SƏRÇƏ DURNA DEYİL Kİ
Sərçə durna deyil ki,
Sərçənin qayğıları çoxdu.
Uzaq səfərə vaxtı yoxdu.
Bütün gün ərzində
Hər işə çatır.
Səhər alaqaranlıqdan
boğazı ağrıyınca qışqırıb
Günəşi oyadır.
İldə iki dəfə, üç dəfə
Hər dəfədə də bir dəstə
Qaragözlü, boyubəstə
balalar böyüdür.
Sərçə durna deyil ki,
İşi onun böyükdür,
bala böyüdür...
Qışın qarına, çovğununa
Gərəcək bir damcı sinəsini.
Yenə səhər tezdən
ucaldacaq səsini.
Balaca uşaq topu kimi
atılıb düşə-düşə,
bütün günü
başı qarışır işə.
Sərçə durna deyil ki,
Bahar özü gəlir
Sərçəylə görüşə.
204
Ôèêðÿò Ãîúà
DAĞLAR GEDƏCƏK
Yol gəlib zamanın dərinliyindən,
dağlar yorulub, yatıb.
Çiynində göllər,
ağaclar, bulaqlar,
yorulub yatıb.
Göllər güzgülərmiş,
bulaqlar fəvvarə.
Göl arxası üstə düşüb,
Yaxşı ki, sınmayıb.
Bulaq qarnı üstə sərilib yerə.
Zirvələrdə bulud dincəlir,
dərələrdə duman.
Gövşəyən maralından,
əmən balasından ət uman
Musa Yaqub yatıb kahasında.
Cığırları köhnə lent kimi
açılıb sallanır yaxasında.
Ayıları adam olunca yatacaq,
qayaları yumşalınca yatacaq
bu zaman yolçusu dağlar karvanı...
bir səhər
ayılıb görərlər
dağlar oyanıb gedib,
Suları işıq olub yanıb gedib.
Nə zirvəsində qartal səsi var,
Nə də ətəyinin kölgəsi var.
205
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
Bir yanı açıq qalıb aran,
Gedib karvan.
Gün altında
yanıb tökülmüş səhra qalıb,
Məcnunu ölmüş səhra qalıb.
206
Ôèêðÿò Ãîúà
22 MART
Qızlar sıyrıldı çıxdı
qış paltarından.
Elə bil köynəyi
İndicə çıxartdı
tarzən tarından.
Sinəsinə əlin dəysə,
öz ürəyin segah başlayacaq.
Gözlərinə baxsan
Sənə məhəbbət adlı
bir əzab bağışlayacaq.
Ağ göyərçin qanadları - əlləri,
gözlərində Novruz məşəlləri,
dodaqlarında Novruz bayramı,
çiyninə dağılıb
bayram axşamı.
Beli haqq-ədalət kimi üzülür.
Yanaqları elə gülür,
adam yanıb tökülür.
Kölgəsi hansı bədbaxtdı görəsən...
Yox, bu gün dünyanı gərək
yağışla çiləyəsən,
küləklə süpürəsən.
Ayaqlar altına
kölgələr döşənəcək,
Torpaq kövrələcək,
qayalar düşünəcək.
Qınından sıyrılır qızlar,
Bu gündən
Torpağın da canı qızar.
207
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
GÜL
Gülə hörmət elədilər,
ətrini bəyəndilər,
rəngini duydular.
Onu qara torpaqdan üzüb
büllur qaba qoydular.
Dupduru su töküldü dibinə,
bir qıça şəkər də qatıldı suyuna.
Aləm yığışdı toyuna,
məclisdə tən ortada
dayandı gül.
Sevgi rənginə boyandı,
Çıraq əvəzinə yandı gül.
Ona halaldı,
Öz qiymətini
artıqlamasıyla aldı gül!
Qiymətindən o yana daha nə qaldı?
Ona görə də saraldı gül!
208
Ôèêðÿò Ãîúà
İNSANIN DƏRDİ YOXDU
İnsanın dərdi bir olsaydı
o da yemək dərdi olardı.
İlan kimi sürünərdi,
canavar kimi ulardı.
Dəryaları keçirərdi ələkdən,
taledən, fələkdən
bac alardı.
Yerin dibinə cumardı,
ulduzlara ucalardı.
Yeyərdi suyu, torpağı, havanı,
Həvva Adəmi yatızdırıb yeyərdi,
Bəlkə də, heç yatmamışdan
Adəm yeyərdi Həvvanı.
Şükür ki, insanın
Dərdi bir deyil, çoxdu.
Deməli, insanın dərdi yoxdu.
209
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
SƏHƏR GİMNASTİKASI
Bir eyvanım var
havada yaşayır,
havada da yatır.
Səhər-səhər gündoğana
günəşdən qabaq çatır.
Balalarım hələ ki,
eyvandan baxırlar həyata.
Onlar bir cüt qaranquş balasına
oxşayır,
ağızlarını açıblar kainata.
Dəhlizin arzusudu eyvan,
durub üzə
özünü çölə atmaq istəyib
üzü dənizə.
Görüb aşağıda
hörümçək toruna oxşayan yolları
donub qalıb,
daşa dönüb qalıb –
şəhərin gündoğanında.
Hər gün məni çağırır
səhərin gündoğanında.
Bardaş qurub otururuq
evlərin başı üstə.
Mənzilim günəşin yolunu gözləyir,
Əlini qoyub qaşı üstə, ehey!!!
Dənizin dibindəkilər,
Sahilə çıxmaq eşqinə düşməyin!
Sahilə çıxmaq
Heç kimə düşməyib.
Düşüb yer kürəmiz
210
Ôèêðÿò Ãîúà
Hörümçək toruna oxşayan yollara
fırlanır, çapalayır.
Ölüm acgöz hörümçəkdi;
ağzı sulanır, dodağını yalayır.
İstəyirəm eyvanımı sürəm,
Kainata uçam.
Yaxşısı budur mənzilə girim,
Səhər açılıb, acam.
211
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
HEÇ OLMASA
Ürəyimdə səssizlik ağrıyır,
ürəyimdə elə sakitlikdi,
adam kar olar.
Ürəyimdə elə boşluqdu -
adam havasızlıqdan boğular.
Buludlar sözlü adam kimi
dolub asılıb başımın üstündən,
zaman ötüb keçmir
dünyanın yaşının üstündən.
Qobustan qayaları indicə
göydən yağıb donub,
min illər keçib gələn
İçərişəhərin köçü
indicə dayanıb daşa dönüb.
Günəş qalıb gündoğanda
qalxa bilmir.
Çaylar nəfəsini çəkib içinə,
şəlalələr havadan
asılı qalıb, axa bilmir.
Mən Adəm oğlunu
indicə cənnətdən qovdurdun, Həvva qızı,
heç olmasa gül,
daşa döndərmə dünyamızı.
212
Ôèêðÿò Ãîúà
KÜLƏK DÖYDÜ
Külək döydü pəncərəmi
dedim, buyur gəl.
Təpildi otağa,
açdı yaxasını pencəyimin,
ürəyimi varaqlamaq istədi,
bəlkə də, elə-belə
deyirdi: pencəyi çıxart, istidi.
Qayıdıb atdı özünü eyvandan,
qonşunun cavan oğlu kimi.
göydə buludları qatdı qabağına
qəzəblənmiş Koroğlu kimi.
Dənizin dibində
balıqların yolu oldu.
Bu külək olmadı
yağış oldu, toz oldu, dolu oldu.
Birinin sözünü
qaytarıb dürtdü ağzına,
birinin qulağına
tıxadı barmağını.
Sataşdı xalxın qızına,
dartdı balağını.
Bu külək başa bəla oldu.
Bilsəydim, əvvəldən onu qulaqlayardım.
Qapını bağlayıb
evdə saxlayardım.
213
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
GECƏNİ YUSAQ
Gecəni yusan,
Qarası gedərmi, görəsən?
Gözlərini yumsan,
Gözlərinin qarası gedərmi, görəsən?
Gülsən arsız-arsız
Ürəyimin yarası gedərmi, görəsən?
Sərhəd məftilləriylə
Yer kürəmizi bələmişik.
Raketləri Yer kürəmizə
Ölüm toxumu kimi səpələmişik.
Raketlərin səbri partlasa,
içindən ağ sülh göyərçinləri uçacaq,
dinclik qanad açacaq,
insansız qalan Yer kürəmizdə
Bizim bu sülh oyunumuza
Kainat gülməz ki, görəsən?
Bizə qoşulub
Yer kürəmiz də ölməz ki, görəsən?
Ölməsə, yenə çalışıb
təzədən insan yaradacaq torpaq.
Yenə bu günə gəlib çatacaq torpaq,
yenə insan
bugünkü silahları yaradacaq,
Yer kürəsini iki səngərə böləcək,
İki cəbhə üz-üzə yatacaq.
Yenə mənim kimisinin biri
gecəni yatmayıb deyinəcək öz-özünə,
Gecəni yuyub sərmək istəyəcək
dan üzünə.
214
Ôèêðÿò Ãîúà
BİR GÜN GƏLƏNDƏ
Əlli ildir
37 hərarətlə yanıram,
elə bu hərarətlə yatıram,
elə bu hərarətlə oyanıram.
Ümidim sönəndə
gözümlə ən uzaq işartıdan
od almışam.
Yandıqca çapalamışam,
Yandıqca dərim qaralıb,
Qara saçlarımda
zolaq-zolaq boz tüstü qalıb.
Özüm boyda bir şamam,
yanır ürəyimdə arzu,
yanır dilimdə söz.
Qaranlıqda saçlarım,
gözlərim, qaşlarım.
Qaranlıqdır ki,
yanıram gecə-gündüz.
yanıram ki,
Su görəndə gözüm gülür,
bulaqlar ürəyimin
başına tökülür.
Çay görəndə
cummasan olmaz,
Dənizdə gözlərimin köynəyini
yumasan olmaz.
Su içəndə də
Üzürəm yana-yana,
odnan suyuq yan-yana,
sığmışıq bir cahana,
215
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
nə bilim?
Sizdən bir xahişim var:
bir gün gələndə ölüm
yanmaqdan canı qurtardı,
Sevindi deyin.
Fikrətə öldü deməyin,
Söndü deyin!
216
Ôèêðÿò Ãîúà
NƏ YAXŞI
Bu gecənin axırında səhər var,
Bu səhərin əvvəlində səfər var,
Mənim hələ görmədiyim şəhər var,
İki dəfə gəlmək olmur həyata,
Mən gəlmişkən gərək bir az yaşayam.
Yaşım əlli, özüm hələ yaxşıyam.
Bir bulağam, xəzəl altda axıram,
Bir çiskinəm, kirpiklərə yağıram,
Bəzən xəlvət qızlara da baxıram,
İraq olsun qulağından arvadın,
İstəmirəm yarasını qaşıyam.
Elə bilir indi bir az yaxşıyam.
Yaş ötdükcə kürəyim heydən düşür,
Bu qocalıq başıma göydən düşür.
Yaş ötdükcə ağlıma da dən düşür,
Az danışsam ağılsızlıq bilinməz,
Mən əzəldən qara çaylaq daşıyam.
Mənim yaşda olanlardan yaxşıyam.
Nə gödəkdi, nə uzundu bir ömür,
Gah yağmurdu, gah susuzdu bu ömür,
Mən yazmamış aldı, pozdu, bu ömür,
Hələ indi anlayırdım dünyanı
Bir də gördüm daha əlli yaşlıyam,
Nə yaxşı ki, hələ bir az yaxşıyam.
217
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
XATİRƏMDƏ
Xatirəmdə bir səhər var,
Səhərdə süd qoxusu,
Gözlərimdə
ağ çiçəklərin
bahar yuxusu.
Otların üstündə şeh.
Üstümdəki yorğan nəm,
Kövşüyə-kövşüyə
Əmizdirən camış,
Mızıldana-mızıldana
Nehrə çalxayan nənəm.
Toyuqların arasındakı
Lovğa xoruz.
Səhər nəğməsini başlayan
Günəşi alqışlayır
sərçələrdən, təzə yumurtlamış toyuqlardan,
quzulardan, cücələrdən ibarət
məhlə xorumuz.
Havanın təmizliyi,
Havanın saflığı,
torpağın yumşaqlığı,
məhəbbətinin buğlanmağı,
insaflılığı.
Doqqaz başında
yabaya söykənib dayanmış babamın
böyüklüyü, paklığı.
218
Ôèêðÿò Ãîúà
QADIN YARADIB
Səni görəndən inanmışam,
Qadın yaradıb bu yer kürəsini.
Ona bağışlayıb gözəlliyi,
Yaratmaq həvəsini.
Qadın əli dəyib bahara –
budaqlar öz içinə sığmayıb,
yarpaqlayıb, çiçəkləyib.
Qadın üzünü görüb bənövşə -
Utanıb, boynunu əyib.
Qadın nəfəsi toxunub
Qızılgülə -
Gül qalıb yana-yana,
Gülə-gülə.
Qadın keçib yaydan –
yay qalıb yana-yana.
Payızı qadın öpüb –
Həya çöküb almanın yanağına,
nar düşüb yanğına,
bəzi dözməyib paçallayıb.
Əli dolu ağaclar
qolunu yanına sallayıb.
qibtədən söyüdlərin saçı çallayıb.
Qadın küsüb qışdan –
bulaqların gözündə işıq sönüb,
çöllər yaşıl işığını soyunub,
sular heyrətindən donub.
Acığın tutmasın mənə
Qışı vaxtından qabaq,
Gətirmə yer kürəsinə.
219
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
Həsrətini əkdim
payız göyərdi torpaqdan.
Utandım körpə sarı yarpaqdan.
Həsrətini çəkdim
tüstüm gözümü yaşartdı.
Həsrətin nə məni öldürdü,
nə də yaşatdı.
Dili nəğməli elədi məni,
dəli elədi məni.
Cavankən baş ağartdı.
Həsrətini satmaq istədim –
uzandı milyon-milyon
Həsrətinə həsrət əllər,
Nalə qopardı uzaq illər.
Nizaminin "Sənsiz"i gəldi,
Füzulinin səsi gəldi.
Gəldi Məcnunlar, Kərəmlər,
Gəldi Adəmin ilk balası,
Həsrətin ömrü nə uzunmuş,
dadı nə şirinmiş,
ay allahın bəlası.
Mən elə xoşbəxt doğulmuşam,
Həmişə xoşbəxt olmuşam –
Sənə olan həsrətim
İndi səndən əzizdi.
Bundan sonra olası
vüsalımdan təmizdi.
220
Ôèêðÿò Ãîúà
FİKİR ELƏMƏ
Fikir eləmə,
hər şey keçib gedəcək.
Haqsızlığı üzə vurma,
ürəyində çək.
Özünü ortaya atma,
yalanı ağartma.
Özünü yığ,
dişlərini bərk sıx,
qoy ürəyində qalsın
deyiləsi gerçək.
Hər şey keçib gedəcək.
Namərdi pərt eləmə,
hər şeyi ürəyinə dərd eləmə,
saxta məclisdə
barıt çəlləyi kimi "part!" eləmə,
"Bəli" deyə bilməsən sus,
Sözü yeyə bilməsən, sus.
Susmaq da bir işdi,
döz, bu da bir ötəri görüşdü.
Sus, qışqırsa da dəniz,
çağlasa da dəniz,
ağlasa da çiçək,
susa bilirsənsə,
Amma onu da unutma,
ömrün də keçib gedəcək.
221
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
BALALARIMIN QAYĞISI
Yolumun bu başında ev,
O başında idarə.
Yaddaşımda ev,
Qarşımda idarə.
Yolumun xırda qol-budağı vardı.
Kəsdik hamarladıq,
Oldu duppədüz -
Uzandı evdən idarəyə kimi,
Səhər işə, axşam evə
Gedib, gəlirəm bərə kimi.
Mənim də öz yüküm var,
Kiçiyim, böyüyüm,
enişim, dikim var.
Arzum, istəyim də çin-çindi,
balalarımın qayğısı
çiynimdə ağ göyərçindi.
Gün uzunu
yer şumlayıram.
buğda əkirəm,
dəyirmanda dən çəkirəm.
Xəmir yoğururam,
özümü yoğurub, yoruram.
Məni çörək kimi yeyirsiniz,
paltar kimi geyirsiniz,
belə böyüyürsünüz
sağ ol, demirsiniz,
deyirsiniz...
Öz işinizdi balalarım.
Budur,
Olanım, qalanım, varım.
222
Ôèêðÿò Ãîúà
Keçdi bir gün də
Ömrümüzün üstündən.
Artdı bir yaxşı gün də,
bir gün də keçdi pis gündən.
Boyum bir gün qısaldı,
balalarım bir gün ucaldı,
Anam bir gün qocaldı.
Mən nə itirdim,
balalarıma nə qaldı,
hələ bilmirəm.
Hesablasan düz çıxır –
döymürəm, döyülmürəm.
Beynim bir qoşa ovuc torpaqdı,
açılmadı baxtı.
Şumlanmadı, əkilmədi, biçilmədi
Tapdanmadı, keçilmədi,
yazıq özünün gücünü bilmədi.
Ömrün yarısına kimi
yaşadı yazsız, qışsız,
çapıqsız, qırışsız.
Saçıma qış düşdü,
kirpiyimə, qaşıma qış düşdü.
Torpağıma Araz boyda
qırış düşdü.
Qırışmal beyinin
Qırışı artmadı.
Bu ötən ömür
beynimi oyatmadı.
Beynim yatdı,
zaman yatmadı.
İndi özümü çırpıram
dörd yana,
223
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
Gözümdə bu dərd yana-yana
Uşağımın beynini
İndidən oyatmaq istəyirəm.
Özüm çəkəsi olduqlarımı
Uşağın çiyninə atmaq istəyirəm.
Uşaq da nə uşaq –
bir sümükdü, bir dəri,
öz kaşasını yeməyən uşağa
dirənmişəm ki, "ala ye bu dərdləri".
224
Ôèêðÿò Ãîúà
BİR ADI DA VAR
Görüşün iki adı var,
Əvvəlki adı həsrətdi.
Gülüşün iki mərtəbəsi var,
Birinci mərtəbəsi dərddi.
Xəsis yoxluğun xəsisiydi,
indi comərddi...
Namərd pis günün namərdiydi;
Yaxşı gündə o da mərddi.
Əsl dərd əsl adamın yüküdü –
İkisi də hər saat olmur,
dərdsizlik də asan olmur.
Hər şeyin iki adı var,
iki üzü var.
Hər üzün öz gözü var...
Bir olan hər şey
Qanundu, qadağadı, səddi,
Həsrətin bir adı da
Sərhəddi!
225
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
HAYIF DEYİL
Günəş də ilk şüalarını
dağların başına salır.
Zirvələrdə qışın qarı da
yayın ortasına kimi qalır.
Hayıf deyil ucalıq.
Öz boyuna yaraşan
Tarixi var, yaşı var.
Ətəyində yaz olar,
Zirvəsində qışı var.
Hayıf deyil ucalıq.
Səbri kimi böyükdü,
Qəzəbli, kinli dağlar,
Quzeyli, günlü dağlar.
Dərdi kahalarında
Susar, gizlənər, qalar.
İllər uçurumlarında
Donar, buzlanar, qalar.
Hayıf deyil ucalıq.
İlk tufan, ilk ildırım
İlk qar, ilk dolu döyər.
Buludun nəmi tutar,
Küləyin yolu döyər.
Hər ayağı yer tutan
Zirvəyə qalxım deyər.
Gözündən bulaqları
Səssiz-səmirsiz axar,
Min illərlə bir yerdə
226
Ôèêðÿò Ãîúà
Susar, dayanar, baxar.
Bir dağ zirvələrində
Uca qalır ucalıq,
Dağlar yaxşı bilir ki,
Yaman şeydi ucalıq.
227
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
YAXŞI Kİ, GƏLDİM
Nə uduzmuşam axı,
Taleyimin zarafatıyam.
Atamın, anamın xoş saatıyam.
Dünyaya gələn gündən qazanıram,
Başqa heç kəslə işim yoxdur.
Amma mən qazanıram.
Yox idim, olmuya da bilərdim,
Heç doğulmaya da bilərdim.
Görən gözlərim,
düşünən beynim, yaşayan ürəyim var,
Bu cür gözəl dünya var,
dünya haqqında
Özümün rəyim var.
Günəş özü boyda sevincdi,
yayılır cahana.
Nə qiymət qoyasan
sevincə, kədərə, həyəcana?!
Ürək dolu olur,
Ömür gözəl olur, dadlı olur.
Adam sevincin, kədərin
bolluğundan istedadlı olur.
Həyatın sehrbazlığı
yumurtadan çıxan cücədi.
Çiçəklərin rəngi,
suyun səsi,
qara torpaqdan
yaşıl otların cücərməsi möcüzədi.
Möcüzədi insanın sözü,
baxışı, gülüşü.
Ölüb heç nə olması,
228
Ôèêðÿò Ãîúà
Heçdən yaranıb gəlişi möcüzədi.
Sonra insanın
bu möcüzələrə üzü öyrəşməsi
vərdişi möcüzədi.
229
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
XƏBƏRLƏR
Kəndimizin tarlalarından
Nikaraqua, Çili, Livana kimi,
Kosmosdakı insan kimi
Uzanır bir günümün qayğıları.
Dünyadakı gərginliklə artır
Canımın təzyiqi, başımın ağrıları.
Dörd uşağım var
- Elə bil hər biri
Yer kürəmizin bir cəhətindədir.
Hər gün könlüm
Hər cəhətin halını
Öyrənmək cəhdindədir.
Livan faciəsi ola-ola
danışmaq olarmı dünyada haqdan?
Çörək yediyim yerdə
Xəbər verirlər:
Filan qədər insan qırılıb
İrandan, İraqdan.
Çörəyim boğazımda qalır,
sözüm ağzımda qalır.
Məhəmməd car çəkirdi
İslam haqq deməkdi.
Yoxsa müsəlmanlıq
bir-birini qırmaq deməkdi?
Elə xaçpərəstlər də,
bütpərəstlər də,
bütün pərəstlər də
"Ya allah" - deyə-deyə
qırır allahın yaratdığını.
Yaxşını özü tərəfə dartır,
230
Ôèêðÿò Ãîúà
Allahın üstünə atır
öldürdüyünü, atdığını.
Əzizim, gözüm,
Atam, qardaşım, balam insan,
Sən ki, böyük dühasan, nə olar
Acgözlükdən doyasan!
231
Ñå÷èëìèø ÿñÿðëÿðè
Dostları ilə paylaş: |