Bakı-2012 Elbrus Şahmar «Qusar beşiyim mənim»

Puşkin  isə  «Quran»ın  təsiri  altında»  adlı  mənzum 
əsərini  1824-cü ildə Mixaylovskdə sürgündə olarkən yazıb. 
Həmin əsərdən yadımda qalan iki bənd belədir:
Sənsən, sənsən, ey Rəhman,
Qula sultanlıq verən.
Və nur saçan «Quranm 
Məhəmmədə göndərən.
Divarlar parçalansın,
Qalxsın siyah pərdələr!..
Gəl, ey «Quran»! Yetiş bizə,
Ruhumuza işıq ver!..
Zeynəddin  müəllim  növbəti  sualım  da  elə  bir  az  əvvəl 
verdiyim sualın davamıdı deyərdim.
Bildiyimiz  kimi  son  illər  müqəddəs  yerlərə,  xüsusən 
Həcc  ziyarətinə  getmək  geniş  vüsət  alıb,  sanki  bu  yöndə 
müsəlmanlar  arasında  bir  yarış  hökm  sürür.  Hətta  onu  da 
eşidirik  ki,  bir  nəfər  15-20  dəfə  Məkkədə olub,  Kəbəni  zi­
yarət edib. Mən bu yöndə də sizin fikrinizi bilmək istərdim.
-  Allah,  Ziyarətə  gedənlərin  ziyarətini  və  diləklərini 
qəbul  eləsin.  Mən  buna  pis  baxmıram.  Onu  da  deyim  ki, 
o  adam  ki,  xeyirxah  hisslərlə  yaşamır,  onun  ibadəti  də, 
etiqadı da bir qara qəpiyə dəyməz.  Ancaq elə insanlar var 
ki,  onun  hər  bir  işi,  hər  bir  hərəkəti,  nəinki  müqəddəs 
yerləri  ziyarət  etməyə  bərabərdir,  hətta  əməlinin  kamil­
liyinə,  xeyirxahlığına  və  insanpərvərliyinə  görə  həmin 
ziyarətlərdən  də  yüksəkdir.  Həmin  fikir  müqəddəs  kita­
bımız  «Quran»da  da,  peyğəmbərimizin  hədislərində,  kə-
___________________ ______________
Qusar beşiyim mənim
161

---

TlBrus Şahm ar
lamlannda,  eləcə  də  müqəddəs  sayılan  müdriklərin 
kəlamlarında da öz əksini tapıb.
Həmin  fikirlərin  təsdiqi  olaraq  tarixi  bir  hadisədən 
söz açmaq istərdim:
15-ci  əsrdə  yaşamış  böyük  türk  (özbək)  şairi,  mütə­
fəkkiri  və  dövlət  xadimi  Əlişir  Nəvai  məktəb  yoldaşı  və 
dostu  Hüseyn  Beykaranın  hökmranlığı  illərində  bir  sıra 
yüksək  vəzifələrdə  çalışmış  və  baş  vəzir  olmuşdur.  Əlişir 
Nəvai  həmişə  dövrünün  alimlərinə,  şairlərinə,  musi­
qiçilərinə,  xəttatlarına,  rəssamlarına  və  eləcə  də  ehtiyac 
içində  olanlara  himayədarlıq  edib.  O,  hökmdara  müsbət 
təsir göstərib, karvansaralar tikdirib, kanallar çəkdirib.
Rəvayət edirlər ki, Əlişir Nəvai ömrünün ahıl çağında 
Həcc  ziyarətinə  getmək  istəyir.  Ona  görə  hökmdardan 
icazə  almaq  üçün  dalbadal  iki  il  ona  üz  tutur,  nəhayət 
üçüncü il  onun  razılığını ala  bilir.  Şair yola düşmək üçün 
hazırlıq  görməyə  başlayır.  Bunu  eşidən  camaat  onun 
qapısına yığışır, kimisi ağlayır, kimisi ahr-nalə edir.
Bu  hal  Nəvaini  təəccübləndirir,  heyrətə  gətirir.  Ca­
maat isə bir ağızdan «Ey bizim pənahımız, ümidimiz, xe­
yirxahımız,  -  deyir,  -  eşitmişik  bizi  həyansız  qoyub  Həcc 
ziyarətinə  getmək  istəyirsən.  Sən  gəl  bu  fikirdən  daşın, 
daşı  ətəyindən  tök,  bizi gözü yaşlı qoyub ziyarətə getmə. 
Sən  getsən  bizim  halımız  fəna  olar.  Hər  yerdə  dinclik 
pozular,  nahaq  qan  dizə  çıxar.  Axı  sən  Həcc  ziyarətinə 
getməsən  də  olar,  sən  onsuz  da  onun  savabını  burda 
etdiyin saysız-hesabsız xeyirxah işlərinlə qazanmısan».
Və  camaatın  bu  münasibətindən  mütəəssir  olan  şair 
onlarla razılaşmalı olur.
Deyirlər ki, bir nəfər Həcc ziyarətinə hazırlaşdığı vaxt 
öyrənib bilir ki, qonşusu aclıqdan  pis vəziyyətdədi. Onun
162
evinə gedib görür ki, qazanda leş əti qaynadılır. Ona görə 
cibindəki  ziyarət  üçün  saxladığı  pulları,  uşaqların  ərsiz 
olan analarına  verib, evdən çıxandan sonra  üzünü yuxarı 
tutub  deyir:  -  Ya  Rəbbim,  Həcc  ziyarətimi  qəbul  et. 
Allahdan da səda gəlir ki, ziyarəti qəbul olundu.
Rəvayətdən  göründüyü  kimi  imkansız  adamlara  əl 
tutmaq, xeyirəməl sahibi olmaq, yetim sevindirmək Allah 
dərgahında daha  uca tutulur.