Davlat uzb p65

34- mashq. Gaplarni asosiy mazmunini saqlagan holda ix-
chamlashtiring, ortiqcha leksik-grammatik vosita-
larsiz daftaringizga ko‘chiring.
1. Uning manfaatlarini, fikr-o‘y doiralarini, g‘oya va
maqsadlarini yaxshi bilamiz (Zulflya). 2. Gapni yana
cho‘zmasin deb unga qarshi hech narsa demadi (A. Qah-
hor). 3. Menga qara, bir ish buyursam, yo‘q demaysanmi?
(S. Ahmad). 4. Na muattar chamanzorlar, na muhtasham
ko‘shklar, na kumushlangan hovuzlar, na chiroyli qafasdagi
qushlar — hech nima uni qiziqtirmadi (Oybek.). 5. Kun-
duzi bo‘lsa, o‘zingizdan o‘tar gap yo‘q, xunukroq ko‘ri-
nadi (A. Qahhor). 6. Kim maqtanchoq bo‘lsa, u hamma-
ning oldida xijolat tortadi (Maqol). 7. Ko‘z qayerda bo‘lsa,
mehr ham o‘sha yerda bo‘ladi (Maqol).
57- topshiriq. Darslik va jurnaldan yoqtirgan faningizga oid matnni
tanlab, ixchamlashtiring. So‘ng matnni qisqa tarkibiy qismlarga
ajrating va har biriga mos sarlavha toping.
42- mashq. She’rni nasriy matnga aylantirib daftaringizga ko‘chiring.
Matn mazmunini o‘z fikr-qarashlaringiz bilan to‘l-
diring va xulosa yozing.
... Ko‘p jahongir ko‘rgan bu dunyo,
Hammasiga guvoh – yer osti.
Lekin, do‘stlar, she’r ahli aro
Jahongiri kam bo‘lar, rosti.
Besh asrkim, nazmiy saroyni
Titratadi zanjirband bir sher.
Temur tig‘i yetmagan joyni
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

71
Qalam bilan oldi Alisher.
Dunyo bo‘ldi chamanim, manim,
O‘zbekiston, Vatanim manim.
Bosh ustingdan o‘tdi ko‘p zamon,
O‘tdi Budda, o‘tdi Zardushti,
Har uchragan nokas-u nodon,
Ona xalqim, yoqangdan tutdi.
Seni Chingiz g‘azabga to‘lib
Yo‘qotmoqchi bo‘ldi dunyodan.
Jaloliddin samani bo‘lib
Sakrab o‘tding Amudaryodan.
Sensan o‘shal samanim manim,
O‘zbekiston, Vatanim manim.
 Abdulla Oriðov
43- mashq. Berilgan gaplardagi nuqtalar o‘rniga fikrga mos tarzda
kiritmalar, ilova birikmalar qo‘shing, gap bo‘lak-
larini uyushiq yoki ajratilgan bo‘laklar hisobiga ken-
gaytiring.
1. ..., men «muboraknoma»ni o‘qitib ko‘rgan ekanman
(S. Ahmad). 2. Onajonim, ... men ham bir kun shavqqa to‘lar-
man (A. Oripov). 3. Bir ko‘rdim men uni — shunchalar go‘zal,
oydan-da go‘zaldir, ... go‘zal! (Cho‘lpon). 4. Har birimiz o‘z
maktabimiz, ...... esladik. 5. Nahotki u erta-indin uzoq ayriliq
boshlanishini ......, yuragi ezilmaydi (Oybek). 6. Boyagi yigit-
ning, ... qo‘li gul ekan (P. Qodirov). 1. Biz Toshkentdan janub-
ga — ... tomonga qarab yura boshladik.