Азярбайъан республикасынын тящсил назирлийи бакы дювлят университети
Yüklə 0,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QİÇS-ə yoluxmuş insanlarda şəxsiyyət dəyişkənliyi Pakdel B. Ə., магистрант
- Hamiləlik dövründə analığa namizədin emosional dəyişikliyi
- Fəsadlı hamiləliyin tibbi-psixoloji xüsusiyyətləri Quliyeva Nuriyyə, magistrant
- Hamiləlik dövründə qadınların psixoloji vəziyyəti Quliyeva Nuriyyə,magistrant
|
ƏDƏBİYYAT
1.
İsmayılov N.V., İsmayılov F.N. Tibbi psixologiya və psixoterapiya, Bakı Maarif nəşriyyatı, 2002. 2.
çap nəşriyyatı, 2006. 3.
Xüsusi Hazırlıq Siniflərinin təşkili, Açıq cəmiyyət institutu, Bakı yardım fondu, 2001. 4.
5.
Развитие ребенка. Лаура
Е. Берк,
Мастера психологии, 6-с издание, Питер, 2006.
QİÇS-ə yoluxmuş insanlarda şəxsiyyət dəyişkənliyi Pakdel B. Ə., магистрант Şəxsiyyətin normal inkişafı problemi hər
zaman psixoloqların diqqət mərkəzində olmuşdur. Müşahidələrdən və araşdırmalardan məlum olmuşdur ki, şəxsiyyətin normal inkişafına bir çox amillər təsir edir və bunların sırasında insanın sağlamlıq durumu önəmli yer tutur. Çox saylı tədqiqatlar göstərir ki, şəxsiyyətin patologiyası özü ilə əsasən motivasiyası sahəsinin dəyişməsini gətirir. Hər bir normal insan fəaliyyətinin tərkibində aparıcı motivlər vardır. Həmin motivlər olmadan fəaliyyətin mahiyyəti şəxsiyyət mənasında məhrum olur. Motivasiya sahəsinin və dəyərlər sisteminin dəyişilməsi bir sıra somatik və psixi xəstəliklər zamanı özünü göstərməkdədir. QİÇS sindromuna yoluxmuş xəstələrdə bu hal qaçılmazdır. Bu xəstələrin motivasiya sahəsi nəzərə çarpacaq dərəcədə kasadlaşma mərhələsinə çatmamışdan öncə uzun müddətli və önəmli keyfiyyət dəyişikliyi ilə qarşılaşır. Onların ailə üzvlərinə, dostlarına, işlərinə və ümumilikdə mühitə münasibətləri
37 37 dəyişmiş olur. Onların həyatda ki, yəni hadisələr əhəmiyyətini itirməyə başlayır. İmmun çatışmamazlığı sindromuna yoluxmuş xəstənin psixi vəziyyəti və davranışı yalnız xəstəlik zamanı orqanizmin mexanizminin dəyişilməsi ilə əlaqədar olmayıb, həm də şəraitdən, ətrafdakıların münasibətindən, mövcud imkanlardan irəli gəlir. QİÇS-ə yoluxmuş xəstənin şəxsiyyətini dəyişməsini göstərən bir çox meyarlar vardır. Bunlardan aşağıdakıları sadalamaq olar: 1.
fəaliyyətin aparıcı motivinin məzmunun dəyişməsi. 2.
xəstənin maraqlar dairəsinin, ətraf
mühitlə münasibətlərinin pozulması. 3.
dəyişilməsi. İmmun çatışmamazlığı sindromuna yoluxan insanın fəaliyyətinin məqsədə yönlülüyünə baxarkən onu da qeyd etmək lazımdır ki, xəstələrdə məqsədə çatmaq motivasiyası olsa da bu sağlam insanlarda olan davranış motivlərindən fərqlənir. Bundan başqa şəxsiyyətin tipindən asılı olaraq insanın öz xəstəliyinə görə göstərdiyi reaksiyalarda fərqli olur. Belə ki, QİÇS-ə yoluxduğu haqda informasiya olan şəxsin davranışında, vəziyyətlə barışmamaq, xəstəliyin mövcudluğunu inkar etmə və ya daha konstruktiv həll yollarını seçmə kimi hallarda rast gəlinə bilər. Belə emosional nəzarətin zəiflənməsi nəticəsində də psixi pozuntuların bir sıra formaları təzahür edə bilər. Buna görə də QİÇS-ə yoluxmuş xəstələrə tibbi dəstəkdən əlavə
həm xəstənin yaxınlarının, həm
psixoloqların, Terapevtlərin yardım
göstərməsi çox önəmlidir.
38 38
Ə DƏBİYYAT 6.
Bayramov Ə.S., Əlizadə Ə.Ə. Psixologiya, Bakı Çinar-çap nəşriyyatı, 2006. 7.
and Emotion, “Virayesh” Publication Institute, 1998.
Hamiləlik dövründə analığa namizədin emosional dəyişikliyi Quliyeva Nuriyyə, magistrant Analıq əslində olduqca özünəməxsus və xüsusi bir vəziyyətdir, yəni hər bir analığa namizəd qadın yaşadığı şəraitlə əlaqədar olaraq bu hadisəni digərlərindən daha fərqli formada yaşayır. Əksər insanlar belə hesab edirlər ki, hamilə qadınlar hamiləlik ərzində gərgin, bununla bərabər xoşbəxt olurlar. Lakin doğrusu budur ki, qadınlar ilk üç aya başlamaqla bir sıra emosional hallar keçirirlər.
fiziki dəyişikliklərlə biruzə verir; menstruasiyanın gecikməsi, müsbət nəticələnən hamiləlik testi, yorğunluq, mədə bulanması, və s. Emosional vəziyyətdə isə çox vaxt çox böyük dəyişikliklər olmaya bilər. Amma, yenə də bu vəziyyətini diqqətlə müşahidə edən analığa namizəd hormonal dəyişikliklər səbəbi ilə meydana çıxan tez-tez dəyişən əhval-ruhiyyəsini nəzərindən qaçırmır. Hamiləlikdə vacib rol oynayan başlıca iki hormon estrogen və progesterondur. Qadının əhval-ruhiyyəsi bu hormonlarla əlaqədar olaraq böyük sevinc və qəmginlik halları arasında dəyişə bilər. Çox cüzi bir səbəb onu ağlamağa vadar edərkən, birdən-birə səbəbini dərk edə bilmədiyi sevinc, xoşbəxtlik də hiss eməsi mümkündür
39 39 İ kinci üç ay: İlk üç ayın stress və narahatlığından sonra hamilə qadınlar ikinci üç ayda daha sakit əhval-ruhiyyəli olurlar, lakin hələ də onları gözləyən bir sıra problemlərlə qarşılaşırlar. Uşağı itirmək qorxusu hələ də davam edir, ikinci üç ayda bununla bərabər birinci üç aydakı fiziki narahatlıqlar artıq azalmış vəziyyətdə olur. İkinci üç ayda ən çox gözə çarpan hadisə fetal irəliləmə zamanı baş verir. İlk dəfə hamilə olan qadınların hamiləlik müddəti ümumi olaraq, təxminən 20 həftə müddətində müəyyənləşir. Əgər ana ikinci vı ya daha sonrakı uşağa hamilədirsə, bu, nisbətən tez müddətdə gerçəkləşə bilər.
övladına qovuşmaq üçün daha çox can atır, səbirsizliklə bu anı gözləyir.Təbii ki, hamiləliyi ilə bağlı ona daha həssas davranılması, ətrafdakıların ona diqqətlə yanaşması onu sevindirir. Hamiləliyin son həftələrində olan ananın psixoloji narahatlıq və qorxuları, fiziki narahatlıqlarının da çoxalması ilə daha da artır. Hamiləliyin son günlərini yaşayan qadına həyat yoldaşı tərəfindən göstəriləcək, xoş münasibət və diqqət onun əhval-ruhiyyəsinin artmasına kömək edəcək.
xüsusiyyətləri Quliyeva Nuriyyə, magistrant Hər bir hamiləlik müəyyən risklərə malikdir. Lakin yüksək riskli hamiləlikdə analığa namizədin və rüşeymin səhhəti ilə bağlı daha böyük risklər olur. Bunu qabaqcadan anada olan və ya sonradan inkişaf edən səbəblər şərtləndirə bilər. Onlar birdən çox uşağın olması, əvvəlki hamiləlikdə problemin olması və ya analığa namizədin 35-dən çox yaşı olmasını özündə ehtiva edir.
40 Qeyd etməliyik ki, son dövrlərdə bu mövzu qlobal problemlərdən biridir. Çünki statistika göstərir ki, fəsadlı hamiləliklərin sayı müxtəlif səbəblərdən get-gedə artır. Hamiləliyi çətinləşdirə bilən vəziyyətlər aşağıdakılar ola bilər:
• Ürək xəstəliyi • Yüksək qan təzyiqi • Böyrək problemləri • Avtoimmun pozulmalar • Cinsi olaraq ötürülmüş xəstəliklər • Şəkərli diabet • Xərçəng xəstəliyi Başqa şərtlər də hamiləliyi riskli edə bilər. Məsələn, gestasional diabetli hamilə olmaq. Doğuşqabağı yaxşı və düzgün qayğı bu vəziyyətləri aşkar etməyə və onları müalicə etməyə kömək edə bilər. Qadın hamilə olmazdan əvvəl yaxşı qidalanması və sağlam həyat tərzi olması vacibdir. Yaxşı doğuşqabağı qayğı və hamiləlik dövründə tibbi müalicə fəsadların qarşısını almağa kömək edə bilər. Riskli hamiləlik üçün üçün risk faktorlarına daxildir: • Gənc və ya yaşlı ana olmaq • Normadan çox və ya normadan aşağı çəkili olmaq • Əvvəlki hamiləliklərdə problemlərin olması • Yüksək qan təzyiqi, şəkər və ya İİV (İnsan İmmundefisit Virusu) kimi xəstəliklərin mövcud olması • Preeklampsiya və eklampsiya • Anemiya Səhhət ilə bağlı problemlər həmçinin hamiləlik əsnasında da yarana bilər. Belə problemlər hətta daha əvvəl sağlam olan qadınlarda da rast gəlinə bilər. Qeyd olunan riskləri nəzərə alaraq könüllü olaraq ana olmağa can atan analığa namizədlərin psixologiyası normal
41 41 hamiləlik keçirən analardan fərqlənir. Belə ki, övlad sevgisi onları bütün riskləri gözə alaraq ana olmağa vadar edir. Bu kimi risklər zamanı hamilə qadın mütləq həkim nəzarətində olmalı və müvafiq məsləhətlər almalıdır.
Hamiləlik dövründə qadınların psixoloji vəziyyəti Quliyeva Nuriyyə,magistrant Hamiləlik fizioloji bir prosesdir. Ancaq o,qadın orqanizmində bir sıra dəyişikliklər yaradır. Bəzi hallarda, bu dəyişikliklər toksikoz və nevrozlaşma formasında, müxtəlif somatik pozuntularla özünü göstərir. Qadının hamiləliyə münasibəti bir sıra amillərlə-sosial, iqtisadi, mənəvi, etik, o cümlədən qadının öz şəxsiyyət problemləri ilə bağlı olur. Hamiləlik arzuolunan və arzuolunmaz ola bilər ki, bu da özünəməxsus problemlər yaradır. Bəzən hamiləliyin əvvəlində əsəbilik, müxtəlif iylərə qarşı həssaslıq, bəzi qidalardan çəkinmək, yuxululuq, yorğunluq və s. əlamətlər yarana bilər. Ürəkbulanma və qusma hamiləlik toksikozu üçün xarakterikdir. Toksikozun bir çox səbəbləri vardır. Onlardan ən əhəmiyyətlisi psixogen amillərdir. Qadınların əksəriyyətində hamiləlik heç bir dəyişiklik yaratmır. Onlar həyat tərzini dəyişmədən doğuşu və dünyaya gələcək körpələrini gözləyirlər. Bir sıra qadınlarda xarici görünüşlərinin dəyişməsinə və cazibədarlıqlarının itirilməsinə görə çox təsirlənirlər. Birinci doğuşa gedən qadınların əksəriyyəti isə doğuşun necə keçəcəyindən narahat olur, uşağın xəstə və ya qüsurla doğulacağından qorxurlar. Çox az hallarda isə psixogen amillərin təsiri ilə qadında ,,yalançı hamiləlik” hissi yarana bilər. Bu zaman onun qarnı get-gedə böyüyür , menstruasiya kəsilir, qadın qarnında hamiləliyə məxsus müəyyən hisslər duyur.
42 42 Doğuş gərgin fiziki və psixi güc tələb edir. Buna görə də, hamiləlik, xüsusən də doğuşqabağı dövrdə təcrübi hazırlıq məşğələlərinin keçirilməsi hamilə qadınların doğuş ağrılarından qorxusunu, ümumiyyətlə, mənfi emosiyaları kənarlaşdırmağa, onların doğuş prosesində fəal iştirak etməsinə kömək edir. Doğuşdan sonrakı dövrdə qadın uşağa qulluq etməlidir (məsələn, ona doyunca döş südü verməli, yatırmalı və s.). Bu dövrdə adi məyusluq, uşaq üçün narahatçılıqdan başlamış ağır psixi pozuntulara ( doğuşdan sonrakı psixoz) qədər psixotik vəziyyət inkişaf edə bilər. Depressiv əlamətlər vegetativ, emosional dəyişikliklərlə müşayiət olunaraq, bir neçə gündən 3-4 aya qədər davam edə bilər. Bu halları aradan qaldırmaq üçün psixoloji korreksiya, psixoterapevtik müdaxilə və fiziki kömək tələb olunur. Cinsi həyat,ailə münasibətləri, hamiləlik, onun pozulması intim məsələ olduğu üçün bu barədə söhbətləri lazımi istiqamətə yönəltmək mütəxəssisdən xüsusi nəzakət və pasiyentin etibarını qazanmaq bacarığı tələb edir (1, səh.209- 210).
Analıq əslində olduqca özünəməxsus və xüsusi bir vəziyyətdir, yəni hər bir analığa namizəd qadın yaşadığı şəraitlə əlaqədar olaraq bu hadisəni digərlərindən daha fərqli formada yaşayır. Amma yenə də bəzi dəyişikliklər var ki, bunlar normal olan bütün hamiləliklərdə yaşanılır. Ananın yaşayacağı fiziki və psixoloji dəyişikliklər haqqında qabaqcadan maarifləndirilməsi isə hamiləliyə daha şüurlu və müsbət yanaşmasını təmin edər. Əksər
qadınlar yeni
ana kimi
uşağı dünyaya
gətirmək,yeni doğulmuş uşaq və analıq həyatı haqqında neqativ məzmunlu yuxular görürlər. Bu mərhələdə,qeyd edək ki hamilə qadınların ümumi yuxuları əksərən uşağın cinsiyyəti haqqında olur və bəzən isə hamilə qadınlar yuxuda özlərini tələyə salınmış və təcavüzə məruz qalmış şəkildə görürlər. Əksər insanlar belə hesab edirlər ki, hamilə qadınlar hamiləlik ərzində gərgin, bununla bərabər xoşbəxt olurlar.
43 43 Lakin doğrusu budur ki, qadınlar ilk üç aya başlamaqla bir sıra emosional hallar keçirirlər. Bütün hamiləliklərin müəyyən ümumi oxşarlıqları olsa da, hər bir hamiləlik xüsusidir. Bədənin
ümumi görünüşündəki, hormonlardakı dəyişikliklər, mədəni təzyiqlərə istiqamətlənən mövqe və gözləmələr kombinasiyası hamiləliyin xüsusiliyinə gətirib çıxarır. Hamiləliyin hər bir fiziki tərəfi onun xüsusi hissəsi olan qavramaya təsir göstərən spesifik psixoloji problemlərlə müşayiət olunur. Məsələn,əgər hamiləliyiniz əvvəlcədən arzulanıb və planlaşdırılıbsa, siz və həyat yoldaşınız, sübhəsiz ki, əvvəlcədən xəyalınızda canlandırdığınız uşağınızın olacağı haqqında xəbərə sevinclə qarşılıq verirsiniz. Lakin əgər hamiləlik gözlənilməz olubsa, ilkin olaraq siz bu barədə qarışıq hisslər keçirə bilərsiniz (3). İ lk üç ay:Hamiləliyin ilk üç ayı çox vaxt özünü daha çox fiziki dəyişikliklərlə biruzə verir; menstruasiyanın gecikməsi, müsbət nəticələnən hamiləlik testi, yorğunluq, mədə bulanması, və s. Emosional vəziyyətdə isə çox vaxt çox böyük dəyişikliklər olmaya bilər. Amma, yenə də bu vəziyyətini diqqətlə müşahidə edən analığa namizəd hormonal dəyişikliklər səbəbi ilə meydana çıxan tez-tez dəyişən əhval-ruhiyyəsini nəzərindən qaçırmır. Hamiləlikdə vacib rol oynayan başlıca iki hormon estrogen və progesterondur. Qadının əhval-ruhiyyəsi bu hormonlarla əlaqədar olaraq böyük sevinc və qəmginlik halları arasında dəyişə bilər. Çox cüzi bir səbəb onu ağlamağa vadar edərkən, birdən-birə səbəbini dərk edə bilmədiyi sevinc, xoşbəxtlik də hiss eməsi mümkündür. Bu vəziyyət onun üçün olduğu qədər hamilə qadının həyat yoldaşı üçün də çətin və qarışıq bir haldır. Bütün bunları yaşayan atalığa namizəd həll yolu tapmağın mümkün olmadığını bildiyi üçün çox vaxt bu vəziyyəti ,,görməmək” yolunu seçir. Halbuki, müxtəlif
44 zamanlarda davamlı olaraq ünsiyyət və sevgiyə ehtiyac duyan analığa namizəd özünü emosional baxımdan boşluqda hiss edə bilər. Bu vəziyyətin hamiləlik dövrü üçün normal olduğunu bilən ər-arvad isə hazırlıqlı olmağın rahatlığı ilə bu dövrü daha rahat və daha problemsiz keçirirlər. Hamiləlik planlı formada həyata keçirilmiş və ər-arvad uzun vaxtdır ki, bu anı gözləmiş ola bilər. Amma, bu o demək deyil ki, ana bu dövrdə heç bir narahatlıq yaşamayacaq. Bu narahatlıqların əvvəlində analığa namizədin hər şeyə baxmayaraq əlverişli vaxtın olub-olmadığına (uşağın doğulması üçün doğru zaman olub-olmadığına) dair qərarsızlıq durur. Xüsusilə işləyən və yaxşı iş həyatı olan qadınlar hamiləlik və uşaqla birgə
bu sahədəki hədəflərini həyata
keçirə bilməyəcəklərindən çox qorxurlar. Təbii ki, hər şeyin normal şəkildə gedib-getməyəcəyinə dair narahatlıqlar da hamiləlik dövründə dövründə daha tez-tez yaşanan hisslərdir. Uşağın ilk ürək döyüntülərini -təxminən onikinci həftəyə qədər- duyana qədər bu vəziyyətin gerçəkliyini tam olaraq qavraya bilməyən ana bundan sonra həqiqətən də bətnində bir uşaq olduğuna inanır və narahatlıqları daha intensiv şəkildə hiss etməyə başlayır.
hamilə qadınlar ikinci üç ayda daha sakit əhval-ruhiyyəli olurlar, lakin hələ də onları gözləyən bir sıra problemlərlə qarşılaşırlar. Uşağı itirmək qorxusu hələ də davam edir, ikinci üç ayda bununla bərabər birinci üç aydakı fiziki narahatlıqlar artıq azalmış vəziyyətdə olur. İkinci üç ayda ən çox gözə çarpan hadisə fetal irəliləmə zamanı baş verir. İlk dəfə hamilə olan qadınların hamiləlik müddəti ümumi olaraq, təxminən 20 həftə müddətində müəyyənləşir. Əgər ana ikinci və ya daha sonrakı uşağa hamilədirsə, bu, nisbətən tez müddətdə gerçəkləşə bilər. Psixoloji olaraq ola bilər ki, hamilə qadınlar bu hamiləlik müddətində yoldaşlarından az asılılıqlarını daha çox artmış
45 45 hesab etsinlər.Hamilə qadınların ehtiyacları həmişəkindən daha çox olur, onların həyat yoldaşlarının bu vəziyyətinə uyğunlaşması,onunla maraqlanması və hamiləlik ərzində baş verən dəyişikliklər zamanı onu qorumağa müvəffəq olub- olmaması barədə narahatlıq keçirirlər. İlk üç ayda ürək bulanması və sinə həssaslığının azalması da daxil olmaqla, bu dəyişikliklər, hamilə qadınlarda öz həyat yoldaşı ilə cinsi əlaqədə olmaq arzusunu artırır. Ola bilsin ki, hamilə qadınlar həyat yoldaşının onları yenə də cazibədar hesab edib-etməməsilə maraqlanırlar. Hamilə qadınlarla həyat yoldaşlarının bu barədə söhbət aparması analığa namizədin bəzi qorxu və yanlış anlamaları aradan qaldırmağa kömək edər. İkinci üç ayın ən vacib xüsusiyyəti artıq uşağın hiss edilə bilən olmasıdır. Övladının hərəkətlərini hiss etmək ana üçün əvəzedilməz bir təcrübədir. Artıq uşağını həqiqi bir insan olaraq qəbul edər və həyacanı daha da artar. Bəzi qadınlar bu həyəcanla birgə özlərini çox enerjili və xoşbəxt hiss edirlər. Əksər qadınlar hamiləlik geyimlərini geyinməyə bu dövrdə başlayırlar. Hamiləlik, doğum və uşaqlarla daha çox maraqlanma, bu mövzuyla bağlı kitablar alma yenə də bu dövrdə yaşanır (5). Son üç ay: Hamiləliyin son üç ayında olan ana artıq övladına qovuşmaq üçün daha çox can atır, səbirsizliklə bu anı gözləyir.Təbii ki, hamiləliyi ilə bağlı ona daha həssas davranılması, ətrafdakıların ona diqqətlə yanaşması onu sevindirir. Hamiləliyin son həftələrində olan ananın psixoloji narahatlıq və qorxuları, fiziki narahatlıqlarının da çoxalması ilə daha da artır. Rahat vəziyyət tapa bilmədiyi üçün yuxusuz qalır. Ağırlaşan vicudu özünü çirkin görməsinə gətirib çıxara bilər. Həmçinin həyat yoldaşının onu cazibədar və gözəl görmədiyinə inanır. Hamiləliyin son günlərini yaşayan qadına həyat yoldaşı tərəfindən göstəriləcək, xoş münasibət və diqqət onun əhval-ruhiyyəsinin artmasına kömək edəcək (4).
46 46
Hamiləlik zamanı diqqət edilməsi ən vacib məsələlərdən biri də ananın emosiyalarının uşağa təsiri məsələsidir. İnkişafın ilkin dövrü uşağın təkcə fiziki deyil, həm də psixi sağlamlığı qurulur. Həm də özünə və ətrafdakılara münasibət kimi,
emosional və
intellektual potensial, çətinliklərlə rastlaşdıqda davranış stereotipi kimi şəxsiyyətin vacib xarakteristikaları və müəyyən dərəcədə insan xarakteri qurulur (2). Ananın emosiyaları dölə onun psixikasına ya müsbət ya da mənfi təsir göstərərək ötürülür. Sevinc, narahatlıq, qorxu və gərginlik onun ürəkdöyünməsinə, maddələr mübadiləsinə təsir edir: ana sevinəndə qan endorfin – sevinc hormonlarını, kədərlənib və ya gərgin olanda katexolamin- stress hormonlarını paylayır. Müvafiq təhlükə və təhlükəsizlik duyğularını uşaq da keçirir. Əlbəttə, balaca rüşeym bu siqnalları qeyri-şüuri olaraq keçirir, amma bütün öz varlığı ilə ona sevinc gərginliklə, sevinc və qorxu ilə yanaşdığının hiss edir. Tədqiqatlar göstərir ki, uşaqda şüur işartıları hamiləliyin ikinci yarısından yaranır. III- IV ayda qüvvətli stress sinir sistemi üçün nəticə verəcək, uşaq beyni anasından emosiyasına daxil olan informasiyanı ötürmək üçün kifayət qədər yetkin deyil. Emosiyalar özlərinə təkcə duyğuları deyil, həm də bu duyğuya mənanın verilməsini də daxil edirlər. Hamiləliyin 6-cı ayına duyğuları emosiyalara keçirməyə qadirdir, gələcək uşağın daxili reallığı ananın emosiyalarının təsiri altında formalaşmağa başlayır (6). Emosiyalar təkcə subyektin psixi vəziyyəti deyil, həm də onun orqanizminin hormonal reaksiyasıdır. Ananın uzunmüddətli stressləri zamanı
onun qanında
steroid hormonlarının artıq sayı yaranır. Bu hormonlar plasentar baryeri keçir və uşağın formalaşan beyninə təsir edir. Ana və döl arasında emosional kontaktın böyüklük və xarakteri ola bilsin ki, uşağın inkişaf edən psixikasına təsir edən ən həlledici amillərdən biridir (7).
47 47
Summary The psychological problems of a pregnancy period reflected in this article. Also, a woman’s adaptation to the new condition, the problems such as anxiety and expectations that emerges in a pregnancy period were researched. During a desirable pregnancy a woman feels happy and delighted. In addition to all of these,a woman’s relationship with her family, work condition, anxiety and stresses that pregnancy causes affect the going of the process. Yüklə 0,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|