Bu kitab abş-da Təhsil Almış Məzunlar Asosiasiyasının dəstəyi ilə 2104-cü ildə nəşr olunmuşdur
Yüklə 2,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Tənzimlənmə (ing.:
regulate ) Korporativ hüququ dünyanın bir çox inkişaf etmiş ölkələrində olduğu kimi, ümumi hüququn bir sahəsi kimi götürsək, tənzimlənməyən sahə sayılır. Hüququn və ya biznesin konkret sahəsi 72 münasibətində “tənzimlənən” sahə dedikdə dövlətin bu sahəyə daha çox və birbaşa müdaxilə etməsini nəzərdə tuturuq və adətən həmin sahəyə gündəlik nəzarət edən hansısa dövlət orqanı mövcud olur. Misal üçün, bank, sığorta və ya qiymətli kağızlar sahəsi tənzimlənən sahələrdir: bunları tənzimləyən çoxsaylı qanun, qaydalar və konkret 70 ABŞ-da hüquqi şəxslərə aid ümumi qanunvericilik, yəni Azərbaycan Mülki Məcəlləsinin IV fəslində nəzərdə tutulan müddəalar kimi məsələlər ştat qanunvericiliyidir (federal deyil). Yəni ABŞ-da hər 50 ştatın ayrı-ayrılıqda hüquqi şəxslərə aid qanunvericiliyi var. 71 Qısa müzakirə üçün baxın: W. Allen et al Commentaries and Cases on the Law of Business Organizations 3rd Ed, səh. 88-92 72 “Sahə” dedikdə hüquqi şəxslər, müqavilə, daşınmaz əmlak, banklar, qiymətli kağızlar və s. nəzərdə tutulur. 45 dövlət orqanı mövcuddur. Ancaq korporativ hüquq hüququn bir çox digər sahələri kimi (misal üçün, müqavilə hüququ) tənzimlənməyən sahədir. Əlbəttə, “tənzimlənən” və ya “tənzimlənməyən” sözlər hüquqi anlayış deyil, bunlar sadəcə hər hansı sahəni ümumi şəkildə təsvir etmək üçün istifadə olunan ifadələrdir. Bu anlayışlar nisbi xarakter daşıyır 73 . Biz bu yazıda korporativ hüquqa münasibətdə ilk növbədə “tənzimlənən” dedikdə imperativ normaları başa düşürük. Dünyanın bir çox inkişaf etmiş ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda da korporativ hüquq, demək olar ki, tənzimlənməyən sahədir – Azərbaycanda hüquqi şəxslərə gündəlik nəzarət edən hər hansı dövlət orqanı mövcud deyil. Ancaq bizdə bəzən başqa təsəvvür yaranır. Bunun da bir sıra səbəbləri var. Səbəblərdən biri Azərbaycanın hüquqi şəxslərə dair qanunvericiliyində imperativ normaların bir qədər çox olmasıdır. Buna qeydiyyat orqanı olan Vergilər Nazirliyinin özünün qeydiyyat funksiyasına ciddi yanaşmasını əlavə etsək, deyə bilərik ki, korporativ hüququn tənzimlənən sahə olması təəssüratı heç də əsassız deyil. Bəs fərqi nədir: tənzimlənir, yoxsa tənzimlənmir? Bu məqamda məsələnin iqtisadi aspektinə və bir qədər də nəzəriyyəyə (söz verirəm, nəzəriyyə çox olmayacaqdır!) diqqət yetirək. Yüklə 2,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|