Nifrət nitqinə verilən cavablar
28.
ECRI əhali və xüsusən də Quba rayonundakı dövlət məmurları arasında
dözümlülüklə bağlı müsbət addımların atıldığını qeyd edir. İlk dəfə olaraq o,
erməniləri, LGBT şəxsləri və bəzi dini icmaları hədəf alan zərərli nifrət nitqilə
mübarizə aparmaq üçün aydın fəaliyyətə ehtiyac olduğuna düşünür. Bu
40
Hər ikisi genişmiqyaslı saxtakarlıq, qanunsuz sahibkarlıq, vergidən yayınma və rəsmi sənədləri
saxtalaşdırmaya görə məhkum edilib. Onlar ömürlük həbs cəzasına səbəb olacaq xəyanətdə də ayrı
-
ayrılıqda ittiham edilirlər, Meydan.tv 2015b; AŞ İH Komissarı 2
015; BBC.com 2015; Institute for War &
Peace Reporting 2014a.
41
Anti-
Diffamasiya Liqası 2015. Həmçinin bax. PEW Araşdırma Mərkəzi 2013.
42
Eurasianet.org 2011. Azərbaycan İslam Partiyası 1995
-
ci ildə qadağan edilib.
43
Gender və inkişaf 2013: 25; ILGA Avr
opa 2014: 41.
44
BBC.com 2011.
45
Vətəndaş hüquqları müdafiəçiləri 2015: ABŞ Dövlət Departamenti 2014: 35.
46
ILGA Avropa 2013: 55.
47
Caucasus Equality News Network 2014c.
19
məqsədlə nifrət nitqinin əsas səbəblərini müəyyən etmək və onlarla mübarzə
strategiyalarını
inkişaf etdirmək mühümdür (ECRI
-
ın nifrət nitqilə bağlı 15 saylı
ÜST-ün 3-
cü bəndi). Erməniləri hədəf alan bir çox nifrət nitqi hallarının Dağlıq
Qarabağ münaqişəsilə bağlı möhkəmlənən qarşıdurma siyasətinin bir hissəsi
olduqları aydın şəkildə görünür.
48
B
u münaqişəni şərh etmək ECRI
-
ın vəzifəsi
olmasa da bunun nəticəsində Azərbaycanda yaşayan ermənilərə təsir edən nifrət
nitqilə bağlı çox narahatdır. Zərərli təsirləri nəzərə alaraq, ATƏT
-in Minsk Qrupu
kimi ECRI də
49
dövlət orqanlarının mətbuatda işıqlandırılan və daimi olan nifrət
nitqindən istifadəyə son qoymalı və bunun yerinə qarşılıqlı anlaşmanı və inamı
təşviq etməli olduqlarını düşünür.
50
Bu, eyni zamanda dövlət orqanlarının
Azərbaycanı dözümlülük və multikulturalizm misalı kimi təşviq etmə siyasətinə
daha çox etibar qazandıra bilər.
29.
ECRI Azərbaycan dövlət orqanlarının ictimai qurumların bütün səviyyələrdə
ermənilərə qarşı nifrət nitqindən uzaq durmasını təmin etmələrilə bağlı tövsiyəsini
bir daha təkrar edir.
30.
Mediadakı nifrət nitqilə bağlı ECRI Azərbaycan Mətbuat Şurasının Etik Davranış
Kodeksinin 3.1-
ci maddəsini müsbət qiymətləndirir. Bu maddəyə görə jurnalist
milliyətinə, irqinə, cinsinə, dininə, peşəsinə, dilinə, doğulduğu və yaşadığı yerə
görə insanları tənqid etməməli və jurnalistlər bu cür məlumatları ortaya
qoymamalıdırlar. Mətbuat Şurası həmçinin elektron mediadan məsuldur. Son
illər ərzində nifrət nitqi ilə bağlı heç bir şikayət almadığı üçün ECRI dövlət
orqanlarının Mətbuat Şurası, Etik Davranış Kodeksi ilə uyğunluğunu təmin etmək
üçün onun səlahiyyəti və mediadakı nifrət nitqilə bağlı Mətbuat Şurasına şikayət
etmək imkanları barədə ictimaiyyəti ümumi şəkildə məlumatlandırma tədbirlərini
görməli olduqlarını hesab edir. Dövlət orqanları həmçinin medianın redaksiya
müstəqilliyinə qəsd etmədən jurnalistlərin Etik Davranış Kodeksləri barədə
həssaslığını və həmçinin mənfi fikir və nifrəti yaymamaq üçün öz mənbələrini
daha diqqətlə yoxlamaq ehtiyacını artırmalıdırlar. Mətbuat Şurası bu sahədə
jurnalistlər
üçün lazımi tədbirlərin keçirilməsi üçün dəyərli tərəfdaş da ola bilər.
31.
İnternetdəki nifrət nitqilə bağlı ECRI Azərbaycanın 15 mart 2010
-
cu ildə
imzaladığı Kibercinayətkarlıq haqqında Konvensiyanın kompyuter sistemləri
vasitəsilə baş verən irqçi və ksenofob halların cəzalandırılması ilə bağlı Əlavə
Protokolunu ratifikasiya etməli olduğunu hesab edir. Bu, Azərbaycanın Elektron
Təhlükəsizlik Mərkəzinə əlavə dəyərli vasitələr və internetdəki nifrət nitqilə
mübarizədə beynəlxalq əməkdaşlıqdan tam yararlanmaq imkanı verə bilər. Nifrət
nitqinin qarşısını alma sahəsində ECRI dövlət orqanarını yəhudilərə qarşı müsbət
münasibətləri qoruyub saxlamaq üçün atılan tədbirləri həssaslığı artırma
fəaliyyətlərinə
51
daxil etmələrinə çağırır.
26-
ci bənddə göstərilmiş araşdırma bu
sahədə irəliləyişin mümkün olduğunu göstərir. LGBT şəxslərə qarşı
münasibətlərdə mühüm irəliləyişlər tələb edilir. Onlara qarşı açıq fikirli, anlayan
və dözümlü olma da dözümlülüyü artırma və münaqişənin qarşısını alma üçün
nəzərdə tutulmuş siyasətə və tədbirlərə daxil edilməlidir.
52
32.
Nifrət nitqinə cəzalandırma ilə verilən cavabla bağlı ECRI verilmiş statistik
məlumatda zidiyyətin olduğunu qeyd edir. Ölkəyə səfər zamanı dövlət orqanları
ECRI nümayəndə heyətinə son beş il ərzində Cinayət Məcəlləsinin 283
-cü
48
Shaffer B. 2014.
49
Bu qurum Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həllinin tapılmasından məsuldur.
50
ATƏT 2012b, 2013b və 2014a və b. Dövlət orqanları ECRI
-
yə sonradan davam etdirilməyən "xalq
diplomatiyası" sahəsindəki fəaliyyətlər barədə məlumar verib.
51
Bunun üçün İnsan Hüquqları üzrə Milli Fəaliyyət Planının 4
-
cü fəslinə baxın. Azərbaycan Respublikası
2011.
52
Daha çox detal üçün LGBT-
lərə qarşı olan ayrı
-
seçkilik və dözümsüzlüklə mübarizə siyasətlərilə bağlı
hissəyə baxın.
20
maddəsilə sadəcə bir hökmün verildiyi barədə məlumat verib.
53
Lakin bu
məlumatdə məsələn Hilal Məmmədova Cinayət Məcəlləsinin 283
-
cü maddəsilə
verilən hökm yer almır (bax. aşağıda
34-
cü bənd). Üstəlik, dövlət orqanlarının
ECRİ
-ya 23 aprel 2015-
ci ildə verdiyi məlumat sənədinə görə Ali Məhkəmə son
illər ərzində Cinayət Məcəlləsinin 283
-
cü maddəsilə məhkum edilmiş 11 şəxsdən
8-
nin cinayət işinə baxıb. Buna görə də ECRI hökümət orqanlarının bu statistik
məlumatları yenidən nəzərdən keçirməli olduqlarını düşünür. Bundan əlavə, nifrət
nitqilə bağlı baş verən istənilən hal barədə məlumatın verilməsini təmin etmək
məqsədilə sadəcə ombudsman deyil eyni zamanda polis də ECRI
-
ın referans
şərtlərinə aid olan bütün zəif qruplarla mütəmadi dəyirmi masalar təşkil
etməlidir.
54
33.
Nifrət nitqilə bağlı baş verən istənilən hal barədə məlumatın verilməsini təmin
etmək üçün ECRI dövlət orqanlarının zəif qruplarla mütəmadi dialoq aparmasını
və onların statistik məlumatlarında bütün irqçi, homofob və transfob cinayətlərlə
bağlı hallarının göstərilməsini təmin etmələrini tövsiyə edir.
34.
ECRI nifrət nitqi haqqında qanunvericiliyindən sui
-
istifadə və xüsusən də talış
qəzetinin keçmiş baş redaktoru Hilal Məmmədovun Cinayət Məcəlləsinin 283
-cü
maddəsilə məhkum edilməsilı barədə verilən xəbərləri böyük narahatlıqla qeyd
edir. Narkotik maddələrə sahib olma ilə bağlı ittihamlarla həbs edildikdən sonra
polisin onu döydüyü və irqçi zəmində təhqir etdiyi söylənilir. Bir neçə gün sonra
xəyanət və nifrətin salınmasılə bağlı yeni ittihamlar ortaya atılıb. Həbs Hilal
Məmmədovun internetdə 20 milyon dəfə baxılmış və talış mədəniyyətinə diqqət
çəkən video klipi paylaşmasından qısa zaman sonra həyata keçirilib.
55
Leyla
Yunus (bax. § 25
) öz həbsini azlıq qruplara edilən təzyiqə misal kimi təsvir edib.
56
Cənab Məmmədovun məhkəməyə qədər həbsdə saxlanma zamanı baş vermiş
işgəncə və pis rəftarla bağlı şikayəti qəbul edilməyib və
2013-
cü ilin sentyabrında
beş il həbs cəzasına məhkum edilib. Müşahidəçilər ittiham tərəfinin əsas
şahidinin 17 avqust 2009
-
cu ildə həbsxananın xəstəxanasında dünyasını
dəyişmiş talış qəzetinin keçmiş baş redaktoru Novruzəli Məmmədova qarşı
məhkəmədəki eyni adam olduğunu qeyd edirlər.
57
Dövlət orqanları Cinayət
Məcəlləsinin 283 maddəsi ilə aparılan istintaqın "Azərbaycan ərazisində yaşayan
əhali qruplarının həyat tərzi, mədəniyyəti, ənənələri və tarixinə inama və hörmətə
zərər vuran və sözügedən qruplar arasında düşmənçiliyin yaranmasına səbəb
olan nitqlərə" əsaslandığını söyləyir. Onlar Hilal Məmmədovun ölkənin
konstitusiya strukturunu pozmaq məqsədilə milli
-
dini münaqişəyə çağırdığını və
"talış xalqının çətin həyatı haqqında qərəzli və yalan müsahibələr"
verdiyini
bildirir. BMT-
nin Özbaşına həbs altında saxlama üzrə işçi qrupu kimi
58
, ECRI də
bu izahın Cinayət Məcəlləsinin 283
-
cü maddəsi ilə nəzərdə tutulan hökmün
Cənab Məmmədovun söz azadlığından legitim istifadəsini pozması ilə bağlı
qorxunu artırdığını düşünür. (AİHK
-
nın 10
-
cu maddəsi).
59
O, bu işin AİHM
-
nə
çıxarılması faktını alqışlayır.
53
DTİHB 2015
-
ə görə mühakimə 2011
-
ci ildə bildirilib və BMT
-
nin irqi ayrı
-
seçkiliyin bütün formalarının
aradan qaldırılması haqqında Konvensiyasının 2015 47
-
ci maddəsinə görə o, Abdul Nemət oğlu
Süleymanova qarşı verilib.
54
44-
də və ECRI
-
ın 11 saylı ÜST
-
ün §§ 18 və 82
-
dən 86
-
ya qədər olan bəndlərindəki tövsiyəyə baxın.
55
Detallar üçün bax. AŞ İH Komissarı 2015: §§ 13 və bəndlər; İnsan Hüquqları Şurası 2013: § 11
; UNPO
2013: 26.
56
Yunus L. 2012.
57
Həmçinin ECRI
-
ın Azərbaycan haqqındakı üçüncü hesabatının 105
-
ci bəndinə baxın.
58
BMT İnsan Hüquqları Şurası 2014.
59
İncal Türkiyəyə qarşı N°. 41/1997/825/1031, 09.06.1998, §§ 46 və bəndlər; Gündüz Türkiyəyə qarşı, N°
.
35071/97, 04.12.2003, §§ 42 və bəndlər; Teme Türkiyəyə qarşı, N°. 16853/05, 01.02.2011; AİHM 2015;
Weber A. 2009.
21
35.
ECRI dövlət orqanlarının məsələn prokurorların və cinayət işləri üzrə hakimlərin
intensiv təlimi vasitəsilə Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin milli,
irqi v
ə ya dini düşmənçiliyin salınması barədə 283
-
cü maddəsini tətbiq edərkən
söz, din və birləşmək azadlıqlarına lazımi diqqət ayrılmasını təmin etmələrini
təkidlə tövsiyə edir.
36.
Son olaraq ECRI Azərbaycandakı vətəndaş cəmiyyətinin vəziyyətindən çox
narahatd
ır. Müstəqil QHT
-
lərin üzləşdikləri repressiyalara görə zəif qrupların
üzvləri nifrət niqti və digər irqçilik və ayrı
-
seçkilik halları baş verdikdə yardım və
dəstək almaq üçün bu cür təşkilatlara bir daha üz tuta bilmirlər. ECRI demokratik
cəmiyyətlərdə həmçinin tənqidi fikirlər söyləmə rolunu oynayan müstəqil vətəndaş
cəmiyyətinin və müstəqil medianın inkişafına şərait yaratmağın vacibliyini bir
daha təkrar edir. Bundan əlavə onlar nifrət nitqi ilə mübarizəyə və bu hesabatda
bəhs edilən digər sahələrdə zəif qrupları qorumaq və dəstəkləmək üçün
fəaliyyətlərın aparılmasına böyük töhfə verirlər.
60
Azərbaycanın son illərdə etdiyi
kimi QHT-
lərin dövlət tərəfindən maliyələşdirilməsini intensivləşdirmə
61
və digər
maliyyə qaynaqlarını azaltma (Qrantlar haqqında qanu
nun 2.5-
ci maddəsi) QHT
-
lərin müstəqilliyinə və beləcə onların tənqidi baxışları, dəyişikliyi və davamlı
təkmilləşməni təşviq etmə bacarıqlarına kölgə salma təhlükəsi yaradır. Buna görə
də ECRI dövlət orqanlarının xüsusən də Avropa Şurasının qurumları tərəfindən
bu sahədə edilmiş detallı tövsiyələri tətbiq edərək fərqli və müstəqil vətandaş
cəmiyyəti üçün şərtləri bərpa etməli olduqlarını düşünür.
62
ECRI QHT-
lərə Dövlət
Dəstəyi Şurasının bu məsələlərlə məşğul olmaq üçün Hüquq və Monitorinq
Komissiyası yaratdığını qeyd edir. ECRI aşağıdakı tövsiyəyə riayət edilməsini
monitorinq etdiyi zaman bu komissiyanın fəaliyyətlərini dəyərləndirəcək.
37.
ECRI Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (2062(2015) Qətnaməsinin
11.1, 11.2 və 11.6
-dan 11.8-
ə qədər olan bəndləri) Venesiya Komissiyasının (Rəy
787/2014-ün 94-
cü bəndləri) detallı tövsiyələrinin tətbiq edilməsi ilə fərqli və
müstəqil vətəndaş cəmiyyətinin inkişaf edə biləcəyi şərtləri yaratmlarını
Azərbaycanın dövlət orqanlarına israrla tövsiyə edir.
3.
İrqçi və homo/transfobiya şiddəti
38.
ECRI son beş ildə Azərbaycanda etnik səbəblərə görə törədilmiş şiddətli nifrət
cinayətilə bağlı heç bir rəsmi məlumat almayıb
63
. Lakin Dağlıq Qarabağda davam
edən münaqişəni nəzərə alaraq ECRI hazırki nifrət nitqi dalğalarının şiddət
riskin
ə səbəb olacağından narahatdır. Bu məqsədlə ECRI Budapeşt məhkəməsi
tərəfindən 2004
-
cü ildə Ermənistan ordusunun zabitini öldürdüyünə görə verilmiş
ömürlük həbs cəzasını çəkmək üçün Macarıstandan Azərbaycana göndərildikdən
qısa bir zaman sonra Ramil Səfərovun əvf edilməsi və azadlığa buraxılmasına
həddindən artıq təəssüf etdiyini 4 sentyabr 2012
-ci il pres-
relizi ilə bildirib. Üstəlik,
Ramil Səfərova mayor rütbəsi verilmiş, mənzillə təchiz edilmiş və Macarıstanda
həbs edildiyi vaxtdan qalan maaşı ödənilib.
Öz pres-relizinde ECRI bu cür
fəaliyyətin daha ciddi irqçi cinayətləri törədənlərin cəzasılıq hissini artıra bilər.
64
39.
Dinlə əlaqəli zorakılıq hallarının içərisində radikal sünni müsəlmanların
saqqallarını qırxmağa məcbur edilmələri ilə bağlı iddia edilən
bəzi hallara rast
gəlinir. 2012
-
ci ildə polis işçiləri şəxsiyyət vəsiqəsi üçün şəkil çəkdirmədən öncə
60
Bu məsələ ilə bağlı bax. ECRI 3, 9, 12 və 14 saylı ÜST
-
ləri.
61
Dövlət orqanları 2012
-
ci ildə QHT
-
lərə olan maliyyə yardımının 65%
-nin hök
umət və yerli donorlar
tərəfindən verildiyi və bu faizin artığı barədə ECRI
-
yə məlumat verib.
62
AŞ Venesiya Komissiyası 2014. § 94; AŞ AŞPA 2015, xüsusən də §§ 11.1, 11.2, və 11.6
-dan 11.8-
ə
qədər.
63
Amma, əvvəlki abzaslarda etnik münaqişələrlə bağlı bəhs
edilən siyasi məhbuslara qarşı olan şiddət
iddialarına baxın.
64
ECRI Müdafiə Nazirliyindəki məsul şəxsin o vaxtdan bəri işdən çıxarıldığını qeyd edir. Lakin işdən
çıxarılmanın qəbuledilməz olan bu hadisələrlə əlaqəsi barədə heç bir məlumat yoxdur.
22
saqqalını qırxmağı rədd edən 51 yaşlı kişini güya döyüb və saqqalını zorla
qırxıb.
65
4 iyul 2014-
cü il tarixli başqa bir halla bağlı videoda zərərçəkmişin
bazar
meydanında döyüldüyünü və saqqalının insanlar önündə zora qırxılıdığı
göürünür. Sadəcə bu halla bağlı deyil
66
həmçinin Bakının yaxınlığında yerləşən
Qaraçuxurdakı sünnilərin məscidinə 26 noyabr 2014
-
cü ildə Molotov kokteyli
ataraq qəsdən yanğına səbəb olan hadisə ilə əlaqədar polis araşdırması
başladılıb. Müşahidəçilər həmçinin hücumun və jurnalist Rafiq Tağnın 23 noyabr
2011-
ci ildə baş verən sonrakı ölümünün dini səbəblərlə əlaqəli olduğunu
düşünürlər. Hücumdan sonra və ölümündən əvvəl xəstəxanada
verdiyi
müsahibəsində Rafiq Tağı İran dövlət orqanlarını dinə əsaslanan siyasətlərinə və
insan hüquqlarının ləğv edilməsinə görə tənqid edən məqaləsinin mətbuatda
çıxmasından sonra İran ruhanilərinin ona qarşı fətva verdiyini söyləyib. 8 yanvar
2014-cü ild
ə Baş Prokurorluq Rafiq Tağının qohumlarına qətllə bağlı istintaqın
sona çatdığın bildirib və bu barədə əlavə məlumat verilməyib.
67
40.
ECRI həmçinin LGBT şəxslərə edilmiş şiddətli hücumlarla bağlı çoxsaylı
məlumatlardan olduqca narahatdır.
68
Böyük əksəriyyəti zərərçəkmişlərin ailə
üzvləri tərəfindən həyata keçirilib. 2011
-
ci il üçün bir QHT beş homo/transfobiya
zəminində fiziki hücumun olması barədə ATƏT
-
ə məlumat verib. 2013
-cü il üçün
digər QHT bir fiziki hücum barədə bildirib.
69
2014-
cü ildə 17 yaşlı gənc oğla
n
qəddarcasına zorlanıb. Zorlamanın videosu ailəsinə verilib və o, valideynləri
tərəfindən döyülüb. 2014
-
cü ilin avqustunda homoseksual yeniyetmə valideynləri
tərəfindən yandırılıb.
70
Həmçinin 22 yaşlı transseksual azərbaycanlı ailəsinin
bəzən onu otaqda kilidlədiyini, paltarlarını gizlətdiyini və "qadın kimi" geyinmədiyi
təqdirdə onu ölümlə hədələdiklərini bildirib.
71
Cinsi orientasiyası aşkarlandıqdan
sonra 20 yaşlı lezbiyanın bacısı tərəfindən qətlə yetirildiyi düşünülür.
72
Digər gənc
oğlan LGBT konfransında iştirak etdiyi üçün valideynləri tərəfindən döyülüb və
qamçılanıb, onu diri
-
diri yandırmaq üçün anası onun üstünə benzin töküb.
73
2014-
cü ilin sentyabrında onun nişan şəkli yayılıb. o və onun gey tərəfdaşı çoxsaylı
ölüm hədələri alıb. LGBT nümayəndələri geylərin hüquqlarının müdafiəsi
sahəsində çox tanınan İsa Şahmarlının intiharının üzləşdiyi nifrətin və ayrı
-
seçkiliyin nəticəsi olduğunu düşünür.
74
2012-
ci il araşdırmasında LGBT
respondentlərin 27%
-
i fiziki təhqirlə üzləşdiklərini bildirib. Bunların 15
-
də
şiddət
polis, digər 14
-
də isə ailə üzvləri tərəfindən tətbiq edilib.
75
41.
ECRI zərərçəkmişləri bu cür şiddətli nifrət nitqindən qorumaq üçün qəti fəaliyyətə
ehtiyacın olduğunu düşünür. Bu cür nifrət nitqinin qarşısını almaq, zərərçəkmişləri
qorumaq və LGBT şəxslərə qarşı törədilmiş hallar da daxil olmaqla nifrət nitqilə
(11 saylı ÜST
-ün 11-
ci bəndi) bağlı bütün halları diqqətlə araşdırmaq məqsədilə
polis və həmçinin ombudsman lazımi tədbirləri görməlidir. Bununla əlaqədər
65
ABŞ
Dövlət Departamenti 2012: 7.
66
UNHCR 2014; Institute for War & Peace Reporting 2014b.
67
Kontekst və həmçinin Rafiq Tağının həbs edilməsi və 2007
-
ci ildə islam dininin Azərbaycanın iqtisadi və
siyasi inkişafına mane olduğunu söylədiyi məqaləyə görə Cinayət Məcəlləsinin 283
-
cü maddəsilə
mühakiməsindən sonrakı amnistiyası haqqında bax. Jurnalistlərin müdafiə komitəsi 2011:
Theguardian.com 2011; Azadlıq radiosu 2014.
68
2010-
cu ilə qədər müddət üçün bax. Danimarka İnsan Hüquqları İnstitutu 2010b: §§ 57 və bəndlər.
69
ATƏT/DTİHB 2012: 81 və ATƏT/DTİHB 2015; LGBTAZ.org 2014.
70
International Business Times 2014.
71
Eurasianet.org 2014a.
72
Bacısının onun başını kəsməyə cəhd etdiyi düşünülür.
Caucasus Equality News Network 2014a. 12
noyabr 2015-
ci ildə Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi cinayəti törədən şəxsi psixiatrik xəstəxanaya
göndərməyə qərar verib. AZNews.az 2015.
73
Caucasus Equality News Network 2014b və d. Fəallar polisin LGBT şəxslərin təhlükəsizlik üçün etdikləri
xahişləri dinləmədiyini bildirib. Theguardi
an.com 2014.
74
NEFES LGBT 2014b.
75
Gender və inkişaf 2013: 10.
23
olaraq ECRI polis tərəfindən göstərilən alçaldıcı rəftarla və həmçinin polis
idarələrində LGBT şəxslərə qarşı kobud hərəkətlə bağlı vətəndaş cəmiyyətinin
verdiyi məlumatlardan narahatlıq duyur. Bunun nəticəsi olaraq, LGBT şəxslər
adətən nifrət nitqilə bağlı polisə və ombudsmana məlumat vermi
r.
76
Hilal
Məmmədov, Leyla və Arif Yunus kimi şəxslərə göstərilən rəftarla bağlı
məlumatlar zəif qrupların üzvlərinin nifrət nitqini dövlət orqanlarına bildirmələrinə
də mane olacaq.
42.
Bu vəziyyəti həll etmək üçün polis zəif qruplara qarşı sərgilədiyi düşmən rəftardan
əl çəkməli, öz hüquqlarını təşviq edən müxtəlif icmalar və QHT
-
lər ilə mütəmadi
dialoq və əməkdaşlığın çərçivələrini müəyyən etməlidir (11 saylı ÜST
-ün 18-ci
bəndi). Məsələn, bunu inamı bərpa etmək məqsədilə polis, ombudsman və
LGBT-
lərin də daxil olduğu müxtəlif icmaların nümayəndələri arasında mütəmadi
dəyirmi masalar təşkil edərək həyata keçirmək olar. Polis LGBT şəxslərin və
onların insan hüquqlarının daxil olduğu fərqli cəmiyyətə polislik etmək üçün də
təlim görməlidir (11 saylı ÜST
-ün 16-c
ı bəndi). 2012
-
ci ildə keçirilmiş "Eurovision"
müsiqi yarışmasında LGBT şəxslərə qarşı bomba və digər hədələrdən sonra
dövlət orqanlarının gördüyü mühafizə tədbirlərini həyata keçirilməsi bu cür
rəftarın dəyişməsilə bağlı müsbət misaldır.
43.
LGBT şəxslərə qarşı məişət zorakılığı ilə əlaqədar olaraq ECRI Azərbaycanın
22 iyun 2010-cu il
tarixli Məişət zorakılığının qarşısının alınması qanununa bu
terminin geniş tərifini daxil etməsi faktını alqışlayır (maddə 1.0.1). Bu qanun
çərçivəsində görülən mühafizə tədbrlərinin sayının hələ də az olmasını və
aidiyyatı olan tərəflərin zərərçəkmişin müdafiəsindən daha çox ailə birliyinə
üstünlük verməsini qeyd edən
77
ECRI polis və digər səlahiyyətli qurumları bu
çatışmamazlıqları aradan qaldırmağa və LGBT şəxsləri də qorumaq üçün
qanunun alətlərindən istifadə etməyə çağırır.
44.
ECRI nifrət cinayəti riski altında olan qruplarla dialoq və əməkdaşlıq qurmaq və
LGBT şəxsləri qorumaq üçün Məişət zorakılığının qarşısının alınması
qanunundan istifadə edə bilmək məqsədilə polis və prokurorluq orqanlarının
nifrət nitqi ilə bağlı ola biləcək bütün halları diqqətlə
araşdırmalarını tövsiyə edir.
Dostları ilə paylaş: |