Beynəlxalq maliyyə böhranı şəraitində korperativ idarəetmə sisteminin
Beynəlxalq maliyyə böhranı şəraitində İnkişaf Etmiş Ölkələrdə
Yüklə 1,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.3. Beynəlxalq maliyyə böhranı şəraitində İnkişaf Etmiş Ölkələrdə
korperativ maliyyə idarəetmə sisteminin fəaliyyətinin təhlili Baş verən beynəlxalq maliyyə böhranları və şirkət qalmaqallarının səbəblərindən biri kimi göstərilən idarəetmə siyasətlərinin çatışmazlığı, korporativ idarəetmə anlayışının dünyada yaxın zamanda əhəmiyyətli bir hadisə halına gəlməsinə səbəb olmuşdur. Bu çərçivədən yanaşdıqda dünyada korporativ idarəetmə sahəsində tətbiq olunan tək bir modelin olmadığı nəzərə çarpır. İnkişaf etmiş iqtisadiyyata və kapital bazarlarına malik olan Amerika Birləşmiş Dövlətləri korporativ idarəetmə tətbiq etməsi məsələsində öndə gələn nümayəndələrdən biridir. ABŞ-da aparılan əsas tədbirlər Treadway Hesabatı, Xalqa Açıq Şirkətlər Nəzarət Heyətinin Hesabatı, Blue Ribbon Komitəsinin Təklifləri, Sarbanes-Oxley qanunudur. Treadway Komissiyası kimi tanınan Saxta Malı Hesablama Milli Komissiyası, 1985-ci ildə Amerikanın Sertifikatlı Mühasiblər İnstitutu (AICPA), Amerika Mühasiblər Birliyi (AH), Maliyyə Rəhbərlər İnstitutu (FEI), Daxili Auditorlar İnstitutu (IIA) və İdarəetmə Mühasibləri İnstitutunun (IMA) birgə 50 sponsorluğu yaradılıb. Treadway Komissiyasının ən mühüm hədəfi; Saxta maliyyə hesabatların səbəblərini müəyyən etmək və meydana gəlmə ehtimalını azaltmaqdır. Treadway Komissiyanın 1987-ci ildə olunan hesabatı, dövlət qurumlarının rəhbərləri və hakimiyyət komissiyalarına, dövlət mühasibatla məşğul olan şəxslərə, Amerikan Daşınan Qiymətlər və Mübadilə Komissiyasına, akademiyalara və digər qanunyaratma səlahiyyətinə malik qurumlara daxili nəzarətə dair müxtəlif tövsiyələri əhatə edir (26, 10). ABŞ daxilində Nəzarət Komitələrinin səmərəliliyinin artırilması istəyi ilə 1997-ci ildə müxtəlif təşkilatlardan nümayəndələrin yaratdığı 11 nəfərdən ibarət komitə yaradılıb. Bu komitəyə Blue Ribbon Committee deyilir. Komitə NYSE, SEC, NASD və digər təşkilatların da tövsiyələrini nəzərə alaraq 1998-ci ildə Nəzarət Komitəsinin fəallığının artırılmasına yönəlmiş 10 ədəd tövsiyə qərarı dərc etmişdir. Bu tövsiyələrdə müəssisələrin daxili nəzarət sisteminin etibarlılığını artıracaq, müəssisədəki yoxlama prosesi üzrə müstəqil nəzarət komitəsinin (Audit Committee) yaradılmasını istəmişdi (27, 137). ABŞ kapital bazarlarında ortaya çıxan Enron, Worldcom, Qwest, Global Crossing, Tyco International və Adelphia Communications kimi nəhəng şirkətlərdə baş verən qalmaqallardan sonra ölkədə institusional idarəetmə təcrübələrinin təkmilləşdirilməsinə yönələn bir sıra daha tədbir görülmüşdür. İctimaiyyətə açıq olan bu şirkətlərin iflasları, bazarları dərindən sarsıtmış; səhmlərin qiymətlərində (99%ə çatan nisbətlərdə) baş verən azalmalar, o ana qədər hər şeyin yolunda getdiyini güman edən investorlara ciddi zərbələr vurmuşdur. Meydana gələn mühasibat qalmaqallarından sonra etimad itkisinə məruz qalan yalnız səhmləri birjalarda əməliyyat aparan şirkətlər deyil, bu şirkətlərin hesablarını araşdıran müstəqil audit şirkətləri də olub (28, 9). Bir sıra görülən tədbirlərin ən önəmlisi 2002-ci ildə qüvvəyə minən Sarbanes - Oxley Act (SOX) adlı qanundur. Bu qanun ilə xalqa açıqlanacaq maliyyə cədvəlləri və bu cədvəllərə nəzarət ilə əlaqədar olaraq bir sıra tənzimləmə keçirilmişdir. Bu tədbirlərin ən mühümlərindən biri də, investor hüquqlarının və ictimaiyyətə açıq şirkətlər üçün həqiqəti dürüst bir şəkildə əks etdirən müstəqil audit hesabatlarının 51 hazırlanmasında və yayımlanmasında mövcud olan ictimai faydanın qorunması məqsədilə, "İctimaiyyətə Açıq Şirkətlər Mühasibat Nəzarət Heyəti (PCAOB)" nin qurulmasıdır. PCAOB, müstəqil bir dövlət orqanı (bəzilərinə görə yarı şərti) olub, ABŞ-da peşə mənsubları tərəfindən 1978-ci ildən bəri aparılan auditorların və audit firmalarının nəzarəti vəzifəsini əhəmiyyətli dərəcədə öz üzərinə götürmüşdür (28, 177). ABŞ-da korporativ idarəetməyə dair görülmüş işlərin xronologiyası aşağıdakı kimi təsvir etmək olar. Milli Şirkət İdarə Heyəti Üzvləri Birliyi tərəfindən yaradılan komissiyanın İdarə Heyətinin Üzvlərinin Peşəkarlığı haqqındakı hesabatı- 1996 (Report of the NACD Blue Ribbon Komissiya on Filmin Direktoru Professionalism, NACD 1996) Dövlət Siyasətinin İnkişaf Etdirilməsi Məqsədilə Yaradılan Yüksək Səviyyəli Rəhbərlər Birliyinin Korporativ İdarəetməyə Dair Bəyanatı - 1997 (Setiap on Corporate Governance, Business roundtable- 1997) Kaliforniya Dövlət İşçiləri Pensiya Sistemi tərəfindən yaradılan komissiyanın "Nəzarət Komitələrinin Fəaliyyətinin İnkişaf Etdirilməsi" haqqındakı hesabatı - 1998 (Report of the NACD Blue Ribbon Komissiya on Improving the Effectiveness of Audit Committees) Dövlət Siyasətinin İnkişaf Etdirilməsi Məqsədilə Yaradılan Yüksək Səviyyəli Rəhbərlər Birliyinin (Business Roundtable) Korporativ İdarəetmə Prinsipləri - May 2002 (Principles of Corporate Governance - May 2002) Nyu-york Daşınan Qiymətlər Birjası Korporativ Hesabatlılıq və Siyahıyalma Standartları Komissiyasının nəşr etdiyi Korporativ İdarəetmə Qaydaları Təklifləri - 1 Avqust 2002 (Corporate Governance Rule Proposal - 1 August 2002, NYSE Corporate Accountability and Listing Standards Committee) İctimai Etimadı və Özəl Təşəbbüslər Komissiyası Təsbit və Təklifləri: İkinci Hissə Korporativ İdarəetmə - 9 İyul 2003 (Komissiya on Public Trust and Private Enterprise Findings and Recommendations: Part 2: Corporate Governance - 9 İyul 2003 Etimadın Bərpa Edilməsi MCI Inc.-ın Gələcəyi üçün Korporativ İdarəetmə 52 Haqqında 37ort Hesabatı - Ağustos-2003 (Restoring Trust-The Breden Report on Corporate Governance 37ort he future of MCI, Inc. August 2003 Nyu-york Daşınan Qiymətlər Birjası Ən Son Korporativ İdarəetmə Qaydaları - 3 Noyabr 2003 (Final NYSE Corporate Governance Rules - 3 November 2003) Aktivlərin İdarəolunması üzrə Peşəkar Davranış Qaydaları - Noyabr 2004 (Asset Manager Code of Professional Conduct - November 2004) Dünyanın digər inkişaf etmiş ölkəsi olan İngiltərədə korporativ idarəetmə ilə bağlı irəliləyişlər 1980-ci illərin sonunda 1990-cı illərin əvvəlində Maksvell, Polly Peck, BCCI kimi bir çox şirkətdə meydana gələn süqutla birlikdə əhəmiyyət qazanmışdır. İngiltərədə korporativ idarəetmə ilə bağlı görülən əsas işlər aşağıdakılardır: Ser Adrian Cadburynin rəhbərlik etdiyi "Cadbury Komitəsi" tərəfindən 1992-ci ildə "İnstitusional İdarəetmənin Maliyyə Görünüşü Üzərində Komitə Hesabatı" adı ilə bir hesabat nəşr olunmuşdur. 1995-ci ildə rəhbərlərin maliyyə hüquqları və mükafatlandırma sistemi üzərində dayanan Greenbury Hesabatı dərc olunmuşdur. 1998-ci ildə idarə heyəti üzvlərinin məsuliyyətlərini genişləndirmək məqsədilə "Committee on Corporate Governance-Final Report" adı ilə dərc olunan Hampel Hesabatı dərc olunmuşdur. 1998-ci ildə London birjasında əməliyyat görən firmaların uyğunluq göstərməsi lazım olan qaydaları nəzərə alan Combined Code (Birləşdirilmiş Prinsiplər) adlı bir qanun qüvvəyə minmiş və qanun 2003-ci ildə yeniləşdirilmişdir (http://www.fsa.gov.uk. 08.09.2009). Bu qanunda qarşıya çıxan praktika belədir. "Tətbiq et, tətbiq etmirsən açıqla (comply or yang)" münasibəti Şirkətin İdarə Heyətinin üzvlərinin yarısının dövlət müstəqilliyi İdarə Heyətinin özünə məxsus qiymətləndirməsi Ətraflı pul siyasətinin müəyyən edilməsi, 1999-ci ildə "Daxili Nəzarət, Birləşdirilmiş Qaydalar Əsasında İdarə Heyətinin Üzvləri Üçün Rəhbər" (Internal Control, Guidance for Directors on the Combined Code) adı ilə Turnbull hesabatı dərc olunmuşdur. 53 2003-ci ildə "Rəhbərlikdə vəzifə almayan idarə heyəti üzvlərinin fəallığı və rolları üzərində yenidən araşdırma" (Higgs Report - Review of the rola and effectiveness of non-executive directors) adlı Higgs Hesabatı dərc olunmuşdur. 2003-ci ildə xarici auditor ilə şirkət arasında münasibətləri və nəzarət komitəsinin məsuliyyəti ilə bağlı məsələləri nəzərə alan Smit hesabatı dərc olunmuşdur. Almaniyada Qitə Avropası sisteminə əsaslanan, korporativ idarəetmə tətbiq etmələrinin əsas xüsusiyyətini özündə əks etdirən bir quruluş görünür. Almaniyada korporativ idarəetməyə dair keçirilən ilk əsas tənzimləmə 1998-ci ildə Federal Parlament tərəfindən qəbul edilib tətbiq etməyə qoyulan "Müəssisələrdə Şəffaflıq və Nəzarətin Yaxşılaşdırılmasına Dair Qanun" (Gesetz zur Verbesserung von Kontrolle und Transparanz im Unternehmenbereich- KonTraG) çıxarıldı. Bu qanun əslində başlı başına bir qanun olmayıb, sadəcə Alman Paylı Ortaqlıqlar Qanunundakı (Aktg) bir çox maddələri, termin və anlayışları dəyişdirən və onlara cümlə, bənd və ya bənd əlavə edən bir tənzimləmə deməkdir (24, 25). Bu qanun əsas hədəfləri, idarə heyətinin işinin yaxşılaşdırılması, şəffaflığın artırılması, nəzarət və nəzarətin gücləndirilməsi, səsvermə haqqı fərqinin azaldılması, geri ödəmə və maliyyə vasitələrini inkişaf etdirmək, nəzarət keyfiyyətinin artırılması, auditor və nəzarət qurulu arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirmək kimi sayıla bilər. Korporativ idarəetmə ilə əlaqəli olan işlər 2000-ci ilin İyununda Almaniya Korporativ İdarəetmə Kodu (GCCG) ilə davam etmiş və 2001-ci ildə Alman Korporativ İdarəetmə Qaydaları (German Corporate Governance Code adlı qanun 26 Fevral 2002 tarixində qüvvəyə minmiş, 2003 və 2005-ci illərdə yeni ciddi yoxlanaraq çap olunmuşdur). Fransada korporativ idarəetməyə dair aparılan işlərə; 1-ci Vienot Hesabatı (1995), 2-cu Vienot Hesabatı (1999) və 2002-ci ildə özəl sektordakı əhəmiyyətli müəssisələrin yaratdığı AFEP-AGREF tərəfindən görülən işlər nümunə verilə bilər. Özəl sektor və əhəmiyyətli müəssisələrin yaratdığı AFEP-AGREF işçi qrupu 2002-ci ildə institusional idarəetmə anlayışına dair işlər görmüşdür. 54 Eyni qurum 2003-cü ilin oktyabrında qeydiyyatlı müəssisələr üçün korporativ idarəetmə (The Corporate Governance of Listed Corporations) və 2004-cü ilin martında da "recommandations sur le gouvernement dentreprise" adlı başqa işlər görmüşdür (27, 47). 18 Avqust 2008-ci ildə (Recommandations sur le gouvernement dentreprise də lafg) yeni ciddi yoxlanaraq çap edilmişdir. Hamımızın yaxından izlədiyi kimi, 2016-ci ilin maliyyə bazarları üçün qlobal miqyasda risklərin artdığı bir il olmuşdur. Neft başda olmaq üzrə, əmtəə qiymətlərindəki oynaqlıq, Fed qərarlarının səbəb olduğu qeyri-müəyyənlik, Brexit prosesi, ABŞ seçkiləri, İtaliya referendumu kimi təxmin edilməsi çətin olan irəliləyişlər bazarlarda qeyri-müəyyənlikləri artırmış, investisiya qərarlarında ləngiməyə yol açmış, zəif qlobal iqtisadi çıxışın ortaya çıxmasına yol açmışdır. Bu inkişafla birlikdə bəşər tarixinin bəlkə də ən dərin və ən geniş yayılmış böhranı kimi xarakterizə olunan 2008 böhranının yaratdığı mənfi şərtlər də davam etmişdir. Sözügedən böhran, qlobal iqtisadiyyatda artım faizlərində və ticarətdə tənəzzül, işdə zəiflik, proteksionist siyasətin həyata keçirilməyə çalışılması kimi mənfi nəticələri ilə bərabər gətirmişdir. Mövcud vəziyyətdə dünya, ümumi daxili məhsul istehsalının 3 qatını aşan borcların yükünü daşımağa çalışır. Dünya miqyasında təkcə maliyyə kənar təbəqənin brüt borc ehtiyatı 160 trilyon dollara yaxınlaşmışdır. Qlobal miqyasda borc yükündən qurtulmağın yolu firmaların kredit bazarı əvəzinə kapital bazarları ilə və xüsusən də öz ehtiyatları ilə maliyyələşdirməyə yönəlmələri, iştirakçılıq bankı kimi, tərəfdaşlıq və ya qazan qazan formuluna əsaslanan alternativ maliyyələşmə mənbələrinin daha intensiv istifadə edilməsidir. 2017-ci ildə qlobal iqtisadiyyat baxımından qeyri-müəyyənliklərin azalaraq da olsa davam edəcəyi bir il olacaq. Aşağı böyümə rəqəmləri, azalan tələbat və ticarətdə aşağı istiqamətli təkan, artma meyli göstərən neft qiymətləri, Çindəki sürətli kredit böyüməsi və daha az nəzarətə tabe olan kölgə bank sisteminin artan fəaliyyətləri, Şanxay birləşmə indeksində sürətli dəyər itkiləri, bu ilin qeyri- müəyyənlik sahələrindən bəziləridir. 2016-ci ilə 4 faiz qənaətcilliyi proqnozlaşdırılan FED, faizləri 25 əsas xal 55 artıraraq 2015-ci ildə olduğu kimi yeganə faiz artımı ili tamamladı. 2017-ci il üçün də daha əvvəl 2 olan sələm qənaətcillik proqnozunu 3ə qaldırdı. Yeni faiz qərarı açıqlamasında "ölçülü ifadəsi əvəzinə" mərhələli ifadəsinin işlədilməsi, faizin daha uzun müddətə yayılaraq qaldırılacağı, bir başqa ifadə ilə qeyri-müəyyənlik prosesinin də uzanacağı şəklində dəyərləndirilə bilər. Birləşmiş Krallıqda keçirilən referendumdan Britaniyanın Aİ-dən ayrılması qərarı çıxarkən, bu mənzərə Aİ-nin gələcəyinin də sorğu-sual olunduğu bir prosesi başladı. Referendum nəticələri ilə birlikdə bir çox qlobal maliyyə qurumu və şirkət, özlərinə alternativ yeni qərargah axtarışına girdi. Son dövrdə korporativ idarəetməyə dair qlobal və regional meyllərə nəzər salanda çox müxtəlif amillər görürük. Korporativ qalmaqallar və ardıcıl dalğaları, dünya miqyasında korporativ idarəetmə sahəsini yenidən formalaşdırır. Braziliyadakı Petrobraz, Hindistandakı Satyam, Yaponiyadakı Toşiba və Almaniyadakı Volkswagen avtomobillərində də göründüyü kimi qalmaqallar nəticəsində tənzimləyicilər və investorlar, şirkətlər və idarəetmə kurullarından hesab verebilirlik və şəffaflıq çərçivəsində daha çox vasitə tələb edirlər. İnstitusional investorların idarəetmə komissiyalarının məsuliyyət sahibi olaraq səhmdarları təmsil etmədə oynayacaqları rollar yeni bir mübahisə sahəsi yaradır. Digər bir meyl, daha uzun müddətli bir bazar üçün intensivləşən təşviq səyləridir. Blackrockun İdarə Heyətinin Sədri Larri Fink kimi bəzi iş adamları və sərmayədarlar, şirkətləri qısamüddətli qazancları maksimə etmək əvəzinə daim dəyər yaratmağa diqqət yetirməyə çağırır. Əlavə olaraq, ekoloji, sosial və korporativ idarəetməyə dair amillərin bir bütün olaraq şirkət rəhbərliyində güdülməsi və bu amillərlə bağlı risklərin və imkanların səmərəli idarə edilməsinə dair meyl də yüksəlir. Təxminən 65 trilyon ABŞ dolları məbləğindəki fəal aktivləri təmsil edən 1.500dən artıq institusional investor, ətraf mühit, sosial və idarəçilik (ESG) narahatlıqlarını investisiya məqsədlərinə inteqrasiya etmək istəyən BMT Üzrə 56 İnvestisiyalar Prinsiplərinə imza atdı. Bu səbəblə, davamlılıq məsələsinə maraq getdikcə artır. Xüsusən müstəqillik, kompozisiya müxtəlifliyi və idarə heyəti üzvlərinin rollarına diqqət edərək təsirli bir idarə heyəti qurulmasına və çıxışa görə qiymətləndirilən pul strukturunun yaradılmasına, maaşlar və mühüm təşkilati işlər üçün pay sahiblərinin razılığının axtarmasına dair tövsiyyələr/nizamlamalar da artır. Ortaqların ən əsas haqlarından biri olan "səsvermə hüququ", ancaq məlumat almaq hüququnun səmərəliliyinin artırılması ilə bərabər düzgün və tam istifadə edilə bilən hala gəlir. Bu səbəblə Korperativ İdarəetmə Prinsipləri çərçivəsində ən mühüm və ən əvəzolunmaz məqamlar arasında yer alan ümumi yığıncaqlara göstərilən qayğı və diqqətin artırılması lazımdır. Korporativ idarə etmenin Alman modeli (və yaxud Avropa modelinin alman varianti) Qərbi Avropa (Almaniya, Avstriya, İsveçrə, Hollandiya) və Skandinaviya ölkələri üçün məxsusidir. Habelə, Fransanin (ümumi şirketlərin texminən 20%-i) və Belçikanin şirkətlərinin bir qismində bu model tətbiq edilməkdədir. Mərkəzi və Şərqi Avropanin postsosialist dövlətlərinin əksəriyyətində korporativ idarəetmə sisteminin qurulmasi zamani bu modeldən istifade edilmişdir. (18) ABŞ və B.Britaniyadan fərqli olaraq, Almaniyanın səhmdar cəmiyyətlərində üç ierarxiyalı idarəetmə modeli vardır: müşahidə şurası, səhmdarların ümumi yığıncagı və idare heyəti. Hərdən, ədəbiyyatlarda, esasən də ingilisdilli dərsliklərdə idarə heyəti və müşahide şurasina birlikdə ikipalatalı Direktorlar Şurası kimi baxılır. Amma, bununla razilaşmaq olmaz. Buna görə ki, Almaniya qanunvericiliyinde onlar ayr-ayrı formalaşma özəlliklərinə ve funksiyalara malik iki müxtəlif orqan kimi nəzərdə tutulur. Korporativ idarəetmənin alman modelini tətbiq edən ölkələrdə səhmdar kapitalı gözə çarpacaq ölçüdə mərkəzləsməsi ilə seçilir. Böyük alman şirkətlərinde 5 böyük səhmdarin payina 40%-dən çox səhm düşməkdədir. Bu gösterici mülkiyyətin merkəzləşməsinin ingilis konpaniyalarından iki defe, Şimali Amerika şirkətlərindən isə 60% artıq oldugunu gösterir. Almaniyada şirkətlərin 70%-dən 57 çox bir hissəsi sahibkar səhm paketinin 50%-dən çoxuna sahibdir. O cümlədən, şirkətlərin 35%-də butün səhmlər yalnız bir sahibkarin elində toplanmişdir. Qeyri-maliyyə korporativ investorlarının iri paya malik olmasi Almaniyada səhmlərin "çarpaz alqı-satqisı"nin geniş şəkildə yayılmasinı göstərir. Yəni ki, əksər hallarda alman şirketləri bir-birlərinin səhmdarlari olurlar. ABŞ banklarindan fərqli Alman banklari universal xüsusiyyətə malikdirlər. Belə ki, onlar kommersiya kreditləri sferasında əlavə, investisiya üzrə də, o cümlədən şəxsi vesaitləri hesabina investisiya qyatırımları etmək hüququna malikdir. Alman banklari həm qiymətli kağızların emitenti, həm sehmdar, həm kreditor, həm də ki, il üzrə ümumi yıgıncaqda səs hüquqlu (və ya səs verən) agent şəklində istirak edirler. Alman modelini basqalarından fərqli edən ən məxsusi xüsusiyyətlərdən biri şirkətin idarə olunmasında işçi heyitinin iştirak etməsi (alm. die Mitbestimmung; ing. codetermination system) sistemidir. Bu sistem iki pillədən ibarətdir. Birinci pillədə işçi şuralarinın yaradilmasını nəzərdə tutur. Bu şura 1952-ci ilden başlamaqla müəssisələrin huquqi rejimi barədə qanunvericiliyə əsasən isçilərinin sayı 20 nefərdən artıq olan müəssisələrdə yaradilır. Əməkdaşlarinın sayı 5-20 arasi olan müəsisələrdə isə işçi heyət arasindan müvəkkil şexs seçilir. Bu isə o demək deyildir ki, işçi şuralarinın yaradilması məhz bu qanundan sonra start götürmüşdür. İlk olaraq müəsisələrdə bu tipli şuraların yaradılması 1920-ci ildə qəbul olunmuş qanunda nəzərdə tutulmusdur. İkinci səviyyə isə işci heyetin səhmdar cəmiyyətinin idarə eolunmasında, yəni ki, idarəetme orqanlarında iştirakını göz önündə tutur. (18) İşçi heyetin alman səhmdar cəmiyyetlərinin idarə olunması sistemində iştirakı XX əsrin əvvəllərində "Müşahidə Şurası haqqında" qanunvericilikdə öz yerini tapmısdır. Sözü gedən qanun müəsisələrin işçi şuralarinın üzvlərinin idarəetmə şuralarina seçilmesini mecburi edirdi. Alman modelinin başlıca üstün cəhəti kimi korporativ əlaqələrin bütün iştirakçılarının maraqlarının tarazlaşdırılmasına istiqamətlənmiş sosial qarşılıqlı münasibət prinsipinin tətbiq olunması və uzunmüddətli istəklərə çatmağa, 58 korporasiyalarin davamlılıgının və onlar arasında qarşılıqlı əlaqələrin stabilliyinin yüksəldilməsinə istiqamətlənməsidir. Bu modelin mənfi cəhətlərinə isə alman şirkətlərinin inkişaf üçün bir sıra mühüm qərarların (ştat ixtisari, şirkətin yenidənpərpası və ləgvi, səmərəsiz biznes strukturlarinın satişı və s.) tez bir zaman ərzində qəbul olunmasinın mümkunsüzlüyunü, kifayət qədər cəld olmamalarını göstərmək olar. Yüklə 1,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|