Bilimlendiriw ministrligi

 
 
 

---

40 
2.1-keste 
Baqlaw qáteleri 
Baqlaw qáteleri 
Registraciyalawdaǵı qáteler 
Reprezentativ qáte 
Bile turıp jol 
qoyılǵan qáteler 
Bilmey turıp jol 
qoyılǵan qáteler 
Tosattan bolǵan
qáteler 
Turaqlı qáteler 
Tosattan bolǵan 
qáteler 
Turaqlı qáteler 
Logikalıq tekseriw 
Arifmetikalıq 
tekseriw 
Registraciyalawdaǵı qáteler hádiyseni baqlaw formulyarına jazıp atırǵanda 
yaki maǵlıwmatlardıń mazmunın natuwrı túsinip registraciyalaw nátiyjesinde 
júzege keledi. Bunday qáteler jalpı baqlawda da, saylanba baqlawda júz beredi. 
Tosattan bolǵan qáteler
hár qıylı kóriniste bolıp, jazıwdan túsip qaldırıw 
hám sanawda qátelikke jol qoyıw, baqlawshınıń talıǵıwı, sharshawı nátiyjesinde 
júzege shıǵadı. Bunday qáteler tek ǵana baqlawshı tárepinen emes, bálki soraw 
alıwshı tárepinende jol qoyılıwı múmkin. Bul qáteler baqlaw nátiyjesine eki 
jaqlama (hám kóbeyiw, hám azayıw jaǵınan) tásir etedi. Kóp birliklerden ibarat 
toplamlarda úlken sanlar nızamına muwapıq ulıwma juwmaqqa derlik tásiri 
bolmaydı. 
Turaqlı qáteler
bárháma bir baǵdarda boladı hám ulıwma kórsetkishlerge 
kúshlirek tásir kórsetedi. Nátiyjede olar haqqıyqattan uzaqlasadı. Demek,
 
turaqlı 
qáteler
 
qáwipli. Bunday qátelerge bile turıp yaki bilmey turıp jol qoyıw múmkin. 
Máselen, esabat maǵlıwmatlarına
 
qosıp jazıw
 
málim maqsetti gózleydi hám arnap, 
bile turıp islengen qátege tiyar boladı.
Bilmey turıp 
islengen turaqlı qátege mısal etip хalıqtı dizimge alıw 
waqtında jastı dóńgeleklep aytıwdı alıw múmkin. Ádette 78 yaki 81 jastaǵı 
qarıyalar 80 jas dep juwap beredi. Bul sanlar menen jastı kórsetiw barlıq adamlarǵa 
tiyisli ádet bolıp tabıladı.