Buxoro davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti tuproqshunoslik va geografiya kafedrasi

  

Tuproqlarning sho’rlanganlik darajasini aniqlash. 

 

Sho’rlanganlik  darajasi  tuproqdagi  zararli  (zaharli)  suvda  oson  eruvchi 

tuzlarning umumiy miqdorini ko’rsatadi. Buxoro vohasida meliorativ holati yomon 

yerlarning  ko’p  qismi  tuproqning  sho’rlanishi  bilan  bog`lik.  Tuproqning 

---

69 

 

  

 

 

sho’rlanishi asosan maydonlardan yer osti suvining oqib chiqib ketmasligi va ariq 

zovurlarining ishlamasligidan kelib chiqadi. Tuproqdagi tuzlarning tarkibiga qarab, 

sho’rlanish  turlari  har  xil  bo’lishi  mumkin.  Sho’rlanish  turi  odatda  xlor  ionining 

sulfat  ioniga  bo’lgan  nisbatiga      qarab  ajratiladi.  Tuproq  tarkibidagi  tuzni 

kamaytirishga  oid  tadbirlarni  me’yorini  va  amalga  oshirish  davrlarini  belgilashda 

tuproqning  sho’rlanish  darajasiga  asoslanadi.  Tuproqlarni  sho’rlanish  darajasiga 

qarab guruhlariga ajratish sho’rlanish tasnifi (klassifikatsiyasi) deyiladi.