Bütün dövlətlər məlumatlar mübadiləsi şəraitində birləşirlər
Elə təsəvvür yaranmasın ki, diplomatiya furşetlər (axşamlar)
Yüklə 182,07 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Elə təsəvvür yaranmasın ki, diplomatiya furşetlər (axşamlar),
səhər və günorta tədbirləri təşkil edən və imtiyazlı və immunitetli istirahəti və yaşayış tərzini əks etdirən və rahat, toxunulmaz, həmçinin üstün həyat yaşadan fəaliyyət sahəsidir. Əksinə, diplomatiya olduqca incə məqamlarla, böyük vəzifə və məsuliyyətlərlə, ehtiyatlı davranışlarla dolu olan məcmulaşmış sistemdir. Diplomatiya çevik reaksiyalara şərt verən və hadisələrə adekvat fəaliyyətlə cavab verən uyğun, simmetrik, harmonik formalı fəaliyyətdir. Diplomatiya dövlətin beynəlxalq münasibətlərdə iştirakına zəmanət verən, uğurlu edən inamlı və güvənli siyasət vasitəsidir. Diplomatiya bəşəri sabitlik, dinamik inkişaf və sülh üçün məsuliyyət daşıyan əsas fəaliyyət sahəsidir. Diiplomatiya ixtisaslaşmış, maraqla sistemləşmiş sahələr üzrə aktları təmin edən, hadisələri uyğunlaşdıran və bağlayan siyasət vasitəsidir. Bu yöndə diplomatiyada təminedicilik, nəzarət və müşahidə kimi funksiyalar var. Diplomatiya həm zəruri, həm məcburi, həm də könüllü şərtlər önəm kəsb edir və fəaliyyətin ana məzmun xəttini təşkil edir. Diplomatiyanın tərifinə dairə bəzi fikirlər: -diplomatiya xarici siyasətin məntiqi icra sahəsidir, xarici siyasətin məqsədlərini, hədəf və niyyətlərini aidiyyatı punktlara, ünvanlara çatdıran məlumatdaşıyıcı vasitədir; -diplomatiya təyinat ölkələrdə öz milli siyasətinin xüsusiyyətlərini əks etdirən vasitədir; -diplomatiya beynəlxalq vəziyyətləri, məqsəd və məramları, bəşəri idealları milli səviyyələrdə yayan vasitədir; -diplomatiya dünya siyasətində ümumidən xüsusiyə, xüsusidən də ümumiyə doğru keçidlər edən keçici, daşıyıcı, mərkəzləşdirici və yayıcı vasitədir; -diplomatiya beynəlxalq hüququn forma və məzmununu müəyyən edən sistemləşmiş sahədir; -diplomatiya beynəlxalq hüququn prinsiplərini müəyyən edən və bu prinsiplərə hörməti və əməli əks etdirən norma və qaydalar şəbəkəsini, strukturunu ifadə edən vasitəçi sahədir; -diplomatiya beynəlxalq siyasətin nəzəri əsaslarını işləyib hazırlayan və icrasını təmin edən strukturlu mexanizmdir; -diplomatiya beynəlxalq hüquq sənədlərinin tətbiqi əhatəsinə və dairəsinə görə qruplaşmasını müəyyən edən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya beynəlxalq hüquq sənədlərinin hazırlanmasını həyata keçirən tərtibçi və müəyyənedici sahədir; -diplomatiya dövlətin və təşkilatın beynəlxalq əlaqələrdə və beynəlxalq münasibətlərdə niyyət və məqsədlərini elan və bəyan edən məlumatverici sahədir; -diplomatiya dövlətin və beynəlxalq təşkilatın beynəlxalq aləmdə mövqeyini açıq və qapalı şəkildə bildirən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya xarici siyasətin praktiki tərəfini əks etdirən nəzəri sistemdir; -diplomatiya xarici siyasət və beynəlxalq münasibətlər sahəsində obyekt və predmetləri, məqsəd və vəzifələri, funksiya sahələrini və məsuliyyət tərəflərini razılaşmalarla, beynəlxalq sənədlərlə ehtiva edən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya beynəlxalq əlaqələrdə və beynəlxalq münasibətlərdə imtiyazlı və immunitetli tərəfləri qruplaşdıran, hüquqi-siyasi toxunulmazlıq müəyyən edən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya beynəlxalq müstəvidə beynəlxalq təşkilat maraqlarını dövlət maraqları ilə uzlaşdıran fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya dövlətlərin gücünə və potensialına görə təsnifatını əks etdirən güc və təsir vasitəsidir (beynəlxalq münasibətlərdə güc amili və real diplomatiya buna misaldır); -diplomatiya geosiyasi gedişatlarda qalibiyyəti və məğlubiyyəti müəyyən edən təyinedici siyasət vasitəsidir; -diplomatiya dövlətləri mədəni amillərə, göstəricilərə görə əks etdirən, potensial təsnifatı yaradan və qruplaşdıran siyasət vasitəsidir; -diplomatiya təyinat ölkələrdə diplomatik nümayəndəliklərin vəzifə və funksiyalarını, məsuliyyət və öhdəliklərini ifadə edən siyasət vasitəsidir; -diplomatiya beynəlxalq aləmdə dövlətlərin qarşılıqlı inam və etibarlılığını, inam və etiqadını yaradan bağlayıcı vasitədir; -diplomatiya beynəlxalq hörmət vasitəsi kimi birgə razılıqları, birgə fəaliyyət prinsiplərini müəyyən edən və həyata keçirən siyasət vasitəsidir; -diplomatiya beynəlxalq aləmdə razılıq etikasını ifadə edən (məsələn, diplomatik nümayəndəliklərə təyinat ölkələr tərəfindən razılıq bildirilməsi, fəaliyyət üçün icazə verilməsi) etik bir peşə sahəsidir; -diplomatiya dövlətlər və təşkilatlar (universal və çərçivə təşkilatları) arasında qarşılıqlı hörməti ifadə edən mənəviyyat sahəsi və vasitəsidir; -diplomatiya təbii fəlakətlərdə, müharibələrdə və münaqişələrdə humanitar funksiyalar yerinə yetirən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya dövlətin siyasi sistemini beynəlxalq aləmdə ifadə edən əksetdirici fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya dünya təsərrüfatında qlobal iqtisadiyyatı stimullaşdıran və iqtisadiyyata təkan verən baza və üst sahələr arasında uyğunluq və sintez yaradan siyasət vasitəsidir; -diplomatiya beynəlxalq aləmdə qaçqın və məcburi köçkün hallarının qarşısı alan və belə hallarda yardımlar göstərən humanitar fəaliyyət sahəsidir, humanist peşədir; -diplomatiya beynəlxalq situasiyaları analiz edən və adekvat siyasət aktları həyata keçirən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya beynəlxalq gərginliklərdə tərəflər arasında təhlükəsizlik qurşaqları yaradan fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya müharibə aparmaq qaydalarını müəyyən edən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya müharibələri rədd edən və baş verən müharibələrdə silahlı qarşıdurmaları yumşaltmağa çalışan, sülh təşəbbüsü ilə çıxış edən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya beynəlxalq gərginliklərdə mülki əhali üçün təhlükəsiz məkanlar müəyyən edən humanitar siyasət sahəsidir; -diplomatiya müharibələrdə əsir və girov düşmüş şəxslərlə davranış müəyyən edən humanitar fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya müharibələr zamanı əsir və girov düşmüş şəxslərin qaytarılması qaydalarını müəyyən edən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya kütləvi qırğın silahlarının yayılmasının və tətbiqinin qarşısını alan birgə və kollektiv təşəbbüsvericilik fəaliyyəti sahəsidir; -diplomatiya kütləvi qırğına səbəb ola biləcək strateji silahların və onların ehtiyat hissələrinin istehsalını, satışını və tətbiqini qadağan edən fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya qlobal sülhə təhdidlərin qarşısının alınmasında problemlərə birgə yanaşmanı müəyyən edən kollektiv təşəbbüslər sahəsidir; -diplomatiya insanlığa xələl gətirən bütün milli və beynəlxalq hadisələrə qadağa qoyan, vasitələri səfərbər edən, hadisələrin baş verməsinin qarşısını alan fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya dövlət başçılarını ölkələrdə layiqincə təmsil edən və ölkənin tanıtım rəmzlərini özündə əks etdirən mədəni və siyasi vasitədir; -diplomatiya dövlətlərin fəlsəfi məzmunlarını əks ertdirən xeyirxahlıq, müdriklik və zəngin mənəviyyat sahəsidir; -diplomatiya humanitar fəlakətlər zamanı dövlətlərin və təşkilatların birgə fəaliyyətinin məğzini əks etdirən fəzilət sahəsidir; -diplomatiya dövlətlərin bəşəri problemlərə dair biganəliyinin qarşısını alan xeyirxah missiya sahəsidir; -diplomatiya beynəlxalq münasibətlərdə bütün dövlətlərin hüquq bərabərliyini tərənnüm edən ideal fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya dünya sərvətlərinin bəşəri prinsiplərlə bölünməsini, paylanmasını özündə daşıyan ideal fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya beynəlxalq cinayətkarlıqda cinayətkarların cəzalarını müəyyən edən hüquqi-siyasi fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya bəşəri təqsirlərin, günahların və cinayətlərin təsnifatını, dərəcəsini müəyyən edən hüquqi-siyasi fəaliyyət sahəsidir; -diplomatiya beynəlxalq hüququ məcəllələşdirən (aidiyyatı sahələr üzrə norma və qaydaları birləşdirən) mexanizm vasitəsidir; -diplomatiya beynəlxalq münasibətləri hüquq norma və qaydalar sferası ilə zənginləşdirən təminedici vasitədir; -diplomatiya beynəlxalq hüququn mexanizmini yaradan hüquqi- siyasi vasitədir; -diplomatiya beynəlxalq hüququ milli hüquqa gətirən siyasi vasitədir; -diplomatiya dünya siyasətinin ali səviyyəsi ilə milli səviyyəsi arasında bağlantı yaradan, ideya və təşəbbüslər irəli sürən əsas vasitədir. Yüklə 182,07 Kb. Dostları ilə paylaş:
|