Biokimyo va molekulyar biologiya

Piruvat + NAD
+
 + HS-KoA → Atsetil-KoA + NADH
2
 + CO
2
Oksidlanuvchi dekarboksillanish jarayonida hosil bo‗lgan atsetil KoA ning 
oksidlanishi davom etib, eng so‗nggida CO
2
va H
2
O hosil bo‗ladi. Atsetil-KoA 
ning bu xildagi to‗liq oksidlanishi uch karbon kislotalar (Krebs) siklida yuz beradi. 
Bu 
jarayon, 
shuningdek, 
piruvatning 
oksidlanuvchi 
dekarboksillanishi 
hujayralarning mitoxondriya-larida bo‗lib o‗tadi.
 
7.5.6.2. Uch karbon kislotalar (Krebs sikli). 
Atsetil-KoA ning to‗liq oksidlanishi uch karbon kislotalar siklida bo‗lib 
o‗tadi. Uch karbon kislotalar siklini birinchi bo‗lib ingliz biokimyogari G.Krebs 
(1933) fanga ma‘lum qilgan edi. Bu jarayon piruvatning oksidlanuvchi 
dekarboksillanishi kabi hujayraning mitoxondriyalarida bo‗lib o‗tadi va ketma-ket 
sodir bo‗ladigan sakkiz xil reaksiyani o‗z ichiga oladi.
Birinchi reaksiya
sitrat-sintetaza tomonidan katalizlanadi: 

---

140 
Ikkinchi reaksiya
natijasida oldingi reaksiyada hosil bo‗lgan limon kislota 
degidrogidrotatsiyalanishga duch kelib sis-akotin kislotani hosil qiladi, u esa suvni 
biriktirib izolimon kislotaga aylanadi. Bu reaksiyada akonitatgidrataza fermenti 
ishtirok etadi, reaksiya natijasida sitrat molekulasida H va OH larning o‗zaro 
almashinuvi sodir bo‗ladi: 
Uchinchi reaksiya,
aftidan, Krebs sikli tezligini limitlaydi, reaksiyani 
tarkibida NAD tutuvchi izositratdegidrogenaza katalizlaydi va bunda izolimon 
kislota degidrogenlanadi va dekarboksillanadi: 
Tenglamadan ko‗rinib turibdiki, bu reaksiya davomida izolimon kislota bir 
yo‗la dekarboksillanadi. Bu reaksiyani faollovchisi sifatida ADF, shuningdek, 
magniy va marganes ionlari qatnashadi.