Азярбайъан республикасы дахили ишляр назирлийи
Yüklə 329,84 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
30 NƏTİCƏ Istanbu l müqaviləsindən sonra Türkiyə bütün sərhəd boyu Cənubi Qafqaza öz qoşunlarını yeritdi. Osmanlı işğalına məruz qalmış vilayətlərdə əvvəlki inzibati-ərazi bölgüsü kiçik dəyişikliklərlə saxlanılmışdı. Rusiya məmurlarını, ilk növbədə, Abşeronun neft quyuları maraqlandırırdı.Rus komendantlığının həyata keçirdiyi siyasət Bakıda və ümumiyyətlə Xəzərsahili münbit torpaqlarda məskunlaşmağa can atan ermənilər üçün bir fürsət idi. I Pyotra müraciətlə "yeni əldə olunmuş torpaqlarda", xüsusilə Bakıda onlar üçün yer ayırmağı xahiş etdilər. Lakin bununla belə, Rusiyanın yeni torpaqlardan götürüləcək gəlirə bəslədiyi ümidi özünü doğrultmadı. Buna görə də I Pyotrun sağlığında bu barədə bir kəlmə belə deməyə cəsarəti çatmayan məmurlar imperatorun ölümündən sonra (1725) Xəzərsahili əyalətlərdən əl çəkməyi tələb etməyə başladılar. Ərazisi iki iri imperiya arasında bölüşdürülmüş Azərbaycanın xalq kütlələri yadelli əsarətinə tabe olmaq istəmir, kəskin müqavimət göstərirdi. Mübarizənin passiv formaları vergi və mükəlləfiyyətləri ödəməkdən imtina, yaşayış yerlərini tərk etmək idi. Şah hakimiyyətini möhkəmləndirmək istəyən Nadir dövlət idarəçiliyində islahatlar həyata keçirdi. Artmaqda olan hərbi xərcləri ödəmək məqsədi ilə Nadir şah amansız vergi siyasətinə əl atmışdı ki, bu da xalq kütləsinin onsuzda ağır olan vəziyyətini daha da mürəkkəbləşdirmişdi. Beləliklə, Nadirin amansız siyasətinin, aramsız müharibələrin nəticəsi olaraq ölkənin müxtəlif sosial təbəqələri arasında yaranmış ziddiyyətlər sonda dövlətin tənəzzülünə, sui-qəsdlərə və saray intriqalarına gətirib çıxardı və Nadir şah belə bir sui-qəsdin qurbanı olaraq 21 iyun 1747-ci ildə çadırında öldürüldü. Onun ölümündən sonra əsasən hərbi güc nəticəsində birləşdirilmiş imperiya dağıldı. Bunun əsas səbəbi imperiya daxilində əmtəə-pul münasibətlərinin və iqtisadi əlaqələrin zəif olması idi. 31 Yüklə 329,84 Kb. Dostları ilə paylaş:
|