Byudjet tashkilotlarida davlat xaridlari va tender asosida

Ключевые 
слова: 
аудиторский 
контроль, 
бюджетная 
организация, 
государственный бюджет, государственные закупки, контракт, прозрачность, система 
закупок, тендерные продажи. 
AUDITS OF STATE PURCHASES AND CONTRACTS CONCLUDED ON THE BASIS 
OF COMPETITION IN BUDGETARY ORGANIZATIONS 
Abstract. This article examines the procedure for public procurement in budgetary 
organizations, its theoretical and methodological foundations within the framework of the 
legislation, and also examines analytical data on internal audits of bidding contracts concluded 
on the basis of public procurement. A practical case of ensuring the transparency of the budget 
process is considered on the example of the activities of the Accounts Chamber of the Republic 
of Uzbekistan, which is the highest body of state external audit and financial control. In addition, 

---

 
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 
UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337 
1103 
a comparative analysis of the experience of foreign countries in public procurement and audit of 
procurement, features of the procurement system was carried out, as well as issues of improving 
the existing public procurement system in the Republic of Uzbekistan based on analytical audit 
activities. 
Keywords: audit control, budget organization, contract, public procurement, 
procurement system, state budget, tender sales, transparency. 
Kirish 
Byudjet tashkilotlarida va ustavida davlat ulushi 50% dan yuqori bo’lgan korporativ 
tashkilotlarning pul mablag’laridan oqilona foydalanish maqsadida ularning ehtiyojlari uchun 
xarid qilinadigan tovar, ish yoki xizmatlarni elektron savdolar orqali amalga oshirilishiga 
bugungi kunda katta ahamiyat qaratilmoqda. Chunki, samarali davlat xaridi tizimini 
shakllantirilmasa byudjet mablag’laridan maqsadli va oqilona foydalanishga erishishning imkoni 
yo’q. Davlat byudjeti mablag’larining asosiy qismi byudjet tashkilotlari va byudjetdan mablag’ 
oluvchilarning tasdiqlangan ehtiyojlarini tovar, ish va xizmatlar bilan ta’minlashga sarflanishini 
hisobga olgan holda optimal narx va sifatda davlat xaridlarini amalga oshirilishi maqsadga 
muvofiqdir.
O’zbekiston Respublikasida davlat xaridlari “Davlat xaridlari to’g’risida”gi qonun 
asosida amalga oshiriladi va qonunda belgilanishicha: “Davlat xaridlari – davlat 
buyurtmachilarining tovarlarga, ishlarga va xizmatlarga bo’lgan ehtiyojlarini pullik asosda 
ta’minlash jarayoni bo’lib, davlat buyurtmachisi va davlat xaridi ijrochisi o’rtasida davlat 
xaridlari bo’yicha huquqlar va majburiyatlarni belgilash, o’zgartirish yoki bekor qilinishi 
to’g’risidagi kelishuv esa davlat xaridlari to’g’risidagi shartnoma hisoblanadi”
1
. Davlat 
xaridlarining asosiy prinsiplari ochiqlik, shaffoflik, raqobat, xolislik va korrupsiyaga yo’l 
qo’ymaslik ekanligiga qaramasdan, davlat xarid va buyurtmalarida korrupsion holatlar keng 
tarqalganligi hech kimga sir emas. Byudjet tashkilotlarida davlat xaridlari va tender savdolari 
asosida tuzilgan shartnomalar bo’yicha audit tekshiruvlarini o’tkazish davlat xaridlari sohasida 
yuzaga kelayotgan kelishib olingan tenderlar, qonunlardagi bo’shliqlar va ularni aylanib o’tish 
kabilarning oldini olishga va bartaraf etishga qaratilgan muhim choradir. Bu esa tadqiqot 
mavzusining dolzarbligini belgilaydi.