Moddiy – yer, binolar, asbob-uskunalar, transport vositalari, xom ashyo, mahsulot; Nomoddiy – savdo belgisi, patentlar, lisenziyalar, mualliflik huquqlari; Moliyaviy – naqd va naqdsiz shakldagi pul mablag‘lari va kontragentlar qarzi Korxonaning aktivlari nima va ularga nimalar kiradi Aktivlar – bu korxonaning mulki bo‘lib, tegishli tarzda baholangan va korxona balansida hisobga olingan hamma mol-mulki, mulkiy huquqlari va pul mablag‘lari. Korxona aktivlari xo‘jalik faoliyatini yuritish uchun mo‘ljallangan. Ular miqdoriy asosga ega – ularni sanash, vaznini tortish yoki o‘lchash mumkin Aktivlarga asosiy vositalar, ishlab chiqarish vositalari, debitorlik qarzi, moliyaviy kiritmalar, pul mablag‘lari, ya'ni korxonaning umumiy mulkiy manzarasini hosil qiladigan hamma narsani kiritish mumkin. 6. Majburyatlar hisobi «Majburiyatlar» bulimida korxonaning bir yildan ortik muddatga olingan kredit va karzlari ifodalanadi. Bu uzok muddatli bank kreditlari va uzok muddatli karzlardan iborat. Bank kreditlari ishlab chikarishni texnik jixozlash, asosiy vositalar sotib olish va kurish, asosiy poda tashkil kilish va boshka kupgina istikbolli loyixalarni mablag bilan ta'minlash maksadida olinishi mumkin. Karzlar bandida esa boshka korxonalardan (bankdan tashkari) olingan karz summalari kursatiladi. Bu bandlarni tuldirish uchun zarur ma'lumotlar «Banklarning uzok muddatli kreditlari» va «Uzok muddatli karzlar» schyotlar koldigidan olinadi. Passivning «Majburiyatlar» bulimini urganish xam kapa axamiyatga ega. Bu bulimda kiska muddatli bank kreditlari va karzlarni, korxona ishchixizmatchilari uchun bank kreditlari, tovarlar, bajarilgan ishlar, xizmatlar uchun, berilgan veksellar, mexnatga kak tulash bUyicha, ijtimoiy ximoyalash, suturta, ta'minot, mulkiy va shaxsiy sugurta, byudjet bilan, undan tashkari tulovlar, shu'ba korxonalari va boshkalar bilan buladigan xisob-kitoblar kursatiladi. Bulardan tashkari xaridorlar va buyurtmachilardan olingan avanslar, kuzda tutilgan daromadlar, xarajatlar va tulovlar zaxirasi, dargumon karzlar bUyicha zaxiralar va boshka kiska muddatli passivlar xam ushbu bulimda aks etgiriladi. Shu bulim passivida juda kup buxgalteriya xisobining schetlari kredit koldigi keltiriladi. Korxona balansini urganishda asosiy e'tibor yil boshida utgan davrda mulk va mablaglarning kanchalik uzgarganligi xamda aktivdagi xar bir band passivdagi manbalarni kanchalik ta'minlaganligiga karatiladi.
Ichki auditning asosiy vazifalari
Kuzatuvchi kegashning ishonchli axborot bilan taminlash va ichki audit amalga oshirilishi natijalari boyicha korxona faoliyatini takomillashtirishga doir takliflarini tayyorlash
Ichki audit jarayonida aniqlanadigan kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan korxona boshqaruv organlariga tavsiyalarni tezkorlik bilan kiritish, ularni bartaraf etilishini nazorat qilish
Audit xizmatining asosiy funksiyalari quyidagilardan iborat :
Har yili korxonaning kuzatuvchi kengashi tamonidan tasdiqlanadigan rejaga muvofiq tekshirishlar o`tkazish yo`li bilan ichki auditni amalga oshirish ;
Tuzatiladigan xo`jalik shartnomalarining qonun hujjatlariga muvofiqligi yuzasidan ekspertiza o`tkazish ;
Buxgalteriya hisobini yuritishda moliyaviy hisobotni tuzishda korxonaning tarkibiy bo`linmalariga metodik yordam berish , ularga moliya , soliq , bank qonunlari va boshqa qonun hujjatlari masalalari bo`yicha maslahatlar berish;
Texnik topshiriqlarni ishlab chiqishda , tashqi auditorlik tashkilotlarining takliflarini baholashda hamda auditorlik tekshiruvlari o`tkazish uchun tashqi auditorlik tashkilotini tanlashda tavsiyalarni tayyorlashda korxonaning kuzatuvchi kengashiga ko`maklashish .