Conference Paper · March 023 citations reads 163 authors

The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" 
The 25
th
 of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye 
 
---87--- 
7.
Il tire le diable par la queue ==>Il a des soucis financiers Şeytanı quyruğundan çəkir ==> Maddi qayğıları var. 
8.
Il fait les quatre cents coups ==>Il mène une vie très agitée- O dörd yüz zərbə edir ==> Çox gərgin həyat sürür 
Bu idiomlardan birinə diqqətlə baxsaq görərik ki,onların tərcüməsi tam başqa cür səslənir : . Il peut 
dormir sur ses deux oreilles==> Il peut être tranquille- O, sakit yatmağı bilir ==> O sakit ola bilər. Hərfi, 
sözbəsöz tərcümə etsək deyə bilərik ki,o qulaqları üstə yata bilər.Lakin O qulaqları üstə yata bilər ==> Sakit 
ola bilər kimi tərcümə olunur.Lakin bu cümlə idiomatik ifadə olduğundan onu idiomatik ifadə kimi
tərcümə etmək lazımdır.
İdiomlar metaforik ifadələrdir, onlar digər terminlərdə ümumi təsəvvürə malikdir, bu, analoji fikir ola 
bilər. İdiom həqiqi mənalı sözlərin qarşılığı olub, onu məcazi məna ilə bildirən sabit söz birləşmə-lərinə deyilir 
[Abdullayev, 1998: s. 97]. 
İdiomların spesifik xüsusiyyətlərinin və səciyyəvi əlamətlərinin müəyyənləşdirilməsi onların həm söz 
birləşmələrindən, həm də sözlərdən fərqlənən cəhətlərinin öyrənilməsi ilə bağlıdır. İdiomlar vahid bir məna 
ifadə etməklə sözə bərabərdirsə, strukturuna görə söz və söz birləşmələri və cümlə ilə üst-üstə düşür. 
M.M.Mirzəliyevanın “... Bir tərəfdən obrazlılıq, digər tərəfdən isə yenidən canlandırma frazeoloji vahidləri 
müvafiq olaraq söz və sərbəst söz birləşmələrindən 11 fərqləndirən əsas əlamətlərdir. Buna görə də hökm 
xarakterli sabit söz birləşmələrini (yəni, atalar sözlərini, eləcə də bəzi qanadlı sözləri) frazeologiyadan 
uzaqlaşdırmaq, frazeologiyadan kənar etmək olmaz
.
fikrini, fikrimizcə, idiomlara da aid etmək olar. Bu 
baxımdan dilçilikdə xüsusi “idiomatika” şöbəsinin mövcud olduğunu demək olar. Görünür, dil haqqında elmin 
inkişafında elə bir səviyyənin olması zəruri idi ki, dilin idiomatik vahidləri idiomatika kimi müstəqil tədqiqat 
obyektinə çevrilib möcvud olma haqqı qazansın.
Onlar dilin leksik vahidlərindən fərqli olaraq daha murəkkəb kommunikativ vahidlərdir. Semantik 
cəhətdən idiomlar oz butovluyu ilə səciyyələnir, sintaktik cəhətdən isə bir-birinə uyğun olmayan muxtəlif 
sozlərin qovuşmasına gorə fərqlənir. Dildə olan hər hansı dəyişiklik, eləcə də hər hansı dil vahidinin meydana 
gəlməsi əvvəlcə nitqdə baş verir. N.D. Andreyevin göstərdiyi kimi, “nitqdə baş verən dəyişikliklərin dildə heç
də hər biri əks olunmur. Lakin dildəki hər bir dəyişiklikdən əvvəl nitqdə müəyyən dəyişiklik baş 
verməlidir
”.
Hər bir idiomun ozunəməxsus yaranma tarixi vardır. Onlar xalqın həyat və yaşayış tərzi, dini və 
etiqad movhumati təsəvvurləri, dunyagoruşləri, sənət və peşələri ilə əlaqəli yaranmış və muasir dovrumuzdə
belə yaranmaqdadır. Leksik sabitlik komponentlərin daimiliyinə, sintaktik sabitlik isə tərkib üzvlərin sırasına 
görə dəyişilməz qalmasına əsaslanır. İdiomlar mənanın qüvvətlənməsi üçün müəllifin istifadə etdiyi ən təsirli 
vasitələrdəndir. İdiomlar mətndə konkret mövzuya ifadəlilik verir. Onlar dilin leksik vahidlərindən fərqli 
olaraq daha mürəkkəb kommunikativ vahidlərdir. Semantik cəhətdən idiomlar öz bütövlüyü ilə səciyyələnir, 
sintaktik cəhətdən isə bir-birinə uyğun olmayan müxtəlif sözlərin qovuşmasına görə fərqlənir. Hər bir idiomun 
özünəməxsus yaranma tarixi vardır. (Dəmirçizadə,1962: s.318) 
Məs : 1