235
sAMF bo‗lmaganda, proteinkinaza ikkita katalitik (C
2
) va ikkita boshqaruvchi
(R
2
)
subbirliklardan tashkil topgan bo‗lib, ularning molekulyari o‗zaro mos holda
49000 va 38000 Da ga teng va shu sababli u fermentativ faollikka ega bo‗lmaydi.
sAMF ishtirokida proteinkinaza kompleksi qaytar ravishda bitta R
2
-subbirlik
va ikkita erkin katalitik subbirlikka dissotsiatsiyalanadi; keyingi hosil bo‗lgan
subbirliklar fermentativ faollikka ega, fosforillanadi va unga mos tarzda boshqa
oqsil fermentlarining faolligini o‗zgartiradi.
Buni quyidagi diagramma orqali izohlash mumkin:
Steroid gormonlarining umumiy ta‘sir mexanizmi haqida mavjud ma‘lumotlar
ularning ta‘sir samarasi o‗ziga xos sitoplazmatik retseptor-oqsillar (sedimentatsiya
koeffitsiyenti 4S va 8S bo‗lgan) orqali amalga oshishi ko‗rsatib berildi; steroid-
oqsil komplekslari maxsus transport oqsillari yordamida hujayra yadrosiga
translokatsiyalanib, xromatin bilan bog‗lanadi (xromatin bilan bog‗lanish
markazida DNK dan tashqari, gistonsiz oqsillar bo‗ladi). DNK genlarining
ekspressiyasini o‗zgartirib, bu yadro-steroid komplekslari maxsus m-RNK
sinteziga ta‘sir qiladi; yangi yoki qo‗shimcha m-RNK molekulasining sintezi
tegishli oqsilning sintezini induksiyalanishi bilan birgalikda yuz beradi.
Shunday qilib, gormonlarning ikki sinfi vakillarining ta‘sir qilish
mexanizmidagi asosiy farq shundaki, peptid gormonlari va aminokislota hosilalari,
asosan, hujayralardagi sintetik jarayonladan keyingi hodisalarga yo‗naltirilgan,
steroid gormonlar esa gen transkripsiyasini o‗zgartirish orqali, genomga ta‘sir
qiladi.
Dostları ilə paylaş: