Bazar iqtisadi sistemi şəraitində əmtəə- pul münasibətlərinə, dəyər qanununa, bazarın roluna, vəzifələrinə və s məsələlərə olan münasibətlər əsaslı surətdə dəyişir, yeniləşir və bu dəyər kateqoriyaları nəhayət ki


Dəyişən bazar iqtisadiyyatı şəraitində rəqabətin əsas formaları və metodları



Yüklə 1,27 Mb.
səhifə75/187
tarix09.05.2022
ölçüsü1,27 Mb.
#56920
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   187
MARKETİNQ MÜHAZİRƏ - копия

2. Dəyişən bazar iqtisadiyyatı şəraitində rəqabətin əsas formaları və metodları

Rəqabət bütün bazar iqtisadiyyatının özünün, o cüm­lədən, onun işləmə mexanizminin aparıcı elementidir.



Rəqabət, qeyd edildiyi kimi, məhsul və xidmətlərin daha əlverişli və sərfəli şərtlər əsasında istehsal edilməsi, satışı uğrunda sahibkarlar arasında gedən iqtisadi proses olaraq, onların birgə fəaliyyətlərini, qarşılıqlı əlaqələrini və mübarizələrini əhatə edir. Hələ XVII-XVIII əsrlərdə bazarda gedən rəqabət proseslərini bir çoxları tədqiq etməyə çalışmışlar. Hələ Adam Smitt məşhur “görünməz əl” prinsipinin tərifini vermişdir. Həmin iqtisadi qanuna əsasən, bazar iqtisadiyyatı rəqabətə söykənərək elə dü­zü­lüb-qoşulur və formalaşır ki, sahibkarlar öz iqtisadi ma­raqları uğrunda çalışsalar belə, ictimai-iqtisadi sistem onların fəaliyyətlərini ictimai maraqların və tələblərin ödənilməsinə yönəldir.
Rəqabətin ən ardıcıl tədqiqatçısı kimi tanınan ame­ri­kan alimi Maykl Porter qeyd etdiyinə görə rəqabət özün­də əsasən aşağıdakı cazibə və güc amillərini birləşdirir:

  • məhsul və xidmətlərin əvəz edilməsini;

  • məhsul göndərənlərin rəqabətini;

  • alıcıların rəqabətini;

Sadalanan bu güc sistemləri firmaların təyin edəcəyi qiymətləri, rəqiblər üzərində qələbə çalmaq üçün sərmayələrin məbləğini və çəkiləcək xərclərin səviyyəsini müəyyən edir.

Marketinq elmi məhsullarla (əmtəələrlə) əlaqədar rəqabətin üç növdə olmasını qeyd edir.




  1. Yüklə 1,27 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   187




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin