Bazar iqtisadi sistemi şəraitində əmtəə- pul münasibətlərinə, dəyər qanununa, bazarın roluna, vəzifələrinə və s məsələlərə olan münasibətlər əsaslı surətdə dəyişir, yeniləşir və bu dəyər kateqoriyaları nəhayət ki

Şaquli marketinq sistemi (ŞMS) – kanalın fəaliyyəti üzərində nəzarət və onun şəxsi məqsədlərini güdən ayrı-ayrı üzvləri arasında münaqişələrin qarşısını almaq vasitəsi kimi meydana çıxmışdır.

Şaquli marketinq sisteminin 3 əsas tipi məlumdur. Bunlar:

1. 
   Korparativ Ş.M.S. – burada istehsalın və bölgünün ardıcıl mərhələləri vahid tabeçilikdədir.
   
2. 
   Müqavilə Ş.M.S. – təkbaşına nail olacaqlarından artıq qənaət yaxud kommersiya nəticələrini birgə əldə etmək üçün bir-biri ilə müqavilə münasibətləri ilə bağlı olan və öz fəaliyyət proqramını əlaqələndirən müstəqil firmalardan ibarətdir. Müqavilə Ş.M.S.-nin üç növü vardır:
   
   1. 
      topdansatış tacirlərinin himayəsi altında parakəndə satış tacirlərinin könüllü həlqələri.
      
   2. 
      Parakəndə satıcıların kooperativləri.
      
   3. 
      Imtiyazı olanların təşkilatları.
      

Imtiyazın 3 forması var:

1. 
   Avtomobil sənayesində yayılmış - istehsalçı himayəsi altında imtiyaz saxlayan parakəndə satıcılar sistemidir.
   
2. 
   Alkoqolsuz içkilər ticarəti sahəsində yayılmış - Istehsalçının himayəsi altında imtiyaz saxlayan topdansatış tacirləri sistemidir.
   
3. 
   Xidmətlər firmasının himayəsi altında imtiyaz saxlayan parakəndə satıcılar sistemidir.
   

3. 
   Idarə olunan ŞMS – istehsalın və bölgünün bir sıra ardıcıl mərhələlərinin fəaliyyətini vahid sahibkara mənsubiyyətinə görə deyil, onun iştirakçılarından birinin iriliyi və gücü sayəsində əlaqələndirir.