412
18-Mavzu. Ijtimoiy ne`matlar va umumiy resurslar
Mahsulotlarning turli xil turlari. Ijtimoiy ne’matlar. Ijtimoiy ne’matlarning
xususiyatlari. Ba’zi bir muhim ijtimoiy ne’matlar: mudofaa tizimi, fundamental ilmiy
tadqiqotlar, qashshoqlikka qarshi kurashish. Xarajatlar va daromadlarni tahlil qilish.
Umumiy resurslar. Umumiy resurslarning yangi muammolari. Toza havo va suv.
Tirband avtomobil yo’llari. Mulk huquqining muhimligi.
Mustaqil ta’limnining shakl va mazmuni
Mustaqil ta’lim talabalar uchun majburiy o’quv mashg’uloti hisoblanadi va rejali
xususiyatga ega. Mustaqil ta’limning mavzular talabalar uchun mustaqil o’rganishlari
shart bo’lgan ma’ruzalar va amaliy mashg’ulotlardan tashkil topgan. U talabalarning
nazariy bilimlarining mustahkamlash va kengaytirishga, o’qitilayotgan va o’tilgan
mavzularni kengroq va chuqurroq o’rganishga hamda dunyoqarashini yana ham
kengaytirishga yordam beradi. Shuningdek, mustaqil ta’limga mo’ljallangan topshiriqlar
(mavzular) ma’ruzalar mavzulari, amaliy, seminar mashg’ulotlariga tayyorgarlik
ko’rishga qaratilgan. Bundan tashqari, talabalar ayrim nazariy mavzularni o’quv
adabiyotlari yordamida mustaqil o’zlashtirishlari natijasida, Loyiha yoki ilmiy
maqolalar tayyorlashlari mumkin hamda ilmiy amaliy konferentsiyalarda ilmiy
ma’ruzalar qilishlari mumkin. Loyiha, taqdimot tayyorlash, ma’ruzalar kafedra
tomonidan belgilab berilgan hajmda bo’lishi mumkin.
Mustaqil ta’lim uchun o`quv va ishchi o’quv rejada kasb ta`limi yo`nalishlari uchun 50 soat,
boshqa ta`lim yo`nalishlari uchun 90 soat ajratilgan. Ushbu soat talabaning amaliy mashg’ulotlarga
tayyorgarlik ko’rishi, oraliq nazoratlarda, yakuniy nazoratda va boshqa mustaqil shug’ullanishini o’z
ichiga oladi.
413
III semestrda uchun mustaqil ta’lim mavzulari va uni amalga oshirish shakli
5111000- Kasb ta’limi (5230600-Moliya); 5111000-Kasb ta’limi (5230700- Bank ishi);
5111000-Kasb ta’limi (5230900-Buxgalteriya hisobi va audit (tarmoqlar bo’yicha)
5230200-Menejment (tarmoqlar va sohalar bo`yicha), 5230600- Moliya, 5230700- Bank
ishi; 5230800 – Soliqlar va soliqqa tortish, 5230900- Buxgalteriya hisobi va audit
(tarmoqlar bo’yicha), 5231200- Sug’urta ishi, 5231300- Pensiya ishi, 5231500-Baholash
ishi, 5232000- Davlat budjetining gazna ijrosi
MT mavzusi
Mavzuga oid bo’lim
MTga oid topshiriq va
tavsiyalar
3-semestr bo`yicha
1.Mikroiqtisodiyot faniga kirish
Mikroiqtisodiyotning
nazariy asoslari
Referat
tayyorlash
va
slaydlar
2.Iqtisodiyotning o’nta tamoyili
Mikroiqtisodiyotning
nazariy asoslari
Loyiha
tayyorlash
taqdimot va slaydlar
3.Talab,
taklif
va
bozor
muvozanati
Bozor kuchlari
Keys stadi tayyorlash
4.Talab va taklif elastikligi
Bozor kuchlari
Keys stadi tayyorlash
5.Narx ustidan nazorat va bozor
faoliyati
Bozor kuchlari
Loyiha
tayyorlash
va
slaydlar
6.Iste’molchilar,
ishlab
chiqaruvchilar
va
bozorlar
samaradorligi
Iste’molchi tanlovi va ishlab
chiqarish
Loyiha
tayyorlash
va
slaydlar
7.Istemolchi tanlovi nazariyasi
Iste’molchi tanlovi va ishlab
chiqarish
Loyiha tayyorlash va
slaydlar
8.Bozor va tavakkalchilik
Iste’molchi tanlovi va ishlab
chiqarish
Keys stadi tayyorlash
9.Ishlab chiqarish nazariyasi
Iste’molchi tanlovi va ishlab
chiqarish
Keys stadi tayyorlash
10.Ishlab chiqarish xarajatlari
Iste’molchi tanlovi va ishlab
chiqarish
Keys stadi tayyorlash
11.Raqobatlashgan bozorlardagi
firmalar
Turli
bozor
tizimlarida
firmalar faoliyati
Keys stadi tayyorlash
12.Monopol
bozorlarda
firmaning qaror qabul qilishi
Turli
bozor
tizimlarida
firmalar faoliyati
Loyiha tayyorlash va
slaydlar
414
13.Monopolistik raqobatlashgan
bozor
Turli
bozor
tizimlarida
firmalar faoliyati
Loyiha tayyorlash va
slaydlar
14.Oligopoliya
sharoitida
firmalar faoliyati
Turli
bozor
tizimlarida
firmalar faoliyati
Keys stadi tayyorlash
15.Turli bozorlarda narxlarni
shakllantirish
Turli
bozor
tizimlarida
firmalar faoliyati
Keys stadi tayyorlash
16.Ishlab
chiqarish
omillari
bozori
Ishlab chiqarish omillari va
bozor zaifliklari
Loyiha
tayyorlash
va
slaydlar
17.Tashqi ta`sirlar va davlat
siyosati
Ishlab chiqarish omillari va
bozor zaifliklari
Loyiha
tayyorlash
va
slaydlar
18.Ijtimoiy
ne`matlar
va
umumiy resurslar
Ishlab chiqarish omillari va
bozor zaifliklari
Loyiha tayyorlash va
slaydlar
III semestr bo‘yicha talabalar bilimini baholash va nazorat qilish me’zonlari
Baholash
usullari
Baholash mezonlari
Testlar,
yozma
ishlar,
og‘zaki
savol-
javoblar.
86-100 ball “a’lo”: Fanga oid nazariy bilimlarni to‘la o‘zlashtira olish. Xulosa va
qaror qabul qilish. Ijodiy fikrlay olish. Mustaqil mushohada yurita olish. Olgan
bilimlarini amalda qo‘llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Tasavvurga ega bo‘lish.
71-85 ball “yaxshi”: Mustaqil mushohada qilish. Olgan bilimlarini amalda
qo‘llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Tasavvurga ega
bo‘lish.
5-70 ball“qoniqarli”: Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Ma’lum bir
tasavvurga ega bo‘lish.
50-54 ball “qoniqarsiz”: Fan bo‘yicha nazariy va amaliy bilimlarni bilmaslik,
Reyting baholash turlari
Nazorat shakllari
Maksimal ball
Umumiy
ball
1
Joriy nazorat
36
100
2
Oraliq nazorat
34
3
Yakuniy nazorat
30
415
Joriy baholash
Maksimal
ball
O‘tkazi
sh
vaqti
Joiry nazorat (20 ball)
MT (16 ball)
36
Semestr
davomi
da
Darslarga
aktiv
qatnashganlik
va
o‘zlashtirish
darajasi.
Amaliy
mashg‘ulotlardagi
faolligi,
amaliy
mashg‘ulot daftarlarining yuritilishi va
holati.
Mavzular
bo‘yicha
uy
vazifalarining bajarilishi
Mustaqil
ta’lim
topshiriqlarining
(prezetatsiya,
testlat,
yozma ish variantlari, keys
stadiylar)
o‘z
vaqtida
sifatli bajarilishi
Oraliq baholash
Maksimal
ball
O‘tkazish
vaqti
№
Oraliq nazorat (20 ball)
MT (14 ball)
34
Semestr
davomida
I
Darslarga aktiv qatnashganlik va
o‘zlashtirish darajasi. Ma’ruza
mashg‘ulotlardagi
faolligi,
mashg‘ulot
daftarlarining
yuritilish holati. Oraliq nazorat
uchun nazorat ishi. (9 ball)
Mustaqil
ta’lim
topshiriqlarining
(prezetatsiya, testlat, yozma
ish variantlari, keys stadilar)
o‘z vaqtida sifatli bajarilishi.
(6 ball)
15
I oraliq
davomida
(semestrni
ng 1-9
haftasi)
II
Darslarga aktiv qatnashganlik va
o‘zlashtirish darajasi. Ma’ruza
mashg‘ulotlardagi
faolligi,
mashg‘ulot
daftarlarining
yuritilish holati. Oraliq nazorat
uchun nazorat ishi. (11 ball)
Mustaqil
ta’lim
topshiriqlarining
(prezetatsiya, testlat, yozma
ish variantlari, keys stadilar)
o‘z vaqtida sifatli bajarilishi.
(8 ball)
19
II oraliq
davomida
(semestrni
ng 10-18
haftasi)
Laboratoriya ishlarini tashkil etish bo’yicha ko’rsatmalar
Fan bo’yicha laboratoriya ishlari o’quv rejada ko’zda tutilmagan.
Kurs ishlari bo’yicha uslubiy ko’rsatmalar
Fan bo’yicha kurs ishlari o’quv rejada ko’zda tutilmagan
416
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
Asosiy adabiyotlar:
1. “O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar
strategiyasi to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7
fevraldagi PF-4947-sonli Farmoni.
2.Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga
quramiz. - Toshkent: “O’zbekiston” NMIU, 2017. - 488 b.
3.Mirziyoyev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik -
har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak. - Toshkent: “O’zbekiston”
NMIU, 2017. - 104 b.
4.Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda
barpo etamiz. - Toshkent: “O’zbekiston” NMIU, 2017. - 56 b.
5.Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash - yurt
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. - Toshkent: “O’zbekiston” NMIU, 2017.-48
b.
6.N.Gregory Mankiw. Principles of Mikroeconomics. 5 edition. 2008. 519 pages.
7. Salimov B.T., O’roqov N.I., Mustafaqulov Sh.I., Salimov B.B.
Mikroiqtisodiyot: Ma’ruzalar matni. – T.: Moliya iqtisodchi, 2005,- 360 b.
8. Salimov B.T., Hamdamov Q.S., O’raqov N.I. Mikroiqtisodiyot. Kasb-hunar
kollejlari uchun o’quv qo’llanma. - T.: Ijod dunyosi, 2003,- 256 b.
9. Erkin Egamberdiyev “Mikroiqtisodiyot”. T.: ILM ZIYO, 2014.
10. Bakiyeva I.A. “Mikroiqtisodiyot” fanidan amaliy (seminar) mashg`ulotlar
o`tkazish bo`y`icha uslubiy qo`llanma. T: “Iqtisod - moliya”, 2014.
11. R.S.Xo`jayev, B. Mahmudov, H.S. Xo`jayev, E.I.Ergashev, R.I.Egamberdiyev
“Mikro va makroiqtisodiyot”. T.: ILM ZIYO, 2012.
Qo’shimcha adabiyotlar:
1. Микроэкономика под ред. В.С. Атаманова, С.А. Иванова. М. 2009
2. Нуреев Р.М. Курс микроэкономики. Учебник. Норма, М: 2008.
3. Нуреев Р.М. Сборник задач по микроэкономике. Норма, М 2008.
4. Пол Е. Самуэлсон. Микроэкономика, Учебник, М.: Санкт-Петербург. Киев,
2012. – 744 с.
5. Пиндайк Р, Рубинфелд Д. «Микроэкономика» 5 межд.изд Спб., Питер
2007.
6. Хаджаев Х.С., Каримов Ф.Ш., Ходжаев Р.С. Микроэкономика. Учебное
пособие T.: “Iqtisod-moliya”, 2010.
7. Чеканский А.Н., Флорова Н.Л. Микроэкономика. Промежуточный уровень.
Учебник. М. ИНФРА 2007.
8. Egamberdiev E. Mikroiqtisodiyot. Darslik. – T.: TMI, 2008, - 226 b.
9. G’ulomov S.S., Alimov R.X., Salimov B.T. Mikroiqtisodiyot. Oliy o’quv
yurtlari uchun darslik .-T.: Sharq, 2001, – 320 b.
417
Internet saytlari:
-
www.lex.uz
(O’zbekiston Respublikasi Qonun xujjatlarini ma’lumotlari milliy
bazasi)
-
www.gov.uz
( O'zbekiston Respublikasi hukumat portali)
-
www.ziyonet.uz
(ZiyoNet ta’lim portali)
-
www.nes.ru
(Rossiya iqtisodiy maktabi rasmiy sayti)
-
www.cer.uz
(Iqtisodiy tadqiqotlar markazi rasmiy sayti)
-
www.cbu.uz
(O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki rasmiy sayti)
-
www.tfi.uz
(Toshkent moliya instituti rasmiy sayti)
-
www.stat.uz
(O'zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo’mitasining rasmiy
sayti)
-
www. iеt. ru
(E.T.Gaydar nomidagi iqtisodiy siyosat institute rasmiy sayti)
419
2015 – 2019 YILLARDA IShLAB ChIQARIShNI RIVOJLANTIRISh UChUN 40
MILLIARDDAN ORTIQ MABLAG’ SARFLANADI
Mamlakatimizda 2015 — 2019 yillarda ishlab chiqarishni tarkibiy o’zgartirish,
modernizatsiya va diversifikatsiya qilishni ta’minlash bo’yicha chora-tadbirlar dasturi qabul
qilindi.
Prezidentimizning 2015 yil 4 martdagi «2015 — 2019 yillarda ishlab chiqarishni tarkibiy
o’zgartirish, modernizatsiya va diversifikatsiya qilishni ta’minlash bo’yicha chora-tadbirlar dasturi
to’g’risida»gi Farmoni mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ishlab chiqarishni yangilash va
innovatsiya texnologiyalarini joriy etish bo’yicha uzluksiz jarayonning mantiqiy davomi bo’ldi.
Dastur tarkibiy o’zgarishlarni izchil ta’minlash, ishlab chiqarishni modernizatsiya va
diversifikatsiya qilish, barqaror iqtisodiy o’sish lokomotivlari bo’lishga qodir yuqori texnologiyali
sanoat tarmoqlarini yanada rivojlantirish, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning energiya sarfi,
moddiy va mehnat xarajatlarini kamaytirish bo’yicha mavjud zaxiralardan yanada to’liq foydalanish,
shuningdek, jahon bozorida talab barqaror bo’lgan raqobatbardosh tayyor tovarlar va yarim fabrikatlar
ishlab chiqarishni kengaytirish, buning uchun xorijiy investitsiyalarni, jumladan, etakchi xorijiy
kompaniyalar bilan birgalikda qo’shma korxonalar tashkil etish orqali faol jalb qilish maqsadida qabul
qilindi.
Xususan, ushbu Farmonga muvofiq, resurs tejaydigan bug’-gaz qurilmasi va quyosh
energiyasidan foydalanish bo’yicha sinab ko’rilgan zamonaviy texnologiyalarni keng joriy etish
asosida elektr energetika sohasida faoliyat ko’rsatayotgan ishlab chiqarish quvvatlarini izchil
modernizatsiya qilish va yangilarini tashkil etish ko’zda tutilmoqda.
Neft-gaz va neft-kimyo sanoatida tabiiy gaz va gaz kondensatini chuqur qayta ishlash
asosida yuqori qo’shimcha qiymatga ega mahsulot ishlab chiqarish hajmini oshirish va turini
kengaytirish rejalashtirilmoqda. Kimyo sanoatida ishlab chiqarish va eksportni murakkab mineral
o’g’itlar, polimerlar, sintetik kauchuk, metanol va keng turdagi maishiy-kimyo tovarlari ishlab
chiqarish bo’yicha zamonaviy texnologiyalarni joriy etish orqali diversifikatsiya qilish ko’zda tutilgan.
Umuman, geologiya, yoqilg’i-energetika kompleksi, kimyo, neft-kimyo va metallurgiya
sanoatida ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilash bo’yicha 124
investitsiya loyihasi, shuningdek, xorijiy sarmoyadorlarni jalb etgan holda 48 istiqbolli investitsiya
loyihasini amalga oshirish rejalashtirilmoqda.
Masalan, «O’zbekneftgaz» milliy xolding kompaniyasi Buxoro neftni qayta ishlash zavodi
quvvatlarini modernizatsiya va rekonstruktsiya qilish, «Muborak gazni qayta ishlash zavodi» unitar
korxonasida gaz-kimyo majmuasini barpo etish, Ustyurt gaz-kimyo majmuasi xom ashyo bazasida
uglevodorodlar pirolizi ishlab chiqaradigan yangi zavod, O’zbekiston — Xitoy gaz quvurining
to’rtinchi tarmog’ini qurish, «O’zbekkimyomash» zavodining yirik va og’ir neft-gaz-kimyo
uskunalari ishlab chiqaradigan quvvatlarini kengaytirish (2-bosqich), plastik mahsulotlar ishlab
420
chiqarishni yo’lga qo’yish, geologiya-qidiruv ishlari uchun yuqori texnologiyali uskunalar xarid qilish
va boshqa loyihalarni amalga oshirish rejalashtirilayotir.
Kimyo sanoatida «Samarqandkimyo» aktsiyadorlik jamiyatida murakkab mineral o’g’itlar
(NPK) va kaliy sulfati, «Navoiy azot» aktsiyadorlik jamiyatida polivinilxlorid va metanol, «Angren»
maxsus industrial zonasida avtomobil va qishloq xo’jaligi texnikasi shinalari, konveyer lentalari hamda
boshqa mahsulotlar ishlab chiqarishni o’zlashtirish ko’zda tutilgan.
«O’zbekenergo» davlat aktsiyadorlik kompaniyasi Dastur doirasida Navoiy issiqlik elektr
stantsiyasini 450 MVt quvvatga ega ikkinchi bug’-gaz qurilmasini qurish orqali kengaytirish, Quyi-
Bo’zsuv GESi kaskadi, Farhod GESi va «Toshkent GES» kaskadi unitar korxonasini modernizatsiya
qilishni boshlaydi. «O’zbekko’mir» aktsiyadorlik jamiyatida «Apartak» konini qurish
hamda moliyaviy hisobga olish va hisobdorlik, xodimlar, tezkor hamda ishlab chiqarish-texnologik
faoliyatni boshqarishni kompyuterlashtirish bo’yicha integratsiyalashtirilgan kompleks tizimni joriy
etish ko’zda tutilmoqda.
Olmaliq va Navoiy kon-metallurgiya kombinatlari ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish,
texnik va texnologik yangilash bo’yicha 41 loyihani amalga oshirishni rejalashtirmoqda. Sulfat kislota
ishlab chiqarish zavodi qurish, Muruntov kareriga ishlov berish (5-navbati), qo’shimcha ishlab
chiqarish ob’ektlarini modernizatsiya qilish va texnik qayta jihozlash, Jizzax viloyatidagi tsement
zavodini kengaytirish, Sherobod tumanida tsement zavodi qurish, mis simi ishlab chiqarishni yo’lga
qo’yish va boshqa loyihalar shular jumlasidandir.
Davlatimiz rahbarining ushbu Farmoniga muvofiq, mashinasozlik, avtomobil va elektr
texnika sanoati, mahsulotlarni standartlashtirish sohasida ham keng ko’lamli o’zgarishlar belgilangan.
Mazkur sohalarda jami 77 loyihani, shu jumladan, xorijiy investitsiyalarni jalb etish orqali amalga
oshirish rejalashtirilgan. Buning natijasida 2019 yilda texnologik etakchi korxonalar bilan
hamkorlikda import o’rnini bosadigan qishloq xo’jaligi texnikasi, yuk avtomobillari hamda butlovchi
qismlar ishlab chiqarish bo’yicha yangi quvvatlar tashkil etish va faoliyat ko’rsatayotgan korxonalarni
kengaytirish ko’zda tutilgan.
Chunonchi, «O’zavtosanoat» aktsiyadorlik kompaniyasi tizimidagi «JV MAN AUTO
Uzbekistan» va «UZAUTOTRAILER» qo’shma korxonalarida yuk avtotransporti vositalari kabinasi
ishlab chiqarishni o’zlashtirish hamda ehtiyot qismlar ishlab chiqarishni mahalliylashtirish, Jizzax
akkumulyator zavodini texnologik modernizatsiya qilish, «Gentra», «Spark», «Cobalt», «T250»
avtombillari uchun alyuminiy va plastmassa detallar, tormoz tizimi elementlari va boshqa mahsulotlar
ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish rejalashtirilmoqda.
«O’zagrosanoatmashxolding» xolding kompaniyasi Toshkent va Chirchiq qishloq xo’jaligi
texnikasi zavodlarini modernizatsiya qilish va texnologik qayta jihozlash orqali «Klaas», «Lemken» va
boshqa etakchi texnologik korxonalar bilan hamkorlikda zamonaviy traktorlar, don, em-xashak o’rish
va paxta terish mashinalari ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish, temir buyumlar, transmissiya va
reduktorlarga mexanik hamda termik ishlov berish quvvatlarini tashkil etishni rejalashtirmoqda.
Shuni ta’kidlash kerakki, 2019 yilga kelib, elektr texnika uskunalari tayyorlash bo’yicha
yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlarni jadal rivojlantirish va o’zlashtirish, axborot-kommunikatsiya
texnologiyalari uchun uskuna va ehtiyot qismlar, keng turdagi ekologik toza qurilish materiallari ishlab
chiqarish bo’yicha yangi korxonalar tashkil etish kutilmoqda.
Xususan, «O’zeltexsanoat» aktsiyadorlik kompaniyasi «Andijonkabel» aktsiyadorlik
jamiyatida Evropa texnologiyalari asosida avtomobil simlari ishlab chiqarishni o’zlashtirish, Motor
zavodi maydonlarida integral mikrosxemalar, kamquvvatli fotoelektr stantsiyalari, turli quvvatli elektr
dvigatellar va maishiy elektr texnika vositalari uchun kompressorlar ishlab chiqarishni tashkil etish,
muzlatkich, maishiy gaz va kombinatsiyalangan plitalar ishlab chiqarishni kengaytirish, maishiy elektr
va elektr texnika mahsulotlari ishlab chiqarish, marketing va logistika klasterini tashkil qilishni
rejalashtirmoqda. Umuman olganda, kompaniya tomonidan umumiy qiymati 268,5 million dollarlik 39
yangi investitsiya loyihasini amalga oshirish mo’ljallanmoqda.
«O’zqurilishmateriallari» aktsiyadorlik kompaniyasi, xususan, xorij investitsiyalarini jalb
etgan holda 11 loyihani amalga oshirishni rejalashtirgan. «Qizilqumtsement» aktsiyadorlik jamiyatida
uzluksiz bazalt tolasi va armatura ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish, ohak va temir-beton plitalar, «Uz
421
Ouna» mas’uliyati cheklangan jamiyatida yirik o’lchamli oyna ishlab chiqarishni o’zlashtirish,
Qoraqalpog’iston Respublikasida tsement zavodi qurish, Jizzax viloyatida tsement asosida pardozlash
materiallari ishlab chiqarishni tashkil qilish ana shunday yirik loyihalar sirasidan.
Shuningdek, Dasturda mahalliy xom ashyoni chuqur qayta ishlash asosida ichki va jahon
bozorida xaridorgir bo’lgan raqobatbardosh tayyor mahsulotlar hamda yarim fabrikatlar, jumladan,
bo’yalgan ip, mato, ishlov berilgan teri, trikotaj, tikuvchilik, poyabzal va attorlik-charm buyumlari
ishlab chiqarish hisobidan to’qimachilik hamda charm-poyabzal sanoati tuzilmasini yanada yaxshilash
ham ko’zda tutilgan.
Shunga muvofiq, «O’zbekengilsanoat» davlat-aktsiyadorlik kompaniyasi chet ellik etakchi
sheriklar bilan hamkorlikda faoliyat ko’rsatayotgan korxonalarni modernizatsiya qilish, texnik va
texnologik qayta jihozlash, yangilarini tashkil etish bo’yicha 58 loyiha, shuningdek, xorijiy
investitsiyalarni jalb etgan holda, 21 istiqbolli loyihani amalga oshirishni rejalashtirmoqda. Ellikqal’a
va Qo’ng’irot paxta zavodlari, Buxoro viloyatining o’ijduvon, Jondor va Romitan tumanlarida
qurilishi yakunlanmagan ob’ektlar negizida to’qimachilik komplekslari, «Indorama Qo’qon tekstil»
xorijiy korxonasining to’rtinchi bosqichini tashkil etish va boshqalar shular jumlasidandir.
Bundan tashqari, «O’zbekcharmpoyabzali» uyushmasi tashqi bozorda talab yuqori bo’lgan
charm va zamonaviy poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarish bo’yicha 61 investitsiya loyihasini amalga
oshiradi.
Farmon doirasida Oziq-ovqat sanoati korxonalari uyushmasi tomonidan zamonaviy
sublimitlash, muzlatish va vakuumli qadoqlash texnologiyalari asosida qishloq xo’jaligi mahsulotlarini
saqlash hamda qayta ishlashga qaratilgan qiymati 410 million dollarlik 304 loyihani hayotga tatbiq
etish rejalashtirilgan.
Jumladan, Surxondaryo viloyatidagi «Fayzi Ramz» fermer xo’jaligida meva-sabzavotni
qayta ishlash (sublimatsion quritish), «Jizzax» maxsus industrial zonasi hududida tez tayyorlanadigan
mahsulotlar, Samarqand viloyatidagi «Siyob saxovati» xorijiy korxonasi mas’uliyati cheklangan
jamiyatida go’shtni qayta ishlash, Toshkent viloyatidagi «Euro Food Trade» korxonasida baliq
konservalari ishlab chiqarish va qo’ziqorinni chuqur qayta ishlash yo’lga qo’yiladi, shuningdek,
faoliyat yuritmayotgan oziq-ovqat sanoati korxonalari modernizatsiya qilinadi (165 loyiha).
Prezidentimiz Farmonida jahondagi etakchi kompaniyalarning litsenziya va patentlari
asosida farmatsevtika sanoati mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi va turini kengaytirish, mahalliy
ishlanmalar hamda xom ashyo asosida tibbiyot preparatlari ishlab chiqarishni ko’paytirish
rejalashtirilgan.
Shu munosabat bilan «O’zfarmsanoat» davlat-aktsiyadorlik kontserni 22 investitsiya
loyihasini amalga oshirishni rejalashtirmoqda. «Pharm Product» mas’uliyati cheklangan jamiyatida bir
marta ishlatiladigan tibbiyot buyumlari uchun metall ninalar, in’ektsiya eritmalari, quritilgan holda
qadoqlangan dori vositalari, tabletkalar, kapsula va sashe-paketchalar uchun bo’sh ampulalar, kanal
naychalar, «Soft inter medical» mas’uliyati cheklangan jamiyatida infuziya eritmalari, «Radiks»
xususiy ilmiy-ishlab chiqarish korxonasida plazma o’rnini bosadigan eritmalar, dori vositalari ishlab
chiqarish uchun o’simlik substantsiyalari va boshqa dori vositalari ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish
shular jumlasidandir.
Shu bilan birga, Dastur doirasida zamonaviy texnologik talablarga javob bermaydigan
eskirgan uskunalar va quvvatlarni foydalanishdan chiqarish va ularni zamonaviy hamda samarali
ishlaydiganlari bilan almashtirishga qaratilgan qariyb 300 loyihani amalga oshirish ko’zda
tutilgan (Farg’ona issiqlik elektr markazi va Navoiy issiqlik elektr stantsiyasidagi
energobloklar, «Navoiy azot» aktsiyadorlik jamiyatida ammiak va kuchsiz azot kislotasi ishlab
chiqarish quvvatlari, «Ammofos Maksam» aktsiyadorlik jamiyatida sulfat kislota ishlab chiqarish
korxonasi, Toshkent va Chirchiq qishloq xo’jaligi texnikasi zavodlarining ishlab chiqarish quvvatlari
va boshqalar).
Davlatimiz rahbarining Farmonida 2015 — 2019 yillarda ishlab chiqarishni tarkibiy
o’zgartirish, modernizatsiya va diversifikatsiya qilishni ta’minlash bo’yicha chora-tadbirlar dasturiga
kiritilgan investitsiya loyihalarini hayotga tatbiq etish doirasida qiymati 30 million AQSh dollaridan
ziyod va chet ellik investor ulushi kamida 50 foiz bo’lgan loyihalar bo’yicha ishlab chiqarish maydoni
422
tashqarisida muhandislik-kommunikatsiya tarmoqlarini yo’lga qo’yish byudjet mablag’lari hamda
ichki moliyalashtirish manbalari hisobidan amalga oshirilishi belgilab qo’yilgan.
Muxtasar aytganda, Prezidentimizning 2015 yil 4 martdagi «2015 — 2019 yillarda ishlab
chiqarishni tarkibiy o’zgartirish, modernizatsiya va diversifikatsiya qilishni ta’minlash bo’yicha chora-
tadbirlar dasturi to’g’risida»gi Farmonida ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, texnik va
texnologik yangilash bo’yicha umumiy qiymati 40 milliard 809 million dollarlik 846 investitsiya
loyihasini amalga oshirish ko’zda tutilgan.
2015-2019 yillarda amalga oshiriladigan qiymati 19 milliard 640 million dollarlik 711 yangi
loyihaning sarmoyadorlari va moliyalashtirish manbalari belgilab olingan. Qiymati 21 milliard 169
million dollarlik 135 istiqbolli loyihaga esa xorijiy investitsiyalar va kreditlar jalb qilinadi.
Ushbu Dasturning hayotga tatbiq etilishi 2015 — 2019 yillarda yalpi ichki mahsulotni yiliga
o’rtacha kamida 8 foiz, jumladan, sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishni 9 foiz, shu davr ichida ushbu
ko’rsatkichni 1,5 barobar oshirish imkonini beradi. Mamlakatimiz yalpi ichki mahsulotida sanoat
ulushi hozirgi 24 foizdan 2020 yilda 27 foizga etadi. Mashinasozlik, neft-gaz, neft-kimyo, kimyo,
to’qimachilik va oziq-ovqat kabi yuqori texnologiyali tarmoqlarni yanada jadal rivojlantirish, sanoatda
ularning ulushini 2014 yildagi 62 foiz o’rniga 2020 yilda 67 foizga etkazish kutilmoqda. Bu borada
100 ga yaqin yangi tovar guruhlari (qariyb 1000 xil mahsulot) ishlab chiqarish o’zlashtiriladi va 2020
yilga borib mamlakatimiz sanoatining yillik ishlab chiqarish hamda eksport salohiyati tegishli ravishda
18 trillion so’mga va 2 milliard dollarga oshiriladi.
Talab va taklif
Vikipediya, ochiq ensiklopediya Talab va taklif
narxni
shakllantiradi, shu bilan birga
narx
talab va taklif oʻrtasidagi nisbatni aniqlab beradi.
Dostları ilə paylaş: |