Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi / Journal of Balkan Research Institute Cilt/Volume 7, Sayı/Number 1, Temmuz/July 2018, ss. 111-166

ERTUĞRUL

 

KARAKUŞ

 

162 

BAED / JBRI, 7/1, (2018), 111-166. 

Sonuç 

 

A. Rauf ve B. Vahapzade’nin “vatan” temalı şiirleri incelendiğinde 

şu neticeler çıkartılabilir: 

 

Vatana dair kaygılar B. Vahapzade’de daha çok “hâlden şikâyet ve 

gelecek  kaygısı”  olarak  kendisini  gösterir  ancak  A.  Rauf’ta  bu  duygular 

“hâlden şikâyet ve vatanın şanlı geçmişine özlem” olarak tezahür eder. 

 

B.  Vahapzade  “vatan”  kavramından  genel  olarak  Güney  ve  Kuzey 

Azerbaycan’ı  anlar.  Genel  ifadeler  kullanır.  Ancak  A.  Rauf,  genel  olarak 

vatan  kavramının  yanında  kendisi  için  çok  önemli  anlamlar  ifade  eden 

“Üsküp, Vardar nehri, Meddah Medresesi, Islahhane Parkı” gibi belirli özel 

alanları ele alır. 

 

Her  iki  şairin  de  kaygıları  kendi  bulundukları  ülkelerin  sınırlarını 

aşar. A. Rauf; Balkanlar dışındaki İslâm coğrafyasının dertleriyle de hemhâl 

olur. Zira oraları, İslâm coğrafyası oldukları için, başlarına gelen musibetler 

karşısında, şair kendi vatanı gibi kaygı duyar. “Kahraman Mısır ve Mısırlılar 

İçin”,  “Kahraman  Cezayir  İçin”  ve  “Tatar  Kardeşlerime”  adlı  şiirleri  bu 

durumun en güzel örnekleridir. B. Vahapzade de özellikle 1828 Türkmençay 

Antlaşmasıyla acı bir şekilde ikiye bölünen Azerbaycan vatanı için kaygılanır. 

Şirin vatan-millete dair kaygısında, sadece Sovyetlerin sürgün ve katliamlarla 

zulmettiği mazlum Türk toplulukları olan “Karaçay, Ahıska, Kırım Türkleri, 

Balkarlar,  Meshetler”  değil,  Almanya’daki  gurbetçi  Türkler  de  yer  alır. 

Ayrıca  Vahapzade’nin  şiirinde  “kardeşim”  diye  hitap  ettiği  Mısırlı  bir 

Müslüman Arap’ın Batılı karşısında dilenmesi de kaygı olarak yerini alır. 

 

B. Vahapzade’nin vatan temalı şiirlerinde, değişen siyasi ve kültürel 

şartlar doğrultusunda vatanın durumuna ilişkin tespitler ve tasvirler yer alır. 

Bunlar  bazen,  Sovyetler  rejiminin  hâkim  olduğu  günlerde  üstü  kapalı 

olmuştur. 

 

B. Vahapzade’nin 70’li ve 80’li yıllarda yazdığı fakat ancak Sovyetler 

Birliği  sonrası  dönemde  “Sandıktan  Sesler  “olarak  yayınlanan  şiirleri 

arasında yer alan “Başkasının Yasında” adlı şiiri, şairin “üstü kapalı” durum 

tespiti ve eleştirilerini en güzel örnekleyen şiirdir. Bu şiirde şairin kullandığı 

“Başkasının  yasında öz  ölüme  ağladım”  ifadesi,  haksızlıkları eleştirememe 

durumunu  ortaya  koyar.  Ancak  şair,  özellikle  1990’lardan  sonra  yazdığı 

şiirlerinde Sovyet dönemini etkili tespit, tahlil ve tasvirlerle anlatır. 

---