə qarşı deyil, heç bir əməli fayda verməyən, zamanın və həyatın tələbatından ayrılmış olan elmə qarşı çıxır, öz Filologiya məsələləri – №7, 2013
432 biliklərilə şəxsən varlanmaq və xalqı kobud bir surətdə aldatmaq məqsədilə möh- təkirlik edən alimlərə nifrət bəsləyirdi. Conatan Svift yalnız orta əsr alimlərinə, dvoryanlıq və ruhaniliyin tüfeyliliyinə, saray adamlarının padşahlar qarşısında pərəstişkarlığına, sxolastik saxta elmə istehza etməklə kifayətlənməyib, xalq üçün yeni istismar növləri və yeni məhrumiyyətlər, iztirablar və fəlakətlər gətirən burjua münasibətinə də istehza edirdi. Svifti xüsusən mənfəətpərəst adamların şərəfsizcəsinə qazanc güdmələri, müstəmləkə qarətlərinin, sənaye və ticarətin onlar üçün yaratdığı bütün imkanlardan pulçıxarmaq cəhdləri həd- dən çox qəzəbləndirirdi. Svift Laqadodakı xəyalbazlar akademiyasını təsvir edərkən, göstərir ki, "akade- miyalar" insanlığı "xoşbəxt etmək üçün" onlarca üsullar təklif edirlər. Müəllif əlavə edir: "ancaq təəssüf ki, hələ bu layihələrdən heç biri başa çatdmlmamışdır; hələlik isə ölkə gələcək firavanlığı gözləyə-gözləyə xarabaya çevrilmişləri, evlər uçulur, əhali isə aclıq və cır-cındır içində gəzir". Romanın dördüncü hissəsində qəhrəman xəyali quiqnqnmlar ölkəsinə düşür. Qulliverin atlar ölkəsində olmasını təsvir edərək, məyus olmuş və yorulmuş Svift öz hazırcavablığına tam sərbəstlik verir, həmvətənlərinə sübut etməyə çalışır ki, onların həyatı qeyri-insani, çox pis, çox haqsız və amansız qurulmuşdur. Çirkin, acgöz ikiayaqlı vəhşilər olan yexular get-gedə daha artıq Qulliverin yadına onun "mədəni" həmvətənlərini salır; əksinə, sadəlövh atlar ona "insani" adam- lardan daha mehriban görünürlər, onların dillərində hətta "yalan" anlayışı da yoxdur: Qulliver bu nəticəyə gəlir ki, insanlıq kökündən xarab olmuşdur və insanlar insanlıq simasını itirib, iyrənc yexulara çevrilirlər. Sviftin qəzəbli və acı satirasında insan həyatının əsaslarını köklü danmaqdan başqa heç nə görməyən tənqidçilər Svifti bir səslə insan-sevməz adlandırıb bu qondar- ma insansevməzliyi müəllifin xasiyyətinin pisliyilə izah etməyə çalışırlar. Lakin bü- tün kəskinliyinə baxmayaraq, Svift satirası içərisində həyatı təsdiq edən bir əsas var- dır. Zira o, ümidini itirmir ki, "nəhayət, ağıl kobud qüvvəyə qalib gələcəkdir". Svift öz zəmanəsini, bütün özbaşınalıqları və sərtliklərilə dünyanı dəyişdirəcək və islah edəcək olan daha yaxşı gələcək naminə inkar etmişdir. Sviftin satirası yayınmaadan qarşıdakı hədəfı düz vurur və bu hədəf müəllifm özünə olduğu kimi, oxucuya da açıq-aydın görünür. Svift öz mühakimə və nəticələ- rində heyrətverici dərəcədə ardıcıl və məntiqidir. Onun bütün eyham və işarələri asanlıqla şərh edilir; XVIII əsr İngiltərəsinin ictimai-siyasi həyatının tamamilə müəy- yən və konkret hadisələri şəklində göz önündə canlanır. "Qulliverin səyahəti" dünya ədəbiyyatında on gözəl satirik əsərlərdən biridir. Öz zamanındakı İngiltərənin bütün nöqsanlarını qorxmadan açıb göstərən, "qüdrətli azadlığın coşqun mübarizi", ağlın, ədalətin tərəfdarı və parlaq satirik olan Conatan Svift qabaqcıl insanlıq üçün bu gün də əzizdir. Onun qəzəbli və coşqun kitabı, indi də milyonlarla oxucuların qəlbində xalqa zülm edənlərə, zorakılığa və şərə qarşı qəzəb hissi oyadır.
Filologiya məsələləri – №7, 2013
433 С.Исмаилов По роману великого Английского классика Джонатана Свифта о «путешествия Гуливера» Резюме
Вершина творчество Свифта «Путишествия Гуливера» (1726) Паро- дия и одновременно совершенствуя литературы путешествий, с «откры- вает» фантастические страны, сатирические комментария, реальные пе- рерективы и идеалы европейского общественного устройства. Его коми- чные, сближающим отражением предстает мирок лилипутов; здравый и свободный рассудок выносит приговор новейшим свершениям истории. В «Путишествия Луливера» осмеяно безумие «чистого» научного прогресса, не состоятельность буржуазная просветительная гуманияма. Демонстри- руется, выдвинута ироническая диллема «разум» социально извращенным человеческом существованием.
S.Ismailov on the novel by the great English classic Jonathan Swift on the "journey Guliver" Summary
The top of Swift's work "Guliver Trips" (1726), a parody, and improving travel literature, with "opens" a fantastic country, satirical commentary, real and ideals of the European social order. His comedic, bringing together the reflection appears little world of Lilliput, robust and free mind adjudicates the latest achievements of history. In "Trips Gulivera" ridiculed the madness of "pure" scien- tific progress, not solvency bourgeois educational gumaniyama. Demonstrates launched an ironic dilemma "mind" socially perverse human existence.
Rəyçi: Firuz Mustafa fəlsəfə elmləri doktoru
Filologiya məsələləri – №7, 2013
434
Mündəricat ÄÈË×ÈËÈÊ
History of the transnational processes and their’s influence on the enrichment of word-stock of english ............................................................................................ 3 Məhəbbət Əsədova Bəzi dillərdə müşahidə edilən işarə və şəxs əvəzlikləri kontominasiyası hallarının psixolinqvistik aspektdən təhlilinə dair ..................................................... 12
Games - motivation in teaching english ..................................................................... 18 Hashimhudjayeva Mohirukh Muzaffarovna The ways of plant nomination in english, russian and uzbek languages..................... 23 Jurayev Elbek Sadullayevich The types of dictionaries............................................................................................. 28 Sənubər Zeynalova Bədii nitqin üslubiyyatında metaforanın rolu ............................................................ 33 Sevda Kazımova Перевод юридических текстов ............................................................................... 38 Мехти Рагимов Самира Касумова Проблемы перевода английских пословиц и поговорок...................................... 43 Yaşar Məmmədli Leksik yolla intensivliyin ifadə yolları ....................................................................... 49 Şirməmməd Qulubəyli Təklik anlayışı müasir Azərbaycan dilində kəmiyyət funksional – semantik kateqoriyasının tərkib hissəsi kimi ............................................................................. 54
Azərbaycan dilində ingilis dili mənşəli terminlərin leksik və semantik xüsusiyyətləri ............................................................................................. 60
Müasir ingilis ədəbi dilində felin şəxssiz formaları sistemində məsdərin yeri .......... 65 Ülkər Musayeva Azərbaycan ədəbi dilində kəmiyyət bildirən əlamətlər .............................................. 69 Eldar Ağayev Slenq – dilçilik termini kimi ..................................................................................... 75 Lalə Rzayeva Bədii mətndə personaj nitqinin leksik xüsusiyyətləri ................................................ 80 Yüklə 3,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|