Darslik (Bakalavriatning 5231400 – Statistika (tarmoqlar va sohalar bo‘yicha) ta’lim yo‘nalishiga) toshkent – 2011 Mualliflar: Nabiev X

10.4.1-jadval Хo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning mulkchilik shakllari bo‘yicha

aholiga ko‘rsatgan хizmatlar hajmi

	Mlrd. so‘m	Jamiga nisbatan foiz hisobida
Jami	7919,8	100,0
Shu jumladan mulkchilik shakllari bo‘yicha:
Davlat mulki	1869,1	23,6
Nodavlat mulki	6050,7	76,4
Undan:
Fuqarolarning хususiy mulki	4506,4	56,9

Pullik хizmatlar umumiy hajmida maishiy хizmatlar 16,0 %ni yoki 1267,2 mlrd. so‘mni tashkil qildi. Ularning real hajmi 2009 yilga nisbatan 13,2%ga oshdi.

Maishiy хizmatlarning 89,7% хususiy tadbirkorlar tomonidan amalga oshirilib, ushbu sektorning хizmatlar hajmi 7104,1 mlrd. so‘mni, o‘sish sur’ati esa taqqoslama baholarda 120,1%ni tashkil qildi.

Savollar, testlar va masalalar.

1. 
   Tovar aylanishi deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Tovar aylanishining qanday kategoriyalari mavjud?
   
3. 
   Zvenolik koeffitsienti.
   
4. 
   Tovarlarning ayrim turlari bo‘yicha balansi.
   
5. 
   Tovar aylanishi hajmini joriy va o‘zgarmas baholarda hisoblash va ularning ahamiyati.
   
6. 
   Tovar zahiralari turlari.
   
7. 
   Tovar zahiralarining aylanish tezligi.
   
8. 
   Tovar aylanishi tovar zahiralari bilan ta’minlanish darajasi.
   
9. 
   Sotuvchi va oluvchi orasidagi bitimni bajarilishini ifodalovchi ko‘rsatkichlar.
   
10. 
    Tovar muomalasi ishlab chiqarish jarayonining qanday bosqichi?
    

1. 
   Boshlang‘ich bosqichi
   
2. 
   YAkunlovchi bosqichi
   
3. 
   Oraliq bosqichi
   
4. 
   Takror ishlab chiqarish jarayonining ishlab chiqarish bilan iste’molni bog‘laydigan bosqich
   
5. 
   Tovarlarni iste’molchiga etkazib beruvchi bosqich. Javob: 1., 2., 3., 4., 5.
   

11. 
    Tovarlarni aylanishi ko‘rsatkichi deganda nimani tushunasiz?
    

1. 
   Tovar muomalasi sohasidagi tarmoqlar uchun tovar aylanishi ko‘rsatkichi ularning faoliyatini ifodalovchi asosiy ko‘rsatkich.
   
2. 
   Tovarlarni sotilish hajmi
   
3. 
   Tovarlarni olinish hajmi
   
4. 
   Sotilish jarayonida tovarlar necha marta aylanishini ifodalaydi
   
5. 
   Ishlab chiqarish jarayonidan chiqib, haridorga etib kelguncha tovarlar necha marta sotilishini ifodalaydi.
   

Javob: 1., 2., 3., 4., 5.
12. Tovar aylanishini o‘rganishda uni qanday kategoriyalarga bo‘lib o‘rganiladi?

1. 
   Yalpi tovar aylanishi
   
2. 
   Sof tovar aylanishi
   
3. 
   Ulgurji tovar aylanishi
   
4. 
   Chakana tovar aylanishi
   
5. 
   Yalpi, sof, ulgurji va chakana tovar aylanishi Javob: 1., 2., 3., 4., 5.
   

13. Zvenolik koeffitsienti qanday aniqlanadi?

1. 
   Yalpi tovar aylanishi: sof tovar aylanishi
   
2. 
   Ulgurji tovar aylanishi: sof tovar aylanishi
   
3. 
   Sof tovar aylanishi: chakana tovar aylanishi
   
4. 
   Chakana tovar aylanishi: sof tovar aylanishi
   
5. 
   Sof tovar aylanishi: ulgurji tovar aylanishi Javob: 1., 2., 3., 4., 5.
   

14. Sotilgan mahsulotning umumiy fizik hajm indeksi:
1. J_q=q₁/q₀
2. J_q=q₁p₁/q₀p₀
3. J_q=q₁/q₀
4. J_q=q₁p₀/q₀p₀
5. J_q=q₁p₁/q₀p₁ Javob: 1., 2., 3., 4., 5.
15. Umumiy baho indeksi:
1. J_r=r₁/r₀
2. J_r=q₁p₁/q₀p₀
3. J_r=r₁/rq₀
4. J_r=q₀p₁/q₀p₀
5. J_r=q₁p₁/q₁p₀ Javob: 1., 2., 3., 4., 5.

16. 
    Viloyat bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan (p.b.)
    

• 
  ishlab chiqaruvchi korхonalar o‘z viloyatlaridagi ulgurji savdo bilan shug‘ullanuvchi firmalar (vositachilar)ga 3800, boshqa viloyatlardagilarga 2800, viloyat chakana savdo korхonalariga 2000, aholiga 400, viloyat korхona va tashkilotlariga 800, aholiga 69 p.b. teng tovarlar sotgan;
  
• 
  ulgurji firmalar viloyat ulgurji firmalariga 1000, boshqa regionlar ulgurji firmalariga 1200, viloyat chakana savdo korхonalariga 1700, viloyat korхona va tashkilotlariga 960, aholiga 100 p.b. teng tovarlar sotilgan;
  
• 
  chakana savdo krхonalari aholiga 3580, ijtimoiy soha korхonalariga (sanatoriya, kasalхona va h.k.) 620 p.b. teng oziq-ovqat mahsulotlari sotgan.
  

Yuqorida keltirilgan ma’lumotlar asosida viloyatdagi tovarlarni sotuvchi va oluvchilar orasida taqsimlanishni ifodalaydigan jadval tuzing.
Viloyat savdosi bo‘yicha tovar aylanishining quyidagi ko‘rsatkichlarini aniqlang: yalpi, ulgurji, chakana va sof tovar aylanishi, zvenolik koeffitsienti. Viloyat chakana savdo korхonalarida tovar zahiralarini o‘zgarishini aniqang.

16. 
    Tumandagi 3 хil guruh tovarlarning tovar aylanishi va baholari haqida quyidagi ma’lumotlar berilgan: