Conference Paper · March 023 citations reads 163 authors

EMİN ABİD GÜLTEKİN’İN ŞİİRLERİNDE VATAN, MİLLET VE İSTİKLAL 
 
İlkin GULUSOY 
Doç. Dr. 
Orcid id: 0000-0002-0768-9803 
Habibe AY 
Yüksek Lisans Öğrencisi 
Orcid id: 0000-0003-3330-3684 
Kafkas Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Kars, Türkiye 
Özet. 
Azerbaycan Edebiyatının istiklâl şairlerinden olan Emin Abid Gültekin, yazmış olduğu eserleri 
ile Sovyet yönetimine tepkisiz kalmamış, kalemiyle adeta savaş açmıştır. Abid’in milli tefekkürle yazmış 
olduğu şiirlerinde özellikle hürriyet, istiklal, vatan, bayrak temalarının tesiri yoğun bir şekilde 
hissedilmektedir. Sovyet rejiminin Azerbaycan’da yer edinmesini, yönetimde söz sahibi olmasını kesin bir 
biçimde reddeden Abid, kaleme almış olduğu yazılarında milliyetçi bir duruş sergileyerek Azerbaycan’ın 
bağımsızlık ruhuna uygun eserlerle ülkesinin içinde bulunduğu durumu, ülkesine karşı olan bağlılığını ve 
hürriyete duyduğu özlemini anlatmaya gayret göstermiştir. 
Çalışmada Emin Abid Gültekin’in vatan, millet ve istiklal uğruna verdiği mücadeleden 
bahsedilmektedir.
Anahtar Sözcükler: 
Emin
 
Abid Gültekin, Edebiyat, Şiir, Vatan, Millet, İstiklal
Giriş 
Zeynelabidin Mütteliboğlu Ahmedov 2 Kasım 1898’de Azerbaycan’ın Bakü şehrinde doğmuştur. İlk 
eğitimini annesi Reyhan Hanım’ın kadınlar ve çocuklar için açtığı kursta almış, daha sonra Bakü’deki III. 
Aleksandr Erkek Lisesinde devam etmiştir. Burada eğitim aldığı zamanda Abid, Abid Mütelliboğlu, Abid 
Mütellibzade, Gozgurab Bey gibi imzalarla şiir, hikâye ve makaleler yayımlamıştır. Daha sonra makalelerde 
ve resmi belgelerde “Emin Abid” imzasından istifade etmiştir. İsminin önüne “Emin” adını koymasının 
Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mehmet Emin Resulzade’ye olan saygısından ileri geldiği öne 
sürülür (Bkz. Hüseyinoğlu, 2002: 254; Ahmedov, 2007: 4). Adı Zeynalabdin olsa da, “Mekteb” dergisinde 
Abid imzası ilə makale ve şiirler yayımlatması onun gelecekte de resmi belgelerde adının Abid şeklinde 
yazılmasına sebep olmuştur (Ahmedova, 2022: 36). 
1918’de İstanbul’a giden Abid, Darülmuallimin’de öğrenim görmüş, 1921’de eğitimini tamamlayarak 
Bakü’ye dönmüştür. Fakat Bakü’de karşılaştığı manzara iç açıcı olmamıştır. Sovyet hükümetinin 
Azerbaycan’da başa geçmesinden sonra Azerbaycan halkının kendi milli değerleri, sanatı ve edebiyatı bir 
takım yenilikçi düzenlemeler adı altında yok edilmeye başlanmıştır. “Birkaç ay sonra tekrar İstanbul’a dönen 
Abid, burada, bağımsızlık ateşini yakan Mehmet Emin Resulzade’yle gönül birliği yaparak mücadelelerini 
içtimaî ve siyasi mazmunlu şiirler ve makaleler yoluyla anlatmaya başlar. Bu şiirler önce Yeni Kafkasya 
dergisinde yayımlanır, daha sonra 1928’de “İstiklal Uğrunda” mecmuasında, 1948’de “Buzlu Cehennem” 

---