ZƏNGƏZUR DƏHLİZİ: RİFAH VƏ PERSPEKTİVLƏR Bağırzadə Rauf Gündüz oğlu Magistrant
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti
Orcid id: 0009-0002-5544-9756
Abstract. The Patriotic War, which began on September 27, 2020, ended with the victory of
Azerbaijan. Our glorious army liberated our lands from the enemy within 44 days. Defeated on the battlefield,
Armenia was forced to sign the act of capitulation on November 10. The statement was signed between the
presidents of Azerbaijan, Armenia and Russia on November 10, 2020. The statement includes not only the
cessation of hostilities, but also the restoration of transport links. To be more precise, the tripartite statement
signed between the presidents of Azerbaijan, Armenia and Russia noted the restoration of economic and
transport relations in the region. Of course, in this case, the land connection between Nakhchivan and the main
territory of Azerbaijan should be provided through the Zangezur corridor.
Key words : Zangezur Corridor, international transport, welfare, perspectives
Giriş 1920-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra burada qurulan sovet hökuməti
faktiki olaraq, ermənilərin nəzarəti altında idi. 1920-ci ildə Azərbaycan rəhbərliyi Ermənistandan qoşunlarının
Zəngəzur və Qarabağdan çıxarılmasını tələb etmişdi. Lakin bu tələbə baxmayaraq, həmin ilin avqustun 10-da
RSFSR və Ermənistan arasında bağlanan müqaviləyə görə, Qırmızı Ordu Azərbaycanla Ermənistan arasında
sərhəd olan Qarabağ, Zəngəzur və Naxçıvanı nəzarətə aldı və Azərbaycan rəhbərliyinin iştirakı və razılığı
olmadan Naxçıvanın Şərur-Dərələyəz bölgəsinin Ermənistana verilməsi barəsində qərar çıxarıldı. Qarabağ və
Zəngəzur hər iki respublika arasında mübahisəli ərazilər elan edildi. 1920-ci ilin noyabrın 30-da isə Zəngəzur
bölgəsi iki hissəyə - Qərbi Zəngəzur və Şərqi Zəngəzura bölündü. Bu bölünmə nəticəsində “Zəngəzur
qəzasının 6.742 kv. verstlik ərazisindən 3.105 kv. versti Azərbaycan SSR tərkibində qalmış, 3.637 kv. verstlik
hissəsi isə Ermənistana verildi (Zəngəzurun itirilməsindən 90 il ötür, https://web.archive.org/web/201107061
30839; http://mediaforum.az/ articles.php?lang). Bununla da Azərbaycan və onun ayrılmaz hissəsi olan
Naxçıvanla quru əlaqəsi kəsildi və regionda tarixi və coğrafi bütövlük pozuldu. “Tarixən ticari-iqtisadi və
mədəni-mənəvi ünsiyyətin əsas yollarından biri olan qədim Azərbaycan torpağı Zəngəzur, keçən əsrin 20-
