406
Ə d ə b i y y a t
Məmmədov, Z. Siracəddin Urməvi [Mətn] /Zakir Məmmədov; Azərbaycan SSR EA Fəlsəfə
və Hüquq İnstitutu .- Bakı: Elm,1990. - 48 s.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.az.wikipedia.org
Fəlsəfə.İqtisadiyyat.Hüquq
815
illiyi
Siracəddin Urməvi
1198-1283
2013
Siracəddin Mahmud Əbubəkr
oğlu Urməvi 1198-ci ildə Cənubi
Azərbaycanın Urmiya şəhərində do-
ğulmuş, uşaqlıq illərini həmin səfalı
diyarda keçirmişdir. Mənbələrdə onun
Mosulda təhsil aldığı göstərilir.
Siracəddin Urməvi bir müddət
Dəməşqdə yaşamış, sonralar isə Kiçik
Asiyaya getmişdir.
1246-cı ildə o, artıq Konya
şəhərində qazi olmuşdur. Görkəmli
hüquqşünas alim kimi onun 1250-ci
ildə disput məclislərində iştirak etdiyi
xəbər verilmişdir.
XIII əsrin türk tarixçisi İbn Bibi
1282-1285-ci illərdə qələmə aldı-
ğı “Ali işlərə dair Əlaəddin əmrləri”
kitabında Azərbaycan filosofunun
bütün elm sahələrində şöhrət tapdı-
ğını qeyd edərək fəaliyyətini yüksək
qiymətləndirmişdir.
Ən məşhur
əsəri “Nurların
doğuşları”dır. Bu kitabın məntiqə
dair hissəsinin Qahirədə Xədiviyyə
kitabxanasında saxlanılan əlyazması
Siracəddin Urməvinin sağlığın-
da, 1278-ci ilin iyul ayında Konya
şəhərində xəttat İsmayıl ibn Xəlil
tərəfindən köçürülüb tamamlanmışdır.
Filosofun bu kitabının həmin hissəsi
Qütbəddin Razinin ona yazdığı şərhlə
birlikdə Təbriz, İstanbul və Tehranda
müxtəlif illərdə çap edilmişdir. Digər
iri əsəri olan “Hikmət incəlikləri”
1257-ci ildə yazılmış, 1972-ci ildə
Tehranda çap edilmişdir.
Zakir Məmmədov elmi-tədqi-
qatında göstərmişdir ki, Siracəddin
Urməvinin əsərlərində peripatetik
fəlsəfənin bütün problemləri ge-
niş araşdırılmış, varlıq təlimi, idrak
nəzəriyyəsi və məntiq məsələləri
dərindən tədqiq edilmiş, mütərəqqi
sosial-siyasi görüşlər və etik fikirlər
öz dolğun ifadəsini tapmışdır.
Siracəddin Urməvi 1283-ci ildə
Türkiyənin Konya şəhərində vəfat et-
mişdir.
Azərbaycan filosofu